Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
БЛУДЗЕНЬ м. Чалавек, які блудзіць. Заблудзіў у сваўім лёсе, блўдзень ты! Каробчыцы Гарадз.
БЛУКАНЯЦЦА незак. іран. Хадзіць без справы, гультаяваць. Блуканяяцца jix
хлбпяц па сялё, а рабіць ні хбча. Вярэйкі Ваўк.
БЛЫМАЎКІ мн. іран. Вочы. Расплюшч сваё блымаўкі ды ]дзі вячэраць, пдтымляжаш спаць. Купіск Навагр.
БЛЫНДЫ мн. Памылкі. Мнбга блындаўу цябё. Палонка Свісл.
БЛЭНДАЦЬ незак. Блукаць. Moj чалавёк раз дбўга блэндаў па лёсе, ня вёдаў,уякі бок ісьці. Варанкі Шчуч.
БЛЮЖДЖАЙ м. Асака. Блюжджа/ наша карбва па пбўніцы есьць, тблькі даваў Бершты Шчуч.
БЛЯВЎЗГАЦЬ незак. груб. Плявузгаць. Hi слўхаў што ён блявўзГая. Што ты блявўзГаяш пра маю сям’ю'. Заполле Лід.
БЛЯЙЧАК м. Ровень. Вымяра] вўгал бля]чакбм, пастаў на бярнб бляўіак, паглядзі, каб рбўно ляжало. Радагошча Навагр.
БЛЯКАВАЦЬ незак. Блякнуць, выцвітаць. Як часто мыць, то сукёнка блякаваць бўдзя. Мая хўстка так блякўя, што скдра j завязваць ні бўдзя як. Доржы Ашм.
БЛЯНДАРЫЦЬ незак. зневаж. Пляткарыць. Паўдня яна можа блянда.рыць, а разўмнага слбва ад яе ні пачўяш. Самаравічы Зэльв.
БЛЯСКАВА прысл. Ясна, сонечна. Учора было так бляскава на дварэ, а сёня дождж. Каменная Русота Гарадз.
БЛЯЎЦЁЦЬ незак. Блішчэць, ільсніцца. У дзядзькі нос бляўціць, як сьліва. Шаптуны Іўеўск. Бач, як бляўціць вада на сбнцы. Мыслава Слон.
БЛЯШКАР м. Адстойнік. Яўжо сьмятаны назьбірала поўны бляшкар, узаўтра бўду біць масла. Навасёлкі Шчуч. БЛЯШЫЦЬ незак. Свяціць. Сёня слонца цэлы дзень бляшыць у вдкны. Кадзішкі Лід.
БОЙКА прысл. Хутка. Цётка хоць старая, але 66] ка хбдзіць. Ятаўтавічы Іўеўск.
БОЙКІЯЯГАДЫспалуч. Буякі (ягады). Бб)кія ягады дббра браць, ягад дзёсяць зьбярэш і стакан набраў. Пятрэвічы Зэльв.
БОЙЛА ж. Прыстасаванне кляпаць косы. Нёдзя сусед узяў бд)лу, а цяпер самбму трэба касу кляпаць. Церахавічы Свісл.
БОЛАКА (болако) н. Воблака, хмарка. Сёньня бблакі сьвётлыя, дажджа ні бўдзя. Кладнікі Іўеўск.
бОлбат м. Балбатун. Бдлбат ты няшчасны! Дзёмка бблбат мая нашу Зіну браць. Настаяшчая jix фамілія Шчасныя, але па бацьку бдлбату іўсіх дзяце) клічуць бблбаты. Каты Смарг. БОЛБАТКА ж. Пухір на вадзе ў час дажджу. Дождж пэўна будзя ]сьці дбўга, бблбаткі вялікія на вадзе. Заполле Маст.
БОЛБАТЫ мн. Пухіры на вадзе ў час дажджу. Бблбаты на лужах унь якія. Загор’е Кар.
БОЛЕСНА прысл. Бл.\юя&.Нагэтсігахв& рага бблесна глядзёць. Салтанішкі Вор. БОМКА ж. Авадзень. Як гарачыня, то ад ббмкаў скаціне ратўнку зусім німа. Вігушкі Іўеўск.
БОМКАЦЬ незак. Невыразна гаварыць. Нешто п’яніца гэты бдмкая сабе пад нос, чорт яго разьбярэ. Васілевічы Слон.
БОНДЗЬ-ДЗЕ прысл. Абы-дзе. РІа начлег устра]валіся боньдзь-дзё, абы пераспаць. Самаравічы Зэльв.
БОНДЗЬ-ШТО займ. Абы-што. Надзень там боньдзь-штб і ідзі трохо пагуля] на дварэ. Цярэшкі Ваўк.
БОНДЗЬ-ЯК прысл. Абы-як. Памыла падлбгу боньдзь-як і зноў нёдзя паляцёла. Раганічы Шчуч. Боньдзь-як зрабіў і пашоў, кажуць, боньдзь-як пасёяла мак. Еўлашы Шчуч.
БОНДЗЬ-ЯКІ займ. Абы-які. Накінь боньдзь-які каптан ды бяжы пакліч бацьку. Угрынь Зэльв.
БОРСКІ прым. Жвавы. Jix сын хлбпяц ббрскі. Сухінічы Маст.
БОРТ м. Штабель кампосту (з гною і торфу). Нашы вбзяць гно] і торф у бартэ, кампдст у бартах дббры. Куклі Вор.
БОТАН м. Булка хлеба. Ббтан на сталё, адрэж сабе хлёба. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
БОТНЕЎ (ботняў) прым. Буслаў. Каля нас блізко ббтняво гняздб на бярэзінё, там клякбчуць бацяны. Загор’е Кар. боўдзелавАты прым. груб. Дурнаваты. У нас у вёсцы ёсьць адзін боўдзелаваты хлопяц, гаварыць няўмёя, аўсё сьмяёцца. Даўгялы Вор.
БбЎТАНКА ж. Яечня. Трэба сьпячы ббўтанку вам, каб хутчэ] паёлі. Мардасы Шчуч.
БОХАЦЬ незак. Кашляць. Завары ліпавы цьвет і выпі, a то ўсё ббхаяш, можа, перастаняш, як пап’ёш ліпавага настбю. Мігова Гарадз.
БРАЗГУНЫ, БРАЗГУЦІ мн. Званочкі. Цяпер да шлюбу ўсе едуць на машынах, a pcmej на конях ды яшчэ з бразгунамі ёхалі. Фальваркі Астр. 3 бразгунамі добра было ёхаць у сваты. Урцішкі Іўеўск. Аджылі ўжо сво) век бразгуці, і званьня таго німа. Кладнікі Іўеўск.
БРАНЗАВІСТЫ прым. перан. Бронзавы. 3 вёскі наша Галя паёхала бранзавістая. Кашубінцы Гарадз.
БРАНЗОВЫ прым. Залацісты, бронзавы. На лёто хачу бранзбвую сукенку пашыць. Кукалкі Ваўк.
БРАСАВАЦЬ незак. Перамяшчацца, пераязджаць. У ва/ну людзі брасавалі з месца на месца, гора пабачылі. Коцькі Дзятл.
БРАТАВЎХА, БРАТбВА ж. Жонка брата. Братавўха мая вельмі добрая папалася, у мяне брат добры і братавўха. Мітраполь Навагр. Мая братдва ўжо заўсёЬы так корміць
сваю карбву Краску, што яна хваста барцца. Гальшаны Ашм.
брахАцца незак. груб. Сварыцца. Хваціць вам брахацца, адна другую не перабрэшаце. Дворышча Лід.
брАцейкі мн. Браткі (кветкі). У гарбччыку брацеікаў пасёяла, xaj растуць. Кладнікі Іўеўск.
БРбДНІ прым. Балоцісты. Ідзі па гасьцінцу, бо інакш ні прб)дзяш, там дарогі брбднія. Юбілейная Свісл.
БРбДНІК м. Вялікая цёплая хустка. У маё) бабўлі быў вялікі брбднік, добра ў дарбгу ўкрывацца. Гольні Бераст. БРОІЦЬ незак. Трызніць. Мама такая хвбрая, цэлую ноч брбрла. Савані Свісл. Калі бацька хварэў па цэлых начах 6р6)іў. Зарудаўе Маст.
БРбНДАЦЦА незак. іран. Хадзіць без справы, гультаяваць. Ніна, чаго ты брбндаясься тут, ідзі лепш маці памажы палоць буракі. Бубны Гарадз. БРбНКА ж. Весніцы. Па/дзі за брбнку і набяры трэсак, ды аччыні брбнку, бо ўжэ кардвы joyuh. Юшкавічы Свісл. БРбСЯ ж. неадабр. Неахайная жанчына. От, гэто ні дзёўчына расьце, а брбся, нічбга не глядзіць за саббю. Саленікі Кар.
БРЎДА (брўдо) прысл. Брудна. На вўліцы вельмі брўдо, ні выісьці. Дакудава Лід.
БРЎДСТВА н. Брыдота. Фу, брўдзтва якбя, усе ногі ў кале. Урцішкі Іўеўск. БРУЗЛА м. і ж. іран. Той, хто шмат спіць. Гэты брўзла цэлы дзень прасьпіць, калі яго ні пабўдзіш. Буйкі Дзятл.
БРУКАВЯК м. Лісце бручкі. Брукавяк даюць сьвіням, добра ядуць. Сонічы Гарадз.
БРУСНІК м. Дружка маладога. На вясёльлі быў вельмі прыгожы брусьнік маладбга. Сямёнавічы Дзятл.
БРУХАВІНА ж. Бакавіна. Сусед мне прынёс брухавіны. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
БРУХАСТЫ прым. Тоўсты. Сустрэлі прадсядацяля такога брухастага, што ydeajix не абдымяш. Жырмуны Вор.
БРУХНЫ прым. Тлусты. Сусед здаў на базу вельмі брухнўю сьвіню. Каменная Русота Гарадз.
БРУХбТАЦЬ незак. неадабр. Абгаворваць, пляткарыць. Што ты на мяне там брухбтала, німа ў цябе сдвясьці. Стукалы Маст.
БРУЧКАВЁННЕ н. Лісце бручкі. Маня, ваша карова есьць бручкавёньне? Наша карова ад бручкавёньня ні ады)дзя. Вялікія Князікоўцы Іўеўск.
БРУШКОЎНІСКА (брушкбўніско) н. Поле пасля прыбірання бручкі. На брушкдўніску цялята пасўцца і гбўца. Макараўцы Бераст.
БРУШЭЧНІК м. 1. Лісце бручкі. Да} карбве брушэчніку, xaj паёсьць. Андрушоўцы Шчуч. Брушэчніку кінула сьвіням, хочуць ядуць, хочуць брэшуць наяго. Бершты Шчуч.
БРУШЭЧНІК м. 2. Ягаднік брусніцаў. Брушэчніку много, а брушніц мало. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) БРЫДА (брыдо) прысл. Дрэнна. Мама аччувая сябе яшчэ брыдо. Moj хлопяц так брыдо піша, хоць ты яму рукі паадбіваў Навасёлкі Свісл.
БРЫДЗІЦЬ незак. 1. Шкодзіць. Суседка так брыдзіла нам, што жыць ні было як. Сімакава Кар. Братэ брыдзілі адзін аднамў як маглі. Роскаш Навагр.
БРЫДЗІЦЬ незак. 2. Лаяць, зневажаць. Рэня сва)го Міколу пры ўсіх брыдзіла, што бяз прбсыпу п’е. Уша Кар.
БРЫДЛІВЫ прым. Гадлівы. Тата з намі з міскі нікблі ні еў, такі брыдлівы быў. Гейстуны Ашм.
БРЫДОЗНЫ прым. Вельмі непрыгожы. Такі ж брыдбзны хлопяц ходзіць да мае дачкі, але цяпер гэтымі дзёцьмі ні скамандуяш. Белеўцы Лід.
брыдчАць незак. Псаваць, рабіць непрыгожым. Гэтыя дбўгія кбсы брыдчаюць тво) твар, каб ты пастрыгся, быў бы прыгажэў Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
БРЫДЫ прым. Дрэнны характарам. Надто брыды е)ны чалавёк, ніколі добрага слова ні скажа, а яна звыкла, mo j нічбга. Навасёлкі Свісл.
БРЫДЭРНЫ прым. Непрыгожы. У наutaj сусёдкі брыдэрны мужык, а яна яго любіць, шкадўя надто. Жорнаўка Ваўк. БРЫЗА прысл. Непрыгожа. Ты павддзіш сябе, дачўшка, зусім брьіза. Цінявічы Маст.
БРЫЗГЛЫ прым. Абрызглы. Чуць пастаяла на слонцы малако і зрабілася брызглае, ні забёльва/ гэтым малаком, яно брызглае. Пескаўцы Лід.
БРЫЗГОТНЫ прым. Халодны. Брызгбтны сёньня дзень. Новы Двор Свісл. БРЫЗГЎЛЬ м. 1. Лядзяш. Hi еж ты гэтых брызгулёў, бо будзяш хварэць. Ліпнікі Шчуч.
БРЫЗГЎЛЬ м. 2. Матуз у сподніх штанах. Брызгўль завяжьі, a то пбрткі згўбіш. Даўбянкі Бераст.
БРЫЗГЎЛЬ м. 3. Перавясла. Дрэнных брызгулёў нарабіла, снапэ развязваюцца. Даўбянкі Бераст.
БРЫЗДЖЫ мн. Трускаўкі (клубніцы). Хадзём да нас брыжджы зьбіраць, заўтра на базар панясём. Стукалы Маст.
БРЫЗЎКЕЛЬ м. Гузік. Трэба табё прышыць брызўкель, a то німа чым зашпільвацца. Грамавічы Шчуч.
БРЫКАШЧЫ прым. Брыклівы. У нас быў брыкашчы конь, a то такаяўжо брыкашчая карбва цяпер, што рады німа. Парачаны Лід.
БРЫЛА ж. Ільдзіны на рацэ перад яе замярзаннем. Брыла плывё па рацэ, хуткорака станя. Каробчыцы Гарадз. БРЫНДАЧЫ мн. Аладкі. Напячы мне картафляных брындачбў, болый нічога ні трэба. Задворанцы Ваўк.
БРЫНДУЛІ мн. Махры. Прышы) да настбльніцы брындулі. Вярэйкі Ваўк. БРЫНДЫ мн. 1. Транты. У яго ўсё адзёньне адны брынды. Андрушоўцы Шчуч.
БРЫНДЫ мн. 2. Карункі. Прышыла да сарбчкі брынды і ўжо фарсіць, як на свята. Рудня Свісл.
БРЫСКОТЛІВЫ прым. Халодны, золкі. Цяnлёj апранфся, бо вецяр брыскбтлівы. Любанічы Кар.
БРЫСКбТНА (брыскотно) прысл. Холадна, ветрана. На дварэ брыскбтно, аж страх выхбдзіць. Зарачаны Свісл. БРЫХАЦЦА зак. Высыпацца (пра тканіну). Штапаль як пакрорш, то адразу трэба/ шыць, бо надта брыхаяцца. Падгаі Ашм.
БРЭМКАЦЬ, БРЭНГАЦЬ незак. Бразгатаць. Нешто брэмкаюць вёдры, нехто ў прымян зармоў. Бародзічы Зэльв. 1 чаго ён там брэнёая? Дарагабушка Зэльв.
БРЭНДАЦЦА незак. Сноўдацца, паволі рухацца. Цэлымі днямі стары брэндаяцца каляхлява, усё паволі даглёдзіць. Бешанкі Лід. Цэлы дзень ты брэндаўся недзя, лепш бы з бацькам па)шоў касіць. Дакудава Лід.
БРЭНДУШКІ мн. Прыпеўкі. Hi ўсякі ўмея пець брэндушкі, jix брэндушкі цікавыя, усе слухалі. Бешанкі Лід. Як мы быле маладыя, то вот пелі брэндушкі, як зьбяромся па вечарох у нас каля хаты, усю ноч праняём, a потым цэлы дзень робіш і стомы ня чуяш. Каробчыцы Гарадз.
БУБЁН м. Вытаптанае месца. Загбняць нашы каровы на гэты бубён, што яны там знб)дуць паёсьці? Нача Вор. Ну дзе ж тыя каровы дадуць малака., калі jix на бубнё трымаюць. Аядзіны Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
