КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Смаляк прамаўчаў. Звестка пра смерць Казіміры Францаўны Шашок яго ўсхвалявала значна больш, чым напамін пра генеральнага пракурора, у душы з’явілася трывога, заклапочанасць. Старая жанчына стала ахвярай абставін, сквапнасці свайго сына, і, канешне, цяпер будзе значна цяжэй улічыць Вярбіцкую ў злачынстве. Смаляку трэба было пабыць аднаму, падрыхтавацца да сустрэчы з Вярбіцкай, яшчэ раз прадумаць дэталі допыту. — Сяргей Сяргеевіч,— заклапочана ўздыхнуў Смаляк,— я б хацеў падрабязна пра камандзіроўку далажыць пасля допыту затрыманай, а потым вы пра ўсё паведаміце начальству. Думаю, пытанняў не будзе. Кучкун зразумеў, што яму ветліва прапаноўваюць пакінуць кабінет. Ён паспешліва ўстаў, кінуў з-пад ілба на Смаляка сярдзіты позірк і моўчкі выйшаў з памяшкання, гучна бразнуўшы дзвярыма, быццам гэтым паказваючы сваю начальніцкую важнасць і нязгоду. Вярбіцкая зноў здзівіла Смаляка. Цяпер перад ім сядзела не затурканая жыццём жанчына, з якой следчы сустрэўся ўпершыню, не расфрэнчаная, спакуслівая маладзіца, што была на апошнім допыце. Яна была падобна на лісіцу, якая трапіла ў пастку і, зразумеўшы, што цяпер стала лёгкай здабычай нават для слабейшых, ашчэрыўшыся, чакала ворагаў, чакала і не ведала, хто і адкуль нападзе. Жорсткая лінія твару, нахабны, ледзяны позірк, нервознасць у рухах і асабліва смех, нядобры, здзеклівы, ператваралі Вярбіцкую ў асцярожную, хітрую арыштантку. Яна павіталася і доўга з-пад апушчаных веек углядалася ў следчага, па ўсім, спрабуючы разгадаць ягоны настрой і вызначыць сваю тактыку паводзін. — Васіль Мікалаевіч, гэта непаразуменне,— наіўна пралепятала Вярбіцкая і, склаўшы рукі на грудзях, пакрыўджана ўздыхнула.— Мяне падазраюць у забойстве,— жанчына перажагналася на пусты кут,— ну скажыце, нашто мне гэта рабіць, калі і так усё атрымала. Я... — Таццяна Фёдараўна,— перапыніў жанчыну Смаляк,— хачу папярэдзіць, што наша размова запісваецца на магні- тафон, так што не спяшайцеся раскрываць душу, каб потым не шкадаваць... Вярбіцкая кінула на следчага неспакойны, злы позірк, вусны скрывіліся ў гідлівай усмешцы. — Значыць, мне трэба толькі адказваць на пытанні? ■— Так, і, пажадана, праўду... Вярбіцкая ўзяла са стала пачак цыгарэт, засмаліла. Нейкі час сядзелі моўчкі, думаючы кожны пра сваё. Зубенка ўстаў і направіўся на выхад, кінуўшы на хаду: — Папрашу сакратарку зварыць каву. — Дык задавайце нарэшце вашыя пытанні! — дрыжачым голасам нецярпліва ўскрыкнула Вярбіцкая, цыгарэта задрыжэла ў пальцах, попел зваліўся на сукенку, але жанчына не звярнула на гэта аніякай увагі. — Зараз пачнём, толькі спярша распішыцеся,— Смаляк падаў затрыманай пратакол допыту.— Я вас, Таццяна Фёдараўна, афіцыйна папярэджваю аб крымінальнай адказнасці за хлусню. Вярбіцкая размашыста падпісалася і з выклікам уставілася на следчага. Яна хвалявалася, але трымалася з годнасцю. •— Як вы пазнаёміліся з Альховікам? — спытаў следчы. — Колькі можна пра адно і тое? — незадаволена скрывілася Вярбіцкая. — I ўсё ж? Жанчына крыху памаўчала, затушыла цыгарэту ў попельніцы, узняла на Смаляка вочы. — Упершыню з Альховікам сустрэлася ў бараўлянскай бальніцы для ветэранаў. — Пры якіх абставінах і, калі ласка, падрабязней. — Абставіны былі не зусім прыемныя. Мой бацька таксама ляжаў там, і неяк яны гулялі ў шахматы з Альховікам. Бацька прайграў... Стары не стрымаўся і шахматнай дошкай пабіў Альховіка, а я, каб хоць як-небудзь загладзіць віну, пачала наведваць Фёдара Кузьміча, спярша ў бальніцы, a потым дома... — А чаму вы псіхічнахворага чалавека памясцілі ў кардыялогію? — пацікавіўся Смаляк. — Гэта вы ў дактароў спытайце,— буркнула ў адказ Вярбіцкая.— Да бойкі бацька быў не агрэсіўны. — Добра, і што далей? — Даведалася, што Альховік шукае жанчыну, якая б прыбірала, гатавала ежу, абмывала. Прапанавала свае паслугі, і ён пагадзіўся, вядома, не за дзякуй. — Цяпер раскажыце, што здарылася той ноччу. — Якой? — Калі Альховік памёр. — А што магло здарыцца? — пытаннем на пытанне адказала Вярбіцкая.— Хіба стары, хворы чалавек не можа проста ўзяць ды памерці? — Я пытаюся пра бутэлечку, якую вы выкінулі ў гародчык. Вярбіцкая сцішылася, на твар лёг цень заклапочанасці. Смаляк бачыў, што яна чакала гэта пытанне, была да яго падрыхтаваная. Жанчына перавяла позірк на Зубенку. — Нешта кава доўга варыцца. — Будзе вам кава,— адказаў маёр і загадкава падміргнуў Смаляку,— і да кавы таксама... — Васіль Мікалаевіч, калі вы маеце на ўвазе бутэлечку з-пад пацучынай атруты,— хітра ўсміхнулася аднымі вачыма Вярбіцкая,— дык старога пацукі амаль жывога грызлі, што было рабіць? Вось я іх і труціла. — Дзе вы ўзялі атруту? — He памятаю,— трасянула галавой жанчына,— мо купіла, а мо з дому прынесла,— яна хацела яшчэ нешта сказаць, але замаўчала, ускінула на Смаляка вялікія вочы.— Дык вы і сапраўды думаеце, што я агруціла Альховіка?—Яна раптам звонка, з выклікам засмяялася.— Ну скажыце, навошта мне гэта было рабіць? Навошта браць грэх на душу? Стары паміраў, і адзін-два дні, ну няхай сабе месяц, нічога змяніць не маглі. Уся маёмасць пераходзіла да мяне законна... Дзе ж логіка? Толькі вар’ят можа наважыцца на такое і падставіць самога сябе. — Скажыце, чаму вы ўзламалі падлогу ў хаце Альховіка? — пацікавіўся Смаляк. — Хацела зрабіць рамонт! — рэзка адказала Вярбіцкая і ўсхвалявана ўскрыкнула: — I наогул, Васіль Мікалаевіч, нічога ў вас не атрымаецца, не прышыеце забойства. У судзе толькі пасмяюцца з вас. — Смяецца той, хто... — Ведаю! — губляючы кантроль, ускіпела жанчына.— Толькі ёсць такая навука як юрыспрудэнцыя, чулі? Ведаю, што нават вывучалі, а калі так, то маё ўтрыманне незаконнае, я ўвечары выйду і адразу пакладу заяву аб парушэнні маіх правоў. — Яшчэ не вечар,— ціха зазначыў Зубенка, і твар расплыўся ў белазубай усмешцы. Заўвага маёра, а яшчэ больш гэтая ўсмешка зусім выбілі Вярбіцкую з каляіны. Яна сядзела расчырванелая, вочымаланкі пагрозліва зіхацелі, рукі сціснуліся ў кулакі. Здавалася, калі Зубенка скажа яшчэ хоць слова, Вярбіцкая тыгрыцай кінецца на яго. — Скажыце, а навошта вы крэміравалі труп? Ці не звязана гэта якраз з тым, што спярша атруцілі, а потым, замятаючы сляды, паспрабавалі пазбавіцца ад доказаў?.. — Усё проста, — узяла сябе ў рукі Вярбіцкая і ўжо нармальным голасам дадала: — Прабачце, нервы зусім здаваць сталі... Спярша пахавала Альховіка, а калі прыбірала ў хаце, рыхтавалася да рамонту, у рукі трапіла пісьмо, дзе ён прасіў аб крэмацыі і падхараненні ў магілу да жонкі. Так і зрабіла. He магла я, атрымаўшы ад старога ўсю маёмасць, паступіць інакш, не выканаць апошнюю волю... — Матыў зразумелы, толькі чаму тайна? Чаму праз хабар? — Праз які хабар? — задзірліва ўсміхнулася Вярбіцкая.— Вы, мабыць, вырашылі ўсіх сабак на мяне навешаць, прышыць усе злачынствы, што ёсць у Крымінальным кодэксе? Прызнаюся, гарэлку рабацягам купіла, а пра хабар першы раз чую... Так што выбачайце, Васіль Мікалаевіч, нічога ў вас не атрымаецца. А наконт афіцыйнасці, скажу шчыра, хацелася хутчэй, а каб рабіла па-вашаму, мо і сёння збірала б подпісы на дазвол аб крэмацыі. — Да пытання аб крэмацыі мы яшчэ вернемся, тады дэтальна і пагаворым пра вашыя адносіны з Кузьмянковым, з дазволу якога вы забралі з могілак мерцвяка. А цяпер мне цікава зірнуць на пісьмо Альховіка, пра якое вы толькі што ўзгадалі. — А пісьма няма,— развяла рукі Вярбіцкая, яе вочы блішчэлі, твар спалатнеў, ёй, відавочна, падабалася гульня са следчым у кошкі-мышкі.— Згарэла пісьмо разам з Фёдарам Кузьмічом, ён так загадаў. Але яно было, можаце спытаць у майстра з могілак, ён пацвердзіць. У гэты момант у кабінет увайшла сакратарка. — Вось і кава,— ускочыў на ногі Зубенка. Ён хацеў забраць у дзяўчыны паднос з заварнікам і трыма кубачкамі, але сакратарка не дазволіла, сама прашпацыравала да стала. Памяшканне адразу напоўнілася прыемным пахам. Вярбіцкая прыўзнялася і паспешліва, быццам баючыся, што ёй не дазволяць, узяла адзін кубак і адразу прыгубіла. —■ Вось чаго мне гэтыя дні не хапала,— з удзячнасцю зірнула на дзяўчыну Вярбіцкая,— дзякуй табе. Сакратарка не адказала, толькі кінула на затрыманую непрыязны, грэблівы позірк і накіравалася да выхаду. — Ганарлівая,— зазначыла Вярбіцкая,— але каву зварыла добра... I вось што я падумала, Васіль Мікалаевіч,— яна з выклікам паглядзела Смаляку ў вочы і, утульней уладкоўваючыся ў крэсле, паклала нагу на нагу. — Урну з прахам я падзахараніла ў магілу жонкі Альховіка. Чаму б вам не ўзяць попел на экспертызу? Зубенка і Смаляк пераглянуліся. Тое, што прапаноўвала Вярбіцкая, было ўжо зроблена, але ніякіх слядоў атруты ў праху Альховіка эксперты не знайшлі. Смаляк і Зубенка былі ўпэўнены, што і не знойдуць, бо чалавек, які хаваў доказы, не мог дапусціць, каб у ўрне быў прах Альховіка. Вярбіцкая ў гэты момант адчувала сваю беспакаранасць і ўпэўнена патрабавала правесці экспертызу. Яна разумела, што момант з экспертызай праху Альховіка — яе казырная карта, ні адзін суд не зможа прызнаць яе вінаватай пры такіх абставінах. — Мы абавязкова правядзём экспертызу,— унікаючы глядзець затрыманай у вочы, буркнуў Смаляк. Ён ведаў «белыя плямы» ў справе і не мог дазволіць затрыманай узяць верх і дыктаваць умовы.— Я хачу пагаварыць пра ваш удзел у забойстве Шашок Казіміры Францаўны... Пытанне для Вярбіцкай прагучала нечакана, на нейкі момант выбіла з каляіны, трэба было пераключыцца, скіраваць думкі ў зусім іншым накірунку. Псіхалагічны момант ціску на Смаляка быў упушчаны. — Як?! — здзіўлена, амаль шчыра ўскрыкнула Вярбіцкая.— Я і яе забіла? Ну, Васіль Мікалаевіч, гэта ўжо занадта! Глядзіце, каб не прыйшлося нам памяняцца ролямі... — Памерла ваша суседка,— не зважаючы на пагрозы, сурова зазначыў Смаляк,— але на памяць пакінула нам сёе-тое... Калі ласка, Анатоль Пятровіч, азнаёмце Таццяну Фёдараўну. Зубенка чакаў гэтага моманту. Ён таропка шчоўкнуў замком чорнага дыпламата, дастаў паперы і працягнуў іх Вярбіцкай. — Азнаёмцеся з пратаколам допыту Казіміры Францаўны Шашок. Вярбіцкая ўзяла паперы з такім выглядам, быццам робіць паслугу, але ёй здалося, што нешта абарвалася ўсярэдзіне, па спіне пабеглі халодныя мурашы, кончыкі пальцаў паздрадніцку ўздрыгвалі.