Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ВЫПУКАСТЫ прым. Вірлавокі, лупаты. Уяехлдпец нё]кі выпукасты, вочы нё)кія выпукастыя. Уша Кар.
ВЫРВАС м. Распуснік. Ах ты вырвас малы, матцы спакою ні даёш! Палонка Дзятл.
ВЫРВІШЧА н. Вымоіна, падмыты вадою бераг. Hi бёга/ каля таго вырвішча, бо ўвалісься ў рэчку. Галавачы Гарадз.
ВЫРбСТАК м. Нарасць. Такі вырбстак на назе, што нівбдных тўфляў ні надзёць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ВЫРЎТНЫ прым. Падобны. Moj гэты хлбпчык вырўтны на сваю бабу. Бабіна Гарадз.
ВЫРУЧЫЦЦА зак. Пачуцца. Мне выручылася песьня каля рэчкі, мусіць, там дзяўчаты. Заберазь Іўеўск.
ВЫСВЕЦІЦЬ (высвяціць) зак. Асвятліць. Прыгнўліся, каб высьвяціць нбжык, што згубілі ў травё. Лелюкі Іўеўск.
ВЫСЕДЗЕЦЦА (высядзецца) зак. Адпачыць. У нядзёлю высядзелася за цэлы дзень, аж абрыдло. Мілошавічы Слон.
ВЫСЕЎРАЦЬ (высяўраць) зак. Высахнуць. Лепш цяпер аплазаваць калбды, бояк высяўраюць, то цяжэ] будзя з jiwi. Пераганцы Вор.
ВЫСІЛІЦЬ зак. Абяссілець. A moj ты ўнучак, з рук ні злазіш, ты мянеўсёньку высіліў, рук ні чўю. Лелюкі Іўеўск. ВЫСКУРАЦЬ зак. Здолець, паспець. Дзе ж ты выскураеш за jiM на кожны дзень у ндвум касьцюме хадзіць? Пацавічы Маст.
ВЫСПІРАЦЬ зак. Набіць. Дачка ў jix такая нігодная, каб бацька высыііраў пару раз, адразу палёпшала б. Баравікі Слон.
ВЫСТАРГАНЕЦ м. Выспятак. Да] яму выстарганца, то адчэпіцца ад цябе. Каты Смарг.
ВЫСЦЕЖЫЦЦА зак. Выправіцца. Куды гэта ты высьцежыласа такрано?Машталеры Гарадз.
ВЫСЦЕПАЦЬ зак. Папаласкаць, выбіць пранікам. Я ўжо высьцепала бяльё і разьвёсіла сушыць. Заберазь Іўеўск.
ВЫСЦІГІ мн. Спаборніцтва. Нашыя дзёці ёзьдзілі на высьцігі ў Грддна, а потым у наз будуць усе зьбірацца. Кадзішкі Лід.
высцігбвы прым. 1. Спартовы. На высьцігбвым рбвары хўтчэ] заёдзяш. Жодзішкі Смарг.
высцігбвы прым. 2. Модны. Цяпер дзёўкі ў вёсцы такія ж высьцігдвыя, як і ў гдрадзе. Пераганцы Вор.
высып м. Выспа, пясчаны ўзгорак. У нас на выспе нічога не расьце, трэба лёсу пасадзіць. Васілевічы Слон.
ВЫСЫПАЦЬ зак. перан. Дачасна апарасіцца. Сьвіньня высыпала парасяткі, нёхта, мўсіць, ударыў. Кладнікі Іўеўск.
ВЫТАЧКА ж. Вусень. Каб яна згарэла, вытачка гэта, якяна мнеўсёньку капўсту змарнавала. Бершты Шчуч.
ВЬІТЛУК м. Неслух, нягоднік. Вот дзе вытлукудбўса на маю галавў. Ліпнікі Шчуч.
ВЫТРАСАЦЬ незак. Выціскаць, выганяць. Учбра бацька вытрасаў мёд на медагбнку, то / нам прынёс. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ВЫТУМАНІЦЬ зак. неадабр. Выпрасіць. Тво] Вацік вытуманіў на гуляня новы касьцюм у ма)го Мішы. Каняўцы Зэльв.
ВЫТЫЛІНКВАЦЬ незак. Заўзята іграць. Ясь прынясё сваю скрыпку і як станя вытылінкваць на ej, то ўсе скачуць аж да поту. Шылавічы Слон.
ВЫФАСТРЫГАВАЦЦА зак. перан. Прыбрацца, выфранціцца. Хоць на выстаўку вядзі ма/го старбга, так выфастрыгаваўся, што ні пазнаць. Клешнякі Шчуч.
ВЫХАПЁНКА ж. Скавароднік, блін з хлебнага цеста. Я часта пяку выха-
пёнкі, бо дзеці любяць jix есьці з малаком. Сонічы Гарадз.
ВЬІХАРАШАНЫ дзеепрым. перан. Вылегчаны (кастрыраваны). Гэны паршучбкужо вьіхарашаяььМалаяВоля^зятл. ВЫХАРАШЫЦЦА зак. Прыбрацца. Ужо ў нядзёлю як выхарашыцца наша Jipa, дык ні пазнаць. Каробчыцы Гарадз. ВЫХАРОШВАЦЦА незак. Прыбірацца. Як вечар, хлопцы і дзеўкі выхардшваюцца і ідуць у клуб на гуляня. Лелюкі Іўеўск.
ВЫХАРТАВАЦЦА зак. Прагаладацца. За два дні, што была ў дарозе, зусім вь'іхартавалася. Буйкі Дзятл.
ВЫХбПЕНЕК (выхбпеняк) м. Скавароднік, блін з хлебнага цеста. Выхбпеняк смачны са сьмятанаў Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ВЫЦЕНЕЦЬ (выцяняць) зак. Збуяць. Зусім німа бўльбы, выцяняла пад яблыняў Чэхі Астр.
ВЬІЦЕПЛІЦЬ (выцяпліць) зак. Выпаліць (грубку, печ). Ухайр стала хдладна, трэба выцяпліць сьцёнку. Газа Астр.
ВЫЦЫРКАЦЬ зак. Падаіць. Засталбся яшчэ выцыркаць кардву і можна )сьці. Дашкавічы Свісл.
ВЫЦЯГАЦЬ незак. перан. Ткаць узорамі. Выцягаюць квёткі з лістбчкамі, рббіцца узор на дыване. Курылавічы Маст.
ВЫЦЯЛЁНЬКВАЦЬ незак. іран. Слаба іграць. Хлдпчык moj яшчэ ня ўмея добра }граць на баяне, эле ўжо штось выцялёньквая патрбху. Лукі Кар.
ВЫЧАЎПЛЯЦЦА незак. неадабр. Сваволіць. Але ж малы ў вас і вычаўпляяцца, трэба яго чым сунімаць. Вугольнікі Шчуч.
ВЫЧАЎРАЛЫ прым. Высахлы. Вычаўралы яэр на бёразе косяць на пддсьціл. Налібакі Навагр.
ВЫЧАЎРАЦЦА зак. Адужаць, паздаравець. Ужо дўмалі, памрэ jixKocmycb, але ж вычаўраўся. Морына Іўеўск.
ВЫЧАЎРАЦЬ зак. Выгадаваць. Трэба як-небудзь зімо) вычаўраць гэтага падсьвінка, то на весну будзя скварка. Любянцы Вор.
ВЫЧВЭРА м. і ж. Прайдоха. Твая кватарантка была дббрая вычвэра, добра, што паёхала ад цябе. Нізяны Ваўк. ВЫЧЫНГІРЫЦЬ зак. жарт. Прыбраць. Во як ты ў хаця вычынгірыла, мо сватэ прыёдуць? Навасады Вор.
ВЫЧЫНКА ж. Выраб. Гэта вычынка табе даражэ) вы]дзя за аўчыну. Лялюшаўцы Шчуч.
ВЫЧЫТВАЦЬ незак. Галасіць. Як стала вычытваць па сва)му ўівану, дык усе, хто быў у хаця, плакалі. Бабынічы Слон.
ВЫШКУРЫЦЬ зак. Дастаць з цяжкасцю. Наша сусёдка заўсёды вышкурыцьусё што ej патрэбна. Поразава Свісл.
ВЫШЛЕМАВАЦЬ (вышлямаваць) зак. Вычысціць. Трэба будзя вышлямаваць з кўрніка ўсё сьмецё. Сіняўшчына Іўеўск.
ВЫШПІНГбЎВАЦЬ незак. Выведваць. Прыхддзіў тут, нешто вышпінгбўваў, а потым данбсіў нёмцам. Доўгая Шчуч. ВЫШТАЛЬЦОНЫ прым. Прыстойны. Каб хто сказаў, што гэтакі выштальцбны хлопяц яе сын, не павёрыла б. Загор’е Кар.
ВЫШЧАДРЫЦЬ зак. Пачаставаць шчыра. Маці ні пашкадавала, усяго вышчадрыла на пачастўнак. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ВЫШЫКОЎВАЦЦА незак. Упрыгожвацца. Няма чаго табе вышыкбўвацца, бо трэба )сьці гачкаваць буракі. Урцішкі Іўеўск.
ВЫШЫХАВАЦЦА зак. Страціць усё. У ва)ну так усе вышыхаваліся, што ; ёсьці ні было чаго. Буцілы Лід.
ВЫШЭЗНЫ прым. Надта высокі. Яе ■хлдпяц такі вышэзны, а сама малая. Сухмяні Гарадз.
ВЫЮЗГАНЫ прым. зневаж. Брудны. Глянь, які ў цябе хвартўх выюзганы, што гэта табе німа часу памыць? Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ВЫЯДАЧ м. Надакучлівы чалавек. Ну але ) выядач тво) малы, гэта ж daj ямуўсё, што ёнхбча. Клешнякі Шчуч. ВЫЯЎНЫ прым. Выразны. Наш магнітафбн выяўны, голас дббра чуваць. Старое Сяло Зэльв.
ВЭДЖГАЦЦА незак. іран. Вазіцца, займацца. Сядзіця лепш у хаце, хто з вамі там будзя вэджгацца? Прудзяны Шчуч.
ВЭДЛУГ прыназ.У параўнанніз.Нлшл кардва лепшая вэдлуг Ганьдзінаў Жалудок Шчуч.
ВЭЛЬБАТ м. Вельвет. Купіла сва)мў хлдпцу вэльбату на рубашку. Заляшаны Ваўк.
вэндахАцца незак. Хадзіць без справы. Чаго ты вэндахаясься па хсітах, што, табе рабіць німа чаго? Дубна Маст.
ВЭНДАЦЦА незак. Жыць так-сяк. Hi пармла ты за Косьціка, то цяпер вэндаясься старбю дзёўкаю. Шылавічы Слон.
ВЭПЛА м. і ж. груб. Разява. Каб ні гэта вэпла, дык і пасуда была б цэлая, a то ўсю патаўкла. Сыраваткі Смарг.
ВЭРГАЦЬ незак. зневаж. Гаварыць абы-што. Hi вэрга) ты мне, слўхаць ні хачў. Данілавічы Дзятл.
ВЭРЗАЦЬ незак. зневаж. Дрэнна штонебудзь рабіць. Што ты тут вэрзаяш, хто цябе так вучыў? Пугачы Шчуч.
ВЯДЗЁР м. Каша з цёртай бульбы. Смачны вядзёр удаўся, пакаштў). Ажэлішкі Вор.
ВЯДРОНЫ прым. Ураджайны. От ужо ў гэтым годзе вядрдныя яблыкі ўрадзіліся. Жупраны Ашм.
ВЯДРОЎКА ж. Бочка-барылка на вядро вадкасці. У нас была вядрдўка,
бралі з ca66j квас, як касілі. Каробчыцы Гарадз.
ВЯНГЁРКІ мн. Гатунак сліваў. Вянгёрак у гэтым годзе зусім німа. Няцеч Лід.
ВЯНКІ (вянкё) мн. Вечар для моладзі перад вяселлем. На вянкё забралася шмат хлбпцаў і дзяўчат. Лялюшаўцы Шчуч.
ВЯНЦЁРКА ж. Нізка рыбы на шнурку, на лазіне. Маё хлбпцы прынёсьлі цэлую вянцёрку рыбы. Кладнікі Іўеўск. ВЯПЛА м. і ж. зневаж. Нерухавы чалавек. Вот ужо вяпла, нават з мёсца ні зварўшыцца! Трокенікі Астр.
ВЯРБНІЦЬ незак. Біць вярбою, як выганяюць першы раз жывёлу ў поле. Ах, бабанькі, a то ж я забылася скаціну вярбніць і так выпусьціла. Баброўнікі Свісл.
ВЯРСТАК м. Прылада размотваць ніткі. Прынясі вярстак, трэба ніткі зматаць. Сураж Іўеўск.
ВЯРХНІК м. Верхні камень у жорнах. У вярхнікў прадпліца жалёзная кладзёцца на швбран. Шутавічы Смарг.
ВЯРХНЯК м. Верхні нарог у сасе. Да вярхняка ўвёрсі была паліца прыладжана, вярхняк рэзаў зёмлю, каб валбм лягчэ; было. Лаша Гарадз.
ВЯРЦЁХА ж. Макацёр. Маё/ вярцёха) добра церці мак. Старая Дубавая Гарадз. (Старадубавая)
ВЯРЦЮШКА ж. Прычоска з завітымі валасамі. Во дзе вярцюшку зрабіла, як капа. Бершты Шчуч.
ВЯРЭБУШКА м. Верабейчык. Нёхта вярэбушку прыстрэліў. Лаздуны Іўеўск.
ВЯРЭДЛІВЫ прым. Марудны, цяжкі. Як каля дбму ўхбджвацца, mo ej вярэдлівая работа, а на фёрмя сядзіць па цэлых днях і нічбга. Андрэевічы Ваўк. ВЯРЭНІК м. Торбачка. Вазьмі ў вярэнік ядў і занясі бацьку. Загор’е Кар.
ВЯСЁЛКА (вясёлко) м. Бусел. Паглядзі, які вясёлко паляцёў на гняздб. Саленікі Кар.
ВЯСЁНЦАМ прысл. Увесну. Вясёнцам наш сынува)шбўу новую хату. Геруцева Свісл.
ВЯТРЭЧА ж. Моцны вецер. У такўю вятрэчу сабаку з буды не выжаняш. Валэйшы Вор.
ВЯЧбР, ВЯЧбРКАМ прысл. Увечары. Вячбр будзя адзін артыст даваць канцэрт у клубя. Быстрыца Астр. Ля наша) хаты вячбркам зьбіраюцца хлопцы і дзяўчата. Каралін Зэльв.
ВЯЧОРНІК м. Вечар перад вяселлем. riajdy я, мама, на вячбрнік да Валі. Барава Іўеўск.
ВЯЧЭРНІКІ мн. Людзі, якія сядзяць у развітальную ноч каля нябожчыка. Хоць не забўдзь вячэрнікаў паклікаць на вячэру. Ліхасельцы Гарадз.
ГАБЛІ мн. Віды з тупымі канцамі. Наcbindj картбфлю габлямі. Квасоўка Гарадз.
ГАБЛЯР м. Чалавек, які габлюе дошкі. Габляр нам фа)но пагабляваў дбшкі. Князева Зэльв.
ГАВАНДЎРСКІ прым. Гаваркі. Такіх гавандўрскіх, як нашы шафёры, не зна)сьці нідзё. Лагады Шчуч.
ГАВАРЎШКІ мн. Апенькі. Праўшбў дождж, цяпер павінны гаварўшкі расьці. Буйкі Дзятл.
ГАВЫЛА ж. Пустазелле. Дзе jix хата стаяла, адно гавыла парасла, усё там акінута. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ГАВЫЛІЦЬ незак. Нудзіцца, плакаць. Наша бабка нёчага гавыліць цэлы дзень. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ГАВЫРКАВАЦЬ незак. Размаўляць. Дачка гавыркавала з йётка) Адэляў то казала, што прыдзя да нас. Андрушоўцы Шчуч.
ГАГАНЁЦ м. Свяцільня лавіць рыбу вечарам. Пашбў бы на вбзяра, ды гаганца ў мяне сваро німа. Шчанец Шчуч.
ГАГАТЎН м. Рагатун. Я пыдыхбджу і чую, што ў хаце ў вас ужо сядзіць гэты гагатўн. Шчанец Шчуч.
ГАГАЎКА ж. Валляк у птушкі. Ну j гагаўка ў гэтых качак, нідзе ні набярэсься яды. Дубатоўка Смарг.
гадавАцца незак. іран. Ухіляцца ад работы. Мая нявёстка ўсё гадўяцца, звыкла за маткаю нічога не рабіць. Куляўцы Шчуч. (Кулеўцы)
КНІГІ ОНЛАЙН
