Насельніцтва Беларусі Рэгіян. асаблівасці развіцця і рассялення

Насельніцтва Беларусі

Рэгіян. асаблівасці развіцця і рассялення
Выдавец: Універсітэцкае
Памер: 176с.
Мінск 1992
54.67 МБ
Нягледзячы на ўсе старанні па ліквідацыі вынікаў аварыі, радыяцыйнае становішча застаецца вельмі складаным, а сацыяльнае — напружаным, аб чым сведчаць выступленні дэлегатаў на сесіях Вярхоўных Саветаў, мітынгі, дэманстрацыі і іншыя акцыі, матэрыялы перыядычных публікацый. Можна сказаць, што ўсё насельніцтва рэспублікі перажывае радыяцыйны стрэс, які праяўляецца ў патрабаваннях людзей. Гэтыя патрабаванні ў абагульненым выглядзе можна сфармуляваць такім чынам: выкананне спецыяльнай дзяржаўнай праграмы па ліквідацыі вынікаў аварыі; тэрміновае адсяленне тых людзей, якія яшчэ жывуць у небяспечнай зоне; дасканалае абследаванне стану здароўя насельніцтва і тэрміновая медыцынская дапамога; стварэнне надзейных ахоўных сродкаў для тых, хто вымушаны жыць і працаваць у забруджанай зоне; арганізацыя экалагічнага выхавання і павышэнне экалагічнай адукацыі насельніцтва.
Адміністрацыйна-прававы аспект праблемы праяўляецца ў стварэнні і арганізацыі дзейнасці спецыяльных служб, прыняцці спецыяльных законаў і іншых прававых актаў, карэктыў у тэрытарыяльна-адміністрацыйным ладзе, у прававым рэжыме і г. д.
Урад рэспублікі вымушаны быў распрацаваць і прыняць асаблівыя законы і меры, накіраваныя на болын арганізаванае вырашэнне таго мноства праблем, якія звязаны з чарнобыльскай аварыяй. Найбольш важныя законы прыняты ў 1991 г. У іх ліку: Дзяржаўная праграма па ліквідацыі ў Рэспубліцы Беларусь вынікаў аварыі на Чарнобыльскай АЭС; Закон «Аб статусе тэрыторыі, якая падверглася радыеактыўнаму забруджванню»; SaKou «Аб сацыяльнай ахове грамадзян, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС».
Усе яны накіраваны на вырашэнне праблем радыя-
цыйнай аховы насельніцтва, арганізацыі жыццядзейнасці ў незвычайных, экстрэмальных умовах, на комплекснае выкарыстанне тэрыторыі, ахову прынцыпаў сацыяльнай справядлівасці.
Узнікла неабходнасць у стварэнні спецыяльных служб, якія нясуць адказнасць за вырашэнне той ці іншай праблемы, сярод іх: Нацыянальная камісія радыяцыйнай аховы насельніцтва; Дзяржаўны камітэт Рэспублікі Беларусь па праблемах вынікаў катастрофы на ЧАЭС; Рэспубліканскі цэнтр радыяцыйнага кантролю і назіранняў за забруджаннем прыроднага асяроддзя; спецыяльныя падраздзяленні ў сістэме АН Беларусі, Белгідрамета, Дзяржаграпрома і г. д.
Нават у сетку адміністрацыйнага падзелу таксама ўнесены карэктывы. У 1990 г. быў утвораны Дрыбінскі адміністрацыйны раён, тэрыторыя якога прызначана для прыёму пфасяленцаў з пацярпеўшых раёнаў.
Такім чынам, чарнобыльская катастрофа — гэта не толькі небывалая тэхнічная аварыя і надзвычайнае экалагічнае становішча. Насельніцтву рэспублікі належыць вытрымаць чарговае выпрабаванне, якое патрабуе канцэнтрацыі ўсіх сіл на яго пераадоленне. Па сукупнасці ўздзеяння на прыроду чарнобыльская катастрофа з’яўляецца самай вялікай катастрофай сучаснасці, усенародным бедствам.
Экалагічнае ўздзеянне аварыі паставіла рэспубліку перад неабходнасцю вырашэння новых, выключна складаных праблем, якія закранулі амаль усе сферы жыцця, гаспадарання, навукі, маралі. Да поўнай ліквідацыі вынікаў катастрофы яшчэ далёка, калі наогул гэта магчыма.
Абагульняючы ўсё сказанае, трэба адзначыць, што з другой палавіны 80-х гг. у геаграфіі насельніцтва Беларусі пачаўся новы перыяд, які характарызуюць змены ў наступных працэсах:
дынаміцы колькасці і тэмпах росту насельніцтва;
характары міграцый і размяшчэння;
тэрытарыяльнай структуры гаспадаркі і рассялення; размеркаванні і выкарыстанні працоўных рэсурсаў; стане жыццёвага асяроддзя, ва ўмовах працы і адпачынку людзей, у стане іх здароўя;
развіцці нацыянальна-дзяржаўнага ўладкавання;
у выніках сацыяльна-эканамічнага развіцця.
Пачынаецца новая старонка гісторыі беларускага народа, у якую гэта кніга зрабіла толькі ўступ.
СПІСАК РЭКАМЕНДУЕМАЙ ЛІТАРАТУРЫ
1.	Белорусская ССР//Демографвческйй энцйклопедйческші словарь.— М.: Сов. энцйклопедяя, 1985.— С. 33—35.
2.	Беларусь і Чарнобыль.—Мн.: Беларусь, 1991.— 77 с.
3.	Валюшко Л. Н., Шахотько Л. П. Современные тенденцнн рождаемостн в Белорусской ССР.— Мн.: БелНЙЙНТЙ, 1987.— 36 с.
4.	Гарады і гарадскія пасёлкі Беларусі.— Мн.: БелСЭ, 1981.— 257 с.
5.	Географяя й проблемы регнонального развнтая Белорусснн,— Мн.: Выш. шк., 1985.— 120 с.
6.	Географня Белорусснн: Учеб. пособне / Под ред. М. С. Войтовнча н Б. Н. Гурского.— Мн.: Выш. шк, 1984.— 304 с.
7.	Государственная программа лйквйдэцйй в Белорусской ССР последствнй аварнн на Чернобыльской АЭС на 1990—1995 годы// Сов. Белоруссйя.— 1989, 21 окт.
8.	Геологня н географяя: Межвед. сб. Гомел. ун-та. Мн.: йзд-во БГУ,— 1979—1986,—Вып. 1—8.
9.	Данные по радйоактявному загрязненню населенных пунктов Белоруссйн.— Л4н.: Полымя, 1989.— 174 с.
10.	Демографнческое развятйе й трудовые ресурсы БССР: соцнально-экономнческне проблемы/Под ред. Я. Й. Рубйна й A. А. Ракова.— Мн.: Наука н техннка, 1988.— 192 с.
11.	Злотнйков А. Г. Демографнческая сйтуацня в Гомельской областн//Соцнол. нсслед.— 1990.— № 10.— С. 104—109.
12.	Подо Н. А., Клевко Э. Н. Настояшее й будуіцее белорусскйх городов // Архнтектура н стр-во Белоруссйй.— 1991.— № 3.— С. 3—5.
13.	Загорец Н. В. Формнрованне снстем расселення с центрамп в малых городскнх поселеннях БССР: Автореф. дйс. ... канд. геогр. наук.— Мн, 1988.— 18 с.
14.	Касперовйч Г. Н. Мнграцйя населенйя в города н этннческне процессы,—Мн.: Наука н техняка, 1985.— 149 с.
15.	К.асперовйч Г. Н. Нзмененйя в этняческом составе населення//Географня н проблемы регнонального развнтня Белорусснй.— Мн.: Выш. шк., 1985.— С. 49—53.
16.	Козлов Г. С., Павчйнскйй Б. Р., Польскйй С. А., Хоревскйй В. Я., Хасдан Н. Г. Развнтне научной концепцнй городского расселення//Географня н проблемы регяонального развнтня Белоруссйй —Мн.: Выш. шк., 1985.— С. 37—42.
17.	Конструктнвные задачн географнческйх нсследованйй в БССР.— АІн.: Уннверсйтетское, 1984.— 52 с.
18.	Манак Б. А. Районы расселенйя на террнторнй Северной Бе-
лорусснн Ц Проблемы расселення в БССР,— Мн.: Наука н техннка, 1980.— С. 57—70.
19.	Манак Б. А. Соцнально-географнческне аспекты формнровання п нспользовання кадров в сельском хозяйстве БССР.— Мн.: Уннверснтетское, 1982.— 120 с.
20.	Манан Б. А., Слободенюк Л. Н. Регнональные факторы электропотреблення в быту // Вестн. БГУ. Сер, 2.— 1982.— № 1.— С. 46—50.
21.	Манак Б. А., Перепечко A. С. Основные черты семейной структуры населенпя БССР н республнк Прнбалтнкн // Вестн. БГУ. Сер. 2.— 1982.—№ 2.—С. 65—69.
22.	Манак Б. А. Роль мпграцнн в формнрованнн кадров сельскоі'о хозяйства//Город в проблемы мнграцян населення: Матерналы совсш..— Мн.: БелННЙПградостронтельства, 1982.— С. 16— 18.
23.	Манак Б. А., Загорец Н. В. Основные черты демографнческой снтуацпн в городах БССР // Стр-во н архнтектура Белорусснп,— 1983.— № 4.— С. 4—6.
24.	Манак Б. А., Романовскйй Н. Т., Шахотько Л. П. Особенностн соцнально-демографнческого развнтня БССР на современном этапе // Прпродные н соцналыю-экономнческне условня Белорусской ССР,—Мн.: Выш. шк, 1984,—С. 100—110.
25.	Манак Б. А., Сосновскай В. Н. Факторы террнторнальной днфференцнацнн в культурно-бытовых условнях жнзнн населення // Географня н проблемы регнонального развнтня Белорусснн.— Мн.: Выш. шк., 1985.— С. 45—48.
26.	Манак Б. А. Методнка экономнко-географнческнх нсследованвй: Учеб. пособне.— Мн.: Уннверснтетское, 1985.— 157 с.
27.	Манак Б. А. Мнграцнонная снтуацня в разлнчных тнпах ссльскнх поселеннй н путн ее регулнровання // Проблемы стабнлнзацнн сельского населення центральных н западных районов СССР.— М.: AH СССР, 1985,— С. 66—73.
28.	Мсінак Б. А. Регяональные нсследовання демографнческой снтуацнн для целей планнровання н проектнровання//Гсографнческне нсследовання для целей планнровання, проектнровання, разработкн н реалнзацнн целевых комплексных программ.— Л.: ГО СССР, 1985.—С. 53-58.
29.	Манак Б. А., Сакевйч В. Н. Трудовой потенцнал городов Белорусспн//Вестн. БГУ. Сер. 2.— 1987.— № 1.— С. 62—66.
30.	Манак Б. А., Романовскйй Н. Т. Тенденцнн н псрспектнвы развнтпя тсррнторнальной слстемы населенных мест БССР//Рацнональное прнродопользованне в условнях Белорусснн.— Л.: ГО СССР, 1988,—С. 86—102.
31.	Манак Б. А. Современная мнграцнонная снтуацня в БССР// Вестн. БГУ. Сер. 2.— 1989.—№ 1.—С. 60—64.
32.	Манак Б. А. Воздействпе Чернобыльской катастрофы на географпю населення Беларусн // Вестн. БГУ. Сер. 2.— 1992.— № 1.— С. 47—54.
33.	Манак Б. А. Регнональные аспекты Чернобыльской катастрофы // Актуальные проблемы соцналыіо-гуманнтарных н сстественных наук.— Мн.: Выш. шк., 1991.— С. 159—160.
34.	Манак Б. А., Чушко Н. П., Хайлов Е. Л. Новые черты в днпамнке населення БССР в 80-е годы // Актуальные проблемы соцнально-гуманнтарных н естсственных наук.— Мн.: Выш. шк., 1991.— С. 244—246.
35.	Мйкулйч A. Н. Гено-географня сельского населення Белоруссйн.— Мн.: Наука н техняка, 1989.— 182 с.
36.	Народное хозяйство Белорусской ССР в 1989 г.: Стат. ежегоднйк.— Мн.: Беларусь, 1990.— 272 с.
37.	Населенне СССР. 1987—1988: Стат. сб.— М.: Фннансы й стачнстлка, 1988.— 439 с.
38.	Насельніцтва БССР.— БелСЭ, т. 12.
39.	Польскйй С. А., Козлов Г. С. Соцнально-экономнческне проблемы урбанйзацйй БССР Ц Прнродные н соцнально-экономпческне условяя Белорусской ССР.—Мн.: Выш. шк., 1984.— С. 110— 117.
40.	Проблемы расселенйя в БССР / Под ред. С. А. Польского,— Мн.: Наука й техннка, 1980.— 184 с.
41.	Проблемы стабнлнзацнн сельского населення центральных й западных районов СССР.— М.: AH СССР, 1985.— 150 с.
42.	Раков A. А. Демографяческйе основы народнохозяйственного планйрованйя / Под ред. Л. Л. Рыбаковского.— Мн.: Наука н техннка, 1990.— 270 с.
43.	Рацнональное прйродопользованйе в условяях Белорусснй.— Л.: ГО СССР, 1988.— 170 с.
44.	Рубйн Я. Н. Право на счастье,— Мн.: Беларусь, 1976.— 174 с.
45.	Рубйн Я. Н. Соцлальное развйтне: оценка демографйческах параметров в БССР.— Мн.: Знаняе, 1989.— 21 с.
46.	Спйжанков Л. Н. Преобразованйе белорусского села.— Мн.: Ураджай, 1985,— 120 с.
47.	Сосновскйй В. Н. Террнторйальные разлнчня в культурнобытовых условнях жнзнй сельского населення БССР й путй йх выравнйвання//Автореф. днс. ... канд. геогр. наук,—Мн., 1985.— 18 с.