Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ОПОСТЫТЬ, OnOCTbElliTb; дакучыць, абрыднуць, Абрыд як горкая рэдзька.
ОПОСТ'ЬН прысл. апасьцев.
ОПОТРОШАТЬ, апатрошыць.
ОПОХАБНТЬ каго, аблаяць.
ОПОХМ'ЬЛЯТЬ каго, пахмяляць, пахмельле.
ОПОЧНВАТЬ, аддыхаць лежучьіі апачывдць.
опошлять што, рабінь не цікавым, не глыбокім звычайнымі аплыгчлць, плыгкі.
ОПОЯСЫВАТЬ каго. алаясываць; апяразываць, аперазацца, апяразыў, апяразка. Я це як аперажу віцьцю. Апяражыея тіясо.я паверх кажуха. Аперажы сноп пярэпяе.іам.
ОПРАВДЫВАТЬ каго, апроўдываць, апраўдывацца, апраўдпньне.
ОПРАСТЫВАТЬ што, апаражняць, спаражняць.
ОПРАШЙВАТЬ каго, выпытываць.
ОПРОС л(. допыт. Круціццч нк на бопыці.
ОПРЕДІзЛЯТЬ іато, акрэсі.ляць, азначвць, празначаць, вызначаць.
ОПРЕД"ЬЛЕНЬЕ ср. аврзсьленьне, акр сьлены, акрзсьленасьць.
ОПРЕЖДАТЬ каго, апераджяць
ОПРНТЧІІТЬ каго, сурочыць.
ОПРРІЧЬ прысл, акром.
ОПРОВЕРГАТЬ што, перавяртаць ўверх дном, перакуляць, перакідаць; даводзінь каму адваротнае сьпіраючыя, зьбіваць, пярэчыць, аспярачаць, зьнепраўдждць.
ОПРОВЕРЖЕНІЕ ср. зьняпрдўджаньне, аспярэчаньне, асьп^рэчаны.
ОПРОКЫДЫВАТЬ што, перакуляць, перакулены, перакул/ць, перакульчівы.
ОПРОМЕТЧЙВЫН, парыўчы, парыўчывасьць, парыўчасьць. Усякую справу псуе ён сваей непаздзержнай парыўчасьцю.
ОПРОМЕТЬЮ пабег, кумяльгомі
ОПРОСТАТЬ, апарагжгяць, спаражніць.
ОПРОС, выпыт, допыт.
ОППОТЙВ'ЬТЬ каму, абрыднуць.
ОПРУДЙТЬ раку, загаціць.
OriPbCHOK м. аплатак, аплдткі.
ОПРЯТНОСТЬ, трываньне і трыманьне чыстасьці; ахайнасьць, ахлйны.
ОПТЙКА ж. часьць фізыкі, навука аб сьвятле, аб праявах яго і законах зроку; оптыка.
ОПТЙМйЗМ, філСзофічны, кірунак які кажа што на сьвеце усё ідзе да лепшага.
ОПТ м. прадажа агулам; агул, агуламі гурт, гуртам.
ОПТОВОЙ, агу'льны, агульніцкі; гуртовы. Агульніцкая крама, ў якой прадаюць тавары не ў раздроб, а агулам, гуртам.
ОПУСТОШАТЬ што, белар., апусташаць, пустошыць, пустэчыць.
ОПУТЫВАТЬ што, аблутываць, аблутаць, аблутаны, аблуціна, аблута, аблутак. Аблуталі хлапца ды зьбілі з дарогі. Нашто аблутаўся ўвесь ніткамі. Інкалі называюць запоіны „аблуцінамі", uitno, знача, аблуталі хлапца з дзеўкаю (Шаркаўшчына).
ОПУХОЛЬ, анухяае месца; пухля, пухл/на.
ОПУЧЙВАТЬ, ўздувяць, раздуваць; пушыць, апушыць. Апушыла карову ад маладой канюшыны. Апушыла, ўздула жывоіп.
ОПУШАТЬ што, вушным або мяккім чым ашываць брыж вопраткі; абрамаваць, абрамоўка.
ОПЫТ м. досьлед; спроба; практыка.
ОПЫТНЫЙ, дасьв^дчаны, практычны.
ОПЫТНОСТЬ, дасьведчанасьць, практычнасьць.
On"b>KHTb каго, апялесіць.
ОП'ЫПНТЬ, растраціцца, не спахапіцца, спужацца і‘ стрдціцаі асалупець, спаталыжыцца.
ОПЯЛНВАТЬ чым, што; ппінайь.
ОПЯТНАТЬ што, аплчміць. Ягадамі аплямілі, заплямілі абрус.
ОПЯТЬ прысл. ізноў, узноў. Ен узноў прышоў прасіць. Узноў Янук расквасіў сабе нос.
ОПЯТМТЬ, падаць назад.
ОРАКУЛ м. лац. прарок, мейсца дзе прарочуць; арлкул.
ОРАЛО, нарог у сасе ці плузе; рало.
ОРАНЖЕВЫЙ, колеру аранжаў, чырвона-жоўты; аранжовы.
ОРАНЖЕРЕЯ ж. фр. зімовы сад пад шклом.
ОРАТОРІЯ ж. лац. навука красамоўства.
ОРАТОР м. лац. красамоўца, умец гаварыць пры людзях; прамоўца.
ОРАТЬ, крычаць ва ўсё горла; гаман/ць, зяпаць. Нехта зяпае на вуліцы, бытцам ратунку просіць.. Дзеці песьні зяпаюць. Вольна чорту ў сваім балоце зяпаць
ОРБНТА ж. ^ц. кругакольны шлях плянэты каля сонца; кругакол. Вачавая ямка ў якой ляжыць вачавое яблыка> вачадол.
ОРГАН м. лац. чэляс, орган; больш а часьцёх цела ў якіх свае назначэньні прыкл.: орган зроку— вока, орган слуху—вуха.
ОРГАННЧЕСКІЙ, прыналежны да аднаго з двох царстваў прыроды—расьціннага ці жывёлнага. Арганічнымі называюцца тыя, у якіх ёсьць аджыўляньне і траўленьне, ці ператвараньне стравы; аргаНІЧНЫ.
ОРГАННЗМ м. лац. стройнае цэлае. Арганізм чалавека,—ўсё ўстройства яго цела. Арганізм машыны, яе устройства.
ОРГАННЗАЦІЯ ж. лац. устройства.
ОРГАННЗАТОР—ША, устройшчык—чыца.
ОРГАН м. лац. музычная прылада зложаная з вялікага ліку рознамервых труб; арганы; арганісты, музыка які іграе на арганах.
ОРГІЯ ж. грэцк. пьянства і распуста; руя. Руяй называюць кождае распуснае сабраньне, а такжа сабачае і воўчае вясельле.
ОРДА ж. татар. качуючае племя, часьць качавога народу,—арава, таўпа; арда.
ОРДЕН м. лац. кляса, стан кавалераў аднаго ордэнскага знаку ношанага як знак брацтва; ордэн. Ордэн крыжакаў.
ОРДННАРНЫЙ, устаноўлены, заьверджаны. Ардынарны прафэсар, які зяцьверджаны сябрам прафэсарскай калегіі (касты).
ОРДЕР м. пісаны загад, квіт; ордэр.
ОРЕЛ м. птах Aguila; арол.
ОРЖАД, ОРШАД м. фр. мігдаловае малако з цукрам; сочыва.
ОРЖАНОЙ хлеб, аржаны, жытні.
ОРНГННАЛ м. лац. іставы, праўдзівы, ня копія, ня одпіс,—дакумант ці твор; істав/к, істак; арыгінал.
ОРНГННАЛЬНЫЙ, істы, /стны; сваеабл/чны; асаблівы; арыгінальны.
ОРНКТОЛОГІЯ ж. грэцк. навука пазнаванья крушцоў са зьнешняга выгляду.
ОРІЕНТНРОВАТЬСЯ франц. спакмячаць. Спрасоньня я не спакмеў дзе дзьверы, Як ужо заблудзіўся ў лесе то цяжка спакмець выхад з яго (ЛужкІ).
ОРІЕНТАЦІЯ на што спокмеўка. Яго не пасылай туды дзе патрэбна хуткая спокмеўка. Я ў лесе не заблуджуся, бо абладаю спокмеўкай,
кудой трэба ісьці (Аношка Анпюн, Гарманавічы)Пайшоў на спокмеўку, на цямкі і вышаў з ле. су. Восьцер на спокмеўку.
ОРІОН м. грэцк. спагвезьдзе; кігачы, кічап рагачы. (Пагост. Дзісн. п.).
ОРКЕСТР м. італьян. поўнае сабраньне музыкантаў дзеля сумеснай іі ры; аркестра, спогудзьба; спогудка, сыгрыўка некалькіх музыкантаў.
ОРНАМЕНТ м. франц. аздобы узорамі у буаоўніцтве, рэз.ьбярстве; выхілясы; сповіткі. Сповіткаміі выхілясамі прыбраны сьцены.
ОРННТОЛОГІЯ ж. грэцк. навука аб птушках, часьць гісторыі натуральнай; птахавгданьне.
ОРОБ'ЬТЬ усх. прыйсьці ў замяшаньне па нясьмеласьці, спужацца; атаропець: асалупець, злякнуцца, спатль.жыцца, спаталычыцца. Як зірнуў я шіпо зладзеі ў клеці, дык спаталыжыўся і няведаў што рабіць. Мой сьведка спаталыжыўся і пачаў вярзьці нісянеціцу. (Празарокі).
ОРОШАТЬ што чым, аваложываць, авалога. Дождж аваложыў зямлю. Я ж гэту зямельку авалажываў numaM сваім, а яе чужынцы забралі. (Несьвіж).
ОРТОПЕДІЯ ж. грэцк умецтва папраўляць калецтва чалавечага цела.
ЦРУДІЕ, усё што пасярэднічае паміж работяікам і работай, усякая прылада, знадабьбе: малаток, піла, нож, каса, машына; прыллда.
ОРУЖІЕ усякая прылада якая служыць да нападаньня і абароны; зброя, збройны; збройнік, хто азброены; збройня, склад, будынак для перахову зброі.
ОРУЖЕЙНЫЙ, збрайн/чны.
ОРУЖЕБОРСТВО, бітва.
ОРУЖЕНОСЕЦ, даўней. мгчнік; збройчы.
ОР'БХ м. агульн. слав.арэх, арзшак, арэхавьп арэшнік; арэхаўка.
ОР0ОГРАФІЯ ж. грэцк. правопісь.
OCA ж. жамярыца Vespa; асва, асвіны. Лезьці асвой у вочы. Злы як асна. Няруш асьвіннага гнязда.
ОСАДА ж. вайск., аблога, аблягаць. Баяры лаўкі абляглі, пасыпалі золата па скамлі. Станулі аблогай вакол гораду. Полацак вытрымаў многія аблогі на сваім вяку.
ОСАЖНВАТЬ каго, што; асаджываць.
ОСАНКА ж. склад жывога цела і ўсіх яго рухаў; пастава, постаць. Высокі, стройнай постаці.
ОСАННА црк. збаў, захавай,
ОСАЧНВАТЬ дрэва, выпускаць з дрэва сок, смалу, падсякаючы кругом пня кару; асушаць.
ОСВМД'БТЕЛЬСТВОВАТЬ што, зрабіць агляд, спраўдзіць, апазнаць ўсю праўду; асьвгтчыць, асьвггчаньне.
ОСВНР'ЬП'БТЬ, азьвярзць, разь/ошыцца.
ОСВОБОЖДАТЬ каго, асвабадждць, звальняць.
ОСВЬДОМЛЯТЬ каго аб чым, белар.; асьведамляць.
ОСВ"ЬЖНТЕЛЬНЫЙ вецярок, асьвяждючы.
ОСВ'ЬТАТЬ, развідняць, днець, залачэць.
ОСВ'ЫЦАТЬ што, асьвятляць, асьвятл^ньне.
Сонца асьвятліла зямлю. Іскрай хаты не асьветліш. Ужо саўсім на дварэ асьвятлела.
ОСВЯШДТЬ што, асьвянчяць, асьвянчоны.
ОСДАБЛНВАТЬ страву, акрашаць.
ОСЁЛ жывёла Equns asinus; асел, асьліны, асьлячы, асьлша.
ОСЕЛОК, брусочак; гладзік.
ОСЕМЬЯННТЬСЯ, азасобіцца сямьёй; асямгіцца.
ОСЕНЬ, пара году паміж летам і зімой; восень, восенны, восенскі, восеншчына, восеннік.
ОСННА дрэва Populus tremulus; асгна, аанавЫ,
асовы. Асовыя дровы. Вядзьмаку загналі ў грудзі асовы кол.
ОСКАЛНВАТЬ зубы, ашчыраць, ашчырацца. He ашчырай зубоў на старшых за сябе. Сабака ашчырыў.зубы. Ашчырлівы сабака.
ОСКВЕРНЯТЬ што. паганіць, паганіцца, апаганеньне; гадзіць, гадкі.
ОСКЛАБЛЯТЬСЯ, усьміхацца, пасьміхацца; ашчырацца.
ОСКОЛОК м. аскромак, аскепак, ашчэпак, дразга, шчабень
ОСКОЛНТЬ палена, аскяпаць, аскгпак.
ОСКОЛЬЗАТЬ, асклізаць, асьлгзнуць.
ОСКОМА ж. тупое ныцьце ў зубах ад кіслага; аскома аскамець, аскамелы; ажоса, ажоснуць, ажосьлі.
ОСКОРБЛЯТЬ каго, абражаць, абражацца, абразьл/вы, абражаньне; зьнявага, зьняважаць, зьняважліва, зьняважан не. Я не чакаў ад яго гэткай зьнявагі. Мы-ж цябе (гаспадара) не зьневажаем,—з сьвятым Вялічкам паздараўляем.
ОСКУД'ЬТЬ, абяднець, атушчэць. Атушчэла маё цярп^ньне. Рука даючага не абяднее.
ОСЛОЖНЯТЬ што, блутаць, блугываць.
ОСЛОП усх. м. кій, палка, кол.
ОСЛУШАНІЕ ср. непаслушнасьць, непаслушны, непаслушлівасьць; непаслухмяны, неслух, непаслушнік, непаслухмянасьць.
ОСЛ'ЫІНТЕЛЬНЫЙ блеск, асьляпляючы.
ОСМАТРНВАТЬ што, аглядаць, агляд. ОСМОТРНТЕЛЬНЫЙ, аглядны, абачны. ОСМОТРННЫ, аглгдзіны.
ОШМЫГАТЬ рукавы, асмуніць. ,Сьмуніць“ церці выціраць. Асмуніць вяроўку, абцерці яе на круку, пасьля зьвіцьця.
ОСНАСТКА, аснада, аснаджаць, аснач.
ОСНОВЫВАТЬ што, засновываць, заснаваць, заснова; закладаць.
ОСНОВАТЕЛЬНЫЙ, грунтоўны. ОСНОВАТЕЛЬ, заснавгц, закладчык. ОСНОВНОЙ, падставовы, падстаўны. ОСОБЕННЫЙ, асаблівы, асаблівасьць. ОСОБЕННО, асаблгвагзлашча.
ОСОКОРЬ, дрэва Polupus nivea; белы топаль, ясакар.
ОСПА ж. воспа, восьпіна, восьпіца.
ОСПАРЯВАТЬ каго што; пярэчыць, сьпірацца; запярэчываць. Кождая sepa пярэчыць, другой I не запярэчуй ужо, што ты там ня быў, ОСПОРІЦПК м. супоршчык, супорлівец. супар. ОСРАМНТЬ каго, астыдз/ць, асароміць. ОСТАЛЬНОЙ, астанны, астатні.
ОСТАТОК чаго, астянак, у астанку. ОСТАНОВКА ж. затрымка, астаноўка. ОСТАНВАТЬСЯ, астаівацца, астоіны. ОСТАТНІЙ, апошні—няе—няя.
ОСТЕГНВАТЬ што, каго чым> асьцб'бываць, абшываць дробна пазад іголкі; ахлыстаць каго пугай, дубцом. Асьц^бываньне, восьцібка, восьцібны; асьцёбак, той каго асьцябалі; адломак дубца.
ОСТЕКЛНТЬ што, ашкл/ць, ашкл^ны. дСТЕРВЕНЕНІЕ ср. азьвярэньне. ОСТЕРЕГАТЬ каго, перасьцярагаць. ОСТЕРЖЕНОК м. астрьг.кзнь, стрыжэнь. ОСТНСТЫЙ ячмень, асьцяваты.
ОСТОВ м. аснова, корпус; кодаб.
КНІГІ ОНЛАЙН
