Пачынальнікі
З гіст.-літар. матэрыялаў XIX ст.
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 549с.
Мінск 2003
22. «Мужыцкая праўда», № 1—7. У кн.: С. Агурскнй. Очеркн по нсторнн революцнонного двнження в Белорусснн (1863—1917). Мінск, 1928, с. 211—219.
Публікацыя лацінкай (паводле копіі, «перададзенай нам Інбелкультам, для якога гэты тэкст быў зняты з арыгінала жандарскіх спраў т. I. Віткоўскім»),
1929
23. Хроніка беларускай культуры. «Полымя», 1929, № 1, с. 224.
У Аршанскім краязнаўчым музеі выяўлены рукапісны зборнік вершаў на польскай, рускай і беларускай мовах пад агульнай назвай «Дудка беларуская».
24. В а с і л е ў с к і Д. М. Паэма «Тарас на Парнасе» ў краязнаўчым асвятленні. «Наш край», 1929, № 5, с. 20—25.
* Пастаноўка ў 1861 г. у Віцебску беларускай камедыі Г. Марцінкевіча «Аказія пад палкоўніцамі». Паўстанцы 1863 г., сасланыя ў Сібір, ведалі паэму «Тарас на Парнасе» і лічылі яе творам А. Вярыгі (пісьмы Р. Зямкевіча А. Шлюбскаму 1927—1928 гг.).
25. В а с і л е ў с к і Д. Арцём Ігнатавіч Вярыга і яго літаратурна-грамадская чыннасць. «Полымя», 1929, № 6, с. 183—200.
Справа аб дваранскім паходжанні роду Вярыгаў і іншыя дакументы Віцебскага архіва, жандарскія дакументы (паводле зб. «1863 г. на Віцебшчыне», які тады рыхтаваўся) і інш.
26. Хроніка беларускага культурнагажыцця. «Полымя», 1929, № 6, с. 216.
Спіс паэмы «Тарас на Парнасе» ў Суражскім музеі.
27. Паўловіч Альберт. «Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на мінскай сцэне (Гістарычная спраўка). «Полымя», 1929, № 8—9, с. 167—169.
Афіша і ўспаміны Я. Васільева пра пастаноўку 9 лютага 1852 г.
1930
28. Janik Michal. Towianczycy na Syberji. «Przegl^d wspolczesny», t. XXXIV. Krak6w, 1930, c. 93—108.
Сібірскія ўспаміны A. Вярыгі-Дарэўскага (б-ка Чартарыйскіх у Кракаве).
1932
29. 3 я м к е в і ч Р. Ян Неслухоўскі (Янка Лучына) і яго невядомыя творы. «Нёман» (Вільня), 1932, кн. 2, с. 58—64.
Публікацыя вершаў «Усёй трупе дабрадзея Старыцкага беларускае слова», «Дабрадзею артысту Манько», сцэнічнага ўрыўка. Прыгадваецца рукапіс Неслухоўскага з апісаннем мінскай беларускай батлейкі.
1934
30. Ш у т о в і ч Я н к а. Адам Гурыновіч (У 40-я ўгодкі смерці). «Беларуская крыніца», 18 сакавіка 1934 г.
Лёс рукапіснай спадчыны А. Гурыновіча (Беларускі музей у Вільні, архіў сваякоў Гурыновіча). Ілюстр.: фотапартрэт паэта.
Параўн.: «Шлях моладзі», 1934, № 3 (63), с. 5—7.
31. [Дакументы пра ўдзел Я. Чачота ў філамацкіх арганізацыях]. У кн.: Archiwum filomatow. Cz. II. Mateijaly do histoiji towarzystwa filomatow. Wydala Stanislawa Pietraszkiewiczowna. T. III. W Krakowie, 1934, паводле імяннога паказальніка.
Публікацыя справаводства філамацкіх арганізацый (архіў філаматаў, які захаваўся ўсям’і Петрашкевічаў).
Першая і трэцяя часткі «Archiwum filomatow» («Korespondencja 1815—1823 r.» i «Poezya filomatow», y тым ліку пісьмы i вершы Я. Чачота) апублікаваны Я. Чубакам у 1913 і 1922 гг.; два першыя тамы другой часткі («Materjaly do histoiji [...]») выдадзены ў 1920 — 1921 гг. С. Шпатанскім і С. Петрашкевіч. Гл. таксама № 305—306.
32. Ш у т о в і ч Я. Адам Гурыновіч (1869 г.—14.1.1894 г.) — 3 недрукаванай спадчыны Адама Гурыновіча. «Калоссе», 1935, кн. 1, с. 27—33.
Публікацыя вершаў «Сцямнела на дворы...», «Бор», «Вясна», «Да жніва», «Перш душылі паны...», «Каток», «Рыбак» (Беларускі музей у Вільні). Ілюстр.: фотапартрэт Гурыновіча.
1936
33. Brensztejn Michal. Bohuszewicz Franciszek Benedykt. У кн.: Polski Slownik Biograficzny, t. II. Krakow, 1936, c. 233—234.
Выданні твораў, факты жыцця Ф. Багушэвіча (некралогі ў «Kraju» і «Kuijerze Warszawskim», «запіскі ўласныя» [М. Бранштэйна?] і інш.).
1938
34. Pigon Stanislaw. Czeczot Jan. У кн.: Polski Slownik Biograficzny, t. IV. Krakow, 1938, c. 316—317.
Выданні твораў, факты жыцця, рукапісы Я. Чачота (архіў філаматаў у Вільні, музей Міцкевіча ў Парыжы, прыватны збор С. Карпінскага і інш.).
35. [Пісьмы Э. Ажэшка да Я. Карловіча]. У кн.: Eliza О r z е sz k о wa. Listy, t. II, cz. 1. Pod kierunkiem prof. Jozefa Ujejskiego opracowal Ludwik Brunon Swiderski. Warszawa — Grodno, 1938, c. 5—112, 271—276, 280—321.
Публікацыя паводле арыгіналаў «Асалінеума» ў Львове, Таварыства сяброў навук у Вільні. У пісьмах прыгадваецца Ф. Багушэвіч, даецца ацэнка яго творчасці. Гл. таксама № 102.
36. ДарашэнкаДмітро. Старонка з маіх успамінаў (Светлай памяці Францішка Багушэвіча). «Запісы Беларускага навуковага таварыства», сш. 1. Вільня, 1938, с. 30—33.
Сустрэчы з Ф. Багушэвічам у Вільні ў 1898 г.
37. ТалочкаУлад. Фр. Багушэвіч і Э. Арэшчыха. «Запісы Беларускага навуковага таварыства», сш. 1. Вільня, 1938, с. 33—34.
Паводле другога тома «Пісьмаў» Ажэшка (гл. № 35).
1939
38. Ларчанка М., Фіглоўская Л. Новыя матэрыялы аб беларускай літаратуры XIX стагоддзя. «Літаратура і мастацтва», 9 сакавіка 1939 г.
Вершаваныя творы «Панская ласка», «Уваскрэсенне Хрыстова», «Сцяпан і Таццяна», п’еса «Адвячорак» Сазановіча, брашура «Дзядзька Антон», «Рассказы на белорусском наречян», справы аб выданні п’есы В. ДунінаМарцінкевіча «Пінская шляхта», «Беларускіх расказаў» Ф. Багушэвіча, рукапісу Палянкоўскага «Беларуская ластаўка», твораў Ф. Блуса і А. Ельскага, нелегальны зб. «Песні» з творамі Багушэвіча і інш. (Архіў унутранай палітыкі, культуры і быту і іншыя ленінградскія архівы і бібліятэкі).
39. J a n і k Michal. Imionnik sybirski Artemiusza Weryhi. «Sybirak», 1939, № 3, c. 35-38.
Публікацыя сібірскага альбома А. Вярыгі-Дарэўскага (б-ка Чартарыйскіх у Кракаве).
40. ЛарчанкаМіх. Аб новых ананімных паэмах беларускай літаратуры XIX стагоддзя («Панская ласка» і «Васкрасенне Хрыстова»), «Літаратура і мастацтва», 21 верасня 1939 г.
«[...] Рукапісы [...] знойдзены ў архівах толькі нядаўна». Прыводзяцца ўрыўкі.
1940
41. КузьмінІ. У Пецярбургскім універсітэце. Новыя матэрыялы біяграфіі Багушэвіча. «Літаратура і мастацтва», 23 сакавіка 1940 г.
Студэнцкая справа (ДГА Ленінградскай вобл.).
42. На радзіме Ф. К. Багушэвіча. «Літаратура і мастацтва», 23 красавіка 1940 г.
Літаратурнай брыгадай, якая выязджала на радзіму Ф. Багушэвіча ў Ашмянскі р-н, выяўлены новыя матэрыялы: 10 невядомых фотаздымкаў пісьменніка, малюнак сына «Ф. К. Багушэвіч у дзень смерці», байка «Свінні і бараны». Прыводзіцца згаданы малюнак.
43. 1 о ф е Б а р ы с. Паэма «Тарас на Парнасе». Аб часе і месцы напісання і гісторыка-літаратурным значэнні. «Полымя рэвалюцыі», 1940, № 7, с. 193—203.
* Выданні паэмы ў б-цы імя М. Я. Салтыкова-Шчадрына ў Ленінградзе.
44. Л а р ч а н к a Mix. На радзіме Ф. К. Багушэвіча. «Звязда», 26 верасня 1940 г.
Успаміны селяніна П. Каспяровіча, некралог у газ. «Сын Отечества», партрэты і рэчы пісьменніка, што захаваліся ва ўнукаў, рукапіс байкі «Свінні і бараны».
45. Кузьмін I. Выключна рэдкая кніга. «Літаратура і мастацтва», 23 лістапада 1940 г.
Першае выданне «Пана Тадэвуша» ў перакладзе В. Дуніна-Марцінкевіча (б-ка імя М. Я. Салтыкова-Шчадрына ў Ленінградзе).
46. «Панская ласка» [Паэма]. У кн.: Беларуская літаратура XIX ст. 36. тэкстаў. Пад рэдакцыяй Я. Купалы. Матэрыялы падабраны і апрацаваны В. В. Барысенкам, М. Р. Ларчанкам, Л. I. Фіглоўскай. Мінск, 1940, с. 114 — 121.
Публікацыя (з рукапіснага зб. «Белорусскне народные легенды [...] б. Себежского у. Внтебской губ.» у Вучоным архіве Геаграфічнага таварыства ў Ленінградзе). Ілюстр.: факсіміле першай старонкі рукапіснага тэксту паэмы.
47. Ф. К. Багушэвіч (1840—1900 г.). У кн.: Беларуская літаратура XIX ст. 36. тэкстаў. Мінск, 1940, с. 149—150.
* Лёс зборнікаў «Беларуская скрыпачка» і «Беларускія расказы» (Ленінградскі архіў унутранай палітыкі, культуры і быту і інш.).
1945
48. Б э н д э Л. Верш аб Ф. Багушэвічу. «Літаратура і мастацтва», 2 жніўня 1945 г.
Публікацыя верша «На памяць добразычліваму ў сям’і» (з рукапіснай хрэстаматыі Б. Эпімах-Шыпілы).
49. Б э н д э Л. Новыя матэрыялы аб Янку Лучыне. «Полымя», 1945, № 9, с. 153-161.
Дакументы аб вучобе Лучыны ў Пецярбургскім універсітэце і Тэхналагічным інстытуце (ДГА Ленінградскай вобл.). Публікацыя яго вершаў «Вясновай парой», «Заходзіць сонца за горы...», «Джюбелннн-Рядновой» («Мннскнй лпсток») і пісьма да П. В. Шэйна ад 10 кастрычніка 1887 г. (з папер Шэйна).
50. Б э н д э Л. «Песні». Зборнік беларускіх вершаў. «Літаратура і мастацтва», 12 кастрычніка 1945 г.
36. «Песні» з вершамі Ф. Багушэвіча і невядомых аўтараў, выдадзены ў 1904 г. за мяжой. Публікацыя вершаў «Окліч» (К. Каганца?) і «Мужыцкая доля» Банадыся Асакі.
51. Б э н д э Л. Новыя мастацкія тэксты XIX стагоддзя. «Беларусь», 1945, № 10, с. 18-19.
Публікацыя ананімнага вершаванага твора «Сход» (з папер П. В. Шэйна). 52. В. Д у н і н-М арцінкевіч. «Травіца Брат-сястрыца». [Публікацыя Л. Бэндэ]. «Беларусь», 1945, № 11—12, с. 20—23.
Паводле копіі з цэнзурнага рукапісу, які каля 1929 г. паступіў у архіў кафедры беларускай літаратуры АН БССР.
1946
53. В. Дунін-Марцінкевіч у Шчаўрах. «Беларусь», 1946, № 1, с. 60.
Надпіс на копіі паэмы «Тарас на Парнасе» ў паперах Е. Раманава (Беларускі музей у Вільні).
54. Б э н д э Л. Новыя архіўныя матэрыялы па гісторыі беларускай літаратуры. «Беларусь», 1946, № 4, с. 24—25.
Публікацыя: пісьмо да [М. М.] Стасюлевіча 1873 г. і 3 вершы В. К. Сулімы-Савіча-Заблоцкага (архіў Інстытута літаратуры AH СССР).
55. Александровіч Сцяпан. «Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на рускай мове. «Беларусь», 1946, № 8, с. 63.
Кніга П. Шпілеўскага «Дажынкі» (СПб, 1857).
56. В. Д у н і н-М арцінкевіч. «Быліцы, расказы Наума». «Халімон на каранацыі». [Публікацыя Л. Бэндэ]. «Полымя», 1946, № 8—9, с. 91—127.
3 копіі цэнзурнага рукапісу, які каля 1929 г. паступіў у архіў кафедры беларускай літаратуры АН БССР.
57. ХлябцэвічЯўгені. Царскі суд над творамі Ф. Багушэвіча. «Беларусь», 1946, № 11 — 12, с. 94.
Разгляд твораў Багушэвіча ў Пецярбургскай судовай палаце (успаміны). Гл. таксама № 13.
19 4 7
58. ШарахоўскіЯ. Біяграфія Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. «Полымя», 1947, № 3, с. 84-90.
Паводле манаграфіі Ю. Галомбака пра Дуніна-Марцінкевіча (Вільня, 1932), публікацый Л. Бэндэ ў «Полымі» і «Беларусі» і інш.
59. Бэндэ Л. Новае аб Ф. Багушэвічу. «Полымя», 1947, № 5, с. 111—123.
Публікацыя дакументаў студэнцкай справы Багушэвіча (1861), дакументы пра ўдзел пісьменніка ў студэнцкіх хваляваннях, забарону зб. «Беларускія расказы» (1898), разгляд яго твораў Пецярбургскай судовай палатай у 1908 г. (ДГА Ленінградскай вобл., ЦДГАЛ).
КНІГІ ОНЛАЙН
