Расійска-беларускі слоўнік
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 704с.
Смаленск 2014
хорёвый—тхаровы
хорей —лит. харэй
хорёк — зоол. (Putoriusfoetidus Gr.) тхор, тха рок, шашок хорея—мед. харэя
хорист—харысты
хористка — харыстка
хоровод—карагод
хороводиться — (с кем) таварышаваць, сябраваць
хороводный — карагодны
хоровой—харавы, гуртавы
хоромы — драўляныя палацы, пакоі, харомы
хоронение—хаваньне
хоронить—хаваць
хорохориться—харахоніцца, індычыцца
хорошее—добрае, дабро
хорошенький—добранькі, гожанькі, прыгожань кі, пёкненькі, харошанькі
хорошенько — добра, харашэнька хорошество—хараство, пекната хорошеть — прыгажэць, пякнёць, пышнёць, харашэць
хороший—добры, дабрачы, гожы, ладны, пёкны, харошы
находить хорошим — уважаць за добрае
хорошо — добра, гожа, ладна, пёкна, ладам, хораша
хорошо, что... — балазё
не очень хорошо — ня вёльмі добра
хоругвь—пратэса, харўгва
хорунжий—харўнжы
хоры—хоры
хорь — тхор
хорьковый—тхаровы
хорьковая шуба — шуба на тхарох
хотение—хацёньне пс.л. т, пахацёньне, бажаньне, жаданьне, хоць; (сильное) карцёньне
на хотенье есть терпенье — на пахацёньне ёсьць пацярпёньне
хотеть — хацёць, жадаць, бажаць, хцець; (сильно) карцёць
перестать хотеть — перахацёць
хочешь не хочешь — хоцькіняхоцькі
хотеться — хацёцца, рўпіць, рымсьціць
не живи, как хочется, а как можется — трэ
ба жыць як набяжьіць
хотя, хоть — хаця, хоць
хохлатеть — чубацець
хохлатка — бот. (Corydalis DC) чубатка б. т.
хохлатый — чубаты; кудлаты, кашлаты
хохлач—см. хохлатый
хохлик— 1. чубок; 2. см. украинец
хохлиться — тапырыцца, стаўбўрчыцца
хохлище — вялікі чуб
хохлушка — см. украинка
хохол — 1. чуб, чупрына, хахол; 2. см украинец
хохолок—чубок
хохот—рогат, рагатаньне, гігіканьне
хохотать — рагатаць, гігікаць
хохотливый — рагатлівы, рагатун
хохотня — рагатня
хохотун — рагатун
хохотунья — рагатуха
храбреть — набірацца сьмёласьці (адвагі), xpä брыцца
храбрец — сьмёлы, сьмяляк, адважны, храбры
храбрецкий — зухаўскі, адважны
храбриться — асьмёльвацца, высьмёльвацца, зўхаць, храбрыцца
храбро—сьмёла, адважна, храбра
храбрость — сьмёласьць, адвага, храбрасьць храбрый—сьмёлы, адважны, храбры, харобры
(ср. храбрец)
храм — сьвятыня гр. т., храм
храмик—царкоўка, капліца
храмовник—ист. тампліёр
храмовой—царкоўны, што налёжыць да сьвятьі ні (царквы)
храмовой праздник — фэст, залажэньне, кірмаш, чупрыньнік
хранение — хаваньне, сховы
хранилище—хавальня
хранитель — хавальнік, вартаўнік хранительница—хавальніца, вартаўніца хранить—хаваць, захоўваць, пільнаваць, сьцераг
чы, шанаваць
храп, храпёж, храпение—хропат, храпак, хра пёньне
храпеть — храпці, храпёць
храпнуть — 1. храпануць, задаць храпака; 2. храп нуць, выцяць
храпун — храпўн
храпунья — храпўха
хребет—хрыбёт
хребет горный — геогр. сьцяг горны г.к. т.
хребетный — хрыбтовы
хребетная кость — хрыбціна
хрен — хрэн
хреновый—храновы
хрестоматия — выпісы, чытанка
хризолит—мин. хрызалітг.м.т., злотакамень хризотил —мин хрызать'іл, вужняк злотажбўты
г.м. т.
хрипение—хрыпёньне, хрыпы
хрипеть—хрыпёць
хрипливо—хрыпліва хрипливый — хрыплівы хрипло—хрыпла
хриплый—хрь'шлы
хрипнуть—хрыпнуць, хрыпці, асіпнуць хрипота—хрыпка, хрыпаўка, сіпка, асіпка
хрипун—хрыпўн
хрипунья—хрыпўха
хрипящий —мед. хрыпкі
христарадничать — старцаваць, жабраваць
христианин—хрысьціянін
христианка—хрысьціянка
христиански — пахрысьціянску христианский—хрысьціянскі, кшчоны христианство—хрысьціянства
христов—хрыстовы
Христов день—Вялікдзень христолюбивый — хрысталюбны христопродавец—хрыстапрадавец, юда Христос—Хрыстос
христосование—хрыстосаваньне христосоваться—хрыстосавацца хрия — хрыя, выпрацаваньне л. т.
хром — (кожа) хром
хромание—кульганьне, калдыбаньне, кандыбань не (шкандьібаньне), куляньне, чыкіляньне хроматизм—физ. храматызм
хроматический — храматычны
хромать — кульгаць, калдыбаць, кандыбаць (шкандыбаць), крывуляць, куляць, чыкіляць, храмаць
хромая прийти—прыкандь'ібаць (прышканды баць)
хромистый —хим. хромісты
хромит—мин. храміт
хромой—кульгавы, храмы, крывы (ср. хромоногий)
хромоногий — кўльга, кульгавы, калдьіба, кал дыбайла, клышаногі
хромоножка — кўльга, клыш, кандыба, кал дыба
хромоскоп—физ. храмаскоп
хромота — кульгавасьць
хроника—хроніка, кроніка
хроникёр — хранікёр
хронически—хранічна
хронический —мед. хранічны
хронограф—хранограф, часапісец хронография—хранаграфія, часапіс
хронологический—храналягічны
хронология — храналёгія, часалічэньне хронометр—хранамэтар (хранамэтр), часамёр хроноскоп — физ. хранаскоп
хрупкий—крохкі, крўхкі, кволы; крохлы В. кр. сл.
хрупко — крохка
хрупкость — крохкасьць, кволасьць
хруснуть—хрўснуць, храснуць, хрўпнуць, трўс нуць
хруст — хруст
хрусталик — анат. крышталёк пс.л. т.
хрусталь — крышталь
чистый как хрусталь — чысты як сьляза хрустальный — крышталёвы
хрустеть — хрусьцёць, хрўстаць (хрўмстаць), хрумцёць, трашчаць
хрущ—зоол. (Melolontha) хрушч
хрущ июльский (пёстрый)—(Polyphyllafullo) хрушчак лётні з. т.
хрыч—стары дзед, грыб, пясьляк, выпса, псюк
хрычовка — корта
хрюкание — рохканьне
хрюкать — рохкаць
хрящ — 1. храшч, храсток; 2. жарства хрящеватый — храшчаваты
хрящевина—храшчавіна
хрящевой — храшчовы, храстковы хрящепёрые — зоол. (Chondropterygii) храст капёрыя з. т.
хрящик—храсток
худенький — худзёнькі, хударлявенькі
худеть—худзёць, худаць, марнёць, мізарнёць худо — нареч. блага, патана, кёпска, нягожа худо — сущ. ліха, зло, злыбеда, зльідні, крьіўда, шкода
не худо — няблага, някёпска
худоба — 1. худасьць, хударлявасьць, 2. ма наткі
худоватый — худаваты
художественно — памастацку
художественность — мастацкасьць художественный — мастацкі
художественная литература — прыгожае (краснае) пісьмёнства
художество — мастацтва
художник—мастак, маляр художница — мастачка; малярка художнический — мастаковы худой — 1. благі, патаны, кёпскі, ліхі, нягожы, нядобры; 2. худы, хударлявы, мізэрны, шчўплы, сух(, сухарлявы, худак
худая слава — няслава
худые семена — пазадкі
не худой — неблагі, някёпскі худородный — мізэрнай уроды худосочие—худасьць, хі'расьць худосочный — худы, хі'ры худощавость — сухарлявасьць, хударлявасьць худощавый — сухарлявы, хударлявы, худы, шчуплы, кашчавы
худший — горшы, падлёйшы
хуже — 1. горш, горшы, горай, гарэй, горы;
2. худзёй, хударлявей
хуже всего — найгорш за ўсё
как можно хуже — як найгорш
стало хуже — пагоршала
час от часу хуже — усё горш ды горш
делаться хуже — хужыць, хужэць, гаршэць хула — агуда, ганьба, лаянка, нагана хуление — ганеньне, ганьбеньне
хулиган—хуліган
хулиганский — хуліганскі хулиганство — хуліганства хулитель — агўднік, перагўд хулить — гудзіць, ганіць, ганьбіць хутор — хўтар, фўтар, фальварак (фольварак), засьцёнак
хуторянин—хутаранін, гаспадархўтару, фальвар ковец
цап — хоп, цоп
цапцарап — цўпулўпу
цапание—хапаньне, хапаніна
цапать / цапнуть — хапаць I хапнуць, цопаць / цопнуць
цапаться — чапляцца (чаго), чыркацца
цапкий—хопкі
цаплин—чаплін
цапля—зоол. (Ardea) чапля
царапание—драпаньне, шкрабаньне
царапать / царапнуть — драпаць / драпнуць; шкрабаць / шкрабнуць, шкрабануць; скробаць / скробнуць; пісўжыць
царапаться — драпацца
царапина—драпіна, скрабіна, пісўга, пісўжына, пісюга
царапка — драпўн, драпўнчык
царевич — царэвіч, цараня
царевна—царэўна
царедворец — царадворац
цареубийство—забойства цара
цареубийца — забойца цара
царить — цараваць, панаваць
царица — царыца
царски — пацарску
царский — царскі, манаршы
царское достоинство — годнасьць цара царские дети — цараняты
царские кудри — бот. (Lilium martagon L.) лялёя гаёвая
царские очи — бот. (Saxifraga Hirculus L.) каменяломнік балотны
царский скипетр—бот. (Sceptrum Carolinum L.) увярэднік вялізны б. т.
царственный — царскі
царственный город—сталіца
царствие, царство—царства, панства, дзяржава царствие небесное—царства нябёснае, той
сьвет
подземное царство—падзёмны сьвет гр. т.
царство животных—зоол. сьвет жывёлаў царствование — цараваньне, панаваньне
в царствование—за цара
царствовать — цараваць, панаваць
царствующий — пануючы
царствующий дом — царскі дом, дынастыя царь — цар
это было при царе — гэта было за цара царьколокол — (в Москве) царзвон царьптица — царптах
цвести — цьвісьці, квісьці, квітнёць, красаваць;
(об огурцах) гарэць
цвет—(мн. цвета) колер, масьць
цвета дополнительные — психол. колеры дадатковыя
цвета матовые—колеры цьмяныя
терять цвет — ліняць (лінаць)
цвет—(мн. цветы) цьвет, квет, краска цветение—цьвіцёньне, красаваньне
цветик—см. цветок
цветистый — квяцісты, цьвяцісты
цветник—квётнік, гародчык
цветной — каляровы
цветная слепота —мед. сьлепата на колер цветоводство — квятнярства, сёяньне квётак цветоед: цветоед яблоневый — зоол. (Anthonomus pomorum L.) кветкажэр яблыневы
З.Т.
22 Зак. 3148
цветок — квётка, краска, красачка, цьвяток цветок бесполый — квётка бязродавая цветок женский — квётка слуповая (жано чая)
цветок махровый — квётка поўная
цветок мужской—квётка пылковая (мужчинская)
цветок неполный — квётка няцэлая венчик цветка — вяночак квёткі б. т.
цветолистный — бот. кветалісты
цветоложе — бот. (receptaculum) кветадонь неб.т.
цветоножка бот. (peduculus) кветаножка б. т. цветоносный — кветаносны, цьветаносны цветопад—бот. кветапад, цьветапад цветорасположение — бот. кветастан цветосеменник—бот. кветанасёньнік цветочек—квётачка, красачка цветочница — квятнярка, прадаўчыха квётак цветочный — квёткавы, краскавы
цветоядный — кветаёдны
цветущий — квітўчы, квітнёючы
цевница — цэўка, дудка
цевьё — цаўё
цедилка — цадзілка
цедильный — цадзільны цедить — цадзіць, тачыць
цеж—цэд
цежение — цэджаньне, тачэньне
цезарь — цэзар
цезура — цэзўра, разрэз мз. т., супынак цейхгауз — чахавус, магазин целебный — лёкавы, гаючы, гойны целесообразность — мэтазгбднасьць, дамэтнасьць
целесообразный — мэтазгбдны, дамэтны целиком — цалком, цалкам, суцэльна, усуцэль, суздром
целина — цаліна
целитель — лёкар, гойнік
целительный—см. целебный
целиться — цэліцца, цаляць, лучаць, мёціць целковый — рубёль
целлюлоза — абалоніна б. т.
целовальник—рандар, шынкар, карчмар целовальница — рандарка, шинкарка, карч марка
целование — цалаваньне, цмоканьне целовать / целоваться—цалаваць / цалавацца; цмокаць / цмокацца; детск. бўсіць