Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
НЕВРЕДНМЫЙ, непашкодны, непашкодлівы.
3 гэтаіі бяды вылез непашкодна—ліва.
НЕВСНОС м., чаго нельга вынясьці; няўсуздзерж, наўсуцерп.
НЕВЫНОСНМЫЙ, нязносны, нясьцерпны.
НЕВЫРАЗНМЫЙ, невымоўны, нясказны.
НЕВЬДЕНЬЕ м. няведаньне, няврдны: нявгдка, кажуць аб дзіняні.
НЕВЬЖА, НЕВ'ЬЖДА, навяглдй, нявяглпйства5 грубіян; неачоса; няветнік.
НЕВ'ЬЖЛНВОСТЬ, няветлівасыіь.
НЕВ'БРІЕ ср. бязв^рыца.
НЕВ"БРНЫЙ, не праўдзівы, ня вырашаны; няпрлўдны.
НЕВ"БРНО прысл. няпраўдна.
НЕВ"ЬРОЯТНЫЙ, непраўдападобны.
НЕВ"ЬСОМЫЙ, які ня можа быць зважаны; невагомы, невагомасьць.
НЕВ"ЬСТА ж. дзева або ўдава згавораная замуж; зазвычай разумеюць дзеву заручаную мужу; нявесьніца; княпня. Марцовая княгіня (аб старой дзеве).
НЕВ-ЬСТКА ж. жонка сына> нявестка, Жонкі двох братоў паміж сабой: брлтавы, бра.таўкі; братава сястра і жопка паміж сабой—залоўкі; жонка мужавага брата (дзевера) —ятроўка.
НЕВ"ЬСТЬ прысл. нет ведама. Нет ведама што кажа. Нет ведама сколькі хоча.
НЕВЯЗКА ж. беларуск. нявязка.
НЕГАСЙМАЯ аб лямпцы, нязгдсная.
НЕГАТМВНЫН лац. спрэчны. У фатаграфіі адваротны зьнімак на шкле; адваротны.
НЕГД"Ь прысл. недзе. Недзе сесьць, Недзе былі ўчора. Недзе-ж трэба шукаць грошы.
НЕГЛНЖНРОВАТЬ чым. франц. неўваж^ць.
НЕГЛНЖЕ ср. фр. расхрыстаная дамовая вопратка.
НЕГОДНЫЙ, да нічога няздатны, няздатнасьць.
НЕГОДЯЙ м. нягоднік—ніца.
НЕГОДОВАТЬ, абурацца, бурыцца, абу/раньне.
НЕГОЦІАНТ м. франц. чужаземны купец.
Негост—Недополучка
366
НЕГОСТЕПРІЙМНЫЙ, негасьшнны.
НЕГР м. чорнаскуры чалавек; нэгр, м_урын.
НЕГРАМОТНОСТЬ, няграматнасьць, няпісьменнасьць.
НЕДАРОМ прысл. недармо.
НЕДВЙЖЙМЫЙ, нерухомы, нерухомасьць; непарушны, непарушнасьць. Непарушнае слова яго. Зямля—гэта нерухомая маемасьць.
НЕДЛЯЧЕГО прысл. нгкчаму.
НЕДОБРЫЙ, нядобры, нядобраць, нядобрасьць.
НЕДОБРОЖЕЛАТЕЛЬ, недаброхотлівец, няспрыяйнік.
НЕДОБРОСйВ'БСТЫЙ, несумленны.
НЕДОВОЛЬНЫЙ, нездаволены, нездавольле.
НЕДОВЬРІЕ ср. нявера, няверчывы, зьнявера.
НЕДОВ'БШЙВАТЬ, недаважываць.
НЕДОГАДЛЙВЫЙ, хлапец,несцямлівы.
НЕДОГОВОРКА ж. недамоўка.
НЕДОД-ЬЛКА эк. недаробка.
HEflO3P"bBATb, недабачыць, недав/дзіць.
НЕДОЗР'БЛЫЙ аб пладох, недасьпглы.
НЕГОЙМКА ж. што не дабрана; недабор.
НЕДОКАЛ м. нядогарт.
НЕДОКАТ чаго, недакот.
НЕДОКУДА прысл. некуды, некудысь. Некуды дзецца. Некудысь пайшоў.
НЕДОКУР гарэлкі, смалы> недаглр.
НЕДОЛГО прысл. нядоўга. Нядоўга быў. Нядоўга сядзеў, ішоў. Гэтага чакаць нядоўга.
НЕДОЛЕТ кулі, недапад.
НЕДОЛЖНО прысл. непавшна.
НЕДОМО'ІВКА, недамоўка.
НЕДОПОЛУЧКА чаго, недаатрымка.
КОКОН м. фр. кзжушок шаўкавічнага чарвяка; вопрадзень. Ў нас некатарыя чэрві на зіму завіваюцца ў вопрадні.
КОКОТАТЬ, падобна курыцы какатаць: ко-ко-ко! Курачка какоча, знаць насьціся хоча.
КОКОШНЙК м. галаўны убор расійскіх жанок; какодінік, каптур.
КОКС м. англ. прапалены ў закрытай печы камянны вугаль; кокс.
КОЛА ж. ням. маленькі перагонны дутнічок кольба, глясьцік.
КОЛБАСА ж. кішка накрыпаная сечаным мясам; каўблса, каўбасьнік, каўбасісты.
КОЛДОВАТЬ, чаравлць, вядзьмачыць
КОЛДУН м. чараўн/к, ведзьмак, ведзьмар, знахар.
КОЛЕБАТЬ што, зыбаць, хітяць, хістаць, х1баць, вітляць; вагаць, вагнуць, вагацца.
Зыбнула мора зыбнула, Там наша Агатка ўтанула. (Ш. 1. ч. Z 70).
КОЛЕБНМОСТЬ, зыбкасьць, хісткасьць, хіткасьць
КОЛЕВЙНА ж. выежджая коламі рытвіна; каляВі'на, каловіна.
КОЛЕПЯ ж. лац. рлда.
КОЛЕКЦІЯ ж. лац. сабраньне рэчаў чым колегы важных; калекція, сабраньне.
КОЛЕНКОРЬ м. фр. тканіна; маміс.
КОЛЕСО ср. плосмы круг; кола.
КОЛЕСННК м. майстар што робіць колы; каладзей.
КОЛЕСНЙЦА ж павозка, каляска.
КОЛЕЯ ж. каля/на, каляв/на, калавіна'
КОЛЙРОВКА м прышчэпка, прышчзп,
КОЛЙЧЕСТВО, мера чаго колечы лікам, вагой; ноліснасьць, колісны, сколькасьць, сколітны,
сколітнік; колькасьць, лічзбнасьць, лічзбны, лічэбнік Сколькасьць рэчаў, грошы, яёрст, пудоў У Лідчыне і каля Вілейкі (! Іасілава) мне прыходзілася чуць яшчэ іюўнагалосную, бадай самую правільную, форму: сколіка. Сколіка ён суліў табі' за кпрову. Сколікп разоў мы ўжо гэта чувалі.
КОЛНКРАТНО, сколькакротна.
КОЛНКА ж. рэзь у кішкох, боль у жываце; колька, колькі, мн.; коле, калоцьце.
КОЛМРОВАТЬ дрэвы, шчап/ць, прышчапляць, прышчэл.
КОЛКІН, колкі, кал/очы, калоць.
КОЛКОСТМ, прытыкі, дац/нкі. /.« дацінкамі сяаімі мяне са сьвету зводзіць. На ўсе прытыкі так ей дацяў сваім сказам, што з.моўкла.
КОЛК ,я. касьцявы камель пад рогам быка ці кароны; карвыль. Зьбіла карова рог і з акрываўле ным карвылём ходзіць.
КОЛОВ, КОЛБУХ м. ком, гамолка.
КОЛОДА лс. калода, калодка, калодачка, каладзьня.
КОЛОДКА шавецкпя, капыл, капылок, капылы.
КОЛОДЕЗЬ, КОЛОДЕЦ м. сту/дня, каладзец Каладцамі назыв.іюць студні пры якіх маецца калаўрш лл 'іэрпаньня вады, калі замест калаўрота ёсі.ці, .н'і.вер, ні толькі крук. то называюць тады просіа сіулня. Хонь ііеріііапачатковае находжаныіе слова .каладзец" выводзіцца ад калаіізьня, калода з падоўжнай піуплавінай, якую ўстаўлялі ў крыніцы замест зруба, згэтуль у нас мяйсцамі мяшаюш. каладзец і крыніца.
КОЛОБРбДІІТЬ, каламесіць, каломеса.
КОЛОКОЛ ж. звон, званок, званочак, звангць, зьвін/ць, звонкі, званн/ца, звандр.
КОЛОННА ж. лац. стоўб, калюмна, калюмндда.
КОЛОНІЯ ж. лац. пасёлак чужаземцаў, перасяленцаў; высе.іак, вь/селкі, высялг’нец, кал^нія.
НЕЙЗМ'БРЙМАЯ глыбіня, несызмгрная, нязмгрная.
НЕйЗОБРАЗйМЫЙ, невыабражальны.
НЕЙЗСЛ"БДЙМЫЙ, невысьледны.
НЕйЗРЕЧЕННЫЙ, невымоўны.
НЕйЗСЯКАЕМЫЙ аб крыніцы, неушчукны, невычэрпны.
НЕЙЗ'ЬЯСНЙМОЕ шчасьце, невыслоўнае.
НЕйМОВ'БРНЫЙ, німавгрны.
НЕЙМУІЦІЙ, ням^йны, немаетны, н^мейны, немень.
НЕйСКУСНЫЙ, няўмейны, няўм^лы, няўмгка.
Няўмейны, няўмелы майстар.
НЕЙСПОВ1>ДЙМЫЙ, непасьцгглы, невымоўны.
НЕЙСПРАВНЫЙ, непапраўны.
НЕйСТОВЫЙ, нястотны; шалёны, дз/кі.
НЕЙСТОМНЫЙ, няўт