Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ГАДбЎНЫ прым. Дарослы. Мая Ганна была ўжо гаддўная, як ва)на пачалася. Казіміроўка Гарадз.
ГАДЎН м. Жарабя аднаго года. Ужо ддбры гадўн у cmdjHi, хоць адзін год жарабяці. Загор’е Кар.
газатАць і газытАць незак. Казытаць. До табе малдга газытаць. Касцянева Шчуч.
ГАЗЕНКА ж. Газоўка. У всрнумы палілі газё]ку, усе палілі газё)кі, бо газы было мала. Загор’е Кар.
ГАІ/ІКАЦЬ незак. Крычаць. Я моцна га]кала рм, а яны не пачўлі. Кадзішкі Лід.
гайнявАць незак. Збірацца ў гайню. У лютым ваўкё гаріююць, руя ваўкбў бёгла. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ГАНРУК м. Сват на вяселлі. Як прасьпявалі пёсьні, гаўрўк сказаў усім ёхаць дамоў з вясёльля. Задвор’е Кар. ГАНТАЦЬ незак. Бегаць. Дзе ты, сынку, га]таяш цэлы дзень, што j есьці забыўся? Лылойці Смарг.
гакавАць незак. Матычыць. Трэба Ісьці буракі гакаваць. Янканцы Ашм. галавА ж. перан. Сена з першага ўкосу. Ніяк ні дабяруся выграбці галавў, гэты год дббрая галава ўдалася. Парачаны Аід.
галавАч м. Шампіньён, пячурка. Там пад кустбм парасьлі галавачьі, паўкаша набраў зараз. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
галавАчысты і галавАчыйсты прым. Галінасты. У нас на пяшчаніцы расьце галавачы)стая сасна. Церахавічы Свісл.
ГАЛАВІСТЫ прым. 3 вялікаю галавою. На таго галавістаго ніхто ні глядзёў. Таншчына Смарг.
ГАЛАГбНЫ, ГАЛАГЎНДЫ мн. Званочкі пад дугою. Як даўнё) ёхалі на вясёльля, на кані было мндга галагонаў. Адэльск Гарадз. Даўнё) на дугў прычаплялі дббрыя галагўнды, каб далф было чуваць, як ёдзяш. Бершты Шчуч.
ГАЛАДАМЁР, ГАЛАДАМІР м. Чалавек, прагны да ежы. Гэтыя дзёці, як галадамёры, яшчэ зялёныяяблыкі паелі. Моцевічы Лід. Такога галадаміра цяжка ўкарміць. Жодзішкі Смарг.
ГАЛАДЗЁН м. Авадзень. Галаднёў ужэ столько, нашу карову чысто галаднё пакусалі. Шчанец Шчуч.
галайстрА ж. зневаж. Бедната. Гэта ж за пдльскім часам уся ;іх сям’я такая галаістра. Уша Кар.
ГАЛАКОННІК м. Валачобнік. Ну j добра даўнё] галакбньнікі сьпявалі. Азёркі Маст.
ГАЛАЛЁДЗІХА ж. Галалёд. У галалёдзіху ]шла і пакаўзнўлася, руку зламала. Урцішкі Іўеўск.
ГАЛАМЁР м. Неўраджайны год. Гэтым галамёрам жыта мала ўрадзіло. Далёкія Лід.
ГАЛАМЎЗДЫ прым. Безбароды, бязвусы. Moj сын у ваўну быў яшчэ зусім галамўзды, маладзёнькі. Станчыненты Смарг.
ГАЛАПЎЗАВЕЦ, ГАЛАПЎПАК м. зневаж. Бядняк. Скажэця, яг бывая, адна жэнімчына ў нас сказала, што на гэтым грудў сёляцца адны галапўзаўцы, і да веку места стала празывацца Галапўзаўка). Загор’е Кар. Штоў яго калі было ране) у галапўпка гэтаго, а цяперяг добра жывё. Дакудава Аід.
ГАЛАПЎПЕЦ м. жарт. Малы хлапчук. Гэтыя галапўпцы ўсё на рэчцы прападаюць. Гольні Бераст.
ГАЛАПЯТКІ мн. Басаножкі. Да) мне CBajix галапяткаў устутцца. Бабры Лід.
ГАЛАШЧОКА ж. Мёрзлая зямля. Калі на галашчбку сьнег выпаў, то добра. Ліпнікі Шчуч.
ГАЛЁТАЛЬНІК м. Бядняк. Даўне] Васіль быў зусім галётальнік, а цяпер, як і ўсе калгасьнікі, добра жывё. Парачаны Аід.
ГАЛЁТРА ж. Галота. Адна галётра даўнё) у гэта) вёсцы жыла, а цяпер самы багаты калхбз. Любанцы Кар. ГАЛЁЦ м. Бядняк. Moj бацька рабіў у пана ўсё жыцьцё, бо галёц быў, гэта ўжо за савётамі сталі жыць, як людзі. Міжэвічы Слон.
ГАЛЁШНІК м. Алешнік, зараслі вольхі. Галёшнік блізка, заўтра по)дзям туды па маліны. Гуршчына Іўеўск.
ГАЛІЗАВАЦЬ незак. Прышчапляць пладовыя дрэвы. Дзядзько да вас ні прыдзя, ён яблыкі ўзяўся галізаваць. Лаўна Маст.
ГАЛІНЬКІ прым. Чырвоны. Яхіаюгалінькую насбвачку, мне баба дала. Беліца Лід. ГАЛКІ мн. Мясныя клёцкі. Але ж і смачныя галкі ўдаліся ў цябё. Любарты Вор.
ГАЛОГАНЫ мн. Званочкі. Галбганы вёшалі каню на шыю, як ёхалі на вясёльля. Маісеевічы Ваўк.
ГАЛОТНІЦА ж. Хрыбет. Упаў з дрэва і галдтніцу зламаў. Дубна Маст.
ГАЛЎЗА ж. 1. Галіна. Схадзі ў лес, нарэж галўзаў на вёнікі. Мураваная Ашмянка Ашм.
ГАЛЎЗА ж. 2. Галавешка. Вынясі галўзу, выкінь на сьнег. Коцькі Дзятл.
ГАЛЎЗА ж. 3. Бязрогая карова. Была ў нас галўза, вельмі барбласа ілбом. Лоўчыцы Навагр.
ГАЛЫ мн. груб. Ногі, лыткі. Хоць бы галы свае схавала, спадніца ў цябе закарбтка. Залесаўцы Навагр. галыкАніць незак. неадабр. Голасна размаўляць. Што вы галыканіця на ўсю вёску?! Замасцяны Шчуч.
ГАЛЫМЯ прысл. Шмат. Зімдю часузастаёцца галымя. Пугачы Шчуч.
ГАЛЫНКА ж. Пустая зямля. Пан даўнё) неку галынку давоў, пасёяць картбфлю. Касцянева Шчуч.
ГАЛЫТНЯ ж. зневаж. Бедната. Цяпер людзі добра жывўць, а даўне) у нас адна галытня была. Сімакава Кар.
ГАЛЫЧОК м. Сенажаць. Бацька ўчора ўсёнькі галычбк скасіў, трэ будзя сёня грабіць тоё сено. Бершты Шчуч.
ГАЛЫШЫК м. Сук. flajdy па галышкі, выпалю ў печы галышыкамі. Збляны Лід.
ГАЛЬВА ж. Рэгулятар плуга. Трактар не арэ, бо не спраўна гальва. Каралін Зэльв. ГАЛЭНДАЦЬ незак. іран. Варажыць. Што ты галэндаяш, нічога з гэтага ні вы]дзя. Лунна Маст.
ГАЛЭНДЗІ (галэндзя) мн. Галіны. Гэтыя галэндзя трэба абрэзаць, бояны ўжэ сухія. Каменная Русота Гарадз.
ГАЛЭПАЎКА ж. іран. Няспелы яблык. Што ты ясі галэпаўкі? Яны ж зашкбдзяць. Татарцы Лід.
ГАЛЯЙДРА ж. зневаж. Бяднячка. Бацькё яго былі багатыя, а ён прбсты хлопяц, CBajix дзяўчат браць ні хацёў, та прывёз калісьці галя/дру ж чужо) вёскі і жыў. Любары Лід.
ГАЛЯКАЦЬ незак. іран. Крычаць, галёкаць. Hi надаёла табе галякаць з раніцы да вёчара? Лылойці Смарг. ГАЛЯПАВАЦЬ незак. іран. Хутка ісці. Куды гэта хлдпцы галяпўюць, ці ні да Марты Янулёва/? Кляцішча Астр.
ГАЛЯРЭТА ж. Халадзец. Зварыла галярэту зь сьвіных ног, дзёці любяць галярэту. Квасоўка Гарадз.
ГАЛЯЦЁЦЬ незак. Блішчэць, пералівацца. Увесну, як рака разьлілася, у нас ля сама) адрыны вада галяцёла. Забалацце Кар.
ГАЛЯЧКА прысл. Без адзення. На бёразя дзеці бегаюць галячка па цэлых днях. Цярэшкі Ваўк.
гамавАць незак. Правільна ўкладваць, скіроўваць. Я ддўга ні буду гамаваць, ні паёхала цяпер паеду ў чацьвёр. Савані Свісл.
ГАМАТНА (гаматно) прысл. Добра, свабодна. Гаматно пашьілі каптан, каб можна было падапранўць што. Гольні Бераст.
ГАМЛІСТЫ прым. Галінасты, кучаравы. У нас гамлістая хвбя расьце на выгане. Каробчыцы Гарадз.
ГАМУЛЁЦ м. Тормаз. Цісьні на гамульцы, як едзяш з гары, a торазнясё з гары цябе рбвар. Жодзішкі Смарг.
ГАМЭРНЫ прым. Вялізны. Хату гамэрную паставіў сабе, як стадбл. Жылі Іўеўск.
ГАНЁБНЫ прым. Здатны, незвычайны. Антось ганёбны хлбпяц, што хочаш умея зрабіць. Дакудава Лід.
ГАННЁ (ганьё) н. Чарада, зграя. Дзе па лясах ганьё ваўкоў убачыш, то ўцякаў Макараўцы Бераст.
ГАННІК м. Гоні, малая адлегласць. Наша баба жыве за ганнікі два ад нас. Явашыха Іўеўск. (Залясоўшчына) ганчАрня ж. Увесь посуд, у якім вараць страву. А ты, дзеўка, ні можаш ганчарню памыць? У чым жа варыць бўдзяш? Корнадзь Свісл.
ГАНЧЭЙ прысл. Хутчэй. Ты як ганчэ) паёдзяш, mo j нагдніш jix. Сялец Лід. гАпа м. і ж. абразл. Разява. Гэты гапа ўсё прагапіць на сьвеце, ты яго ні пасыла; нікўды. Жодзішкі Смарг.
ГАПАНОЎКА ж. Патэльня. Гапандўка з салам на прыпячку, ідзі паёж. Дубароўшчына Дзятл.
гАпаўка ж. Пасцель з сена. Лётам добра спаць на гапаўцы. Вераскава Навагр. гАпачка ж. Матыка. Нашы жанкё пашлі з гапачкамі на полё гапачаваць буракё. Кайшоўка Кар.
гАпка ж. Пятля. Трэба гапку прышыць, бо парваласа. Клінчаны Гарадз. ГАРАБЛІСКА н. Чаранок у граблях. Гарабліска моцнаеў граблях. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
гарАга м. і ж. груб. Нязграбны чалавек. Паглядзі, якая гарага па)шла па вўліцы! Агароднікі Дзятл.
ГАРАДАЎНЯ ж. Вялікая будыніна. Паставіў Сьцяпан гарадаўню, але хто там жыць бўдзя? Малінавая Смарг,
ГАРАДНЯ ж. Абгароджанаемесца.Кбнг ў гарадні пасўцца. Дубатоўка Смарг. ГАРАНДЛЯНКА ж. Васідёк. У жыце расьцё гарандлянка. Сонічы Гарадз. ГАРАС прысл. Добра, шчасліва. Каб хоць гарас даёхала да ббльніцы дачка. Верабейкі Свісл.
ГАРАХАВЯНІШЧА н. Поле, на якім рос гарох. Гарахавянік ужо зьвёзьлі, на гарахавянійічы ўжо пасўць кдні. Кладнікі Іўеўск.
ГАРАЦАЦЬ незак. Ездзіць верхам на кані. Дзядзька вёльмі добра гарацая. Кемейшы Вор.
ГАРБАВАНЫ дзеепрым. Гафрыраваны. Цяпер увахбдзяць у мбду гарбаваныя спадніцы. Дубароўшчына Дзятл.
ГАРБУЗЯНКА ж. Каша з гарбуза. 3 гарбуза варым гарбузянку, дзёці любяць. Буцілы Лід.
ГАРБУНЁЦ м. Хвароба хрыбетніка. Ад гарбунца німа лёкаў, глядзі, каб цябе гарбунёц ні ўзяў. Лелюкі Іўеўск.
ГАРКЎШКА ж. Дробная рыба. Гаркўшка жыве больш у сажалках, плавая на вёрсе. Валеўка Навагр.
ГАРНАВАЦЬ незак. Малоць. Трэба два пуды збджжа павёзьці гарнаваць. Каўкелі Іўеўск.
ГАРНАШКА ж. Кашаміравая хустка. Бўдзяш у гбрадзе, купі мне гарнашку. Сімакава Кар.
ГАРНІЦА ж. Гарнец. Бало вазьмў гарніцу мукі, ды] пашла да сястры. Пасінічы Слон.
ГАРбЎНЫ, ГАРЎШНЫ прым. Гаротны, клапатлівы. Цяпер такіх гардўных мужчын мала, яг быў moj бацька. Выгода Маст. Было гарўшнаё дзіця, але выбіласё ў людзі. Кальчычы Кар. ГАРЦЎЛЬКА ж. жарт. Вечарынка. Сеньняў вёсцы будзя гарцўлька. Гуршчына Іўеўск.
ГАРШЧЭЧНІК м. Вілы, якімі вымаюць гаршкі з печы. Дастань гаршчэчні-
кам чыгўн з Kdiuaj і паёж. Мацешыцы Навагр.
ГАРЫСбЎКА ж. Ваўняная хустка. Дастань з шафы маю гарысбўку. Навасёлкі Свісл.
ГАРЭЛАЧКА ж. перан. Майнік (расліна). Ужо цьвіцё гарэлачка, трэба нарваць і насушыць ад сэрца. Ятвезь Кар.
ГАРЭЛІК м. Прыгарэлая бульба. Хадзі, гарэліка дам, ты ж любіш гарэлікі. Юшкавічы Свісл.
ГАРЭХАВЫ прым. Руды. Узяла з сабб; гарэхавы шарф накрыцца. Біцеўцы Шчуч.
ГАРЭШКАВЫ прым. Светла-руды. Учбра пафарбавала ніці ў гарэшкавую фарбу. Жылі Іўеўск.
ГАСТРЭМАК м. Стрэмка. Рвала лён, загнала такі гастрэмак, яг даставала, дык бббам каціліся сьлёзы. Белазораўцы Іўеўск. (Белазёраўцы) ГАСЦЁВЕ зборн. Асцюкі. Як напіхаў сечку ў мяшдк, поўны рукаў гасьцёвя налёз. Гольні Бераст.
ГАСЦЁЎКІ мн. Госці. Усё лета былі ў нас гасьцёўкі, то сына, то дачкі дзёці, пасьля гасьцёвак пўста ў хаце. Жупраны Ашм.
ГАСЦЯК м. Адростак пяра ў птушкі пасля лінькі. Гасьцякё ўжэ адрасьлі ў кўрыцы. Бершты Шчуч.
ГАТАВІЗНА ж. Грошы. Даўнё; трэба было плаціць за зямлю гатавізнаю. Сімакава Кар.
ГАТЎНКАВЫ прым. перан. Упарты, настойлівы. Што яму кажы, адразу ні паслўхая, ну ; ўдаўся хлапец гатўнкавы. Быстрыца Астр.
ГАЎСЮК м. Дзікі авёс, аўсюг. Трэба накасіць гаўсюка, ту, можа, бўдзя кардва жэрці. Кадзішкі Лід.
ГАЎСЯНКА ж. Аўсяная салома. Гаўсянку вазілі з пбля і складалі ў стагі, каровы добра ядуць гаўсянку. Карашава Шчуч.
гАфлі мн. Вілы з тоўстымі зубамі, якімі насыпаюць бульбу. Удабнё) гафлямі грузіць картбплю. Панямонь Навагр. ГАХОВЫ прым. Цёмна-руды. Мне харбшы гахдвы кбляр, купіла гахдвую хустку. Зарачаны Ваўк.
КНІГІ ОНЛАЙН
