Непрыдуманыя партрэты
Лявон Валасюк
Выдавец: Брэсцкая друкарня
Памер: 284с.
Брэст 2014
внденнем окружаюіцего мнра, с пснхологнческн верным жнвопнсаннем человеческнх взанмоотношеннй н снтуацнй. Тонко чувствуюіцая душа, отвергаюіцая ннзость мыслей, скудость желаннй, пошлость поступков. «Но отвратен мне вкус суррогата, / С детства к чувствам пустым не прнучена. / Н сражаюсь с разлукой проклятой / Старомодною верностью мучнма». Снльные натуры, чнтая стнхн Валентнны Оснповой, оіцутят жнвнтельную родственную связь с её лнрнческой геропней. Слабые прнобретут возможность укрепнться духом нстннных человеческнх ценностей. А для автора это явнтся самой желанной наградой. Ведь даже скромный
полевой цветок двнжнм не только таннством самореалнзацнн, но невольно н предопределённо! стремнтся украснть, возвыснть, облагороднть нашу далёкую от совершенства действнтельность».
Другая кніга складзена з двух раздзелаў: «Букет незабудок» і «Зарнсовкн с натуры».
He прымусіла сябе доўга чакаць і трэцяя кніга «БЛНКН», што з’явілася ў 2006 годзе ў выдатным афармленні ўсё того ж мастака Георгія Данеляна. Кніга складзена з трох раздзелаў: «По нетленным дорогам», «О понсках ндеала», «Лнкн серебряного века». Раздел «Лнкн серебряного века» цікавы сваім напаўненнем вершаў пра незабыўных рускіх паэтаў: Аляксандр Блок «...стал кнргшчнком для храма, / воздвнгнутого на кровн», Ганна Ахматава «Многострадальная веіцая птнца: / Счастья н горя людского певнца», пра Сяргея Есеніна аўтар піша: «В край березок н кленов влюбленный безмерно, / Под душой, как под ношею, рухнул поэт»... Мы нібыта трапляем у цудоўны свет рускай паэзіі пачатку XX стагоддзя...
У гэтым зборніку Валянціна Осіпава закранае і ваенную тэму тэму, якая трывожыць многіх айчынных творцаў.
Столько войн бессмысленных на свете, Столько ручейков невннных слёз...
«Почему не запретят войну?!» апошні ў цыкле верш «По нетленным дорогам» адказвае на гэтае пытанне славамі жанчыны-маці:
He могу, сыночек, уясннть...
Але аўтара Валянціну Осіпаву хвалююць і шматлікія іншыя праблемы сучаснасці. У раздзеле «О понсках ндеала» яна піша:
С каждым днём всё глубже погружается в сон
He востребованная ннкем нежность.
(О нежностм)
Лірычны герой імкнецца да гармоніі з навакольным жыццём, да кахання, да вернасці высокім ідэалам духоўнасці... Яе вершы натхняюць нас, прымушаюць глыбей і мацней углядацца ў рэчаіснасць, у якой правде непросто найтн прнют». Валянціна Осіпава паэт разнапланавы. I чытаючы яе паэтычныя радкі, ніколі не забываеш, што аўтар жанчына. Жанчына, якой
Снятся... весеннне сны
Непременно в розовом цвете...
Берасцейская паэтка з Бярозы Валянціна Осіпава знайшла ў сабе сілы, каб нарэшце не толькі паспрабаваць пісаць на роднай мове, але і зрабіць пераклады лепшых сваіх вершаў. Заслугоўвае ўсялякай падтрымкі яе імкненне падрыхтаваць беларускамоўны сборнік. А пакуль што на пачатку 2013 года пабачыла свет кніга паэзіі “Бумажный змей”, выдадзеная ў серыі СБП “Кнігарня пісьменніка” накладам у 200 асобнікаў. Цікавы і чаканы прыхільнікамі паэзіі зборнік вершаў. Добры ход! Нечаканая, і ў той жа час заканамерная, з’ява для абласной паэзіі.
Валянціна ОСІПАВА
ВЛАДНМЙР МАЯКОВСКНЙ
Ушнбы н скорбь навьючнв на горб, По скалам отвесным Слова!
He выжмешь, жнзнь, труслнвый озноб -
Пугай кого-то другого!
Паяц плошадной н горлопан Загадку фрейднстам прыткнм:
«Душа орган нлн барабан, Нлн бездомная скрнпка?»
Богам богово!
Цнннк, лнкуй:
Просторней ханжей логово!
Бумаге — боль.
Пнстолет внску.
Поэту не надо многого.
СЕРГЕЙ ЕСЕННН
Всё прннять, всё вместнть в сердобольную грудь:
Н тоску собачонкн, н вздохн коровьн, Н осенннх полей нензбывную грусть, Н Русн разорённой рыдання вдовьн...
Еслн крест сострадання выпадет доле, Невозможно земной путь пройтн налегке: Боль распятой землн будет собственной болью, He оставнть её нн в каком кабаке.
Сердце выплавнт нежность нз жнзненной скверны Н стнхом, как слезою, проявнт на свет.
В край березок н клёнов влюблённый безмерно, Под душой, как под ношею, рухнет Поэт.
НГОРЬ СЕВЕРЯНМН
Вы любнлн поэзню.
Вы любнлн нронню.
Вы двусмысленной славою увенчалн талант.
Пред велнчнем лнчностн Вы склонялнсь в поклоне, Друг велнкнх умов м уннженных брат.
Поцелуй упонтельный почнтанья позналн Вы, Несмотря на лубочностн нарочнтой черты, Вашн трагнкомеднн в околдованных залах Пробуждалн порывы, надежды,
мечты.
Вы любнлн жнть грёзамн.
Вы любнлн встать в позу:
Под лнловою мантней фарса пряталн боль.
й Вы ждалн, что Роднна в гроб положнт Вам розы. Кроткнй,
нежный поэт.
Позабытый король.
ЗЙНАЙДА ГЙППЙУС
Невыноснмо быть снльною женіцнной Нежность овалом презренья очерчена.
В облнке женском мужская гордыня! Как же она подчнннтся мужчнне?
С верностью жрнцы, поправ праздномыслне, Служнт холодному мрамору йстнны.
Песнн мнрскне скучны ей, лншь смутные Отзвукн таннств прнятны для слуха.
С тіцетным упорством сквозь путы незрнмые Рвётся в таннственный мнр серафнмов.
Но заповедано чётко всем расам: С небом связует душа,
а не разум...
КОНСТАНТЙН БАЛЬМОНТ
Над нуждамн, над бедамн, над празднымн беседамн
Он одержал бесспорную победу.
Всю пылкость духа, твёрдость н стремленье К нсканью нстнн, знанью, красоте, Прнчудлнвые выверты мгновеннй,
Фатально тяготеюшнх к мечте, й это непомерное служенне Размерам, рнтмам, прнхотям стнхіій -
Нерасторжнмое с волной сердцебнення! -
Вместнл в свон высокопарные стнхн.
ПРАЗ ДОЖДЖ... ДА ВАСІЛЯ ДЭБІША
Асабіста пазнаёміўся з Васілём Дэбішам нечакана на брэсцкім мясакамбінаце, калі ён там загадваў клубам, а я працаваў мастаком-дызайнерам побач на “Рыбгандлі”. Мы часта бачыліся ў майстэрні мясакамбінатаўскага мастака Аляксея Шышко.
Тое знаёмства замацавалася частымі сустрэчамі на тэрыторыі мясакамбіната ў мастакоўскай майстэрні, дзе часам за шклянкай кавы вялі размовы пра мастацтва, пра паэзію, ды і ўвогуле пра нашае жыццё. Справа яшчэ і ў тым, што мастак Аляксей Шышко таксама быў “хворы” на паэзію: сам пісаў вершы, любіў чытаць творы вядомых
паэтаў, цытаваць іх. А пасля разагрэву “кавай” дык і ўвогуле нельга было прыпыніць яго несканчоную гаворку пра мастакоў і паэтаў, цытаванне вершаў...
Але тыя запамінальныя сустрэчы працягваліся ўсяго крыху больш за год. Потым нашы шляхі разышліся... I ўжо толькі праз некалькі гадоў пачалі зрэдзьчасу сустракацца на літаратурных мерапрыемствах у бібліятэках і ў тагачасным памяшканні абласнога аддзялення Саюза беларускіх пісьменнікаў (на вуліцы Наганава ля гарадскога парку). Потым надышлі змены ў літаратурным асяродку: у 2006 годзе быў створаны Саюз пісьменнікаў Беларусі пад кіраўніцтвам генерала ад міліцыі Мікалая Чаргінца, а той, баявы, стары застаўся на сваіх былых пазіцыях, і без уласнай “штаб-кватэры”.
У свой час набыў у кніжнай краме на рагу вуліц Пушкінскай і Карла Маркса Васілёў паэтычны зборнік “Лісты да Марыі” (1996), усяго другі па ліку (першы зборнік быў сумесным з братам Анатолем “Белыя птахі” (1993).
Апошнія гады Васіль плённа працуе з паэтычным радком. Вынікам творчага натхнення стала выданне ў 2012 годзе (да 50-гадовага юбілею) зборніка вершаў “Праз дождж”, у якім бачна атрымалася асэнсаваць мінулае і сённяшняе жыццё, роздум пра чалавечую годнасць, сяброўства, каханне, нашу, часам абсурдную, рэчаіснасць.
Гэты, выдадзены ў цвёрдай кардоннай вокладцы, у маім мастацкім афармленні паэтычны зборнік стаў заўважнай падзеяй у літаратурным жыцці Берасцейшчыны.
У прадмове да зборніка прафесар Зоя Мельнікава напісала: “Як і ў першай кнізе, у новым зборніку, мабыць, яшчэ выразней, дакладней, густоўней гучыць захапленне лірычнага героя красой і хараством свету, за чым хораша бачыцца ўзнёслая і далікатная беларуская душа, здольная на багдановічаўскае маленне гармоніі, цішыні, суладнасці...”
Васіль ДЭБІШ
МАРА
Я ў горадзе ужо другую восень Жыву, ніяк прывыкнуць не магу. Стаяць дамы замест бяроз і сосен.
I песню салаўя машыны гул
Змяніў Гракоў крыклівых зграя Спаць па начах мне не дае. Віднець Чамусьці тут так позна пачынае.
I сэрца зачасціла зноў балець.
Збягае ў горад моладзь. Што той горад?!. Навокал шум, паспешнасць, таўкатня.
Тут з камяніц зусім не бачна зорак... Мне б вецер зацугляць, нібы каня, -
1 ў поле, дзе бясконцыя прасторы, Дзе неба васільковага блакіт.
Хаця б на дзень пакінуць душны горад I ў вёсачку, хаця б на дзень які!..
***
Прынесла ноч мне смутак, неспакой. Сцякае сонца з хмар. Святлеюць дрэвы. Прачнуўся я сягоння сам не свой: Прымроіўся мне сёння бераг левы,
Дзе скончу назаўсёды свой палёт Я ва ўладаннях змрочнага Харона.
Так, левы бераг вечны холад, лёд, А правы бераг неспакой да скону.
***
Акно адчыніш і свабодны, Ляці насуперак, наўзлом! Нібыта лёд, паток халодны Бязлітасна ўварвецца ў дом.
Праніжа вострымі цвікамі, Саб’е і затрымае лёт...
Глытаць і біць яго рукамі, Крышыць зубамі гэты лёд!
3 пакінутага горада начнога
Сышоў ліхтар, ледзь свеціць ля дарогі.
За мной мой цень пляцецца, змрочны, шэры Нам доўга, аж да ранку, крокі мерыць.
HE ЗНІКАН!!!
АНАТОЛЬ ДЭБІШ
3 Анатолем асабіста пазнаёміўся крыху пазней, чым з Васілём. На пачатку новага стагоддзя ў памяшканні абласнога аддзялення Саюза беларускіх пісьменнікаў, дзе на той час быў гаспадаром-старшынёй Алесь Каско. Тыя рэдкія сустрэчы далі магчымасць болып уважліва прыгледзецца да таленавітага паэта, хаця з яго паэтычнымі набыткамі быў знаёмы даўно.
У неспакойна-вірлівым жыцці Анатоля ў апошнія гады знаходзіцца месца і для музы. Яго паэтычнае пяро не затупілася, таму маем часам магчымасць чытаць новыя вершы. Прыемна і тое, што дачка Анатоля Алена таксама мае пісьменніцкі талент, які праявіўся ў дзяўчыны досыць рана.
А пра Анатоля Дэбіша цікава напісаў у сваім дзённіку сталічны паэт Віктар Шніп, на чые радкі я нечакана патрапіў, набыўшы напачатку 2013 года кніжку “Пугачоўскі цырульнік” (дзённікавая проза паэта), што была выдадзена ў мінскім выдавецтвы “Літаратура і мастацтва”. Вось што піша Віктар Шніп:
“23.06.2011. Гадоў дваццаць пяць назад у часопісе “Маладосць” з’явіліся першыя творы Анатоля Дэбіша. I былі яны светлыя, энергічныя і, чытаючы іх, хацелася самому гэтак жа пісаць светла і энергічна. I некаторыя маладыя паэты пісалі пад Анатоля Дэбіша. А сам Анатоль пасля першых яркіх публікацый то з’яўляўся ў друку, то знікаў на гады. I ягонае творчае маўчанне трывожыла мяне, бо мне, думаю і не толькі мне, не хапала часам твораў паэта. I сёння, чытаючы новыя вершы Анатоля, радуюся, што ён не ўцёк ад музы і, ведаючы яго, кажу яму на будучыню:
КНІГІ ОНЛАЙН
