Мой шлях да Беларусі
Зінаіда Бандарэнка
Выдавец: Медысонт
Памер: 236с.
Мінск 2020
На «Блакітным агеньчыку» ў 1964 г. Злева — Народная артыстка Беларусі Бэла Масумян і Заслужаны артыст БССР, мастацкі кіраўнік Белдзяржцырка Анатоль Шаг-Наважылаў, справа — Заслужаная артыстка Беларусі, дыктар радыё Галіна Яроменка.
Дзед мужа Пётр Кап'ёў, матрос крэйсера «Святлана».
Пётр Кап'ёў, дэлегат Усерасійскага з'езда Саветаў (чацвёрты злева ў трэцім шэрагу). У цэнтры (у другім шэрагу) — Міхаіл Калінін. 1931 г.
Другі дзед мужа Пётр Корж. Новасібірск, 1932 г.
Бацькі мужа Мікалай Пятровіч
і Ніна Пятроўна Кап'ёвы. Брэст, 1946 г.
Мой тата ў гасцях у Ігара ў Тбілісі. 1966 г.
Дыктары ўсіх саюзных рэспублік на семінары ў Маскве. Сустрэча з другім касманаўтам Германам Цітовым. Трэцяя злева ў другім шэрагу. 1965 г.
На летняй сесіі БДУ. Наш сябар з Кубы студэнт БДУ Сэльса.
Наведванне Чырвонай плошчы падчас семінара (чацвертая злева).
Чарговы семінар дыктараў у Маскве.
У цэнтры — мастацкі кіраўнік дыктараў ЦТ Юрый Сямёнавіч Ярцаў. 1966 г.
Першы Усесаюзны фестываль тэлевізійных фільмаў у Кіеве. 1966 г.
Здымак для польскага часопіса «Przyjazh». 1966 г.
Эфір «Запрашаем на Вячоркі».
Рэжысёр — Саша Дудзін.
Каля ўваходу ў будынак Беларускага тэлебачання.
Сустракаю герояў святочнай праграмы. Дзень Перамогі. 1967 г.
Міліцэйскі «Блакітны агеньчык». У ролі капітана міліцыі. 1969 г.
3 калегам дыктарам Уладзімірам Бузуком у перадачы «У святле танца». 1969 г.
3 Народнымі артыстамі БССР Сцяпанам Бірылам і Паўлам Кармуніным. 1968 г.
Рэпетыцыя перадачы «Запрашаем на вячоркі». Побач Народны артыст БССР Генадзь Цітовіч. 1969 г.
Семінар дыктараў у Мінску праводзіць дыктар ЦТ Віктар Балашоў. 1967 г.
Юбілей газеты «Чырвоная змена». 1971 г.
5 мая 1971 года. Дзень друку. Справа ад мяне паэт Анатоль Грачанікаў і пісьменнік Леанід Прокша.
Возера Нарач. 3 сынам Сашам. 1970 г.
Праграма ЦТ «Горад майстроў» з Мінска.
Вяла з «кавээншчыкам»
Юрыем Радзіеўскім. 1971 г.
Праца ПТС (перасоўнай тэлевізійнай станцыі). У полі. 1971 г.
Чацвёрты Усесаюзны фестываль тэлевізійных фільмаў у Мінску.
3 Заслужаным артыстам РСФСР Яўгенам Суславым.
1971 г.
За кулісамі акруговага Дома афіцэраў: Заслужаны артыст БССР, лаўрэат Міжнароднага конкурсу імя П.І. Чайкоўскага Валерый Кучынскі, Народны артыст СССР кампазітар Ігар Лучанок, рэжысёр-пастаноўшчык канцэртаў Юрый Ужынцаў. 1970 г.
Секстэт домраў Заслужанага артыста Беларусі Леаніда Смялкоўскага, а я — у тым самым строі. 1969 г.
На канферэнцыі тэлегледачоў у Маладзечне.
Побач галоўны рэдактар БТ Юрый Новікаў. 1973 г.
3 Заслужаным артыстам БССР Уладзімірам Рагаўцовым.
Заключны канцэрт Усесаюзнага фестывалю савецкай песні. 1973 г.
Вядзенне па закулісным мікрафоне Рэспубліканскага конкурсу з Палаца спорту «Мінскі баль». 1974 г.
Падрыхтоўка да эфіру.
Эстафету «Горада майстроў» прымае Тбілісі. 1972 г.
На запісе «Блакітнага агеньчыка» на ЦТ. Паміж дыктарам Грузінскага тэлебачання Кетэно Гварамія і дыктарам Украінскага тэлебачання Тамарай Страціенка. 1973 г.
Генадзь з маленькім Валодзем. 1973 г.
Мой маленькі Валодзечка першы раз на тэлебачанні.
У Мінску гасцюе сям'я брата Ігара. 1974 г.
Знаёмства з родным братам Юрыя Гагарына Барысам і іх мамай Ганнай Цімафееўнай. На руках — маленькая Вольга Чаргінец. 1974 г.
Пасля трансляцыі з Кастрычніцкай плошчы і атрымання некаторых заўваг, наша каманда задаволеная. Злева ад мяне — паэт Пятрусь Макаль, справа ад мяне — рэжысёры Валерыя Гарабей і Галіна Корсік.
Дні культуры Рэспублікі Польшча на БТ.
Дыктар Варшаўскага тэлебачання Ян Сужын. 1974 г.
Дзякуй Богу, едзем дадому пасля гастроляў у Варшаве. Злева направа: Народныя артысты БССР Людміла Златава, Міхаіл Казінец, будучы дырэктар філармоніі Георгій Загародні, Заслужаныя артысты БССР Вольга Шутава, Валерый Кучынскі, Міхаіл Зданевіч, Аляксандр Лявончык. 1974 г.
Станаўленне
Хачу прыгадаць вельмі папулярную і любімую гледачамі ўсяго Савецкага Саюза праграму «Блакітны агеньчык», якая спачатку выходзіла кожную суботу і ў святочныя дні.
Адзін з першых беларускіх «Блакітных агеньчыкаў» быў прысвечаны тэатру імя Уладзіміра Маякоўскага, які тады быў у Мінску на гастролях. Калі не памыляюся, гэта было лета 1964 года. Спектаклі ішлі ў нашым акруговым Доме афіцэраў. Жывы эфір я цалкам (амаль паўтары гадзіны) вяла адна. Перадачу транслявалі на ўвесь Савецкі Саюз. Зразумела, асноўнымі героямі былі артысты тэатра, але ўдзельнічалі і нашы беларускія знакамітыя людзі, ветэраны. Шматразовы чэмпіён Алімпійскіх гульняў, свету, Еўропы і СССР па вольнай барацьбе Аляксандр Мядзведзь літаральна ўнёс у студыйны павільён на руках мініяцюрную актрысу тэатра Веру Арлову. 3 гэтага кадра і пачынаўся «Блакітны агеньчык» з Беларусі. Рэжысёрам першых беларускіх «Агеньчьжаў» быў Марк Міхайлавіч Моін.
Аднойчы «Блакітны агеньчык» трансляваўся проста са Свіслачы, дзе зрабілі спецыяльны плыт. Нягледзячы на тое, што здымкі праходзілі летам, пачало цямнець. Асвятляльную тэхніку прыгналі з усіх вайсковых частак Мінска, але і гэтага для чорна-белага тэлебачання аказалася недастаткова. Вось такія слабыя на той момант былі тэхнічныя магчымасці.
Адзін «Блакітны агеньчык» з Шабалаўкі ў прамым эфіры я вяла з Народным артыстам СССР Міхаілам Жаравым. На рэпетыцыях ён памыляўся, калі мяне прадстаўляў. I перад эфірам я на ўсялякі выпадак нагадала яму сваё прозвішча яшчэ раз. Ён засмяяўся і гучна сказаў: «Не хвалюйся, Зінуля, скажу, як трэба. Да маразму мне яшчэ далёка». А яму
ўжо было далёка за семдзесят. Вельмі прыгожы і прыцягальны мужчына.
Апошні раз паехала на Шабалаўку на прамы эфір «Блакітнага агеньчыка» (потым ужо з'явілася тэхнічная магчымасць рабіць відэазапісы). Той «Агеньчык» быў прысвечаны палёту ў космас адразу чатырох касманаўтаў. Там я прадстаўляла Беларусь, уручала чамусьці не нашу традыцыйную «Белавежскую», а нейкі каньяк і вышываныя беларускія ручнікі кожнаму. Пасля там жа, на Шабалаўцы, адбыўся банкет з удзелам многіх касманаўтаў, але толькі зайшла — і прымусіла сябе выйсці. Спяшалася да сям'і роднага дзядзькі майго мужа, дзе мяне заўсёды чакалі. Дзядзька Міця — ветэран Вялікай Айчыннай вайны, кандыдат філалагічных навук, вельмі цікавая асоба. У маладыя гады быў накіраваны ў ліку іншых настаўнікаў спачатку на Чукотку, а потым у Чачню, дзе вучыў рускай мове і дзяцей, і дарослых. Шмат цікавага распавядаў. Асабліва пра Чачню: гэты добры і горды народ ніколі нікому не скарыцца, ён заўсёды будзе свабодным як птушка, — TaKia назіранні чалавека ў пачатку 60-х гадоў. 3 цягам часу дзядзька Міця пераехаў жыць у Мінск, у нашу сям'ю. Так склалася яго жыццё. Пахаваны тут, на Паўночных могілках.
* * *
Як я ўжо казала, кіраўнік Рэспубліканскага радыё і тэлебачання драматург Вячаслаў Пятровіч Палескі быў вельмі адукаваным чалавекам. Па яго п'есе паставіў спектакль адзін беларускі тэатр. Паўтару, размаўляў Вячаслаў Пятровіч толькі па-беларуску, але ад іншых гэтага не патрабаваў. Калі праходзілі нейкія імпрэзы па прадстаўленні тэлебачання саюзных рэспублік, мы з ім разам шмат дзе пабывалі. У той жа Грузіі, напрыклад.
Цікавая сітуацыя адбылася там, калі мы прадстаўлялі нашу рэспубліку на Грузінскім тэлебачанні. Акрамя Вячаслава Пятровіча і мяне, у складзе дэлегацыі былі каментатар Леанід Ларуцін і галоўны рэжысёр дзіцячага вяшчання Канстацін Георгіевіч Пельтцэр, дарэчы, стрыечны брат
Народнай артысткі СССР Таццяны Пельтцэр. Вельмі інтэлігентны, добразычлівы, сталага ўзросту чалавек. Пасля трох дзён маіх выхадаў у эфір нам вырашылі падарыць цікавую паездку па Грузіі. Па ваенна-грузінскай дарозе, якая ўтыя часы яшчэ не была адноўлена. Мы павінны былі даехаць з Тбілісі да Сухумі з заездамі ў адметныя мясціны. I вось ужо пад ноч пад'язджаем да горнага паселішча. На вуліцы снег, хаця ўнізе — да сарака градусаў цяпла. Нас хуценька вядуць у старэнькую школу, а там сталы ломяцца ад пачастункаў. Гучыць грузінская мелодыя. I ні адной жанчыны — толькі грузіны-мужчыны — і тосты, тосты...
Калі нас правялі на начлегу невялікі гасцявы дом на высачэзных слупах, мы зразумелі, што спаць нам не дадуць, бо збаны з віном былі паўсюль. I тады Вячаслаў Пятровіч узяў сітуацыю ў свае рукі. Голас у яго быў басавіты і гучны. Па-беларуску прызваў да парадку, папрасіў цішыні. Ласкава запрасіў да выхаду. I, калі мы засталіся адны, звярнуўся да нас: «Усе нашы пакоі не зачыняюцца на замок. Я пайду да сябе, а вы ўсе павінны быць у адным пакоі з Зінай, каб чаго не здарылася».
Пажадалі Вячаславу Пятровічу дабранач, са смехам прысунулі пісьмовы стол да дзвярэй, і, вядома ж, яшчэ доўга размаўлялі...
Калі раніцай нас запрасілі на сняданак, грузінскі кіраўнік сказаў: «Упершыню мы бачылі, каб так ахоўвалі сваю жанчыну». А я і тады, і значна пазней неаднаразова дзякавала Вячаславу Пятровічу Палескаму. Светлая памяць гэтаму мудраму чалавеку!
Начальства не толькі ахоўвала, але і выхоўвала нас (часам па-рознаму), агароджвала ад неадэкватнай рэакцыі на поспехі. За сваё жыццё не раз была сведкай таго, як «зорнасць» літаральна ламала людзей. Яны мяняліся, не маглі спакойна прымаць любую аб'ектыўнасць. Часта гэта прыводзіла да прафесійнага выгарання.
Дагэтуль захаваўся ў мяне тэлекс, які атрымала наша тэлебачанне з ЦТ: «Прошу команднровать в Москву в днрекцмю программ Первого канала Останкмно с 10 по 23
марта Бондаренко З.А. Другме дмкторы, указанные в вашем телексе, будут прнглашены дополнмтельно.
С уваженмем, первый заместмтель дмректора программ ТВ А. Забаркмн».
Гэта быў адказ ЦТ на прапанову нашага кіраўніцтва паслаць на той відэазапіс іншага дыктара. Зноў паехала я. Але для мяне гэта быў напамін — не губляць павагі да сваіх калегаў.
* * *
Напачатку я прыгадвала першы Усесаюзны фестываль тэлевізійных фільмаў, які праходзіў у Кіеве. А вось чацвёрты фестываль тэлевізійных фільмаў праходзіў ужо ў Мінску ў 1971 годзе. Журы ўзначальваў знакаміты рэжысёр Марлен Хуцыеў, а канцэрт закрыцця фестывалю мы вялі з дыктарам ЦТ Яўгеніем Суславым у акруговым Доме афіцэраў. Марлен Мартынавіч, калі ўбачыў мяне на сцэне, сказаў: «0, Беларусь мае сваю Джульету!» Пасля гэтага шмат жартаў пачула ад сваіх калег.
Праз некалькі гадоў, у 1975-м, ва Украінскай ССР праходзілі Дні літаратуры і мастацтва БССР. У Кіеў з Мінска накіравалі цэлы цягнік з беларускімі артыстамі. Ехалі мы доўга, бо незапланаванаму рэйсу прыходзілася пастаянна прапускаць рэгулярныя. У Кіеве я, канечне ж, пачала весці канцэрты на беларускай мове. У ім прымалі ўдзел усе лепшыя на той час мастацкія калектывы. Дастаткова сказаць, што пачынаў канцэрт Дзяржаўны народны хор пад кіраўніцтвам Народнага артыста СССР Генадзя Іванавіча Цітовіча.
КНІГІ ОНЛАЙН
