КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Вуглавое злучэнне. 2. Які стаіць на вуглу, на перакрыжаванні вуліц. Вуглавы дом. ВУЖ // ВУЖАКА Вуж. Адна з неядавітых змей сямейства паўзуноў. Старыя вужы, скруціўшыся ў клубок, ляжалі, блішчалі на цёплых пнях, як срэбныя талеркі. Л. Дайнека. Вужака. Разм. Змяя, гадзюка. Мяне апанаваў не проста страх, а страх, змешаны з невымоўнаю гідлівасцю; кшталт таго страху я перажыў нядаўна ў лесе, убачыўшы на альховай галіне над галавою клубок вужакаў. У. Арлоў. ВУЗЕЦЬ // ВУЗІЦЬ Вузёць. Станавіцца вузейшым. Сінонім: звужвацца. Чырвоная паласа на захадзе ўсё вузела, апускаючыся за небасхіл. У. Шахавец. Вузіць. што. Рабіць больш вузкім, вузейшым. С і н о н і м: звужваць. Вузіць штаны. Вузіць рукаў. ВУЗЛАВАТЫ // ВУЗЛАВЫ Вузлаваты. 1. Які мае вузлы, вузялкі; з вузламі. Пастушок бег па вуліцы і паляскваў вузлаватаю пугаю. К. Чорны. 2. 3 патаўшчэннямі, наростамі, буграмі. Пяць чорных вузлаватых сукоў узнімаюцца ў неба, і здаецца, што гэта пальцы чыёйсьці вялізнай рукі. А. Шашкоў. Вузлавы. 1. Які з’яўляецца вузлом, месцам перакрыжавання чаго-н. Эшалон затрымліваўся на вузлавых станцыях — у Оршы, Жлобіне, Гомелі. Полымя. 2. перан. Галоўны, асноўны, самы істотны. Вузлавое пытанне. ВУЧАНЫ // ВУЧОНЫ Вўчаны. Такі, якога навучылі чаму-н.; абучаны, навучаны. А раніцай прыляцеў у балотны гарадок голуб. Усе адразу здагадаліся, што птушка ручная, вучаная чалавекам. Л. Дайнека. Вучбны. 1. Які набыў спецыяльную падрыхтоўку ў галіне якіх-н. ведаў; спецыяліст у якой-н. галіне навукі; даследчык. Партызан з першага ж дня падабаўся Маеўскаму сваёй эрудыцыяй вучонага і дапытлівасцю разведчыка. /. Шамякін. II Разм. Дрэсіраваны (пра жывёл). Вучоны мядзведзь. 2. Які мае адносіны да навукі, звязаны з навукай. Вучоны савет. Вучоная ступень. ВЫВАДАК і/ ВЫВАДКА Вывадак. Чародка звяроў або птушак адной маткі. У густой лістоце дрэў аж заходзіліся ад шчабятання маладыя вераб’іныя вывадкі. /. Дуброўскі. Вывадка. Вывад коней для агляду ці размінкі. Ранішняя вывадка стаенніка. ВЫГАДА // ВЫГОДА Выгада. Карысць, прыбытак; разлік. Да людзей у хаты ён [брыгадзір] ніколі не заходзіў, каб не сказалі, што п’е ці мае нейкую выгаду. У. Дамашэвіч. Выгода. Усё, што задавальняе максімальныя запатрабаванні, чым зручна карыстацца; прыволле. Кювет зарос густой травою. На выгодзе яна пабуяла. Цяпер яе не выкошваў чалавек, не скубла і не клычыла жывёла. М. Аўрамчык. ВЫГАДАВАЦЬ // ВЫГАДВАЦЬ Выгадаваць. Даглядаючы, вырасціць, выхаваць. Доўгі час я лічыў сваімі бацькамі тых добрых людзей, якія мяне выгадавалі. А. Кулакоўскі. Выгадваць. Старацца атрымаць якую-н. выгаду, карысць, перавагу ў чым-н. Я нічога не выгадваю для сябе. /. Шамякін. ВЫГЛЯДАЦЬ// ВЫГЛЯДЗЕЦЬ// ВЫГЛЯНУЦЬ Выглядаць. незакА. Мець пэўны выгляд. Петраш быў на год пяць старэйшы за мяне — яму падбіралася пад сорак, але ён быў увесь сівы, хоць з твару выглядаў маладжава. В. Адамчык. 2. Разм. Уважліва гледзячы, шукаць, заўважаць, знаходзіць каго-што-н. I пайшоў дзед па рынку хадзіць; ходзіць, па сваіх грашах тавар выглядае. Я. Колас. 3. Віднецца, паказвацца, быць відным. To ўзбіраецца [дарога] на пагоркі, то нырае ў нізінкі, паўз старадаўнія валуны, змрочныя руіны нямецкага дота, што страшыдлам выглядае з пясчанага кар’ера .. А. Жалязоўскі. 4. Пазіраць, зіркаць, высоўваючыся адкуль-н. 3 калідора выглядалі дзяўчаткі, а як толькі Вера ўзышла на ганак, усе сыпанулі ў клас і зачынілі дзверы. С. Грахоўскі. 3 С. М. Грабчыкаў 65 Выглядзець. зак., каго-што. Уважліва гледзячы, знайсці, заўважыць, адшукаць каго-што-н. Эшалон стаяў на апошняй каляіне: чалавек гэта ўжо ўдзень выглядзеў. К. Чорны. Выглянуць. зак. 1. Высунуўшыся з укрыцця, глянуць, паглядзець. Смалякоў расчыніў дзверцы машыны, трывожна выглянуў з кабіны. ЛіМ. 2. Стаць бачным; паказацца, паявіцца. Выглянула з-за хмар сонца, і ўсё навокал зазіхацела. I. Мележ. ВЫДЫХАЦЦА Ц ВЫТЫХАЦЦА Выдыхацца. Траціць апошнія сілы; знясільвацца. Праціўнік быў спынены, і атакі яго на гэтым участку адна за адной выдыхаліся пад нашым агнём. С. Смірноў. Вытыхацца. Траціць пах, моц, мацунак. I яшчэ што іх рабіла падобнымі да другіх — гэта тая семінарская закваска, якая так трудна вытыхаецца з настаўніка — выхаванца семінарыі. ЯКолас. ВЫКЛАДАЦЬ // ВЫКЛАДВАЦЬ Выкладаць. Вучыць каго-н. чаму-н.; выказваць, тлумачыць. Вучачыся ў Мінскім педагагічным тэхнікуме, Коласа мы сустракалі кожны дзень: Канстанцін Міхайлавіч выкладаў на старэйшых курсах методыку мовы. М. Лужанін. Выкладваць. што. 1. Вымаючы што-н. адкуль-н., класці на віду. Дзеці пільнымі вачанятамі сачылі, як Сашка выкладваў з чамадана свае цацкі. М. Даніленка. 2. Будаваць, узводзіць; абліцоўваць; высцілаць. Брыгада выкладвала сцены, вяла цяслярскія і сталярныя работы. Т. Хадкевіч. 3. перан. Падрабязна выказваць, паведамляць. Прыйшоў чалавек да Маслячка — калі ласка, заходзь у кабінет, як у сваю хату, выкладвай свае патрэбы, скаргі або просьбы. М. Пянкрат. ВЫКЛЮЧАНЫ // выключны Выключаны. 1. Выведзены са складу чаго-н. Пан кіроўнік сказаў яму спакойна: «Малец, ты выключаны са школы». ЯБрыль. 2. Спынены, перарваны; адключаны. На сцяне перастаў трашчаць не выключаны, відаць, да адказу рэпрадуктар. В. Адамчык. Выключны. 1. Які з’яўляецца выключэннем з агульных правіл, са звычайных норм. У прыродзе сустракаюцца выключныя экземпляры,— выказаўся аднойчы Валерый Самасад.— Ім дадзена болей, чым астатнім. /. Наеуменка. 2. Асаблівы, незвычайны; рэдкі. Якуб Колас — паэт вельмі «зямны». Ен рэдка шукае выключнага, яркага, экзатычнага. /. Навуменка. 3. Які з’яўляецца асаблівасцю толькі дадзенай асобы, калектыву, рэчы. Марына Паўлаўна — жанчына з выключным арганізатарскім талентам. А. Васілееіч. ВЫКРУТ// ВЫКРУТКА Вьікрут. 1. Незвычайны паварот. Сцежка з выкрутам. Скокі з выкрутамі. 2. перан. Хітрыкі пры ўхіленні ад прамога адказу, удзелу ў якой-н. справе; маскіроўка сапраўднай мэты. Ягоная галава ледзьве не разрывалася ад таго, што ён не мог зразумець новыя выкруты ворага. В. Быкаў. Выкрутка. Разм. Выхад з цяжкага становішча. Кукушкін. А чаго там разумець? Каб у іх была другая выкрутка — хіба яны малілі б мяне хрыстом-богам? КГубарэвіч. ВЫКУПЛЕНЫ // ВЫКУПНЫ Выкуплены. Такі, каго (што) выкупілі; куплены. Нарэшце, у 1929 годзе, у Швецыі і Германіі былі выкуплены чатыры белавежскія зубры. В. Вольскі.. Выкупны. Які мае адносіны да выкупу; прызначаны для выкупу. Над скляпеннямі царквы гучалі словы аб капіталізацыі аброку, аб выкупных сумах, аб шасці працэнтах выплаты ў год. У. Караткевіч. ВЫЛЕГЧЫ // ВЫЛЕЖАЦЬ Вылегчы. Прыпасці сцяблом да зямлі; палегчы (пра збажыну, травы). А перабольшваць гною нельга, бо калі перабольшым, дык бульба счарвівее, а ячмень ці яшчэ якая збажына пабуяе і вылежа. Р. Сабаленка. Вылежаць. 1. Праляжаць пэўны (патрэбны) тэрмін пасля хваробы. Міша хварэе. Ен быў прастудзіўся, не вылежаў, пайшоў рамантаваць свой грузавік. Работніца і сялянка. 2. Прабыць пэўны час у ляжачым становішчы. Яму трэба было вылежаць паўгадзіны на гарачым пяску. ВЫЛЕЧАНЫ // ВЫЛЕЧНЫ Вылечаны. Пазбаўлены ад хваробы лячэннем. Вылечаны ад запалення лёгкіх хлопчык. Вылёчны. Які можна вылечыць. Вылечная хвароба. ВЫМЕРАНЫ // ВЫМЕРНЫ Вымераны. Дакладна вызначаны па велічыні, памерах. Вымераны ўчастак зямлі. Вымёрны. Які можна вымераць; прызначаны для вымярэння. Вымерная велічыня. Вымерная рулетка. ВЫМЫСЕЛ // ЗАМЫСЕЛ Вымысел. 1. Тое, што створана фантазіяй, уяўленнем. «Вайна — мір» — класічны прыкладтаго, яктрэба вырашаць праблему суадносін мастацкага вымыслу і дакументальнай верагоднасці. Д. Палітыка. 2. Тое, што супярэчыць рэчаіснасці; выдумка, хлусня. He ўсякім вымыслам трэба верыць. Замысел. 1. Задуманы план дзеяння; намер, задума. Мне здалося, што Зар?цкі жыве нейкім новым замыслам. Я. Скрыган. 2. Асноўная думка, ідэя мастацкага твора. Я ўпэўнена, што і крытык, для таго каб лепш зразумець твор, пранікнуць у замысел аўтара, павінен умець настроіцца на хвалю яго таленту. Р. Шкраба. ВЫНАСНЫ // ВЫНОСНЫ / ВЫНОСІСТЫ // ВЫНОСЛІВЫ Вынасны. 1. Прыстасаваны для вынасу, пераносу. Пішчыкаў выйшаў з КП, сеў за столік, на якім ляжаў вынасны мікрафон радыёстанцыі. А. Алешка. 2. Вынесены за межы чаго-н.; звязаны з заўвагамі на палях кнігі або над тэкстам. У сувязі з гэтым ускладняецца і пытанне аб правілах чы тання слоў з вынасной літарай. А. Булыка. Вынбсны. 3 прамым гладкім і высокім ствалом; гонкі; выносісты. Сонца залаціла гладкія ствалы выносных соснаў, светлымі кавалкамі ляжала на ягадніку. В. Адамчык. Вынбсісты. 3 прамым гладкім і высокім ствалом; гонкі; выносны. Вось адна маладая выносістая хваінка не вытрымала першага шчодрага снегу, нахілілася. А. Кулакоўскі. Вынбслівы. Фізічна дужы, стойкі, загартаваны; здольны пераносіць усякія цяжкасці, цярплівы. Па-сялянску дужую і вынослівую, яе раптоўна падкасіла страшная, не зусім яшчэ асэнсаваная ёю сіла. В. Іпатава. ВЫНАХОДЛІВЫ // ВЫНАХОДНІЦКІ Вынахбдлівы. Здольны ствараць новае, вынаходзіць; знаходлівы. Перад Юркам і зараз, як жывы, стаяў смелы, рашучы, вынаходлівы і справядлівы капітан Немо. Я. Курто. Вынахбдніцкі. Які мае адносіны да вынаходніка, вынаходніцтва. Выхад чалавецтва за межы зямной атмасферы ў неабсяжныя прасторы космасу дае вялікі штуршок для развіцця касмічнай вынаходніцкай думкі. А. Матрунёнак. ВЫНАХОДЛІВАСЦЬ // ВЫНАХОДНІЦТВА // ВЫНАХОДСТВА Вынахбдлівасць. Здольнасць ствараць новае, вынаходзіць; знаходлівасць. Начны бой патрабуе значна больш сіл, вынаходлівасці. А. Алешка. Вынахбдніцтва. Дзейнасць вынаходнікаў. Зрабіць вынаходніцтва. Вынахбдства. Тое, што вынайдзена, прыдумана; вынік творчай працы вынаходніка. Вера, хвалюючыся, расказала Заруднаму пра сваё вынаходства. I. Гурскі. Вынашаны. 1. Стары, пацёрты ад працяглага нашэння. Над плотам паказалася Есіпава галава ў вынашанай цялячай шапцы. I. Дуброўскі. 2. перан. Абдуманы да поўнай яснасці, закончанасці. Вынашаны план. Вынашаны сюжэт. Вынесены. Які вынеслі; выдалены; выстаўлены. Вынесены з пакоя стол. ВЫПАД // ВЫПАДАК Выпад. 1. Спарт. Рэзкі рух уперад з апорай на выстаўленую нагу. Чаратун усхапіўся на калені і зрабіў выпад рукою, нібы хацеў прапароць мяне шпагаю. П. Місько.