Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік
Вацлаў Ластоўскі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 853с.
Мінск 1990
ПЕДАГОГНКА ж. грэцк. навука аб гадаваньні і выхованьні дзяцей, маладзежы; пэдагогіка.
ПЕДАЛЬ м. лац. касарга, асьвер у рожных машын і музычных прылад, націсканы нагой; понажы. У арганах і ў кроснах понажы.
ПЕДАНТ м. франц. чалавек да драбніцакуратны; крыпатун, крыпотлівасьць, крыпотлівы, крыптацца. Часам нельга ня быць крыпотлівым: самаменшая неакуратнасьць псуе ўсё. Ен зазвычай крыптаецца ў драбніцах.
ПЕДОМЕТР грэцк. прылада да мераньня пройдзенага; хадамер.
ПЕЙЗАЖ м. франц., ландшафт нямецк.; малюнак, выгляд мясцовасьці; кра?відзь; спазор. 3 гары аткрываецца прыгожы спазор на раку і лес. У кнізе пададзена краёвідзь вельмі падобная да нашага краю.
ПЕЙЗАЖМСТ м. франц. маляр які малюе крайвіды; краівіднік, краевідны.
ПЕКЛЕВАТЬ жыта, пшаніцу, пітляваць, піталь, пітляваны хлеб; пітляванікі, блінцы з пітляванай мукі.
ПЕЛЕНА ж. палоінішча да пакрываньня чаго тканіна да абвіваньня чаго; полка (з .апаволка*, апавалачываць). ,
ПЕЛЕНАТЬ дзяце, спавіваць, спавіць.
ПЕЛЕРННКА ж. франц. круглы доўгі каўнер. поўплашчык; палярынка.
ПЕЛЬМЕНЬ, ПЕЛЬМЕНН вогульск. заварыванае ў цесьце мяса малепькімі піражкамі; каўдуны, каўдунцы. Найме паходзіць ад назовы трыбуха—,кіндзюк", „каўдук'; „каўдунцы‘—малыя трыбушкі. Беглі авечкі па калінаву масту, ўбачылі агонь,— скочылі ў ваду (Загадка: Каўдуны).
ПЕМЗА ж. ням наздраватая, кіпрая лява, адмена наздраватага каменя, застыгшай каменнай пены
выкіданай агнепыхлівымі горамі; шарха, шархаваць; памакс, памадсаваць.
ПЕНТЮХдл трыб^х, кіндзюк, каўд_ук, пехтыр, мендзер; гэта усё наймі трыбуха, бруха, жалудка самага рознаякага паходжаньня. Сьвінны кіндзюк, каўдук с кашай. Янучок, Янучок, ці напхаў каўдучок!
ПЕНСІОН м. або ПЕНСІЯ ж. франц. плата звыж памесячнай, пагоднай дажы, за заслугі, або за доўгалетную службу; запаслуга.
ПЕНЬ м. астатак пры карані ссечанага або зломленага дрэва; пень, пш, пн/шча, пнеўя, пністы; галамінь, галамьг. галомісты; корч, карчы, карчаваць, карчаваньне.
ПЕНЬКА ж. канопнае валакно; пянька, пяньковы.
ПЕНЮАР м жаночая ранная вопратка; растармашка.
ПЕНЯ ж. кара грашмі; грашобірка, грашаборны, грайіаборы.
ПЕНЯТЬ, наракаць, дакараць, дакора.
ПЕНЯЗЬ м. ням. грош.
ПЕПЕЛ м. попел, попельны, попельнік, папяльн/ца, папял/шча, папял/ць, папялышка, папялыга; прысок, прысгць, прысцовы, прысйіь, спрысець, прысец; прысыпк ямка ў печы куды зьмятаюць жар і попел.
ПЕПЕЛШЦЕ, папял/шча, пагарэлішча.
ПЕРВЫЙ лічэбн. пгршы, пгршасьць, пяршак, пяршачка, пяршанка, пяршацтва, пяршына, першаваць; пярв/чка.
ПЕРВЕНСТВО, пяршацтва, пяршак.
ПЕРВНЧНЫЙ, перша/сты, перша/стасьць.
ПЕРВЕНСТВОВАТЬ, першавдць пярівуе. ПЕРВОБЫТНЫЙ, першабытны, перша/сты. ПЕРВОВЕСНІЕ ср. прадвесьне.
ПЕРВОГЛАСНЫЙ напеў, першагалосны.
ПЕРВОГОДНЫЙ, першагодны, першагодак.
ПЕРВОДАННЫЙ сын, першародны.
ПЕРВОЗВАННЫЙ госьць, першазваны.
ПЕРВОЗДАННЫЙ камень, першатворны.
ПЕРВОЗйМЬЕ, заз/мак, заз/мкі.
ПЕРВОЙЗБРАННЙК, першавыбранец.
ПЕРВОКЛАССНЫЙ, першаклясны.
ПЕРВОНАЧАЛЬНЫЙ, першапачлтны.
ПЕРВООБРАЗНЫЙ, першаабл/чны.
ПЕРВООСНОВАТЕЛЬ, першаасноўнік.
ПЕРВОСВЯШЕННЙК, першасьвяторнік.
ПЕРВОПЕЧАТНЫЙ, першадрукоўны.
ПЕРВОПйСНЫЙ, першапісны.
ПЕРВОПЛОДНЫЙ, першаплодны.
ПЕРВОПОБ"БДНЫЙ, першапераможны.
ПЕРВОПОДВЙЖНЙК, першападзейнік.
ПЕРВОПРЕПОВЬДНЙК, першапрапаведнік.
ПЕРВОПУТЬЕ, першадарржыца, першадарожны.
ПЕРВОРОДСТВО, першародзтва, першародны.
ПЕРВООрЕНЬЕ, першавосеньне.
ПЕРВОСЛУЖЙТЕЛЬ, першапаслужнік.
ПЕРВОСТРАДАТЕЛЬ, першамучанік.
ПЕРВОСУШНЫЙ, перша/сты.
ПЕРВОУГОДНЙК, першагодлівец.
ПЕРВОУЧЕНЙК, першав_учнік, першавучны.
flEPBOUBbT, першаквгт, першаквггны.
ПЕРГАМЕНТ м. цялячая ці другая скура прыгатаваная да пісаньня; пэргамант.
ПЕРЕАУКЙВАТЬ. пераклікацца ў лесе; перагукацца.
ПЕРЕБАВйТЬ чаго у што; перадаць.
ПЕРЕБАЛОВАЛНСЬ дзеці, распусыцліся, распуста.
'ПЕРЕБАЛОТЯРОВАТЬ каго, перагаласаваць.
ПЕРЕБАЛТЫВАТЬ лякарства, перабаўтыцаць.
ПЕРЕБНВАТЬ каго, што; перабіваць, перабіваньне, перабіўка, пераб/ўчывы, перабой, пяробіль. Толькі прывязла сыры на рынак дык наўпяробіль парасхапалі.
ПЕРЕБНРАТЬ лто, перабіраць, перабірацца, пераборы, перабор, перабіраньне, пераборка, пераборчывасьць.
ПЕРЕБОЙ, пяробіль, пяробільны.
ПЕРЕБОДАТЬ, перабасыц, перабоды.
ПЕРЕБОЛТАТЬ, перабаўтаць.
ПЕРЕБОЛ'ЬТЬ хварэючы, перахварэць.
ПЕРЕБОРАЗЖЙВАТЬ што, перабарозіваць.
ПЕРЕБОРАННВАТЬ ральлю, перабарановываць, пераскараджываць, пераскароджаны.
ПЕРЕБОРАТЬ каго, перабараць, перасіліваць, перамагаць.
ПЕРЕБОРМОТАТЬ, перамарматаць.
ПЕРЕБРАЖНВАТЬ, пераходзіць праз брод; ііерабрыдаць, перабрысьц/, пераброд, пераброды. Ой шырока рэчка, мелкі пераброд. He вайною, не паходам, а ракою, перабродам (Салд. песн.).
ПЕРЕБРАКОВАТЬ тавар, перабракАваць.
ПЕРЕБРАННТЬ усіх, пералаяць, пералаівацца, пералайка, пералайчывы. Цябе, дачушка, сто сабак не перабрэшуць у пералайцы.
ПЕРЕБРАСЫВАТЬ камень праз хату, перакідаць, перакідацца, перакіданьне, перакідчывы, перакід, пярокід, пярокіды. пярокідак.
ПЕРЕБРАЧНТЬСЯ, перажашцца.
ПЕРЕБРНВАТЬ каго, перагаліць іначы; пераголіваць.
ПЕРЕБРОДНТЬ абпіве, перабрузнуць, пяробрасьць; парабрузлае малако, піва,—перакісшае.
ПЕРЕБРНЗГНВАТЬ, перабрызгаць, пяробрызь.
ПЕРЕБРЯКАТЬ, перабрлзгаць.
ПЕРЕБУКСНРОВАТЬ вадаплаў, перавалі чы.
ПЕРЕБУНТОВАТЬ народ, перабунтэжый перабурыць.
ПЕРЕБУТНТЬ што, перажлукціць.
ПЕРЕБЫВАТЬ дзе, перабываць, перабыць, перабываньне.
ПЕРЕБЫЗНТЬСЯ аб статку, перагізав іць.
ПЕРЕБ'ЬГАТЬ праз што, пзрабягаць, перабяганьне, перабегі, перабгжка, п зрабіжнік, перабеглы. Конь масточак перабег, спатыкнуўся на дарожцы.
ПЕРЕБ"ЬЛНВАТЬ дом, перабялчць, нерабяляны, перабелка. Больш каштуе герабелка як сама атынкоўка.
ПЕРЕБ'ЬСНТЬ каго, перашалгць.
nEPEBblUkiK, пяробег, пераб^жнік.
ПЕРЕВАДНТЬ каго, перанадзіць. Пе/ анадзілі да сябе нашых галубоў.
ПЕРЕВАЗЖНВАТЬ каня, пераляйцовыі аць.
ПЕРЕВАЛНВАТЬ што куды, перэваліваць, пераваляць, пераваляньнеі перавол.
ПЕРЕВАРАКСАТЬ, перакешкаць.
ПЕРЕВАРНВАТЬ што, пераварывапь, перагатовываць.
ПЕРЕВАРНВАТЬ аб жываце; ператраўляць, ператрлўлены. Саблка ікосьці ператраўляе.
ПЕРЕВЕРСТЫВАТЬ што, перашыхтовываць.
ПЕРЕВЕРТЫВАТЬ што, перавяртаць, перавгрнуты, пяровертка, пяроверцень.
ПЕРЕВЕРШНВАТЬ што. перапастанаўляць.
ПЕРЕВЕСЛО абвязаць, саламяны шнур да зьвязываньня снапа; пяровясла; такжа перавязка на вядрэ.
ПЕРЕВЗНУЗДЫВАТЬ коні, перакглзываць.
ПЕРЕВНВАТЬ што чым, перавіваць, перавіцца, перашука, перавіўчывы.
ПЕРЕВНЗЖАТЬ каго, перапішчаць, перазьвіржджэць.
ПЕРЕВННЧНВАТЬ што, перашрубовываць.
ПЕРЕВНРАТЬ што, каму', пералгаць, пералгацца, пералганьне, пяролгі, пяролыжны, пералыгі і пяролыгі, пералыгчывы. Хто мяне пералжэ, трох дзён не пражыве. Адзін лгаў, не далгаў, другі лгаў, пералгаў, трэці пералыгілаў.
ПЕРЕВНСАТЬ, вісець, цераз што: перавісаць, перавіслы, пяровеска.
ПЕРЕВОДНТЬ што, каго; вывеўшы з адааго мейсца пакідаць на другім; перавадзгць, перавод, пераводнік—ніца, пяровады,
ПЕРЕВОДНТЬ з аднэй мовы надругую; перакладаць, пераклад, пераклдды, перакладчык— чыца, перакладзены. 3 чужоймовы цяжка зрабіць добры пераклад. Перакладчык не павінен трымацца будовы чужой мовы.
ПЕРЕВОДЙТЬ, шшчыць, выгубляць. Мышэй нішчаць атрутай. Выучкі пакуль навучацца пісаць перанішчаць многа пёр і паперы.
ПЕРЕВОЗНТЬ што, куды; перавазгць, перавазіцца, перавоз, перавозка, перавозьнік, перавозны.
ПЕРЕВОЙ, перав/ў, перав/ўны.
ПЕРЕВОЛАКНВАТЬ што праз што; перавалдчываць, перавалочны, перавалока, перавалочча; перавалочына—ніца, пярокладка, папярэчніца на двох стаўбах; папярэчная бэлька ў будоўлях бяз столі.
ПЕРЕВОЛОЧЬ што. перавалачы.
ПЕРЕВОРАЧНВАТЬ што, перавяртаць.
ПЕРЕВОРАШНВАТЬ сена, ператрасаць, ператр^ска.
ПЕРЕВОРОТНТЬ што, перавярнуць.
ПЕРЕВОРСНТЬ сукно, перакуграць, перакугрыць.
ПЕРЕВОРЧАТЬ на каго, перабурчэць, пераквактаць, перапуктаць.
ПЕРЕВОСПКТЫВАТЬ каго, перавыховываць.
ПЕРЕВОСТРЯТЬ нож, перайстрыць.
ПЕРЕВОІЦМК м. перавозьнік.
ПЕРЕВРАТЬ што, каму; пералгаць, перамашць.
ПЕРЕВЬЮЧНВАТЬ каго, ператрочываць, ператрочаньне.
ПЕРЕВ'ЬВАТЬ збожжа, перавяваць, перавяваньне.
ПЕРЕВ'ЬШНВАТЬ што на ваглх.пераважываць, пераважываньне, перавага, пераважнік. На адных вагах важ, а на другіх пераважывай.
ПЕРЕВЯЗЫВАТЬ што, перавязываць, апавязываць, спавязываць. Рана ня добра апавязанаабвязана. Вязаў вузлы ды дрэнна, дык цяпер перавязуе. Спавяжы клункі свае.
ПЕРЕГАР м. перапал.
ПЕРЕПІБЧАТЫЙ, пераг/бісты, пярогіб.
ПЕРЕГЛЯДЫВАТЬ што, пераглядаць, пярогляд.
ПЕРЕГНОЙ, што перагніло; пярогніль, пярогнгўны.
ПЕРЕГНУСНТЬ што, перагугнавіць.
ПЕРЕГОВАРНВАТЬ што, перагаварываць перагаворы.
ПЕРЕГОРАЖНВАТЬ што, перагараджываць, перагародка.
ПЕРЕГОРОДЧАТЫН, перагародністы.
ПЕРЕГОРДНЛНСЬ ўс'е, перапышэлі.
ПЕРЕГОРЕВАТЬ гора, перагаравлць.
ПЕРЕГРАБНТЬ у людзей, пераграбаваць, перарабаваць, нералупіць.
ПЕРЕГРЕЗНТЬ ў думах, перамроіць. Мала чаго чалавек перамроіць, пакуль да чаго дойдзе.
ПЕРЕГРОХОТАТЬ ўсё, перагракатаць.
ПЕРЕГРУЖАТЬ тавар, перакладаць, пераваліваць.
ПЕРЕГРУПЙРОВАТЬ каго. што; перагрупаваць.
ПЕРЕГРУСТНТЬ па кім, перамаркоціцца.
ПЕРЕГРЯЗННТЬ што, перабрудзіць.
ПЕРЕДАВАТЬ што, каму; перадаваць.
ПЕРЕДАВЛНВАТЬ што, пераціскаць, пяроцісь ПЕРЕДОЙННЦА карова, перадойка.
ПЕРЕДАТОЧНЫЙ, перадятны, перадача.
ПЕРЕДБАНННК м. прылазьнік, прымыйнік.
ПЕРЕДВЯГАТЬ што, перасуваць, перасоўка, перасоўны, пяросаўка. Перасувалі стол і паламалі нозккі. Серады не перасунеш.
ПЕРЕДГОРЬЕ ср. узгорья, паўзгорья.
ПЕРЕДЕРГЯВАТЬ што, перастыргдць, перастыргнуты.
ПЕРЕДЕРЖАТЬ што, ператрымлць, ператрымка.
ПЕРЕЦЛНННТЬ што, перадоўжыць.
ПЕРЕДОЛЖНТЬ што, перадоўжыць.
ПЕРЕДОЛБНТЬ што, перадзяўбсыц, перадзяўбц/.
ПЕРЕДОПРОС м. пяропыт, перадопыт.
ПЕРЕДПОСЛ"БДНІЙ грош, перадапошні.
ПЕРЕДРАЗНЯВАТЬ каго, перадражняць.
ПЕРЕДРОБНТЬ косць, раздрушчыць.
ПЕРЕДРОГНУТЬ, дрыжэць ад сьцюжы; перазябнуць, перадрыжэць, перакалаціцца.
ПЕРЕДРЯГН, сваркі, калатня; перакалоты.
ПЕРЕДРЯБНУТЬ, перахгзнуць, ператрухлець.
ПЕРЕДРЯЗГН, перасваркі, перакалоты.
ПЕРЕДУНУТЬ што, перадзьмухнуць.
ПЕРЕДНЯЯ, першы пакой, пакойчык пры ўходзе
ў дом; сгні, сенцы. Судзьдзя нас у сенцах пратрымаў да поўдня. Паны любяць простых людзей у сенцах прыймаць.
ПЕРЕДННК м. часьць вопраткі ] ожнага выгляду і крою для акрыцьця верхняй вопраткі ці для аздобы; панявнь, панявок, поняўка, поньцік; заполак; хвартух, хвартушок. „Хваріух’ слова нямецкае, зайшло да нас праз палякаў (ням.: Fahrtuch). Наша пітомае слова панява. П.нява гэта сымвал замужнай жанкі, як 1 чапец. Абычай нашэньня паняўкоў дзяўчатамі, як аздоба да вонраткі, гэта так сама праціўна нашым традыціям як абстрыганьне валасоў у дзяўчат, як адзяваньне іх у чапец.
КНІГІ ОНЛАЙН
