Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
АДРЕС м. франц. надпісь на лісьце, пасылцы; адрэс, асёласьць, надпісь.
АД грэцк. пгкла, пякільны; пякеліць пекліць-рабіць закалот, нязгоду, сварку; пякгльпік. грэшнік, жыхар пекла; псклаводнік, сварлівец. Сызпеклый, з пекла паходзячый; наўзпейле, перадпскле; падысподная, скрозьдоная, апрамггная. тхллнь.
АДЬЮТОР -W. '.іац. памочнік падручнік.
АДЬЮНКТ я. лац. памочнік акадэміка, або прафэсара; асыстзнт.
АДЬЮТАНТ м. лац. вайсковы афіцэр для паручэньняў і перадачы загадаў, ад'ютянт, паручнік.
АЖЮ ср. неск. тарг. італьян. пераплата, наддача пры аб.мене аднэй мапэты на другўю; ллжа лажніца, лажня, крама дзе мяняюць грошы; лажовае, ллата за абмен грошы: лажнік, мяняльнік грошы: лажбгрка, купчаньне грашамі.
АЖУР франц. нескл. наскрозная работа рысункаў з нітак, матэрьялу і мэталю, прасьвечаючаяся наскрозь; ажур, прозрасьць, празрысты.
АЗБУКА ж. сабраньнеў парадку ўсіх літар; падручнік да навучаньня літар, буклр, букаўнік.
АЗАРТ я. газард; задор, задорысты.
АНВА ж. дрэва і плод Cidonia vulgaris nigra
гдуля.
АНСТ .і/. пералётны птах з сямы чапель; бусел; буслай, гультай; буслдіць, гультаінь, валондацна бяз працы.
АКАР, Acarus, моль: тля, тля мучная сырная
АКАЦІЯ ж, названьне дрэва: Acacia Robinia і Cartzgana. гарошнік. гарошкавае дрэва, акація.
АКА6НСТ .1/. грэцк. царкоўная хналебная песьня; акафіст; ў каталікоу— літанія; хваласьпгў.
АКЙ црк. і стар.: як бмтцам.
АКЛЙМАТЙЗЙРОВАТЬ што, каго. .іац. прыеваіваць, прывучаць да повых варункаў, клімату; акліматызавлць, прыжывгчываць.
АКОМПАНЙРОВАТЬ. муз. фр . падь/грываць; трымаць другі згодны голас, акампанавлць, ўтаравлць.
АКОРД м. франц. .йуз. іюунагалосБсе, сазгуч ча, стройнасьць згукаў; поўпы падбор струн для муз. інструманта; акорд, ллд, созгук.
АКРЙДА црк. шаранчл.
АКРОБАТ м. грэцк. танцор на вяроўках; акрабат, лазмак, лазмацтва.
АКРОСТЙХ л'. грэцк. верш, д.че вачатковыя літары радкоў складаюць імя, слова, сказ; акрасыйх, скрытаслоў.
АКСЕЛЬБАНТ м. ням. вляценка са шруркйў пошаная урадоўцамі на грудзёх; стггры. Haul ураднік стугры носіць на грудзёх. Паліцзйскаму стугрл. што папу барада.
АКТЙВНЫЙ дзейны, жтяцьцёвы. жывы не бязчь;нны, вя мёртвы; актыўны, дз^йны, чынны
АКТЕР н АКТРЫСА, тапральны артыст, мастак, сцімічны мастак, стар.: глумац., скамарох. AxTap, акіорка.
АКЦІЯ ж. фр. часць, дзялянка ў гандлі, ў' прамысловасьці, ў таварыстве; акція, бонда.
АКЦЕНТ м. фр. змоцнены націск голасу на галоснай літары, на цэлым слове або на нэлай нра-
мове; н<;ціск, нагалосак; ііавыіпэныіе і паніжэньне голасу, вымова.
АЛАВАСТР .1/. мяккі, белы і каляровы камепь з якога выразаюць начыныія і фііуркі; серчапа кіслая вапна: аляб<;стар.
АЛЕБАРДА ж. ням. пяхотная зброа, сякера і дзіда на доўгім дрэўку; галяблрда.
АЛЛЕГОРІЯ .V. грэцк. нысказ, абраз, рззьба, \ нераносным значэньні; алягорыка, пераносьня.
АЛЛЕЯ ж. франц. дарога абсаджаная дрэвамі; прасдда (памылкова ,прыс«да“, слова паходзіць ад .садзіць", пе ад „абсада“ у значэньні аправы). гасьцінца да двпра ідзе .йповая п р а с ад а. Сярод п р a с а д—гпсьцінец біты (Я. Купа.іа).
АЛКАТЬ. галадаць, быць галодным, марыццаголадам; хацець есьці; крэпка хацець, жадаць чаго: Ліікнуць. Л«чны, галодны. Лачнець, рабіцца іалодпым, галадзень. Узллкнуць, захацёць ёеьці, зажань чаго. Лкчнаснь, хцівасьць у простым і пераносным значэньні,
АЛМАЗ ,і/. перты па цьвёрдасьці, па блеску і цэннасьці з дараі іх каменяў; адамлнт; а калі шліфаваны. яііцавіднаіі формы дыямант. Адамант ііазваныіеагульнае;брыльянт той-жа адамант, болып каштоўііы дзеля поўнаіі шліфоўкі. А д а м а н т ш ч ы к, таргуючый гэтымі каменямі, юбілер.
АЛТАР і/ аўтяр, ахвярнік, падвышэньне рожвай формы, на якім народы, кожды па веры сваеіі, нрыносяць Богу ахвяры; аўтарны яго датычачыіі, аўтарнік, слуга аўтара.
АЛТЫН м. татар. старасьвецкая сярэбраная манэта 6 грошы; шаст^к. Шэсьць дзен мглаці.ні ш a с т а к зарабі.іа.
АЛФАВНТ алфлбат, букдрнік, буклрніца.
АЛЫЙ іпатар. сьветла, ярка-чырвоны; пунсовы; пунсавець, станавіцца ярка чырвоны.м; пунсал/кі чырвонааблічны, чырвонатвары. Пучкі ружы ўжо пунсааеюць. Пунсавее даку.іь ма.іадзее Пунса.іікі х.юпчык.
АЛЬБННОС м. .ічц. чалавек з прычыны хваробы скуры маючый белыя валасы і скуру, прычым вочы бываюць чырвоныя; альбінос белясымлнь, бялгсасьць.
АЛЬМАНАХз/. арабск. каляндар, штогоднік; альман«х.
АЛЬПАГА ж. са(та, са<товы, саян жаночае адзеньне шытае з саеты,
АЛЮВІАЛЬНЫЙ геа.юг:. прамыты вадоіі. намыўны, наточны.
АЛЮМННІЙ л/. хім. мэталь дабываны з гліньг аснова гліны, так сама як аснова жалеза іржа: алюм/н, глінлц.
АЛЯПОВАТЫЙ, нехламяжы.
АМАЛЬГАМА ж. хім. злучэньне, зьлітак др.уііх мэталяў з жывым серабром; залатую амалыаму роблць для пазалоты праз агонь; сьлібл. Сьлібное зслата. Сьлібмоўка, злучэньнс мэталю з жывым серабром.
АМБАР, АНБА? м. будынак для псрахову збожжа, а часам і для другіх тавараў; клгць, сымран ікалі пры будынку маецца асьвері.
АМВОН м. грэцк. падвышэньне для прамоўцы; амбона царкоўная, моўніца сьвецкая.
АМПУТАЦІЯ ж. .іац. адрэзаньнс чэляса цела, адняцьце. Руку аднялі.
АМУЛЕТ з.'. арсібск. кудмень, кудмгнчык.
АМУРЬ] м. мн. франц. мілаваньчеся, мілосныя забегі; залецонкі, аморы.
АНАХОРЕТ .V. грэцк. пустэльнік.
AHA0EMA ж. грэцк. царкоўнае пракляцьце, адлучэньне ад царквы; вылучэньне з грамады веручых; праклі’н, анатэма.
АНГАЖНРОВАТЬ франц. прасінь, запрашвць > заручяцца.
АНГЕЛ м. грэцк. анел, ан^льскі, анёлапанадобны. аналодумны. На /іюдзях анё/і. a
Бнгс— Антро
Оома чорт. Наша анеліцца з чортам жэніцца. 3 добрагаучынку і анёлы цешацца. Анельская пакора. Дзіцячыя душкі анёльчыкамі Богу служаць.
АНГЛЙЗЙРОВАТЬ каня, абрэзаць каню хвост па ангельску, падрэзаўшы сухія жылы спадысподу хваставіны; куртаць.
АНЕКДОТ м: грэцк. кароткае па зьместу і сьціслае ў выкладзе апавяданьне аб выдатным, або забаўным здарэньні; аяэгдот, показка.
АНЕМІЯ грэцк< мэд. недакровіца.
АНЙС м. расьціна з сямьі парасонікавых Рітріnella Anisum, аныж. Аныжоука—гарэлка на аныжу прыгатаваная, гатунік яблака.
АНОМАЛІЯ ж. грэцк. не падобнасьць да звычайнага, адступленьне ў якім небудзь явішчы прыроды; анам«лія,-збочаньне.
АНОНЙМ м. грэцк. няпознамка.
АНТЙДОТ м. грэцк. лек супроць атруты. адатруга.
АНТМЛОПА ж. с<грна.
АНТНК At. лац. старасьвеччына, старасьвецкая рэч, стараві лрзьці. A р а н ж ы кі жыдоўка прадае.
АПЕТЙТ м.лац. позыў да ежы; жада^дзь, ап.9тыт, смач. Пасьля хваробы жадаедзьу яе вя.іікая: ўсё просіць то тое. то сёе даіі. Млосно. п жадаедзі kLuu. Смач да яды мае. На калач зноіідзем смач.
АПЛОДЙРОВАТЬ каму, франц, біць у ладкі, пакляскнць, покляскі. Яму покляск людзкі не патрэбен. Выступ, пр-амову аго пакрылі гуап ымі покляскамі. Кляснуў ў далоні завучы слуг сваіх.
АПОКАЛЙПСЙС м. грэцк. царк. відзежа св, Ан. Яна Баіаслова; выяул^ньне, апакал/пса.
АПОПЛЕКСІЯ м. грэцк, хвароба; паляруш.
А ПО СЕМУ, адлі. Адлі я і зрабіў так.
АПР"ЬЛЬ, чацьверты месяц у гаду; красав/к.
АПТЕКА ж. грэцк. установа дзе прыгатоўваюць і прадаюнь лекарствы;' згльня, зялейня, зялгйнік, -аптэкар, прадавецлекарстваў. Заіідзіў зялейню, купі зельля. лекарспіва. Зялейнік ня лечыць. a калечыць. Зеліць, заліць рабіць выцягззёчік пры по.мачы насіпаіваньня: Трэба вызаііць у сыіірце карані дзевасілу інацірацца тым
ю.іівам. Доктар Оаў неіікаіі золіўкі z кн::нў піць штодзень па лыжцы.
АРАВА ж. ар<гва, Бурлацкая арава цягііецда (Даль).. Арава бурлакоў пьяных ўмлілася ў Карчму.
АРАПННК м. доўгі раменны біч, бізун; бізу'ншчык хто арудуе бізуном; бізунінь, бізаваць біць бізуном.
АРАП ад прыроды чорнаскурм чалавек, ураджэнец гарачых краеў; асабліва Афрыкі; мурын, мурынскі да яго датычны. Чорны, як чурын.
АРБА ср. нескл. павозка па двох колах бедка.
АРБУЗ расыйна і ядомы плод Curcuhita Citrullus кавун.
АРЕНА ж. лац. мейсна да барацьбы, бітвы, перагонаў, відовішч, майд
КНІГІ ОНЛАЙН
