Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ВАЛЫНКОВЫ прым. Сіні. У магазіне ёсьць валынкбвы касьцюм, якраз на цябе, то па)дзі памёраў Каўкелі Іўеўск.
ВАЛЬБЎКА ж. Нарасць на дрэве. На бярэзіне вальбўка расьце яг гняздб круглае. Васілевічы Гарадз.
ВАЛЬГбТА ж. Добрае жыццё. Для нашых дзяцё] цяпер вальгбта ўсюды. Буцілы Лід.
ВАЛЬНЎЦЬ зак. Стукнуць. Ён мне хацёў вальнўць па сьпінё, але я ўцёк. Біскупцы Лід.
вАяьня ж. Скрыня захоўваць харчы. Масло палажыў вальню, то ні сапсуёцца. Кукалкі Ваўк.
ВАЛЬТбВЫ прым. Добры. Вальтбвыя чаравікі ў цябе, мбцныя, будзяш доўго насіць. Кракотка Слон.
ВАЛЬЧЭЙШЫ прым. Аепшы, спарнейшы. Тбе жыто было вальчэ)шае за гэта. Саленікі Кар.
валюгАцца незак. іран. Валюхацца. Ваш Валёра як хбдзіць, надто валюгаяцца, і бацька так ходзіць. Падгаі Ашм.
ВАЛЮШКА ж. Камяк гліны. На том беразе многа валюшак, трэба прынёсьці печ паправіць. Сінькі Смарг.
ВАЛЯНКА ж. Бочка з накрыўкаю для сала. Усё сала злажылі ў валянку, пбўную наклалі. Ходараўцы Лід.
ВАЛЯНТОВЫ прым. Хворы на белую гарачку. Hi чапа) яго, бо ён ва'лянтбвы, часто ні пбмніць, tamo гавбрыць і рббіць. Беняконі Вор.
ВАНГЁРКІ мн. Жаночыя кароткія буркі з апухаю. Ці скора табе пашыюць вангёркі, ужо ж хбладна? Гудзінішкі Вор.
ВАНДЖЭГА м. і ж. іран. Павольны чалавек. Ну j ванджэга тво] чалавёк, пакуль надўмая зрабіць што, mo j дзень прб)дзя. Дашкавічы Свісл.
ВАНДЗОНКА ж. Вэнджанае мяса. Ты вандзбнкі ні хбчаш паспрабаваць? Адрэж сабе вандзбнкі. Дубатоўка Смарг. ВАНДЛЯРНЯ ж. Вяндлярня. Мы заўтра панясём кілбасы і кумпякі да суседа вэндзіць, у яго нбвая вандлярня. Дубатоўка Смарг.
ВАНЁНКА ж. Посуд мыць бялізну. Ванёнка ў куткў ста)іць, аты шукаяш яё, налі ў ванёнку вады і аджыма) бялізну. Дайнава Лід.
ВАНТРОБНІК м. Вантрабянка. Мама зрабіла вантрббнікаў смачных, хваціць усім, бабе і дзеду занясем, xaj пакаштуюць. Шылавічы Слон.
ВАНЦАТЫ прым. Нервовы, нястрыманы. Такі ванцаты ў jix хлбпяц, дык лепш яго ні чапаць і ні бачыць. Зарудаўе Маст.
ВАНЭЦКІ прым. Шырокі (венецыянскі). Трэба зрабіць ванэцкае вакнб,
каб сьвёту было мнбга ў хаце. Біскупцы Лід.
ВАНЯЧЫ прым. Смярдзючы. Цяпер вада тут ванячая, застаялася, ні пра)сьці, трэба яе спусьціць у канаву. Жыровічы Смарг. (Жыровіцы) ВАПІР м. Кормны кабан. Гэты год добры вапір будзяў нас на Калядў. Буйкі Дзятл.
ВАРА ж. Гародніна. Трэба пакапаць зямлю пад вару. Багданаўцы Шчуч.
ВАРАВА н. Гародніна. Сёлета наша варава так урадзіло, што проста на дзіво ўсім. Войстам Смарг.
ВАРАВАЦЦА незак. Саромецца. Ну, дось табе варавацца, тут усе сваё. Станчыненты Смарг.
ВАРАВІТЫ прым. 1. Працаздольны. Jiвана ёсьць за што пахваліць, ён такі варавіты чалавек. Перавалока Слон. ВАРАВІТЫ прым. 2. Самалюбівы, крыклівы. Moj мужык вельмі варавіты, усё трэба яму гадзіць. Сакольнікі Свісл.
ВАРАЖЭЙКА, ВАРОЖКА ж. Варажбітка. Ніхто ні хбдзіць да варажэ)кі, бо яна нічбга сама ні зная. Вярэйкі Ваўк.
ВАРАТАЧ м. Складны стол. П6]дзям цяпер у магазін і купім варатач, jix прывёзьлі ўчора. Юбілейная Свісл.
ВАРАТНЯНАЯ ДОШКА спалуч. Падваротніца. Варатняну дбшку закладзі, каб парасяты ў хлеў ні лёзьлі. Бершты Шчуч.
ВАРАЦІЦЕЛЬ м. Кіраўнік. Тыў нас вараціцель, ты j скажы, што рабіць. Палонка Дзятл.
ВАРЗЎЛІЦЬ незак. Стагнаць. Ты, Міхал, так мне дакўчыў, што ты ўсё варзўліш і варзўліш?Куляўцы Шчуч. (Кулеўцы)
ВАРОПАВІЦА, ВАРбПУХА ж. Рапуха. Варбпавіца такая, як жабка, увечары варбпавіцы як расквакаюцца, аж у хаце чутно. Старчаняты Іўеўск.
Падняў дзед кдшыка, а там варбпуха ўжо сядзіць. Барава Іўеўск.
ВАРОЎНЯ ж. Каморка. Варбўня наша была за xamaj. Лылойці Смарг.
ВАРОЦЕЧКА (вароцячка) мн. памянш. да ВАРОЦЯ Адкры] варбцячка, карбва ]дзе. Бершты Шчуч.
ВАРОЦЯ мн. Вароты. Сынок, адчыні варбця, дрбвы вязўць. Каробчыцы Гарадз.
ВАРСАНЎЦЬ зак. Піхнуць. Hi чапа) ты яго, бо можа так варсанўць, што j паляціш носам у зёмлю. Адэльск Гарадз.
ВАРТНЁЙШЫ прым. Лепшы. Яе чалавёк вартнёішы за ўсіх сусёдзяў. Каробчыцы Гарадз.
ВАРТНЫ прым. Паважны. Наш брыгадзір вартны чалавёк. Мір Кар.
ВАРЦАБА ж. іран. Нага. Павыстаўляла свае варцабы і сядзіць, задаёцца. Хацькоўцы Ваўк.
варшАўка ж. Бульба-скараспелка. Варшаўку ўжо капаць у нас мбжна. Кракотка Слон.
ВАРЫЗГАЛА м. і ж. зневаж. П’яніца. Варызгала ты, начарта так піць, як напёцца пачне варызгаць, што нельга слўхаць. Войстам Смарг.
ВАР'ЯЦІЦЦА незак. Дурэць, сваволіць. До табе вар’яціцца, лепш пасядзі цішкдм, ні вар’яцься. Доржы Ашм. ВАСА ж. Аса.. Васа ў акно ўляцёла, аччыні дзьверы, ха)ляціць сабе. Варава Іўеўск.
ВАСАРВАГА ж. Грунтвага, ватарпас. Гэта васарвага, мусіць, няправільна паказвая, бо тут сьцякло пабіто ў ej. Гольні Бераст.
ВАСКАПРЭС (воскапрэс) м. Прылада прасаваць воск. Сёня кушлі сабе воскапрэс, як здамо воск, то дадўць гатбвыя рамкі з вашчынаў Бершты Шчуч.
ВАСЬМЕРНЫ прым. Вытканы ў восем панажоў. Васьмёрныя абрўсы
ткуць у восем нічальніц і ў восем панажбў. Грамавічы Шчуч.
ВАСЯМНІТ (васемні'т) м. Посцілка, тканая ў восем нітоў. Васемніт тчэцца ў восем нітоў, чатыры ніты ў адзін бок, а чатыры ў другі. Каты Смарг.
ВАСЯНЧЎК м. Восеньскае ягня. 3 васянчука карысьці мала, васянчукё слаба растўць. Крычнікі Іўеўск.
вАта ж. Сетка лавіць рыбу. Кбстусь, daj мне ваты налавіць рыбы. Стараўшчына Шчуч.
ВАТО прысл. Нядаўна. Унасватбўклубе выступалі артысты. Адэльск Гарадз.
ВАТбВІК м. Ватоўка. Адзёнь ватбвік, a то замёрзьняш. Падбалоцце Зэльв. ВАТЭТЫ займ. Гэты. Вазьмі ватэты збанбчак, схадзі прынясі малака. Сімакава Кар.
ваўкАч м. Стары воўк. Учора ваўкач у Стэфкі гавёчку папёр. Лаздуны Іўеўск. ВАЎКІ (ваўкё), ВАЎЧКІ (ваўчкё) мн. Ваўчкі (трава). Дзе гэта так у ваўкё ўлез? Малое Сяло Шчуч. Як прычэпяцца ваўчкё, то ні адарваць ад штанбў. Кавалі Бераст.
ВАЎЧАК, ВАЎЧАНЮК м. 1. Ваўчанё. Ваўчак з вбўкам у лес бег, ваўчакё як сабакі. Каробчыцы Гарадз.
ВАЎЧАК, ВАЎЧАНЮК м. перан. 2. Паганы грыб. Усе грыбы выбралі, адны ваўчакё засталіся. Мінакі Кар.
ВАЎЧКАВАТЫ прым. Сярдзіты, ваўкаваты. Унь па)шбў Зосін мужык, заўсёды ходзіць ваўчкаваты. Нача Вор. ВАХВІСТАР м. неадабр. Прайдзісвет. Ну што ўжо за вахвістар урадзіўся, усюды дапнё. Залесаўцы Навагр.
ВАХЛЯЖ м. Складка. Мне мама пашыла спадніцуў вахляж. Падгаі Ашм. вАхта ж. Хвалі на рацэ. Як вахта на рацэ, то німа як рыбу лавіць вўдачкаў Трудавая Шчуч.
ВАША займ. Вы. А ваша пдідзяця дахаты з намі? Трокенікі Астр.
ВАШАВАЦЬ незак. Выконваць цяжкую працу. Што ты там вашаваў цэлы дзень? Жодзішкі Смарг. Цэлы дзень вашавалі сена ў гумнб. Асіпаўцы Вор.
ВАШАКА займ. Вашая. Вашака работа нікўды ні гадзіцца. Пушчавыя Астр.
ВАШЧАВІНЫ мн. Адкіды ад воску. Трэба цяпермёд ачысьціць ад вашчавінаў. Лелюкі Іўеўск.
ВАШЧЫННІК м. Драўляная прылада прасаваць воск. Воск у нас прасўюць вашчыньнікам. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ВАШЧЭВЕНЬ (вашчэвянь) м. Гародчык каля хаты вырошчваць расаду. Вашчэвянь я выпалала чысто, як садзіларасаду. Налібакі Навагр.
ВАШЭЦЯ займ. Вы. Вашэця, мусі, хвбрая? Варняны Астр.
ВАШЭЦІ займ. Ваш. Унь вашэці сын парйбў. Вашэція авёчкі дадбму пашлі. Ацмінава Навагр.
ВЕДРАНЁЦ м. Моцны дождж, залева. Даўнб такіх ведранцбў ні было, гэтак налілб. Лагады Шчуч.
ВЁЕРЧЫК (вёярчык) м. ласк. Фартушок. Надзя, запялі гэты чысты вёярчык. Кукалкі Ваўк.
ВЁІНКА ж. Прылада веяць збожжа. Тато падсяваў вёрнкаю. Шчорсы Навагр.
ВЁІНЫ мн. Вейкі. Такі харбшы хлдпчыкудачкі, вбчкі чбрнянькія, а вё)іны аж закрўчваюцца. Вараны Бераст.
ВЁЙКА ж. Снег з ветрам. Вё/ка на вўліцы, учора ўзьнялася вё]ка і сёньня яшчэ гуляя. Хорашава Навагр.
ВЁКША ж. Вавёрка. Вёкша дзыГая з ёлкі на ёлку. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы)
ВЕЛІЧАЛЬНІК м. Віншавальнік гаспадара на хрэсьбінах. Як пб)дзям на хрэзьбіны, вбзьмем Міхалку за велічальніка. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ВЁНІЧНІК м. перан. Калючы вецер. У вочы вёнічнік моцна калоў. Уша Кар. ВЁНЦЕРКА ж. Нізка. Купіла сварм дзёцям дббрую вёнцерку баранкаў. Апіта Іўеўск. Грыбы на вёнцерку наніжы. Кладнікі Іўеўск.
ВЕНЦЫ мн. Верх. Поўнае вядрб з вёнцамі прынёсла грыббў. Уша Кар.
ВЕРАБЯК м. Верабей. Як пасыпала курам, наляцёлі верабякі. Бершты Шчуч. ВЕРАСАВІШЧА н. Месца ў лесе, дзе расце верас. Пчол увёсянь вывбзяць на верасавішча, каб пчдлы бралі мёд. Рымдзюны Астр.
ВЕРАЦЁННІЦА ж. перан. Вёрткая жанчына. Ты яе ні пераскачаш, гэту верацёньніцу, ноч будзе гуляць і ні зьнямджацца. Новы Двор Свісл.
ВЕРАЦЯЙ м. Перарытае месца. Тут сьвіньні адно вераця) зрабілі, ні мбжна пра)сьці. Каробчыцы Гарадз.
ВЁРГАНІ мн. Маёвыя вечары з песнямі і гульнямі. Трэба хутчэ) закбнчыць раббту ды jcbui на вёргані на ма). Гуршчызна Іўеўск. (Гуршчына) ВЕРХАВІК м. Вецер у верхніх слаях паветра. Як узняўся моцны верхавік, ycej сад зашумёў, яблыкі пась'таліся долу. Уша Кар.
ВЕРХАВОДЗЬ ж. Рыба, якая трымаецца ў верхніх пластах вады. Верхавбдзь навярхў плавая. Касцянева Шчуч.
ВЕРХАПЛАСТ м. Рыба, якая трымаецца ў верхніх пластах вады. Карпы і шчупакі да верхапластаў адвддзяцца. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ВЁРХАЧКА ж. Самая яркая зорка. Зна)дзі вёрхачку над нашаю хатаю. Куляшы Шчуч.
ВЁРХНІК м. Накрыўка, дзверцы. У кўфры вёрхнік адкрыва]со, куфрэ яшчэ дзе-нідзе ёсьць. Каробчыцы Гарадз.
ВЕРХНІЦА ж. Накрыўка, дзверцы. Прынясі сюды вёрхніцу і закры) дзёжку. Ходараўцы Лід.
ВЕСНАВАЦЦА незак. 1. Выконваць веснавыя работы. Цяпер такая пара, што ўсе вяснўюцца ў пблі, у хаце нікдга німа. Парэчча Гарадз.
ВЕСНАВАЦЦА незак. 2. Быць маладым, жыць шчасліва. Ты, дзёўчына, само вяснўясься, то глядзі, каб ні здурэла ад шчасьця. Лелюкі Іўеўск.
ВЕСНАВЁЦЬ незак. Расцвітаць, маладзець. Як скднчылася ва]на, усе сталі веснавёць, сталі ажываць. Нагорнікі Дзятл.
ВЕСНАВІК м. Веснавы снег з марозам. Хоць і выпаў веснавік, але ён ні страшны для руні. Івашкаўцы Бераст.
ВЕСЯЛ ЮТКА (весялютко) прысл. ласк. Вельмі весела. Зь /ім заўсёды весялютко, бо ён на танцах пёршы хлдпяц. Кухары Маст.
ветравАл м. Моцны вецер. Вбзяць і вбзяць дзеравіны з лёсу, што ветравал паваліў. Ханявічы Свісл.
ВЕТРАВІЦА, ВЕТРАНІЦА ж. Моцны вецер. Ну j схадзілася ветравіца на дварэ, на нагах ні ўстбўіш. Юравічы Дзятл. Куды ты пдідзяш у такўю ветраніцу? Трудавая Шчуч.
ВЕТРАГбНІЦЬ незак. Моцна дзьмуць. Ну і ветрагбніць сяньня. Гуршчына Іўеўск.
ВЁТРЫЦЬ незак. перан. Непакоіцца, хвалявацца. Сёньня зранку вельмі вётрылі карбвы, мо пачўлі ваўка? Дубароўшчына Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
