Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
АГЛАДЗІЦЬ зак. Выкарміць. Ужо парсюка дббра агладзілі, калоць мбжна. Баравікі Іўеўск.
АГЛАМЭЗДАНЫ дзеепрым. Няўдала зроблены. Нё)кая агламэзданая ў цябе сардчка, хто табе такўю паімыў? Дзераўная Слон.
АГЛбТ м. Шыпшына. Ты ў пасякі як по)дзяш, то там пры дардзе аглдт расьцё, нарві, налякарство бўдзя. Заляшаны Ваўк.
АГНІВА н. Агонь. 3 красала выбіў агніва і закурыў. Сонічы Гарадз.
АГНІСКА (агніско) н. Вогнішча. Даўнёў як коні пасьвілі, агніско распальвалі на ноч. Макараўцы Бераст.
АГОЙШЫЦЬ зак. Прывесці ў парадак. Пазычыла бляхі, дык цэлую раніцу вазілася, пакўль агд)шалаяё. Кальчычы Кар. АГОННЫ прым. Гаваркі, ветлівы. Яе чалавёк быў агбнны, а сама ні такая, усё маўчыць. Цяглевічы Зэльв.
АГРАШЫЦЦА зак. Правінаваціцца, зрабіць недарэчнасць. Наш сусед аграшыўся пад старасьць, маладўю жднку ўзяў, а яшчэ году німа, як памёрла старая. Налібакі Навагр.
АГЎЛЬНІК м. Вартаўнік калгаснага пасеву. Агўльнік ужо паёхаў у пбля. Клінчаны Гарадз.
АГУРАЦЦА незак. Сварыцца, крычаць. Я ё] кажуяк на)лёпш, а яна яшчэ агураяцца. Вароны Шчуч.
АГУРЛІВЫ прым. Злосны. Ну ] агўрліваягэта баба, зь ёюлепш ні сустракацца. Дубароўшчына Дзятл.
АГУРЭЧЫШЧА н. Поле, дзе раслі агуркі. Пасадзілі картбфлю на старым агурэчышчы. Бершты Шчуч.
АГЫНАКА, АГЬІНЬ, АГЫНЬДЗЕКА (агыньдзяка) прысл. Вунь. Агынака
)дуць да насхлдпцы. Войневічы Дзятл. Агынь паляцёў вяраплан. Мілошавічы Слон. Агыньдзяка ідўць каравэ. Паўлава Слон.
АДБЁГАЦЬ зак. Пакрыцца; Наша карова ўжэ адбёгала, да бугая на фэрму вадзілі. Новы Двор Свісл.
АДБЁРНІК м. 1. Адстойнік. Пастаўлю гэта малакдў адбёрнік, то хоць лыжка сьмятаны бўдзя Малое Сяло Шчуч. АДБЕРНІК м. 2. Рэпрадуктар. Уключы мацнё) адбёрнік, паслўхаям, што перадаюць з Масквы. Лінгі Вор.
АДБІЎКА ж. Перагародка. Зрабілі адбіўку на кўхні, то ямчэ) спаць за адбіўкаў Панара Смарг.
АДБЯДОЎВАЦЬ незак. Суцяшаць, супакойваць. Тая дзёўчына як ні гарўя, а прыхбдзіць яе хлбпяц і ўсю бядў адбядбўвая. Шылавічы Слон.
АДВАЛКАВАЦЬ зак. перан. Набіць. Пападзёсься ты мнеўрукі, то я цябе добра адвалкўю. Ярошычы Навагр.
АДВАЛЬНІЦА ж. Адвал. Паеду адвязў плуг у кўзьню, адвальніцу трэба наладзіць. Каты Смарг.
АДВАНТАВАЦЬ незак. Пасціць. Наша баба кджную пятнійу адвантавала колісь. Белазораўцы Іўеўск. (Белазёраўцы) АДВЎДЗІЦЬ зак. перан. Адпрацаваць. Я ўжд адвўдзіў сваё, цяпер унўкі вўдзіцьмуць. Пацавічы Маст.
АДВЯДЗІНЫ мн. Адведзіны. Марылё, апрані каптан, вазьмі акраяц хлёба, сала, пўчык сдлі, ды пб]дзям у адвядзіны да Зосі, яна сына нарадзіла. Нізяны Ваўк.
АДВЯЗЫЧ м. Кавалак палатна з двума пруткамі, да якіх прывязваюць ніткі асновы. Прывяжў да адвязыча ніткі і пачнў ткаць. Кавалі Бераст.
АДГАДЗІЦЦА, АДГАДЗІЦЬ зак. Разлічыцца, аддзякаваць. Я табё адгаджўся, хоць праз год ці два. Падвялікае Дзятл. Пазыч ты мне грбшаў а я табе чым хбчаш адгаджў. Янканцы Ашм.
АДГАНЎЦЬ зак. Адгадаць. Заганў табе загадку, а ты адгані, нігды ні адганёш! Аюб&нічы Кар.
АДГЛЫТАЦЦА зак. перан. Апрытомнець. Moj хлдпяц як адглытаўся, заліўся сьлязьмі ад радасьці. Ясенавіца Ваўк.
АДГОДЖВАЦЬ незак. Разлічвацца, дзякаваць. Што цётка мяне гадавала, я ё) адгбджвала ўсё жыцьцё. Гарнастаевічы Свісл.
АДГЭДУЛЬКІ, АДГЭНУЛЬ прысл. Адгэтудь. Адгэдулькі дббра відаць усё. Алекшыцы Бераст. Адгэнуль цягні вярдўку, то, мбжа, што палўчыцца, і выцягням воз. Сенцяняты Смарг. аддАлеўшыся дзеепрысл. Аддаліўшыся. Мая дачка аддалеўшыся, ды яўжо затужылася па ёў Завідзіненты Астр.
адджГАць зак. груб. Набіць. Лепш маўчы, калі ні хочаш, каб цябе адджгалі. Каняўцы Зэльв.
АДДЗЁРЖАЦЬ зак. Атрымаць. Маці ўжэ ліст аддзёржала ад Мані. Раманавічы Шчуч.
АДДОЎВАЦЬ незак. Аддаваць. Сусёд мне ні адддўваў грбшы цэлы год. Дзераўная Слон.
АДДбХАЦЦА зак. Супакоіцца. Зараз вазьмў дзіця на рукі, да)ця мне аддбхацца. Літвінкі Гарадз.
АДДУДЎРАНЫ, АДДУДЫРАНЫ дзеепрым. Адтапыраны. Што гэта ў цябе кашані надта аддудўраныя, што ты схаваў туды? Жодзішкі Смарг. Напіхаў яблыкаў і па)шбў з аддудыранымі кішэнямі. Саленікі Кар.
аджАць зак. Памыць. Ты )дзі сабе, мнеяшчэ трэба аджаць плаця, я сама адажмў. Міжэвічы Слон.
АДЖбН м. застар. Дапамога ў жніве ў разлік за пазычанае. Даўнё) як пазычыш у сусёда яко} мукё, то ўлётку аджбнам ніяк ні разлічысься, усёлёто жнеш. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
АДЖбХНУЦЬ зак. Астыць. Вынясі бўльбуў сёні, няха) аджбхня там. Нягневічы Навагр.
АДЗІНОК м. Дзік-бадзяга. Вблікаў адзінбка падбіў, такі дзік, што на сані ледва ўсьцягнўлі. Бражэльцы Вор. АДЗІЧЫНА ж. Зверына. Адзічыны ў заказьніку шмат, але біць забарбняна. Уша Кар.
АДКАВЯЛІЦЬ зак. Надзьмуцца, адтапырыць вусны. Такі падзіўлівы хлбпчык, абы за што так і адкавяліць гўбу. Лелюкі Іўеўск.
адкарАстацца зак. Адчапіцца. Аедзь я ад яго адкарасталася, як прыстаў да міне. Бубны Гарадз.
АДКВІЦІЦЬ зак. Страціць апетыт. Дзіва што адквіціць дзіця ад гэта) манкі, ты яму даваў што ўсе ядўць. Шылавічы Слон.
АДКЁЖАЦЬ зак. Ачуняць. Ганна крыху адкёжала, ужо сама ў пёчы паліць. Івязянка Дзятл.
АДКІДЗІЧ м. Вялікае верацяно. Скарэ) nadaj мне адкідзіч, трэба навіць з трох верацён, каб хаця пасьпёў усё зрабіць да вёчара. Рудня Свісл.
АДКІНУЦЬ зак. перан. Адлучыць. Два тыдні ўжо прарйлд, як карбва ацялілася, тым часам і цяля можна адкінуць. Матылі Шчуч.
АДКЛАПбЧАНЫ дзеепрым. Выкананы. Наш план адклапбчаны, што было запланавана -усё зрббляно. Нагорнікі Дзятл.
АДКЛЯСЫ прысл. Выдатна. Сукёнка ў Волькі пашыта адклясы, усім даспадббы. Дакудава Лід.
АДКЎЛЯ, АДКЎЛЕКА (адкўляка), АДКЎЛЕЧЫ (адкўлячы) прысл. Адкуль. Адкўля ты прышбў? Уша Кар. Адкўляка гэтыялюдзі? Ацмінава Навагр. Адкўлячы гэтыя гўсі прышлі? Сімакава Кар.
АДКУЦАВАЦЬ зак. Пабіць. Адкуцавалі цябе за дзела, mo j маўчы. Геранёны Іўеўск.
АДЛАСТАЖЫЦЬ, АДЛЎСЦІЦЬ зак. Адрэзаць. Адластажыў гэтулькі хлеба, а ці ты яго зьясі? Казіміраўка Гарадз. (Казіміроўка) Кабты мне адлўсьціла хлеба, я б зьеў шчаўя. Чэхі Астр. АДЛЁТАК м. Прыбудова. Па)дў ў адлётак, крыху пасплю. Хорашава Навагр. адлузАць зак. перан. Пабіць. Адлузаў бацька ўвана, але шкадўючы, адно каб пастрашыць крыху. Буйкі Дзятд. адлупАсіць зак. Пабіць. Як адлупасіла ката, то боля) ні )дзе сюды. Рахавец Навагр.
АДЛЮДАК, АДЛЮДНІК м. перан. Дзікун. Вбсіп такі адлюдак, нігды ў кампаню ня)дзе, людзё] барцца. Цярэшкі Ваўк. Марысін чалавек не)кі адлюднік, нікблі ні пасядзіць зь людзьмі. Касцянева Шчуч.
АДМЭНЧЫЦЦА зак. Адпакутаваць. To ты ні плач, ужо ні падымяш мацяры, яна адмэнчылася на гэтым сьвёце. Пархімаўцы Бераст.
АДМЯНЦІЦЬ зак. перан. Набіць. Адмяньці ты яго добра, каб па чужых саддх ні лазіў за ігрўшамі. Дубароўшчына Дзятл.
АДМЯЦЁЛІЦЬ зак. Насварыцца. Сьцепаніда як адмяцёліла сва)го чалавёка, тоўцёк з хаты. Аешчаняты Смарг.
АДНАКЛЎБЫ прым. Крывы. Ты забыўся ўжэ, што ў нас быў аднаклўбы вол. Аяйкі Шчуч.
АДНАЛІЧНІК м. застар. Аднаасобнік. Адналічнікаў у насужо німа, усе калгасьнікі. Вярэйкі Ваўк.
АДНАСКІБОВЕЦ м. Адналямешны плуг. Учора араў аднаскібдўцам поле пад бўльбу. Сенцяняты Смарг.
АДНАЎЛАДбЎШЧЫНА ж. Маёмасць. Шмат у гэтаго Базыля было аднаўладбўшчыны даўнё). Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
АДНАЧАССЕ н. Адначасовасць. Сьвінаркі і даяркі ў адначасьсе да дня ідуць на фёрму. Ханявічы Свісл.
АДНІМАЧКА ж. Ануча для гаршкоў. Што ты ўзвбдзіш ліха на людзё], ды ты сама гразьнё)ійая, чым мая аднімачка. Старыя Нягневічы Навагр.
АДНЎЦЬ, АТНЎЦЬ прысл. Раз за разам, увесь час. Ад гарачыні прыхбдзілася аднўць піць вбду. Лагады Шчуч. Машыны атнўць ідуць, ні выпуска] маль'іх на вўліцу. Чарлёнка Дзятл.
АДОЛЯ ж. Перавага. Яна над ўіванам такўю адблю за)мёла, што хбча, то j рббіць, а ён аднб маўчыць. Загор’е Кар.
АДОРАК м. Прыараная баразна. На адбрку трэба пасадзіць цыбўлю. Макараўцы Бераст.
АДПАДЫ мн. Адкіды. Адпады ад лўгу выкідаюць на агарбд. Каробчыцы Гарадз.
АДПАЛЕНТАВАЦЬ (адпалянтаваць) зак. Адарваць. Дзе ж ты адпалянтавала ўжэ кавалак сукёнкі? Сухая Даліна Гарадз.
АДПАСЦІ зак. Адпасвіць. Ты гані сёньні, аяў сыббту за цябе адпасў. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы) АДПАШЧАНЫ дзеепрым. Дагледжаны. Адпашчаныя гавёчкі сталі тлўстыя. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) АДПЛАЗАВАНЫ дзеепрым. Абрэзаны на зруб. На хату ]дуць адплазаваныя бярвёньні, круглых цяпер ніхто ні кладзё. Урцішкі Іўеўск.
АДПОЙСАВАЦЬ зак. груб. Пабіць. Во зараз як адпб)саваю цябе, то адыдзяш адсюль. Касцянева Шчуч.
АДПУШЫЦЬ зак. Аблаяць. Цябе там мужчыны добра адпушылі, бо сам вінаваты. Ліпкунцы Вор.
АДПЭНДЗІЦЬ зак. Адпомсціць, адплаціць. Васіль мяне піхнўў, я яму таксама адпэндзіў. Вугольнікі Шчуч. АДПЯРЫЦЬ зак. груб. Пабіць. Ну j адпярыла я ceajzo хлбпца, што залез на Пятра да сусёдкі ў сад. Бабынічы Слон.
АДПЯЯЦЬ зак. перан. Пражыць жыццё. Я ўжо сваё адпяяў, цяпер ваша пара. Нача Вор.
АДРАЗНІ мн. Боты з адрэзанымі халявамі. Наша маладая збўла адразьні і пабёгла да мацяры. Леснікі Лід. АДРАКЙЦЬ зак. Адмаўляць. Ёнусё адракая, ніхоча прызнацца, што быўу паліцаях. Юравічы Дзятл.
АДРАЦЯНЁЦЬ зак. Змерзнуць. Ганка, ты уся адрацянёла, лезь на пёчку, пагрэ]са. Тарасюкі Гарадз.
адраявАць зак. Пражыць райскае жыццё. Што пра паноў гаварыць, яны адраявалі сваё, папілі наша) крыві. Жыжма Іўеўск.
АДРЫНАК, АДРЫНЕЦ (адрыняц) м. Прыбудова. Уадрынакзачынілі ката, бо там за-вяліся мышы. Варанкі Шчуч. Завядзі рбвар на адрыняц, бо дождж будзя. Шылавічы Слон.
АДРЫНІСКА н. Месца, дзе стаяла адрына. Трэба на адрыніску павыбіраць камёня і пасадзіць картбфлю. Багданаўцы Шчуч.
АДРЫНУТЫ дзеепрым. Занядбаны. Ён расьцё як адрынуты ў сям’і, ні з кім ні лагбдзіцца. Ханявічы Свісл.
АДСТОЯЦЬ зак. Прастаяць доўгі час. Увесь дзень адстбяла на станцыр, чакала дачкі. Міхалішкі Астр.
АДСУСЁДЗІЦЬ зак. Пасварыць, аддаліць. Ты ж усіх дббрых людзё) ад сібе адпіхнўў, усіх бацькавых сябрбў ад сваё хаты адсусёдзіў, яны мінаюць тваю хату. Тулава Зэльв. Тая Стэпка сварм языкбм усіх таварышак ад цібё адсусёдзіла. Урцішкі Іўеўск.
АДСЮЛЕКА (адсюляка) прысл. Адсюль. Яны адсюляка рбдам, яго жонка адсюляка, з нашага сяла. Быкевічы Кар.
АДТАПЎРЧЫЦЬ зак. груб. Далёка аднесці. Чаму ты адтапўрчыў аж туды ваду з вядрбм? Піронім Слон.
адтарАнчыць зак. Адправіць, адвезці. Зараз адтаранчу на станцыю, мо трафіш к абёду ў гбрад. Самаравічы Зэльв.
АДТОК м. Адсеў, страта. Адтбк вялікі людзё) у нас, мало хлопцаўу вёсцы, як па)дўцьувдіска, тоўжодахатыняёдуйр, застаюшіа ў гбрадзерабіць. Чэхі Астр. АДТЎЛЕКА прысл. Адтуль. Адтўлека вада цячэ, ні мбжна нічбга зрабіць, каб суняць. Белагурна Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
