Непрыдуманыя партрэты
Лявон Валасюк
Выдавец: Брэсцкая друкарня
Памер: 284с.
Брэст 2014
Нельга не пагадзіцца з тым, што зараз Павел Татарнікаў з’яўляецца адным з лепшых, калі не найлепшым, ілюстратарам беларускіх казак і кніг. Ён стаў выдатным прадаўжальнікам справы яшчэ аднаго нашага земляка брастаўчаніна Міколы Селешчука і дасягнуў мастакоўскага прызнання не толькі ў роднай Беларусі, але і далёка за яе межамі. Пра гэта сведчаць яго шматлікія выставы ў краінах Еўропы, у Японіі. Павел Татарнікаў па сваёй сутнасці і светаўспрыманні з’яўляецца беларускім мастаком. Варта толькі пагартаць кніжкі з яго ілюстрацыямі “Белая Русь. Гісторыя ў легендах і паданнях”, “Званы Нямігі”, “У гасцях у вечнасці”, “За наміткай гісторыі” Анатоля Бутэвіча, “Сем цудаў Беларусі” Уладзіміра Ягоўдзіка, каб пераканацца ў гэтым.
Сёння Павел Татарнікаў можа дазволіць сабе выбіраць, дзе і над чым працаваць, на чым засяродзіць сваю творчую ўвагу. Мастак ўмее да афармлення кожнай кнігі падысці па-новаму, бо высокі ўзровень валодання кніжнай графікай і талент дазваляюць яму гэта рабіць. Ілюстрацыі мастака нельга прапусціць у экспазіцыі любой выставы.
У сваёй творчай працы Павел Татарнікаў неаднойчы звяртаўся не толькі да акварэльных увасабленняў вядомых архітэктурных помнікаў: Мірскага замка, Камянецкай вежы, Крэўскага замка, Каложы, Сынкавіцкай царквы, але і да легендарных вобразаў Еўфрасінні Полацкай, Кірылы Тураўскага, Францыска Скарыны, Міколы Гусоўскага, Льва Сапегі, Мікалая Радзівіла Сіроткі, Канстанціна Астрожскага, Настассі княгіні Слуцкай, Соф’і Гальшанскай і іншых...
У 1995 годзе Павел скончыў Беларускую акадэмію мастацтваў (дыпломнай работай стала праца над кнігай Уладзіміра Караткевіча “Хрыстос прызямліўся ў Гародні”), праз два гады стаў сябрам Саюза мастакоў, а яшчэ праз чатыры быў выбраны акадэмікам Беларускай акадэміі выяўленчага мастацтва.
На сённяшні час Павел Татарнікаў з’яўляецца знакавай фігурай не толькі ў беларускай кніжнай графіцы, але і ў еўрапейскай, а калі сказаць правільней сусветнай.
“Мірскі замак”
“Астрожскі замак ”
“Бярэсце”
“Мора Герадота ”
МАСТАК 3 ЧЫРВОНЫМ ШАЛІКАМ
Бачу яго на вуліцы Маскоўскай (цяперашнім праспекце імя Пятра Машэрава): у чорным берэце, з чырвоным шалікам на шыі, сівавалосы, сівабароды чалавек, якога адразу вылучаеш з натоўпу... Гэта — мастак Нікадзім Вашчук. Такім я яго ўбачыў першы раз, калі яшчэ не ведаў, што гэта вядомы ў горадзе мастак, такім я яго і запомніў на ўсё астатняе жыццё... Нікадзім Вашчук, мастак з чырвоным шалікам на шыі.
Нікадзім Вашчук так і не быў прыняты ў Саюз мастакоў, хаця яго жывапісныя творы заўжды вылучаліся на выставах адметнай манерай пісьма, каларытам. Зачароўвала ў іх ліхацтва выканання, дакладнасць.
Запомнілася адна з апошніх карцін пейзаж з вадападам: велічная сіла прыроды, стрыманы каларыт, пачуццё палёту над гэтым дзіўным хараством...
Цяпер значную частку яго твораў можна пабачыць хіба
што толькі ў Кобрынскім ваенна-гістарычным музеі імя Аляксандра Суворава.
Па жыцці Нікадзім Вашчук памятаецца нетаропкім, сціплым чалавекам з добра пастаўленым голасам. Мастак любіў пагаварыць з калегамі, выпіць з імі за размовай і бакал добрага віна.
Мне таксама давялося аднойчы з ім шчыра пагаварыць за сталом у мастакоўскай кампаніі ў час летняй навальніцы. Да гэтага часу гучыць яго голас з хрыпатцой, бачу яго ўсмешку. Ён быў маім земляком. Заўжды прыемна гэта ўсведамляць, калі наведваю ў Кобрыне ваенна-гістарычны музей, узіраюся ў жывапісныя палотны Нікадзіма Вашчука.
“Апошні агляд ”
“Партрэт маці ”
Г. Пясецкі “ПартрэтН. Вашчука”. Гіпс
“Аляксандр Сувораўу Кобрыне”
ПЕСНЯ 3 АДЦЕННЕМ ВЯСЁЛКАВЫХ ФАРБАЎ
Заўчасна пайшоўшы з жыцця ў лепшы свет, яна пакінула светлы ўспамін пра сябе жывапіснымі палотнамі, графічнымі работамі, насценнымі роспісамі “Шчаслівае дзяцінства” ў універмагу “Дзіцячы свет” (першая запамінальная праца мастачкі пасля прыезду ў Брэст). Ля тых светлых роспісаў я і пабачыў упершыню Тамару Іванаўну Паўлючук за працай, пасля чаго стаў звяртаць самую пільную ўвагу і на яе жывапісныя творы на гарадскіх і абласных мастацкіх выставах...
Нарадзілася Тамара Іванаўна ў ваенным 1942 годзе ў горадзе Тураве Гомельскай вобласці ў дружнай і працавітай сям’і, але склалася так, што яе дзяцінства і школьныя гады прайшлі ў Васілевічах на Гомельшчыне. Бацька быў інжынерам-землеўпарадчыкам, усёй душою любіў прыроду, маляўнічыя ваколіцы роднага Турава, а маці добрай і чулай хатняй гаспадыняй, у якой былі здольнасці і любоў да малявання...
Скончыўшы школу, Тамара паступіла ў Мінскае мастацкае вучылішча імя А. Глебава на аддзяленне манументальнага жывапісу, пасля заканчэння якога жыла і працавала ў Віцебску, пакуль усёй сям’ёй не пераехалі ў Брэст.
У жывапісе мастачка пачынала з рэалістычных пейзажаў, у якіх прырода ўвасабляла спрадвечны мацярынскі пачатак. Станкавы жывапіс пашыраў і рабіў больш разнастайнай тэматыку яе творчасці. Тамара Паўлючук з часам стала больш свабодна і на большым эмацыянальным узроўні гаварыць пра набалелае. Яна, чалавек тонкай і ранімай натуры, выказвала актыўны пратэст супраць бездухоўнасці і бяздушнасці. Пачынаючы як пейзажыст-лірык, яна затым паступова перайшла да складаных карцінных алегорый і сімвалаў.
Тамара Іванаўна стварыла шмат цыклаў жывапісных твораў на праблемныя экалагічныя, сацыяльна-гістарычныя (памяці славутага мастака і кампазітара Напалеона Орды, паэта Адама Міцкевіча), “чарнобыльскія”, “афганскія” тэмы. Мастачка ўдзельнічала ў адзіным у Беларусі Міжнародным пленэры памяці нашага земляка-мастака Мікалая Селешчука.
Веруючы ў тое, што Дабро пераможа зло, на сваіх жывапісных палотнах яна найчасцей паказвала жаночы, мацярынскі вобраз, які стаў цэнтральным у яе творчасці. Праз яго мы бачым і адчуваем вялікую прагу пазнання, веру ў духоўнае, добрае, людскае...
Мастачка рабіла шмат персанальных выстаў у Брэсце, Мінску (юбілейная “Прытчы аб Сусвеце”) і Маскве, у Польшчы і Германіі. Была актыўнай удзельніцай пленэраў у Польшчы. Там захоўваецца шмат яе жывапісных палотнаў. Шэраг жывапісных твораў знаходзіцца ў Брэсцкім абласным краязнаўчым музеі, у прыватных калекцыях у Германіі, Францыі, Ізраілі, ЗША, Японіі...
Тамара Паўлючук заўжды была ў пошуку, бо жывы тэмперамент, душэўная ўражлівасць, незвычайная працавітасць падштурхоўвалі яе да гэтага. У апошнія гады свайго жыцця, калі была цяжка хворая, Тамара Іванаўна зрабіла шмат графічных кампазіцый каляровымі алоўкамі.
Усе творы мастачкі, прасякнуты дынамікай і экспрэсіяй, роздумам пра будучае Зямлі і Чалавека, сагрэтыя добрай душою і гарачым сэрцам, будуць доўга яшчэ хваляваць аматараў жывапісу Тамары Паўлючук. Тыя, хто ведаў яе, памятаюць, як любіла яна спяваць песні, пісала запамінальныя вершы...
“Покліч ”
“Давыд-Гарадзенскія конікі”
МАСТАК, ЯКІ МАЛЮЕ ДОЖДЖ
Асабістае знаёмства з маладым мастаком, які скончыў славуты мастацка-графічны факультэт Віцебскага педінстытута, адбылося на пачатку новага стагоддзя. Была на тое добрая нагода: у Палацы мастацтваў у Мінску адкрылася рэспубліканская выстава “Мастакі Брэстчыны”. Ведаў я пра Ігара і тое, што ён родам з Івацэвіцкага раёна.
Свой творчы шлях у Брэсце мастак пачынаў, як мне помніцца, з супрацоўніцтва з мастацкай галерэяй “Беларт”, што на рагу вуліц Савецкай і Набярэжнай імя Францыска Скарыны.
Нязменным дырэктарам і гаспадыняй галерэі з’яўляецца Людміла Пятроўна Крапіўная, архітэктар па адукацыі, якая ў свой час занялася ў горадзе добраю справаю дапамагаць мастакам рознага “палёту” выстаўляць і прадаваць свае творы. Такім чынам і Ігар Раманчук звязаў свой мастакоўскі лёс з галерэяй “Беларт”. Людміла Пятроўна параіла маладому
мастаку пісаць гарадскія пейзажы. Так і пачалася творчая вандроўка мастака Ігара Раманчука па вуліцах і дворыках Брэста.
Вельмі часта жыццё ўносіць свае карэктывы ў творчыя планы творцы. Так і ў лёсе маладога мастака часта адбываліся змены-перамены. Пэўны час ён працаваў выкладчыкам малюнка і жывапісу ў Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А.С. Пушкіна. Але нязменным застаецца накіраванасць творчага працэсу, які нельга прыпыніць, які толькі можа пашыраць свае межы.
Гарадскія пейзажы Брэста і не толькі, старажытная архітэктура палацаў і цэркваў, партрэты, нацюрморты пастаянна прысутнічаюць на мальберце і эцюдніку мастака, які так любіць пісаць дажджлівае надвор’е з лужынамі, з мокрым асфальтам.
“Начная вуліца”
“Сонечны дзень ”
“Помнік Афанасію Брэсцкаму”
ПОМНІК 1000-годдзю БРЭСТА
У ліпені 2009 года (за 10-год да 1000-гадовага юбілею Брэста) на святкаванні Дня горада на перакрыжаванні вуліц Савецкай і Гогаля быў урачыста адкрыты помнік, прысвечаны 1000-годдзю Брэста. Кампазіцыя ўяўляе сабой трохузроўневую архітэктурную аснову. На верхнім узроўні фігура анёла з крыжом ахоўніка старажытнага Бярэсця. На сярэднім ярусе фігуры трох гістарычных асоб: князя Уладзімір-Валынскага Уладзіміра Васількавіча, Вялікага князя Вялікага Княства Літоўскага Вітаўта і Мікалая Радзівіла Чорнага. I тры зборныя вобразы Воіна, Летапісца і Маці. Ля падножжа помніка 12 пліт з тэкстамі, якія расказваюць пра гістарычныя вехі ў жыцці Брэста. На ніжнім кальцавым ярусе знаходзіцца гарэльеф скульптурная выява з бронзы, якая больш чым напалову выступае з плоскасці, на якой пазначаны важнейшыя этапы тысячагадовай гісторыі горада: адлюстраванне адной з легендаў пра заснаванне яго купцамі, удзел нашых землякоў у Грунвальдскай оітве і Берасцейская Біблія ў руках анёлаў над старажытным горадам, абарона Брэсцкай крэпасці ў 1941 годзе і палёт двойчы Героя Савецкага Саюза Пятра Клімука ў космас...
Вакол стварэння гэтага помніка вялося шмат дыскусій. Галоўным чынам, спрэчкі вяліся адносна таго, вобразы якіх асоб належала ўвекавечыць. Напачатку іх было восем, потым засталося шэсць. He стала фігуры пісьменніка-навукоўца Уладзіміра Калесніка, абаронцы Брэсцкай крэпасці Андрэя Кіжаватава, магутнай гістарычнай постаці Ягайлы... затое паўсталі тры ўмоўныя, зборныя, постаці, якія, на маю думку, не павінны знаходзіцца побач з рэальнымі гістарычнымі асобамі. Апошняе слова, пэўна, было за высокімі чыноўнікамі, інакш такога сумяшчэння рэальных і ўмоўных фігур не адбылося б.
Так падрабязна апісаў помнік таму, што ён адразу стаў з’явай у культурным жыцці Брэста, яго сімвалам, месцам, дзе заўжды цікава і прыемна адпачыць, сустрэцца з сябрамі і знаёмымі.
КНІГІ ОНЛАЙН
