Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ЙЗСЯКАТЬ, ушчуклць, чянуць, счянуць. Ушчукла вада ў студні. Счанулі гьлёзы мае. Счанула міласердзе людзкое.
ЙЗУВАТЬ каго, вызуваць.
ЙЗУВЕРТКА ж. выкрутка
ЙЗУВЕРСТВО ср. фанатызм, фанотык.
ЙЗУВ'БЧЙВАТЬ каго, бязвсчыць, абязвечыць; пакалгчыць; бязьвечча, кал^цтва.
ЙЗУГЛЙВАТЬ што, звугяліваць, звугллены.
ЙЗУКРАШЙВАТЬ йіпю, аздабляць.
ЙЗУМЛЯТЬ каго чы.й, зьдзіўляць, дзівіць даводзіць да наіівышэіішага подзіву; здумляць, здумеўся.
ЙЗУМЙТЕЛЬНО ср. здумсўна, зум<-ўна. Аж я зумеўся гэта пачуўшы. Зумеліся людзі гледзячы на гэта дзіва.
ЙЗУМРУД м. дарагі камень зялёнага колеру; шмарлгд.
ЙЗУРОЦОВАТЬ каго, шпю; кал^чыць.
ЙЗУСТНЫЙ, які выходзіць з вусн; сызмоўны. Сызмоўная лекція. Сыз.чоўная пагудка. Сусклзны. Суеказна ’ апавяданьне; сусказная нааіна.
ЙЗУЧАТЬ шіпо, вывучоць, вывучдцца, вывучаньне, вывучаны. Ен вывучае старыя мовы. Я хачу пачпць вывучацца прыроды.
ЙЗЬЙСКЙВАТЬ, вышуківаць.
ЙЗЬЯВЛЯТЬ junto, выяўляць, выяўна, выяўленьне.
ЙЗЬЯЗВЛЯТЬ йііпо, каго: рлнінь, паряніць.
ЙЗ"ЬЯН м. влда, вадл/вы. Піякай вады німа ў каня. Якая вада ў дзеўкі? Ніякоіі вады німа.
ЙЗ'ЬЯННЫЙ, вадл/вы. Вадлівы конь
ЙЗ'ЬЯСНЯТЬ што, каму; тлумлчыць, выясьняць, выкладаць.
Й31>ЯСНЕНІЕ ср. тлумачяньне, выклад, выясьнгньне.
ЙЗ'ЬЯСЬНЙМЫЙ, які можа быць выясьненым.
ЙЗЬЯТІЕ ср. вызняцьце, вызняты.
ЙЗЫСКЙВАТЬ, вышуківаць, вынаходзіць, дацякаць,
ЙЗЫСКАНІЕ ср. вышуканьне, вынахад, дацяканьне.
ЙЗЫТОЖЙТЬ грошы, счотаваць, сасчотаваць.
ЙЗЮМ м. зборн. сушаныя вінагрозьдзі: разынкі. граздынкі. Граздынкамі называюць разынкі ў грозьдзях.
ЙЗЯШ.НЫЙ, дыстынктоўны, дыстынкція.
ЙКОТА ж. гкаўка, г/каўка,
ЙКОНА ж. грэцк. ікона, абраз.
ЙКОСАЭДР ж. грэцк, цела якое мае дваввдцаць роўнабочных трыкутнікаў. Гэта адзін з правільных многасьценаў твораных з клуба, зрэвдньнём адсекаў; ікосаадр.
НКРА ж. мясістая часьць падкаленьня; /кры.
НЛЕМ м. НЛЬМА ж. дрэва Ulmus campestris; б^раст.
НЛН злуч. або, ці; Ці тое бяры, ці друіое. ІІІ вагер або жорчын брат.
НЛ м. буза. Бузаватае дно ў возеры.
ЙЛЮЗІЯ ж. франц. абман зроку, чову, вудбражэньня; іл/озія, мікраць. Мікрамі называюць іскрынкі і клубікі, якія здаюцца ў вачах перад сном.
ЙЛЮМЙНОВАТЬ што, франц. прыбіраць агнямі, кветкамі; размалёвываць фарбамі; люмінаваць.
ЙЛЮСТРОВАТЬ выданьне, кнігу, франц. аздабляць рысункамі; ілюстраваць.
ЙМОВЙТЫЙ, магтны.
ЙМОВ"ЬРНЫЙ, праўдападобны.
ЙМОРТЕЛЬ, расьціна і кветкі невянучыя, сухія з натуры; несьмяротнік.
ЙМПОНЙРОВАТЬ франц. імпанаваць,
ЙМПРОВЙЗЙРОВАТЬ што, італьян. гаварыць вершамі. ўкладаючы веріпы; гаварыць прамову не падгатовуючыся; гаварыць с памяці; імправізаваць.
ЙМУІЦІЙ, магтны. Маетны стан, чалавек.
ЙМ’ЬТЬ што, мець. Лепей мець, як ня мець.
йМІіНЬЕ ср. маетнасьць, млемасьць; собіна; дабытак,
ЙМЯ ср. агульн. слав:, імя, іменны; мяно, мянявяць, мяноўна, мянгшка. Я—ж не бязмяноўная авечка. Як тваё імяі Іменны білет, Поракла, прозьвішча, другое',' ня хроснае імя.
ЙМЕННО прысл. мяноўна, мянавяць.
ЙМЕНЙТЫЙ. знатны, славэтны.
НМЯРЕК, слова гэта паказуе дзе трэба назвадь імд.-
ЙНБНРЬ м. Amomum Zingiber; імбір.
ННВАЛМД л. франц. заслужаны ваяр няздольны ўжо да службы; інвал/д—дка.
ЙНВЕНТАРЬ м. лац. сьпісаньне маетнасьці, зямель, рэчаў; інвэнтар.
ННГРЕНДІЕНЦІН мп. лац. складныя часьці мяшаніцы, найчасьцей лекарскай; інгрэндыенціі.
ННДЕВ'ЬТЬ, пакрыцца замерзшай парай; ініць, .заін^ць, зашлцьвіць.
ННДЙВНД .ч. лац. асоба, адзінка; індыв'л індывідуальнае.
ЙНЛЙКТ лі. лац. пятнадцаціаетні працяг часу; лічыцца ад 1 верасьня; індыкт.
ЙНДЙФЕРЕНТЙЗМ м. лац. безразрожлівасьць, роўнадушліівасьць.
ЙНДУЛЬГЕНЦІЯ ж. лац. дараваньне грахоў. Нашы уніягы называлі гэта прошчай.
ЙНДУСТРІЯ ж. франц. працавітасьць, умецтва промыслаў; прамысловасьць, індустрыя.
ЙНДКЖ м. індык, калакуг.
ЙНЕЙ, сырасьць у паветры, якая асядае н.а рэчы што болыв сьцюдзёныя чым паветра і замярзае на іх пушком; шдць.
ЙНЕРЦІЯ ж. лац. фіз: нячыннасьць цел бяз зьнешняі'і пабудкі; інэрція, нядзейнасьць.
ЙНЖЙНЕР м. вучоны будаўнік, але ня жытных дамоў (гэта архітэктар^ а другіх будынкаў і рэчаў; інжынер.
ЙНЖЙР м. тур. ф/гі, ягадніцы.
ЙНЙЦІАТЙВА ж. лац. пачын, ініціятыва.
ЙНКВЙЗЙЦІЯ ж. лац. суд духоўны устаноўлены папежамі для розыску і суда над праступнікамі супроць веры: інквызыція.
ЙНКОГНЙТО прысл. з лац.’, не пад сваім мяном, нё апавяшчаючы сваю годнасыдь, названьне; інкогніта.
ЙНКОРПОРАЦІЯ лац. злучыць, зьліць у адно, ўлучыць, аб'яднаць; інкорпорація. Німа ніякай патрэбы ўжываць гэтае някшталтнае слова ў нашай мове: яго саўсім заступае слова—ўлучыць, ўлучэньне.
ЙНКРУСТАЦІЯ, ж. франц. нарэзка на дрэве ў якую ўстаўляецца другога колеру узорамі дрэва, мэталь, косьць; інкрустація.
ЙНОЙ, ня гэты; іншы, гэнакі, друг/, інакі, /ншый.
ЙНОГДА, чдсам, іночасі, спачас калі, падчяс; гнкалі, анкал/, анкады. Анкады грош даражэй рубля. Ня ўсё лазой, анкалі і рэмянём. Іночасі госьць горт татарына.
ЙНОВЙДНЫЙ, інастатны, інадменны. Інадменны завод курэй.
ЙНОВ"ЬРІЕ ср. рознавернасьць, рознаверны, рознавер.
ЙНОГОРОДНІЙ, іншагорадны, анагорадны.
ЙНОЗЕМНЫЙ, чужаземіны, аназемны.
ЙНОК м. ЙНОКЙНЯ ж. законнік—ца; паслушнік—ца.
ЙНОМЫСЛІЕ ср. інамыснасьць, інамысна.
ЙНОПЛЕМЕННЫЙ, чужаплемны, чужаплемнік.
ЙНОРОДНЫЙ, чужародны, чужароднік.
ЙНОСКАЗАНІЕ ср. алягорыя, іносказ, інасказны,
ЙНОСТРАННЫЙ, чужаземны, чужаземнік.
ЙНОСУІЦІЙ, рознародны, розна/сты.
ЙНОЦВ'ЬТНЫЙ, другабярвісты, другаколерны.
ННОЯЗЙЧНЙК, чужамоўнік.
’ ІНСЙНУАШЯ ж. лац. тайная абмова, падбурапьне; інсынуяція, брахня.
ЙНСПЕКТОР .it. лацін. дастойнасьйь надаваная даглядчыку, загаччыку пад чым; інспэктар, інспэкція.
ЙНСТАНЦІЯ ж. лац. ступень, у значэньні высшага, сярэдняга ці нізшага месца суда; інстянція.
ЙНСТЙНКТ м. лац. несьвядомая ўнутранная пабудка паводлс якой паступаюць зьверы; інстынкт пабудка
ЙНСТНТУТ ,w. франц. выхаваўчая вучомная установа; інстытут.
ННСТРУКЦІЯ ж. лацінс; наклз, інструкція.
ННСТРУМЕНТ лац. усякая ручная прылада ці устройства для якой колечы работы, пачынаючы ад касаргі (рычага), нажа і сякеры, да компаса і тэлсскопу прыляда, інструмант.
ННСУРЕКЦІЯ ж. лац. бунт, паўстлньне.
ЙНСУРГЕНТ м.^лац. паўстлнец, бунтлр.
ЙНТЕГРАЛ м. мапі. лац аканечная сыз.мерная вялічыпя ў тасунку да несканечна малой яе часьці дыфэрэнціялу', інтэгрлл.
ЙНТЕЛЕКТУАЛЬНЫЙ лац. умысловы, духовы і разумны; інтэлектулльны.
ЙНТЕЛЙГЕНЦІЯ, разумная адукаваная часьць жыхарства; інтэліг<нція
ЙНТЕНДАНТ м. франц. хто кіруе еміннымі і другіці засабамі войска; шафар, інтэндант.
ЙНТЕНСЙВНЫЙ лац. сільны і напорысты; інтэнсыўны, напорысты.
ЙНТЕРВАЛ м. франц. пустая праміжлегласьць; прагдл, інтэрвал.
ЙНТЕРЕС м. франц. прыбытак, зыск; зацікаўленасьць; карысьць, цікаўнасьць, справа.
ЙНТЕРМЕДІЯ м. лац. невялікі тэатральны твор, напісаны для прадстаўленьня паміж другіх двох відовішч, яно або служыць ўступам да другога, або датыча сьвяткаванай урачыстасьйі; інтэрмэдзія.
ЙНТЙМНЫЙ лац. блізкі, паміжсобны, та&мны; інтымны, паміжсобны.
ЙНТОНАЦІЯ ж. лац. асабліва сільны націск голасам на слове, інтанація.
ЙНТРЙГА м. франц. юджаньне, падкопы, нагаворы і чыны з мэтай каму пайікодзіць—клверза, каверзь, кяверзьнік-ца; любоўная зьвязь— баламутня, баламут, баламутка, баламуцтва; завязка, апорны пункт камэдзіі або драмы, зазвычай каханьне з якога родзяцца падкопы, каверзы—завязка; інтрыга.
ЙНТРОДУКЦІЯ ж. муз. фр. ўступ.
ЙНФАНТЕРІЯ ж. франц. пяхотнае войска, пяхота. Генерал от ннфантерііі—поўны генерал пяхоты.
ЙНФЛАМАЦІЯ ж. лекар. запаленьне.
ЙНФЛЕКСІЯ праменьняў святла ж. наклон.
ЙНФУЗОРІЯ ж. лац. мікраскапічная жывулька, ва ўсіх цеклацях, асабліва ў кіснучых і загніваючых; інфузорыя. Адмены іх: монада або пу'нкцік, клубцік, вітушок, раскірзок.
ЙПОКРЙТ м. грэцк. аблыжны і скрытны пакорлівец; гіпакрыта, гіпакрыція.
ЙРАЦІОНАЛЬНЫЙ _лац. блзсэнсоўны, не разумны, не карысны; нсдамэтны.
МРРЕГУЛЯРНЫЙ лац. неакуратны, няроўны, няўладжаны; няўлі/джаны.
233
Нрвгація—Нскоробнть
НРНГАЦІЯ ж. лац. заліваньке вадой поля, паласканьне; затопа.
НРОНІЯ ж. грэцк. насьмешлівая пахвала, пахвала якая выражае дакор, іронія, хлусьва.
НСКАЖАТЬ што, перайначываць, выабражаць на выварат; клзіць.
НСКАНІЕ ср. шуклньне.
Сталі чытаць, імя шукаць, Імя шукаць, чым сына зваць.
(Рог. п. Ром. 8—9 с. 172).
ЯСКАТЕЛЬ, шукйч, шукоць, шуканы
ЯСКОПАЕМЫЙ, выкопны, выкопнае. Выкопнае вапна.
ЯСКОПОК м. выкапень, выкапка, капан^ц.
ЯСКЛЮЧАТЬ што, выкідаць з ліку, адкідаць; выключаць, выключна, выключнасьць; вызьнімаць. Гэта лыключнае здарэньне. Я ем выключна жытні хлеб.
НСКЛЮЧЕНІЕ, выкл/очнасьць, вызнятак, вызьнятна.
НСКОВОЙ, спазыстчы, спазыстчык, спозыск.
ЯСКОВЫРЯТЬ. што. скалыпаць
НСКОЛЕСНТЬ што, скалакружыць. Я скалакружыў ўсю аколіцу
нсколотнть каго. што, зьб'/ць. Зьбіў яго на кіслае яблыка.
ЯСКОМЫЙ, шуканы.
ЯСКОНН прысл. спракон, спраконна, спракавечна. Спракон так вядзецца, што жана мужу паддаецца.
НСКОНОПАЧЯВАТЬ што выпаклёвываць.
НСКОРЕНЯТЬ што, выкараняць, выпленяць Выпленіў асот ў гародзе. Выпленіў ды еыкараніў Бог род іхні.
МСКОРОБНТЬ што, скарабаціць, пакарабац/ць, карабаціць, Дошкі паракабаціліся. Стол скарабаціўся.
Нскоса Нспечь
234
НСКОСА, зукоса. Зукоса на нас паглядае; наскас Наскас поля барогу правялі; зызам—Зызам на мяне глядзіцы касавурамУсс касавурам зыркае. Чаго ты касавурышся на мяне? Я-ж табе нічога благога ке зрабіў.
НСКОСНЫЙ, сукосны, касавуры.
ЙСКРА ж. маленькая частачка распаленага, агністая крупінка; /скра, яска, ясачны, іскрысты, іскравы, іскрашк, іскрыць, іскрысты.
РІСКРЕННІЙ, чыстасэрдэчны, не крывадушлівы; шчыры, шчырасьць. Шчыры чалавек. Шчырая праўда.
ЙСКРЙВЛЯТЬ, выкрыўляць, выкрыўлены.
ЙСКРОМЕТНЫЙ, іскрысты.
ЙСКРОШЙТЬ, скрышыць, паскрышыць, скружаць Буракі, моркву, наагул круглае—кружаюць, цыбулю, бацьвінь не— крышаць.
НСКУПАТЬ йіто, выкупляць, адкупляць.
НСКУПНТЕЛЬ, адкуп/цель-ніца.
НСКУШАТЬ каго, чым: спакушяць, спакуса, спакусьнік-ніца, спакусьлівы; блазіць. Блазіць мяне нячысты,
НСКУСНЫЙ, выпрабаваны, які даЬівоў да умень; ня вялікай практыкай; умглы, умгласьць, умецтва, штучны.
ЙСКУСТВО ер. умецтва, штука, мастацтва,
НСКУС, nap.z, час, гэрмін калі хто спакушаецца, дазнас справу чынам, навучаецца чаго; проба, соблазь.
КНІГІ ОНЛАЙН
