КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— Што ты? — спалохана глянула на мяне Наташа.— Я дамоў хачу. Нарэшце мы сплялі кош. Вялізны, прадаўгаваты, нібы яйка. Прывязалі да ліяны, паклалі ракавіны і апусцілі ў ваду. Я ўзяў у рукі бамбукавае вудзільна, сеў на беразе. Міхась і Наташа побач прымасціліся. Чакаюць, калі рыбы налаўлю. To ў адзін бок, то ў другі вудзільна ваджу, кош цягаю. — Цішэй,— шэпча Міхась,— так ты ўсю рыбу распалохаеш. — Выцягвай. Напэўна, хопіць,— турбуецца Наташа. — Рана выцягваць. Трэба пачакаць. А яна сваё: — Выцягвай. Я і вухам не вяду. Хіба разумее дзяўчынка, як трэба рыбу лавіць? Вытрымка — вось што галоўнае ў рыбнай лоўлі. He ведаю, што дапамагло: ці ракавіна з каменьчыкамі, ці мая вытрымка, ці яшчэ што. Але калі я прыўзняў над вадою кош, то ўбачыў, што ў ім трапечацца рыбіна. — Хутчэй! — галёкнуў Міхась і, не вытрымаўшы, схапіўся за вудзільна. 3 усяе сілы тузянулі вудзільна. Кош з рыбінай мільгануў над намі і паляцеў у траву. Што, вы думалі б, трапіла ў кош? Якая-небудзь трапічная рыба? He. Звычайны шчупак. Вялікі пярэсты прыгажун на кілаграмы два з паловаю. Выгінаючыся, ён высока падскокваў у траве. Міхась схапіў вудзільна, стукнуў шчупаку па галаве раз, другі. Шчупак аціх, квола варочаючы жабрамі. Я ўзяў яго аберуч, узняў над галавой. А ён нечакана страпянуўся і выслізнуў з маіх рук. — Уцячэ! — крыкнула Наташа. Мы з Міхасём кінуліся на шчупака, кулём пакаціўшыся па траве. Міхасю ўдалося схапіць шчупака за жабры, і ён павалок яго далей да берага. — He ведаеш, як рыбу трымаюць? — выгаварыў мне. — He бяда, калі б і ўцёк,— сказаў я.— Яшчэ аднаго злавілі б. — Калі мы яго злавілі б? Ужо сонца спускаецца. Лісцяў нарві. Будзем шчупака ў пяску пячы. У паўднёвым лесе ў большасці раслін лісты маленькія, як у нашай слівы. Яны цвёрдыя, бліскучыя, і гэта добра абараняе іх ад гарачых промняў. Толькі на пальмах і асабліва на бананах лісты велізарныя. Я нарваў пальмавых лістоў. Міхась абгарнуў шчупака гэтымі лістамі, закапаў у пясок. Мне здавалася, што шчупак пячэцца доўга-доўга. Я глытаў сліну і ўсё падганяў Міхася: — Вымай. Хопіць. Ад яго хутка вугельчыкі застануцца. Міхась разгортваў пясок, вострым бамбукавым кіёчкам пароў шчупака, казаў: — Пацярпі. Я ледзьве дачакаўся, пакуль спячэцца шчупак. I нездарма так доўга чакаў. Смачнейшага мяса ніколі не еў. — 3 цябе некалі выйдзе добры кухар,— пахваліў я Міхася.— Ёсць у цябе задаткі. А Міхась лёг на траву, выцягнуў ногі і прагаварыў: — I ў Эльдарада людзі жывуць. Хацеў я сказаць, што не збіраюся тут доўга заставацца, ды Наташа як крыкне над самым вухам: — Чалавек! Чалавек на кані! Гэтае «Чалавек на кані!» яна крыкнула так, як, напэўна, крыкнуў бы кожны з нас, калі б у сябе на агародзе ўбачыў жывога маманта. Я глянуў у той бок, куды паказала Наташа. Берагам возера, не спяшаючыся, ехаў коннік. Ён ехаў не на маленькім кані, не на старажытным, а на вялікім, на сапраўдным. Забыўшыся пра ўсё на свеце, я ўсхапіўся і загалёкаў: — Чалавек! Чалавек! Пачакай! Я пабег, за мною пабеглі Міхась і Наташа. Коннік азірнуўся. — Пачакай! Пачакай нас! А ён не захацеў нас чакаць. Прыгнуўся і памчаўся ў бок лесу. — Чалаве-ек! Пачака-ай! Дыхання не хапала, а мы крычалі, крычалі... 1 раптам над галавою конніка загарэўся блакітны агонь. Ён ахапіў конніка, а той імчаўся, імчаўся, як бы не заўважаючы, што гарыць. Мы спыніліся. Коннік знік у лесе. Знік і блакітны агонь. 3 перыафтальмусам на дрэве — Што гэта? — запытаўся я ў Міхася. — Трэба падумаць,— адказаў Міхась. I праўда, было над чым падумаць. Конь і чалавек — гэта зразумела. У Эльдарада, відаць, ёсць не толькі старажытныя коні. I людзі ёсць, хоць і хаваюцца. Але агонь... Блакітны агонь над галавою... Ён сам сабою загарэўся — гэта мы добра бачылі. — Міхась, ну ты падумаў ужо? — не выцерпеў я. — Пакуль нічога канкрэтнага не магу сказаць,— неяк па-вучонаму адказаў Міхась. Над лесам апускалася сонца. Паўзмрокам ахутала возера, лес. Непрыкметна прайшоў дзень. — Што будзем рабіць? — спытала Наташа.— Сёння Кляйна мы не знойдзем. Заблудзімся. Я азірнуўся. Наўкола лес, балота, возера... Няўжо давядзецца начаваць у лесе ці на беразе? Я заўсёды начаваў дома, у хаце. У хаце і тата, і мама. А тут? Што, калі які дзікі звер поначы падкрадзецца?.. Удалечыні бліснула маланка, загрукатаў гром. — Навальніца будзе,— сказала Наташа. — Я здагадаўся! Здагадаўся! — усклікнуў Міхась.— Гэта агні Эльма. Наташа здзіўлена паглядзела на яго. — Ты што? Гэта маланка. — Ды не пра маланку я кажу. Той блакітны агонь, які мы бачылі над галавой конніка, называецца агні Эльма. Яны вельмі рэдка бываюць. Перад навальніцаю, калі ў паветры вялікі ціск і высокае напружанне. Блакітны агонь — гэта электрычныя зарады, якія рухаюцца ў паветры. Агнямі Эльма іх вучоныя назвалі. — Значыць, будзе навальніца? — пытаюся ў Міхася. — Будзе. Трэба хутчэй шалаш будаваць. — А дзе мы пабудуем яго? — цікаўлюся. — Вунь на тым паўвостраве,— паказаў рукою Міхась.— Далей ад лесу. Непадалёку палоска зямлі, парослая чаротам, метраў на дзесяць—пятнаццаць вузкаю касою прарэзвала возера. Вось гэтую палоску Міхась і назваў паўвостравам. Далей ад лесу... Вядома, някепска, што далей. Але затое блізка да вады. Ну й месцейка выбраў Міхась! — Ад лесу ўцякаеш, а сам у чарот лезеш, у гушчыню? — сказаў я. — He хвалюйся. Чарот мы на шалаш паломім. — А кракадзіл нас з таго шалаша за нагу не выцягне? — Няма ў возеры кракадзілаў. Каб былі, то ўжо даўно мы іх убачылі б. — Даволі спрачацца,— сказала Наташа.— Хутка зусім сцямнее. Мы пайшлі на паўвостраў і пачалі будаваць шалаш. Зрабілі з бамбуку каркас, замацавалі яго ліянамі. Пасля гэты каркас накрылі пальмавымі лістамі, а зверху бамбукавымі кіямі абклалі. Каб вецер чарот і лісце не параскідаў. Наташа травы нарвала, у шалаш нанасіла. Я лёг на траву. Мякка! I над галавою зацішна. Але ж звяры, дзікія звяры... I кракадзілы. Каб не выйшла ў нас, як у той казцы пра трох парасят: прыйшоў воўк і ад кепска збудаваных домікаў знаку не пакінуў. А наш шалаш хіба лепшы? Варочаўся я, варочаўся на траве і не вытрымаў: — Вы тут начуйце, а я на дрэва пайду. Лепей жорстка спаць, але добра ўстаць. — Заблудзішся,— сказаў Міхась.— У балота ўлезеш. — He хвалюйся. На беразе пальма стаіць. На ёй пераначую. — Андрэй, дождж ідзе. Да ніткі вымакнеш,— папярэдзіла Наташа. Сапраўды, па шалашы гулка барабанілі важкія кроплі дажджу. — He вымакну. Я хутка забягу. Адна нага тут, а другая там. — На дрэве вымакнеш. — I на дрэве не вымакну. Лісце шырокае. Яно, як шчыт, ад дажджу мяне закрые. — Хай ідзе,— раззлаваўся Міхась.— Праз паўгадзіны прыбяжыць. Пабачыш. Я высунуў галаву з шалаша. Па носе стукнула буйная кропля, над галавою бліснула маланка. Я палез назад у шалаш. — Што, задам адступаеш? — засмяяўся Міхась. «Узяўся за гуж — не кажы, што не дуж»,— падумаў я і выскачыў з шалаша. Грымеў гром, бліскала маланка, дождж сцёбаў па спіне, па галаве. Валасы адразу сталі мокрыя. Сяк-так ускарабкаўся на пальму, намацаў рукамі сук, падобны да вілаў з двума зубамі. Абапёрся спінаю, аддыхваючыся. А маланкі жахалі і жахалі, асвятляючы возера, лес, шалаш, пальму. «Кап» — буйная кропля ўпала за каўнер. Непрыемны халадок прабег па скуры. «Такія вялікія лісці, а дождж прабівае»,— здзівіўся я. Кроплі падалі ўсё часцей і часцей. Ды гэта было яшчэ не самай горшай пакутай. Забалела спіна, сцёртыя ногі. I адзінота, невыносная адзінота... Яшчэ паўгадзіны я, напэўна, вытрымаў бы, калі б... Kani б не ўбачыў, што на дрэва штосьці лезе. Гэтае «штосьці» было падобна ці то да яшчаркі, ці то да рыбіны. Невялікае, сантыметраў дзесяць у даўжыню, яно даволі-такі хутка лезла па ствале, чапляючыся груднымі плаўнікамі. «Мяне заўважыла. Лезе, каб за нагу ўкусіць. Прысмокчацца да нагі, як п’яўка»,— падумаў з жахам. — Андрэ-э-эй! — данёсся Наташын голас. Я вырваў лісток, сцебануў ім па дрэве. Гэтая дзіўная жывёла, як здалося мне, паляцела ўніз. Тады я слізгануў па ствале і, накульгваючы на здзервянелую нагу, пабег да шалаша. Залез у самы куток, нясмела прагаварыў: — Хацеў яшчэ на дрэве пасядзець, але вы паклікалі. — Як там? Кракадзіл не дастаў? — запытаўся Міхась. — Нейкая рыба да мяне лезла. — Рыба-кіт? — папярхнуўся ад смеху Міхась. — Падобнае да рыбы,— паправіў я.— I хвост, як у рыбы, і плаўнікі. Плаўнікамі яно за ствол чаплялася. — Эх ты, натураліст! — з папрокам прамовіла Наташа.— Гэта ж перыафтальмус, альбо, па-іншаму, ілісты скакун. Рыба гэта. I Наташа расказала нам, што ілісты скакун водзіцца ў Паўднёва-Усходняй Азіі, што на сушы знаходзіцца больш, чым у вадзе, што на дрэва залазіць, каб на сонцы пагрэцца. — Дык чаго ён у дождж на дрэва палез? — здзівіўся я. — Ты яму спадабаўся,— засмяялася Наташа. А вось Міхась на гэты раз без смеху заўважыў: — Ілісты скакун — жыхар Азіі. Як ён у Амерыку трапіў? Ёсць тут нейкая загадка. Ёсць. — Мы яшчэ не такіх дзівосаў пабачым,— прамовіў я. — Хопіць гаманіць,— сказала Наташа. Па шалашы барабанілі кроплі дажджу, глуха шумеў лес, аб бераг біліся хвалі. Мы непрыкметна заснулі. Як паўвостраў стаў востравам Мы прачнуліся, калі сонца высока стаяла на небе. — А ведаеце,— соладка-соладка пацягнуўся я,— снілася мне, што з бацькам сена на возе вязу. Сена пахучае, воз калышацца... — Ты жывы? — засмяяўся Міхась.— А я думаў, што цябе кракадзіл з’еў. — Зубы паломіць,— буркнуў я.— Лепей падумаў бы, што сёння самі есці будзем. — А ты на пальме ілістых скакуноў наловіш,— ажно зайшоўся ад смеху Міхась. — Смяшынку з’еў? Нешта ты вельмі развесяліўся. Глядзі, каб не плакаў. Я вызірнуў з шалаша і жахнуўся. Вакол была вада. Пальма, на якую я лазіў ноччу, маленькай кропкай віднелася ўдалечыні. — Бяда,— нейкім хрыплым голасам прагаварыў я.— Мы ад зямлі адарваліся. — Ад зямлі адарваліся... Ха-ха-ха... У космас ляцім... Ха-ха-ха... He магу... Ха-ха-ха...— ажно курчыўся ад смеху Міхась. Я вылез з шалаша, гукнуў: — Казаў табе, што будзеш плакаць. Дасмяяўся... Міхась, відаць, зразумеў, што я не жартую,— перастаў смяяцца, высунуўся з шалаша. — A... А дзе мы? — прагаварыў ён. — На востраве. Наш паўвостраў востравам стаў. Вылазь з шалаша. I Наташу кліч. Што, калі гэты востраў на кавалкі разарвецца?