Я з вогненнай вёскі...
Алесь Адамовіч, Янка Брыль, Уладзімер Калесьнік
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 448с.
Мінск 1975
такім мяккім целам мёртвага хлопчыка, пра гэта крычаць назвы былых вёсак на страшным «могільніку вёсак» — адзіным на ўсёй Зямлі.
Крыніцы. Літаратура
1 «Совершенно секретно! Только для командовання!» Стратегня фашнстской Германнн в войне протнв СССР. Документы н матерналы. М., «Наука», 1967, стар. 104.
2 Там жа, стар. 105.
3 Там жа, стар. 122.
4 Там жа, стар, 396.
5 Johannes Leeb. Der Niirnberger ProzeB. Bilanz der Tausend Jahre. Kiepenheuer und Witsch, Koln— Berlin, стар. 418—419.
6 «Совершенно секретно! Только для командованняі», стар. 115.
' Нюрнбергскнй процесс. Сборннк матерналов. М., ІІздво юрнднческой лнтературы, т. I, 1955, стар. 518.
8 «Совершенно секретно! Только для командованняі», стар. 515.
9 Преступные целн — преступные средства. Документы об оккупацнонной полнтнке фашнстской Германнн на террнторнн СССР (1941 —1944 гг.). М., 1963, стар. 45.
10 Преступлення немецкофашнстскнх оКкупантов в Белорусснн. 1941 —1944. Мннск, «Беларусь», 1965, стар. 278—279.
11 Там жа, стар. 43.
12 Там жа, стар. 65.
13 Там жа, стар. 66.
14 Там жа, стар. 71.
15 Biuletyn Glownej komisji badania zbrodni hitlerowskich w Polsce, N XIV. Warszawa, 1963, crap. 141.
16 «Zycie Literackie». Krakow, 4.III.1973.
17 «Дружба народов», № 9, 1973, стар. 218.
18 Нтогн второй мнровой войны. Сборннк статей. К. Г. Пфефер. «Немцы н другне народы». М., 1957, стар. 507.
19 Roger Manveil. Heinrich Fraenkel. Goebbels. Warszawa, «Czytelnik», 1972, стар. 173.
20 Там жа, стар. 226.
21 Вацлав Краль. Преступленне протнв Европы. М., «Мысль», 1968, стар. 13.
22 . Раманоўскі В. Супраць фальсіфікацыі гісторыі савецкага партызанскага руху. Мінск. Дзяржвыд БССР, 1962, стар. 54—55.
23 «Лнтературная Россня», 1972, 22 дек., № 52.
24 Нюрнбергскнй процесс, т. II, стар. 905.
25 В. Н. Д а ш н ч е в. «Банкротство стратегнн германского фашнзма. Нсторнческне очеркн. Документы іі матерналы», т. 2, «Наука», М., 1973, стар. 30—35.
26 Там жа, стар. 36 — 37.
27 Там жа, стар. 37.
28 Allan Bullock. Hitler. Studiuni tyranii. Warszawa. «Czytelnik», 1970, t. Ill, crap. 109.
29 Там жа, стар. 124.
30 Нтогн второй мнровой войны, стар. 507.
31 Раманоўскі В. Саўдзельнікі ў злачынстве. Мінск, «Беларусь», 1964, стар. 124.
32 Преступлення немецко фашнстскнх оккупантов в Белорусснн. 1941 —1944, стар. 50—51.
33 Там жа, стар. 46.
34 Там жа, стар. 46.
35 Там жа, стар. 47.
36 Там жа, стар. 50.
37 Erich Hesse. Der Sowjetrussische Partisanenkrieg 1941 bis 1944 im Spiegel deutscher Kampfanweisungen und Befehle. Musterschmidt Verlag, Gottingen. 1969, crap. 30.
38 Преступлення немецкофашнстскнх оккупантов в Белорусснн. 1941 —1944, стар. 52.
39 Фотакопія з архіва Glownej komisji badania zbrodni hitlerowskich w Polsce. (Пераклад з нямецкай мовы.)
40 Партархіў Інстытута гісторыі партыі пры ЦК КПБ, ф. 4, вып. ЗЗа, с. 222, л. 12.
41 Нюрнбергскнй процесс, т. II, стар. 908.
42 В а ц л а в Краль. Преступленне протнв Европы. Стар. 13.
43 Фотакопія з архіва Glownej komisji badania zbrodni hitlerowskich w Polsce. (Пераклад з нямецкай мовы.)
44 «Совершенно секретно! Только для командованняі», стар. 116.
447
45 Johannes Leeb. Der Nurnberger Prozeb. Bilanz der Tausend Jahre, стар. 418—419.
46 Преступлення немецкофашнстскнх оккупантов в Белорусснн. 1941 —1944, стар. 48—49.
47 Там жа, стар. 49.
48 Нюрнбергскнй процесс, т. П, стар. 833.
49 A I 1 a п Bullock. Hitler. Studium tyranii. т. III. стар. 13.
50 Там жа, т. II, стар. 177.
51 Там жа, т. I, стар. 185.
52 Там жа, т. I, стар. 184.
53 Walter Schellenberg. Le chef du contreespionnage hari parle. Rene Julliard, Paris, 1957, стар. 101.
54 Фотакопія з архіва Glownej komisji badania zbrodni hitlerowskich w Polsce. (Пераклад з нямецкай мовы.)
55 Альберт К а н. «Заговор протнв мнра». Нздательство нностранной лнтературы, М., 1961, стар. 94—95.
56 Там жа, стар. 95.
57 Там жа, стар. 118.
58 Allan Bullock. Hitler. Studium tyranii. т. HI, стар. 256.
59 «Совершенно секретно! Только для командованняі», стар. 558.
У кнізе выкарыстаны таксама фотакопіі нямецкіх дакументаў, атрыманыя ў архіве Glownej komisji
badania zbrodni hitlerowskich w Polsce (Варшава), i нямецкія цытаты для подпісаў пад фотаздымкамі, узятыя з наступных кніг:
Нюрнбергскнй процесс. Сборннк матерналов, т. II.
Д а ш н ч е в В. Н. Банкротство етратегпп германского фашнзма. Нсторнческне очеркн. Документы н матерналы. Т. 1—2. М., «Наука», 1973.
Война в тылу врага. 0 некоторых проблемах нсторнн советского партнзанского двііженпя в годы Велнкой Отечественной войны. М., Полнтяздат, 1974.
Раманоўскі В. Саўдзельнікі ў злачынствах.
Раманоўскі В. Супраць фальсіфікацыі гісторыі савецкага партызанскага руху.
Biuletyn Glownej komisji badania zbrodni hitlerowskich w Polsce.
У кнізе скарыстаны фотаматэрыялы часоў Вялікай Айчыннай вайны — з Дзяржаўнага цэнтральнага беларускага архіва кінафотафонадакументаў, з фондаў Беларускага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, а таксама з выданняў:
Der zweite Weltkrieg. Eine Chronik in Bildern von Heinz Bergschicker. Deutscher Militarveriag.
Walka. (Kronika walki Armii Ludowej). Wyd. Ministerstwo Obrony Narodowej, 1963.
Stalingrad. Eine Chronik in Bildern. von Heinz Bergschicker. Verlag der Nation. Berlin.
ЗМЕСТ
БАРБАРКА .................... 6
МАЦІ I СЫН. СЫН I МАЦІ .... 16
ГАРЫЦЬ РАЁН................. 27
Я ТАКСАМА 3 ВОГНЕННАЙ....... 63
ТРЫЦЦАТЫ.................... 92
БЕЗ ДЗЯЦЕЙ .................101
МУЖЧЫНЫ.....................110
ЗВЫШ ДЗЕСЯЦІ................125
ДЗВЕ СТАРАСЦІ...............144
КНЯЖАВОДЦЫ..................154
ЗБЫШЫН......................169
ВЯЛІКАЯ ГАРОЖА..............184
ДЗІЦЯ БЯЖЬГЦЬ РАЗОРАЮ.......190
СЦІШНАВАТАЯ РАДАСЦЬ.........201
ПАЦАЛАВАЦЬ АПОШНІ РАЗ......... 208
АКЦЫЯ, АПЕРАЦЫЯ, ЭКСПЕДЫЦЫЯ... 217
ЗВЕР ПАЛЮЕ НА ЧАЛАВЕКА .... 242
ЧЫНГІСХАН 3 ТЭЛЕГРАФАМІ .... 265
«СЕЛЕКЦЫЯ».....................276
НЕСХАДЗІМАЕ ГОРА...............291
НОВЫЯ ДЗЕЦІ....................311
HE МАГУ... HE УМЕЮ.............322
КАПАЦЭВІЧЫ ....................344
РАЗЛІЦЦЕ.......................356
ПАМЯЦЬ . ......................362
ХАТЫНЬ I ХАТЫНІ................381
Крыніцы. Літаратура ...........446
A 28
Адамовіч А., Брыль Я., Калеснік Ул.
Я з вогненнай вёскі... Мн., «Маст. літ.», 1975.
448 с. з іл. і 2 гібкімі пласцінкамі.
Гэта кнігадакумент, у якой сабраны запісаныя аўтарамі сведчанні ўцалелых жыхароў з сотняў беларускіх вёсак, спаленых фашыстамі разам з людзьмі.
д 70303084
М 302(05)75 217 75
Выдавецтва «Мастацкая літаратура», 1975 г.
На белорусском языке. Александр Мнхайловпч Адамовнч, йван Антоновнч Брыль, Владнмнр Андреевнч Колесннк. Я нз огненной деревнн...
Мастак A. М. Кашкурэвіч. Рэдактар В. С. Сёмуха. Фотаграфіка В. А. Краўцова. Мастацкі рэдактар A. I. Труханава. Тэхнічны рэдактар М. Ц. Папкова. Карэктары Л. М. Вайцяшэня і Я. Ф. Харко.
AT 09536. Здадзена ў набор 17/VIII 1974 г. Падп. да друку 18/1II 1975 г. Тыраж 10 000 экз. Фармат 84х90‘/іб. Папера для глыбокага друку. Ум. друк. арк. 39,2. Ул.выд. арк. 39,22. Зак. 1157. Цана 3 руб. 15 кап.
Выдавецтва «Мастацкая літаратура» Дзяржаўнага камітэта Савета Міністраў БССР па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю. Мінск, Савецкая, 19.
Ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга друкарня выдавецтва ЦК КП Беларусі. Мінск, Ленінекі праспект, 79. Выраб форм і друк.
Галоўны тэхнолаг Р. I. Жытомірскі. Начальнік наборнага цэха Р. А. Згурскі. Лінатыпістка Н. М. Ярмоленка. Вярстальшчык Ю. I. Юркавец. Начальнік цэха глыбокага друку С. М. Пасмяцюха. Майстры Я. I. Гаўрылаў, I. А. Шпакоўскі. Фатограф М. А. Роганаў. Рэтушоры Л. А. Бахар, М. Л. Ваданос, Л. А. Навікоўскі. Мантажысты В. А. Бурак. A. А. Гаўрылава. Травільшчыкі Г. А. Ленскі, A. I. Смурага. Друкары I. I. Вяршына. П. А. Каспяровіч. В. П. Сальнікаў, Н. А. Шушкевіч.
Паліграфічны камбінат імя Якуба Коласа Дзяржаўнага камітэта Савета Міністраў БССР па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю. Мінск, Чырвоная. 23. Пераплётна брашу равальныя работы.
Галоўны тэхнолаг Р. I. Шапавалава. Начальнік папачнага цэха Р. П. Хмялеўская. Начальнік пераплётнабрашуравальнага цэха Е. П. Абмётка, тэхнолаг цэха В. М. Савіцкая. Пазалотчыцы М. П. Варанкова, Н. П. Шарапава. Швачкі Р. П. Квяткоўская, Г. С. Уторава, А. Я. Рэутовіч, Г. I. Мезіна.
Уладзімір Калеснік
Янка Брыль
АлеСь Адамовіч
вогненнай вёскі^
3 агульнай колькасці 9200 беларускіх сёл і вёсак, разбураных і слалемых гітлераўцамі за гады Вялікай Айчыннай вайны, 4885 было знішчана карнікамі. Поўнасцю, з усімі жыхарамі, было знішчана 627.
У Брэсцкай вобласці — 111, у Гомельскай — 70, у Гродзенскай — 24, у Віцебскай — 222, у Мінскай —92, у Магілёўскай — 108.
3 часткай насельніцтва было знішчана 4258 сёл і вёсак.
У Брэсцкай вобласці —188, у Гомельскай — 879, у Гродзенскай — 74, у Віцебскай — 1905, у Мінскай — 537, у Магілёўскай — 675.
Галасы гэтых людзей еы чуеце на пласціннах:
я з вогненнай вескі
Марыя Кот Міхаіл Казёл НІна Князева Пётр Арцёмаў Алена Булава
«
s
я з вогненнай весісі
Я
r«v.j£w^
S§1
|І|рМ
IIAO®^
йОрыль
Уладзімір Калесній
КНІГІ ОНЛАЙН
