Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ПАЛЕЯ. летапісь выбраная са Старага Закону.
ПАЛМСАД; ПАЛНСАДННК м. франц. тынок агародка з калкоў тычком; штахэтнік; тын, тынок, тынец, тынгць.
ПАЛНТРА ж. франц. ручная малярская дашчэчка да накладаньня фарбаў.
ПАЛКА ж. палка, палкі, палкаваць. Любіць як сабака палку.
ПАЛНЦА ж. палка, асабліва закамлістая з булдавой; пабаўга, побаўка; кіяга.
Паломн—Пансіон
446
ПАЛОМННК м. багамол, пілігрым.
ПАЛУБА, памост і столь на вадаплавах; апастрашша, пострап.
ПАЛЬМА ж. найме дрэў гарачых краёў.
ПАЛЬТО ср. нескл. франц. верхная вопратка; бурнос.
ПАЛЬЯТЙВ м. лац. часовае, аблягчаючае але не вылячаючае лякарства; пальятыў.
ПАМФЛЕТ м. англ. Нападка на што ці на каго, аддрукаваная аддзельнай кніжачкай; памфлгт.
ПАМЯТЬ ж. агульн. слав. памяць, памятаць, памятны, пямятка, памятна, памятлівасьць, памятаньне
ПАНАГІЯ ж. грэцк. абразок ношаны архірэямі на грудзёх.
П АНАЦЕЯ ж. альхім. ўсеагульнае лекарства, знадабьбе ад усіх хвароб, зельля доўгалецьця.
ПАНДАН м. франц. рэч роўнамерная, роўназначная, аднаякая, адноколерная; спараўня. Гэты абраз спараўня таму. Гэтай рэчы няма спараўні. Разлажы кнігі ў спароўнь фігуры.
ПАНДЕКТЫ, зборнік рымскіх правоў і пастаноў.
ПАНЁВА, спадніца; андардк.
ПАНЕГНРМК м. грэцк. пахвала.
ПАНЕЛЬ ж. нямецк. лата, якую прыбіваюйь на памосьце ўдоўж сьцен каб закрыць шчэлку; ходнік ўздоўж дому.
ПАННКАДНЛО ср. грэцк. царкоўны вісомы сьвечнік; балядаш, павук, сьвечніца.
ПАННХНДА ж грэцк. царкоўная адправа за ўмершых; задушная адправа.
ПАННЧЕСКІЙ страх ПАННКА грэцк. раптоўны, безпрытомны і няўстрымны страх.
ПАНОРАМА ж. грэцк. кругавы абраз, абманываючы глядача, які лічыць сябе пасярод выабражанай вакол яго мяйсцовасьці.
ПАНСІОН м. франц. вучомная і выхаваўчая установа; пансіён.
ПАНТАЛОНЫ італьян. штаны, гаштак/; хлачы, жаночья.
ПАНТЕНЗМ м. грэцк. многабожнасый, многабожства; багомленьне прыроды; пантэ/зм.
ПАНТЭОН м. мейсца пахаваньня слаўных людзейі сабраньне твораў ўсіх адмен; зборнік жыцьёцапісаньняў слаўных людзей.
ПАНТЕРА ж. хіжны зьвер, сямьі львоў; пантэра.
ПАНТОМШіА ж. грэцк. перадача пачуваньняў і мысьляў выражэнызем аблічча і рухамі ўсяго цела.
ПАНЦЫР м. ням. кальчужная-кашуля; панцыр. Панцырныя баяры, баяры якія ставалі на вайну ў панцырах.
ІІАПА м. грэцк. бацька, тата.
ПАПА м. каталіцкі пгршасьвятар; папгж, папгжскі; папежнік, каталік, які прызнае папежа.
ПАПАХА ж. круглая шапка з касматым верхам.
ПАПЕРТЬ ж. прысёнак пры цэркві; бабінец, свянтар, цьвінтар.
ПАПНЛЬОТКА ж. фр. трыкутны кавалачак паперы да закручываньня валасоў.
ПАПОРОТННК м. вяМкая сямья з'ерлавых (бяз кветных» расьцін Filix; папараць. На Купалаў ночы цьвіце пап'цраць (Сажрп. 46).
ПАПСКІЙ, папежскі.
ПАПЬЕМАШЭ ср. франц. папяровае цеста; паперкаўка, папярковы. Папяркоьая лялька.
ПАРА ж. двойка, двойца; пара, парны, параваць; спарыш, зростак двох арэхаў.
ПАРАБОЛА ж. грэцк. прыповесьць; матэмат. раз] эз цукровай галавы наскось, зьверху ў ніз, дае крывую кучмаватую лінію; воблю, параболю
ПАРАГРАФ м. грэцк. невялікі аддзел, зварот у пісьме абазначаны.параграфічным (§) знакам і лічбай.
ПАРАДОКС м. грэцк. высказ дзіўны, на першы погляд дзікі, спраціўны агульна прынятаму.
ПАРАД м.фр. сьвяточная вопратка; аздоба; вайск: урочысты прагляд войска.
ПАРАЗЯТ м. грэцк. расьціна або жамяра якая жыве чужымі сокамі; чужапдс, чужапасны.
ПАРАКЛЙТ м. грэцк. найме прыдаванае Св. Духу: спацяшыцель.
ПАРАЛЕЛЬ ж. ПАРАЛЕЛЬНАЯ лінія, роўналггласьць, роўналежнік, роўнал^жны; паўзьбежны.
ПАРАЛЙЧ м. хвароба пазбаўляючая цела руху( парлліж,паляруш;параліжаваць,спараліжаваны.
ПАРАПЕТ м. франц.? балясы.
ПАРАФЙН м. выкопны воск; параф/на, парафінавы.
ПАРАФРАЗ м. грэцк. падробнае абшырнае тлумачэньне, сьціслай нрамовы; пераказ іншымі словамі; перафраза, парафразоўка.
ПАРАШУ(Ю)Т м. франц. складны парасон, як. раскладаецца пры паданьні цела.
ПАРДОН м. франц. выбач, выбачайце.
ПАРЕНЬ м. малады хлапец, падростак і выійэй падростка, ня жанаты (нс мужчына); дзяцюк, дзяцючок, дзянюкоўскі, дзяцюкг.
ПАРН нескл. франц. заклад, Пайду аб заклад tumo ты гэтага ня зробіш. Даваіі, пойдзем ўзаклад, што гэта ня тоіі.
ПАРМК м. франц. накладныя, на ўсю галаву валасы; сызвалосьнік, сызвалосіца.
ІІАРНКМАХЕР, майстар які голіць і пастрыгае валасы; пастрыгдч; галяр.
ПАРНКМАХЕРСКАЯ, пастрагдльня; галярня.
ПАРКЕТ м. франц. складаны з дробных дашчэчак узорамі памост; ціс, цісовы.
ПАРНТЬ, лындць, лыняе.
ПАРК м. англ. чысты гаёк з дарожкамі для прахаджкі; гай, га£к.
ПАРЛАМЕНТ м. фрснц. сабраньне народных паслоў для кіраваньня дзяржавай; рада, дзяржаўная рада.
І
ПАРННК м. цёплы ашклёны будынак для разсадкі і зімовага перахову расьцін; цяплярня, цяпл/ца; зруб пакрыты вокнамі: расаднік.
ПАРОДІЯ ж. грэцк. перасьмешка паважнага твору; пераробка якога твору навыварат; перасьмгшка, пераніцоўка.
ПАРОКСНЗМ м. грэцк. прыступ, прыпадак хваробы; спохват, спохваты.
ПАРОЛЬ м. франц. слова перадаванае варце, дзеля пропуску ў абоз тых, якія знаюць тое слова; спокліч.
ПАРОСЬ, дробны дожджык; сітнік, сітнічок.
ПАРОХОД, паравы вадаплаў; параплаў.
ПАРТЕР м. франц. ніз, под тэатру; прыспад.
ПАРТІЯ ж. франц. аднадумнікі, сувязь людасй аднаго пераконаньня; партыя, партыйны; партызан, староннік партыі, які змагаецца за свае пераконаньні са зброяй у руках.
ПАРТНКУЛЯРНЫЙ, не афіціяльны, прыватны
ПАРУС м. вятруг, вятруп; лаштыр.
ПАРЧА ж. залатая або сярэбраная тканіна; грызэт, грызэтовы; залатаТканка, залататканы.
ПАРШН, пархі, паршывы, парху/ць.
ПАР м. пакінутая адлогам зямля; паплр, папарны; адлог.
ПАР м. цеклаць абернутая гарачынёй ў лятучую форму; пара, паруе, парыць, параваць, выпапывацца, паравы, парыва, параніна, параніца. вып^трываць
ПАРОВОЗ м. цягн/к. Цягнік цягне ўвесь поезд.
ПАРОХОДСТВО, вадаплаўства, вадаплаўны.
ПАСАЖ м. франц. крыты ход, праход з вуліцы ў вуліцу часам з крамамі і спаказамі тавараў; апавггнік, апавггніца.
ПАСАЖНР м. франц. сядак, сядак/, сядацкі.
ПАСАТНЫЯ ВЕТРЫ, якія ў вядомую пару году веюць заусёды з аднаго боку.
ПАСПОРТ м. франц. пасьведчаньне тожсамасьці асобы; пашпарт.
ПАСЯВ м. фр. доўг. Процілеглае: актыў—гатоўка.
ПАСНВНЫЙ, ад'емны; актыўны: дадатны.
ПАСКВНЛЬ м. франц. безыменны, зьняважлівы, насьмешлівы твор; пашквіль.
ПАСКОРНН, аскробкі мяздры; мяздруга.
ПАСКОННЫЙ, з горнай канаплі; пяньковы.
ПАСЛЕН, радавое найме расьцін Solatium; гл/сьнік.
ПАСМО ж. ніткі матаюць пасмамь пасмо. Маток мае ад 7 да 17 пасмаў; пасмо мае40 нітак ці 10 чысьменак па 4 ніткі.
ПАСМУРНЫН, хмарны, хмарлівы, хмарыцца, пахмурны. Пахмурная пагода, Захмарыўся хлапец, зажурыўся.
ПАСТБШЦЕ, паша, пасьвіць.
ПАСТЕЛЬ ж. італьян. рысунак сухімі фарбамі.
ПАСТЕРНАК м. пастарнак.
ПАСТН статак, пасьвіць, пасьціць.
ПАСТВА ж. пасцьба, гіасцьвіць.
ПАСТУХ м. пастух, пастыр, пастушок, пастускі.
ПАСТНЛА ж. лац. (pasta), запяканае фруктовае мязіва з цукрам.
ПАСХА ж. жыдоўск. (пэйсах); Вялікдзень.
ПАСТЬ, зеў, зяўло; зяпа, зяпаць, крычаць на ўсю глотку.
ПАС прысл. франц. у гульні ў карты» годзі.
ПАСЬЯНС м. франц. раскладаньне карт рожным парадкам, часам з варажбой; каблла.
ПАСЮК м, укр. пацук. Расійск.: крыса.
ПАТЕНТ м. лац. ліст на годнасьць, вучоную ступеню, на права торгу.
ПАТЕТНЧЕСКІЙ м. грэцк. расчуляючы, пабуджаючы; патэтычны.
ПАТОКА ж. сток цечы, мядовы самацёкі бульбяны салодкі сыроп: меляс.
ПАТОЛОГІЯ ж. грэцк. навука аб азнаках і характарах хвароб; патал?Тія.
ПАТРІАРХ м. грэцк. прабацька, патрыярх.
ПАТРІОТ—ТКА, хто любіць бацькаўшчыну; патрыот—тка, парыотычны.
ПАТРОН м. лац. апякун, заступнік дабрадзей; апякун. Папяровая ці мядзяная трубка для набояў; сам набой; ладунак, ладункі.
ПАТРОНТАШ м. нямец. ладаўшца; кулетніца.
ПАТРУЛЬ м. франц. вайсковы абход або аб’езд; дазор.
ПАУЗА ж. грэцк. муз.; пяропын.
ПАУК м. жамяра; павуя, павуковы, павучына, павучыньне.
ПАУПЕРЙЗМ м. лац. беднатя, абядненьне.
ПАХАБЙТЬ, гаварыць стыдныя словы, непрыстойна лаяцца; машкеліць, машкельнік, машкгльчына, машкяляць. He машкяляй пры дзяцёх. Брыдка слухаць тваю машкелыйчыну (Празарокі).
ПАХАТЬ зямлю, ароць, заворываць, аромы, араньне, аральля; ральля, рал/ць, ралейны, аральб/т, араты, артай, арта/.
ПАХАРЬ, хто арэ; аральб/т, ратяй, араты.
На жыцьцё багртае,
На сыноў ратаёў,
На дачок жнеяк. /Дзіс. п. Вясель. п.).
He пашла-б я за аратага, Ды пашла-6 я за сэнатара.
ПАХОТА эк. ральля, аральля. Слова „пашніца" сустрачаецца ў абрадовых песьнях ў значэньні „пасеву“, ,збожжа“. Радзі Божа жыта і пшаніцу, жыта і пшаніцу, ўсякую пашніцу! Зраўняй ,па-
Пахмур—Паять
452
ша*, падножны корм. У Лепэльшчыне я чуў слова „пахаць” ў значэньні сеяць.
ПАХМУРНЫЙ чалавек, хмырлівы, нахмыраны.
ПАХТАТЬ, баўтаць,' збаўтываць, зьбіваць цеклаць трасучы само начыньне, або калатоўкай; баўтдць. Аб зьбіваньні масла: зьбіваць, біць; 'бойка, дзяжурка да зьбіваньня масла.
ПАХТАЛКАж. бойка. Бойку купіла масла зьбіваць. Кіёк плосмы на канцы, да зьбіваньня масла: калатоўка.
ПАХТАНМНА ж. сырватка ад зьбітага масла; масьлянка, юрага.
ПАХОВННА, сподняя і бакавая часьць бруха жывёлаў ад пупа да пах; пахвіна, пахв/нка.
ПАХОТННА ж. паха, пашка.
ПАЦІЕНТ м. лац. хворы, спалечнік.
ПАЧЕ прысл. больш, лепш, больш за ўсё. Больш за ўсі сьцеражыся благога таварыства. Люблю парэчкі а больш чорныя.
ПАЧКА ж. нямецк. зьвязка, згортак; клумчык, клонцік, клонка. Купіу клонцік табакі. Іголкі прадаюць клонкамі па 12 штук у клончыку.
ПАЧКАТЬ што, пзцкаць, пэцкашна, пзцкіль. Гэта не майстар, а пэцкіль. Дзе гэта ты запзцкаўся ў сажу? He памыўся, а толькі папэцкаўся. Му/рзацца, замурзаны, мурзацік, Mj/рза. «Мурзамі* называюць вусны і шчокі ў пагардлівым значэньні; замурзацца, абмурзацца, знача папэцкаць нечым аблічча, а болей шчокі і вусны.
ПАШТЕТ м. ням. пірог з мясной накрыпкай; пірог з накрыпкай, накрыпка.
ПАЯТЬ што, злучаць ці зварываць мэталічныя часьці, лёгкатопным мэталям; лютаваць, лютоўка, лютаваны, лютавальны, лютавальнік, лютаўн/к. Медзь ібляху лютуюць цынай (stannum); медзь і зялеза—мядзяным прыварам; серабро і золата—сярэбранай і залатой прылюткай. Цынай лютуюць лютавальнікам, а медзьдзю—ў агне.
ПАЯЦ м. італьянск., кулдыяш, кулдыш (гл. .Гаер').
ПЕГАС м. грэцк. баечны крылаты конь.
КНІГІ ОНЛАЙН
