Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ОБМАСЛНТЬ што, аклусьц/ць.
ОБМЕЖОВЫВАТЬ зямлю, агранічаць, абмяжаць.
ОБМЕРЕТЬ, абумерці, абуморлівы.
ОБМЕТЫВАТЬ пыл, абмятаць, апыляць; аб шытве: абкідпць.
ОБМННАТЬ што, аціскаць, аталачываць.
ОБМОЛВНТЬСЯ, абмовіцца, прагаварыцца.
ОБМОРОК, ад .абміраць", абумерце; амлеласьць, амленьне.
ОБМОРОСНТЬ, абпырскаць дажджом; абпырскаць.
ОБМУНДЙРОВАТЬ каго, абшыць. адзець.
ОБМУНДЙРОВКА ж. абадзггак.
ОБМУСОРНТЬ падворак, асьмяц/ць.
ОБМЬННВАТЬ што, абмяняць, абменены, абменны.
ОБМ'ЬРЯТЬ, вымяраць, выМер.
ОБМЯГЧАТЬ што, абмякчаць.
ОБНАДЕЖНВАТЬ каго, чым; абнадзгіваць, абазпячаць.
ОБНАЖАТЬ што, агаляць, абнажаць.
ОБНАРОДЫВАТЬ што, апубліковываць.
ОБНАРУЖЙВАТЬ што, выкрываць.
ОБНЕРЯШМТЬ каго, абнехаіць, абхаяць.
ОБННМАТЬ каго, што; абыймаць, абоймы.
ОБТэЕМ м. абхват, абойм.
ОБ"ЬЕМЛЕМОСТЬ, абымчівасьць.
ОБНШЦАТЬ, абяднець; згалець; абнеціца.
ОБНОВЛЯТЬ што, аднаўляць, аднова.
ОБНОВКА ж. новая рэч; абноўка.
ОБНОСОК м. атропак.
ОБНУЗДАТЬ каня, акілзаць.
Обніж—Обонпол
392
ОБН'ЬЖНТЬСЯ, абкунежыцца, абакволіцца, распесьціцца.
ОБОБРОЧНТЬ каго, ачыншаваць.
ОБОБІЦАТЬ што. уагульняць, уагульнены.
ОБОГАІЦАТЬ каго, абагачаць, абагачаны., ОБОГОТВОРЯТЬ каго, абагаўляць, багоміць. ОБОГР'ЬВАТЬ што, каго; аграваць, агрэты. ОБОДРЯТЬ’ каго, захочываць; асьмяляць. ОБОДРНТЕЛЬНЫЙ, захотлівы; асьмельчывы. ОБОЕОСТРЫЙ, абавостры.
ОБОЕСТОРОННІЙ, абастаронны, абапольны.
ОБОЖАТЬ каго, лічыць богам, божышчам, выказываць пашану як Богу; багоміць, абагомліваць, абагомленьне.
ОБОЖАТЕЛЬ м. абагоўнік, абагоуленік. ОБОЖАТЕЛЬНЫЙ, абагоўлевы -вая.
ОБОЗНАЧАТЬ што, азначлць, азначаны.
ОБОЗР"ЬВАТЬ што, азіраць; агляддць.
ОБОЗР'БНІЕ ср. агляд.
ОБОН, папера да аклеіваньня сьцен; шпалгры.
ОБОКОЛ прысл, наўкол.
ОБОЛОЧКА, павалока, апавалока, абалона— нка.
ОБОЛЫЦАТЬ каго, чым^ звадз/ць, звясьці, звод; спакушаць, спакушаны, спакусьнік—ніца; абласуціць; спаляшчдць, спалё’шчаны. Награды больш спакушаюць чым захочуюць. Знаць благі яго спакусіў, зьвёў. Зьвёў. спакусіў дзяўчыну. Абласуціў лёстачкамі ды прымілачкамі бабу. / не спаляшчай таннасьцю, я тзайго тавару ня куплю.
ОБОМШМТЬ хату, амшыць, амшоны; амшара, абшар заросшы мохам; амшанік, сьцюдзёная будоўля, але з амшонымі. сьценамі, рознага ужытку; амшавець, пакрыцца, парасыіі мохам.
ОБОНПОЛ прысл. црк., патойбок.
ОБОНЯТЬ, чуць носам, нюхам naxt нюхаць, вохшыць. Сабака вдхшыць, звохшыў сьлед.
ОБОНЯНІЕ ср. апавохнасьць, нюх. Ад сільнага катару траціцца апавохнасьць.
ОБОРАЧЫВАТЬ што, авяртаць, аварот; абяртлць.
ОБОРАННВАТЬ каго, што; абараняць, абарона, абаронны.
ОБОРОТЛМВЫЙ, аваротлівы, зваротлівы. Аваротлівы круг. Зваротлівы чалавек.
ОБОРОТЕНЬ, чалавек перакінуты ведзьмаком у воўка, перакульшчык, ваўкалака; вукула (смл.).
ОБОРОТ м. аварот. Аварот каляса.
ОБОРКА, абшыўка па рубу; абрубка, фальбанка, шлярка.
ОБОРВАНЕЦ м. абарванец, aeflaepuiK, абдз/ра; лахудра,
ОБОРУДОВАТЬ што, абастовіць, астовіць. Астоўленьне майстэрні дорага каштавала. Прадаецца кузьня з усей абастоўкай.
ОБОСОБЛЯТЬ каго, адасабляць, адасобнены. Кормнага кукуця (парсюка) ўжо адасобнілі, заперлі ў катух,
ОБОСТАЛЬ прысл. ўдосыць.
ОБОСТРЯТЬ што, авайстраць, авойстраны.
ОБОСТРЕНІЕ ср. авойстраньне.
ОБОІЦРЯТЬ каго, заахвочываць.
ОБОЮДНЫН, абапольны, абапал. Абапольная віна. Абапольны грэх. Абапол дарогі пасаджаны ліпы.
ОБРАБАТЫВАТЬ што, паляшйаць даглядам, работай; апрацовываць, апрацоўка; абрабляць, аброблены, абробка. Дзікі камень абрабляюць чэшучы яго. Скуры абрабляюць квасам. Ральлю абрабляюць плугам і бараной.
ОБРАЗОВЫВАТЬ што, надаваць кшалт, абраз; утвардць, ствараць, вытваряць. За гліны вытвараюць начыньне. Італьянцы першыя стварылі
Образов—ОброчныЙ
394
са статыстыкі навуку. Бераг, на загібе ракі творыць прытную сугу (мыс). Вецер натварыў з сыпучага пяску качагораў (дюн).
ОБРАЗОВАНІЕ, асьвета; адукація, адукаванасьць, адукавяны. Адукаваны чалавек не раўня прастаку. Век шаснадцаты быў у нас векам адукаванасьці. Адукаційная праца вымагае вялікіх высілкаў.
ОБРАЗЕЦ м. psQ паводле памеру, якасьці і падобнасьці каторай павінны быць другія рэчы; наўзорчык, наўзорны, наўзорна, наўзор; проба, пробка; постатка. Постатка ножкі крэсла. Пробка гароху, аўса, сукна. Пробка, наўзорчык паперы, лёну, воўны. Наўзорны, прыкладны вучань. Наўзорны. спосаб выкладу навук. Наўзорна перапісана папера, Зроблена работа.
ОБРАЗНОСТЬ, што уяўляецца ў форме постаці, абраза; уяўнасьць. Уяўнае апісаньне прыроды. Уяўлівае апавяданьне.
ОБРАЗМНА ж. хара.
ОБРАЗДНТЬ црк. акілзаць.
ОБРАЗУММТЬ каго, апамятаць; ацяміць.
ОБРАЗУМЧНВЫЙ, апамятлівы, ацямлівы.
ОБРОННТЬ што, ськ/нуць, спакшуць.
ОБРАСЫВАТЬ што, абкідаць.
ОБРАШАТЬ, абяртаць, зьвяртаць. Няма што зьвяртаць на яго ўвагі. Абярнуў човен ўверх дном; абярнуў міску.
ОБРЕВНЗОВАТЬ што, франц. прагледзіць, парадак і праўднасьць рахункаў; зрэвізаваць; спраўдзіць.
ОБРЕКАТЬ, ОБРЕЧЬ каго, празначдць, пасьвячлць, ахвяровываць.
ОБРОЧНЫЙ пазямельны падатак; чынш, чыншовы, чыншав/к. Арэнда за карыстаньне нерухомасьцю адбываная даўней якой колечы «чыннасьцю‘, прыкл.: паводнай, ткацкай, рымарскай, сталярскай, бондарскай,—пазьнёй пераведзеная на аплату грашыма.
ОБРЕМЕНЯТЬ каго, чым; накладаць на каго цягар; ацягчдць, ацягчнньне.
ОБРЕМЕННТЕЛЬНЫЙ, уцяжл/вы. Уцяжлівыя варункі.
ОБРЕЧЬ каго, празначыць, пасьвяц/ць, ахвяраваць.
ОБРНТЬ каго, агалгць, аголены.
ОБРМСОВАНІЕ ср. абрысоўка.
ОБРУБАТЬ што, абсякаць, абсякацца, абсечаны, абсечнік, абсяканец.
ОБРУБОК м. кавалак адсечаны ад цэлага; тое, што абсечана з усіх старон; абсяканец, воцяпень; цяльпух, цяльпушок, цяльгйшка. „Цялыіушок' кавалак адсечаны ад цэлага, нешта вычасанае з цэлага.
Люлі, люлі Цяльпешыку, Звару табе кулешыку: I яечнага і смачнага, Аўсянога, прасячнага.
(Казка аб „Цяльпешыку" Дзісна).
ОБРУБКН, астаткі, адпадкі ад сячэньняі поцяпнік, поцяпкі; аскромкі, трэскі.
ОБРУГАТЬ каго, аблаяць, аблаяны. Другі пахваліць горш чым аблаіць.
ОБРУЧЕНЬЕ ср. зар_учыны.
ОБРУЧАЛЬНЫЯ пярсьцёнкі, заручныя.
ОБРУЧЕНЯК-ЧЕННЦА, заручнік-ніца.
ОБРУШАТЬ шп:о, рыючы зваліваць; абрынлць. абрынацца. Абрынуўся бераг ракі, скрай гары. Абрынуўся дом, абрынулася сьцяна, страха. Лёд абрынуўся і ледзь мы не патапіліся. Ен спохапу ды са злосьці тэй на мяне абрынуўся.
ОБРЫВАТЬ што, акапываць.
ОБРЫВАТЬ што, рвучы аддзяляць; абрываць, абрываньне, абарваць, абарванец, абрывак, абрыўны.
ОБРНЗГНВАТЬ каго, што; апырсківаць; абрызгаць, абрызнуць.
O6pt3—Обл-Ьдовать
396
ОБРЬЗЫВАТЬ што, абразаць, абрззі абцінлць, абцяты.
ОБР'ЬЗАНЕЦ м. над кім выпоўнены абрад абразаньня; абразанец.
ОБР"ЬЗ м. абрэз, абц/'н.
ОБР-ЬТАТБ што, набываць; знаходзіць, вынаходзіць.
ОБРЬТЕНІЕ, набытак; знаходка.
ОБРЮЗГНУТЬ, ацячы, аплыць на целе; азызнуць, абракнуць.
ОБРЯДНТЬ што, прыбраць.
ОБРЯД, заведзены правам або звычаям парадак; абрддак, абрадовы; цэраманьял, цэрамонія.
ОБСАЖНВАТЬ, ОБСАЖДАТЬ што, чым: абсадждць, абсаджаны, абсада, абсядаць.
ОБСАЛЯВАТЬ што, аклушчдць.
ОБСАСЫВАТЬ што, абсысдць.
ОБСАХАРНТЬ што, абцкураваць.
ОБСЕЛЯТЬ, мяйсцовасьць; абсял/ць.
ОБСЕМЕННТЬ поле. абсеяць, абсевак.
ОБЕРВАЦІЯ ж. лац. спаціканьне. ОБСЕРВАЦІОННЫЙ, спацікаўчы. ОБСЕРВАТОР м. спацікач.
ОБСНДІАН м. вульканічнае шкло.
ОБСНД’ЬТЬСЯ, абседзіцца.
ОБСКУРАНТ м. лац. вораг адукаціі, асьветы народуі кастырнік.
ОБСЛАШАТЬ стравы, асаладжываць.
ОБСЛУШНВАНІЕ ср. аслуханьне.
ОБЛ’ЬДОВАТЬ што, абазнаць, абазнаньне; спасачыць, спасочаны, спасочнік-ніца, апасока, спосач. Апасочылі ўсю аколіцу 'і нідзе не знашлі злодзеяў. Мальцы такі спасачылі дзе курыца нясецца. Пан загадаў нам апасочыць ўсю пушчу каб даведацца ў якім оступе мядзьведжае лагво. (Пружаны).
ОБСНАІЦНВАТЬ вадаплаў; аснаджаць, аснода.
ОБСОБЙТЬ йіто, прысобіць, асвоіць.
ОБСОВЫВАТЬСЯ, асувлцца.
ОБСТАВЯТЬ што, чым; абставіць, астовіць. Абставіў лавы гаршкамі. Астовіў ўсю хату болдамі, стаўцём.
ОБСТАНОВКА, акружаючыя, каго ці піто людзі, рэчы, варункі; абастоўка; варункі, акольнасьць У гэткай абасгпоўцы, варунках, акольнасьцях цяжка працаваць.
ОБСТАНВАТЬ каго, адстчіваць; заступацца, заступаць. Заступацца за свае правы, за сваю справу. Нябось, я цябе адстаю перад начальствам (зьверхнасьцю),
ОБСТОЯТЕЛЬНЫЙ чалавек, надзгйньіі пэўны.
ОБСТОЯТЕЛЬСТВА, акольнасьці, варункі.
Акольнасьці, вару'нкі не далі мне свабоды рухаў. Гэта акольнасьць прымусіла мяне перамяніць еваю подумку.
ОБСТЕГАТЬ каго, абсьцябйць, абхлястаць.
ОБСТРОГАТЬ дашку, астругавь.
ОБСТРАДАТЬСЯ, агоўтацца, абцярпецца.
ОБСТРАНВАТЬ дом, аббудовываць, аббудоўка, аббудавацца.
ОБСТРОЧНТЬ каўнер, абштабнавлць.
ОБСТРУКЦІЯ ж. лац. лек. зацьвердзь, завал у кішкох; зяцьвердзь.
ОБСТУПАТЬ каго, аступяць, аступлены, оступ.
ОБСУЖДАТЬ што, абдумываючы абгаварываць што; абмярковываць, абмяркаваньне, абмяркація.
ОСУЖДЕНІЕ ср. абвіняць каго судом; хаяць абгаворамі; осуд, асудждць, асуда, асуднік—ніца, асудны.
ОБСУРГУЧМВАТЬ ліст, абляковываць.
ОБСУСЛНТЬ, асьлінявіць.
ОБСУШНВАТЬ тто, асушаць
Обіц—Обхват
398
ОБСЧНТЫВАТЬ каго, аблічаць.
ОБСЫПЫВАТЬ каго, чым; абсыпаць.
ОБС'БМЕНЯТЬ поле, абсяваць, абсевак, абсеў, абсеўны абшар.
ОБС'ЬНЯТЬ што, азасьціць.
ОБТАЧЙВАТЬ, на такарным пастаўцу; абтачываць, абточаны.
ОБТЕСАТЬ бэльку, абчасаць.
ОБТРЕСКАТЬСЯ аб рэчьі; абшчапацца.
ОБТЯГНВАТЬ што чым, абцягаць; апінаць.
ОБТЯЖКА, нап/нка, нашн.
ОБТЯЖНЫЯ гузікі, абапонныя.
ОБУВАТЬ каго, абуваць, азуваць.
ОБУВЬ ж. абутак, абуваць.
ОБУГЛНВАТЬ што, авогліваць, абвоглены, абвогліць.
ОБУЕВАТЬ, ОБУЯТЬ каго, агалчаць. Хцівасьць агалошыла яго. Слава агалчае людзей. Агалцелы страхам, страціўся.
ОБСУЖДАТЬ што, амярковываць.
ОБУЗДАТЬ каго, акілзлць, абрытаць; угаман/ць; паўсьцягнуць.
ОБУЛТЫХАТЬСЯ ў вадзе, абалохтацца.
ОБУМЙТЬ каго, аразу/міць, апамятаць.
ОБУРЕВАТЬ каго, абураць. Ветры абураюць мора. Ярасьць абурае душу.
ОБУСЛОВЛНВАТЬ, абварунковываць.
ОБУХ м. тупы зад усякай вострай прылады—сякоры, нажа; абух, абушок, абз/шнік, аб>шына.
ОБУЧАТЬ каго, чаго; навучаць, навучаньне, навучаны, навучнік—ніца, нав^ка.
ОБУЯТЬ, ахашць, апанаваць.
ОБХАЖНВАТЬ розныя мейсцы, абхадзгць, абходжаны, абход, абходчык.
ОБХОЖДЕНІЕ, ОБХОДМТЕЛ ЬНОСТЬ, ветласьць ОБХВАТЫВАТЬ што, абхапляць; абхопчывы. Мядзьведзь абхопчывы, ахвоч абнімацца. Аха-