КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Бэз. Дэкаратыўны кустарнік з ліловымі ці белымі духмянымі кветкамі. Домік стаяў за агародчыкам, сярод кустоў бэзу і кветак. Д. Скрыган. БЯДАК// БЯДНЯК Бядак. Разм. Той, хто пастаянна гаруе, бяздольны; няшчасны, варты спачування і жалю. He было другога чалавека ва ўсім Ліпаўцы, так бедна адзетага і наогул такога горкага бедака, як гэты сталяр Пятро. Я. Колас. Бядняк. Бедны чалавек; небагаты. Ураднік, старшыня, стражнік, non, нават дзесяцкія — усе агулам глумяцца з бедняка. Ц. Гартны. БЯДОВЫ // БЯДОТНЫ Бядовы. Разм. Бойкі, смелы; адчайны. Г арлахвацкі. Бядовая ты ў мяне, Нюра. Крапіва. Бядотны. Разм. Цяжкі, гаротны; няшчасны. Гэта былі звычайныя звесткі аб бядотным становішчы губерні, аб градзе, аб нечуванай хваробе бульбы, калі клубні нельга адрозніць ад гразі, аб плацяжах па закладах, аб недаборах. У. Караткевіч. БЯЛЕЦЬ // БЯЛІЦЬ Бялёць. 1. Станавіцца белым. Ноч яшчэ спала, хоць на ўсходзе пачынала бялець неба. У. Дамашэвіч. 2. Вылучацца сваім белым колерам, віднецца (пра што-н. белае). Спакваля змрок затуліў пакой, толькі ўсё яшчэ бялела ля парога печ ды шарэлі вокны. В. Быкаў. Бяліць. што. 1. Рабіць што-н. белым, выбельваць. Аднойчы маляры бялілі сцены ў новым доме. Р. Сабаленка. 2. Дасягаць белізны чаго-н. шляхам спецыяльнай апрацоўкі. Я любіў той час, калі маці бяліла палотны. /. Навуменка. БЯЛУГА // БЯЛУХА Бялўга. Каштоўная прамысловая рыба, самая буйная з сямейства асятровых. Цяжка пра гэта ўспамінаць, можа, каму яшчэ цяжэй паверыць, але ў 1909 годзе ў Дняпры каля Магілёва можна было злавіць асятра і бялугу. В. Лапцік. Бялўха. Палярны дэльфін, які ў дарослым стане мае белую афарбоўку. Бялуха таму і названа так, што яна белая. в ВАВЁРКАВЫ // ВАВЁРЧЫН Вавёркавы. Зроблены са шкурак вавёркі. Вавёркавая шапка. Вавёркавае футра. Вавёрчын. Які мае адносіны да вавёркі, належыць вавёрцы. Ад вострых вавёрчыных зубак чулася шкрабаценне, быццам дзесьці ў запечку гаспадарылі мышы. Вавёрчына мызка пацешна варушылася. /. Грамовіч. ВАГАВІТЫ // ВАГАВЫ // ВАГАЛЬНЫ Вагавіты. Разм. Даволі значны па сваёй вазе; важкі; значны. Вагавіты колас. Вагавы. Які мае адносіны да вагі. I тут жа насып чыгункі, тупіковыя пуці, вагавая будка, на якой узважваліся вагоны, нагружаныя зернем, бульбай, морквай, капустай, бо наўзбоч тупіковых пуцей якраз размяшчаліся розныя нарыхтоўчыя базы і склады. /. Навуменка. Вагальны. Які мае адносіны да вагання, уласцівы ваганню. Вагальны рух. ВАДАСКАТ // ВАДАСКІД // ВАДАСПАД // ВАДАСЦЁК Вадаскат. Спад вады з высокага, але не стромкага ўступа ў рацэ, ручаі. Плынь на вадаскаце больш імклівая, хуткая, чым на роўным месцы. Вадаскід. Гідратэхнічнае збудаванне для спуску лішняй вады з вадасховішчаў. Калі вада моцна напірала на дамбу, адкрывалі вадаскіды і спускалі яе лішкі. Вадаспад. Паток вады, што спадае са стромкага ўступа ў рэчышчы ракі. Высока ўзнімаліся пырскі ад шумнага вадаспаду, ярка іскрыліся на сонцы. Вадасцёк. Пакатае месца, па якім сцякае вада; прыстасаванне для сцёку вады (труба, жолаб). Па вадасцёках бурліла ад ліўня вада, пералівала цераз край. ВАДЗЯНІСТЫ // ВАДЗЯНЫ // ВОДНЫ Вадзяністы. 1. Які ўтрымлівае лішкі вады, вільгаці. Будзе вясна. Хоць адвячорак у пушчы яшчэ ўсё як быццам зімовы. 3 рэшткамі хлюпкага, вадзяністага снегу. ЯБрыль. 2. Слаба афарбаваны, бясколерны, бялёсы, падобны на ваду. Часалі, пілавалі, стругалі, прыбівалі, пакуль вецер не нагнаў вадзяністую, на ўсё неба хмару. В. Мыслівец. Няправільна. Выхапіў з жончынай рукі ордэр, пачаў яго мацаць, круціць у пальцах, прыслепвацца да пячаткі. He вытрымаў, нават паглядзеў праз яго на святло і, убачыўшы на паперы вадзяністыя (трэба: вадзяныя), як на грашах, знакі, толькі паверыў цяпер, што дакумент сапраўдны, не падроблены. М. К.апыловіч. Вадзяны. 1. Які мае адносіны да вады, утвораны з вады. Хмары яшчэ больш разышліся на небе, вадзяны пыл апаў, стала зусім ясна. М. Лупсякоў. 2. Які жыве, расце, існуе ў вадзе. Сітнягі ледзь шапацелі пад напорам плыні, крычаў вадзяны бугай. У. Караткевіч. 3. Які прыводзіцца ў дзеянне, рух вадою. Неўзабаве бліснула пакручастая стужка рачулкі, а потым паказаўся і вадзяны млынок. С. Александровіч. Няправільна. Туман гусцеў, распаўзаўся і паступова ўкрываў пушыстай белай коўдрай вадзяную (трэба: водную) роўнядзь. Я. Курто. У выразе: вадзяныя знакі — літары і фігуры на паперы, якія ставяцца ў час вырабу паперы і бачныя толькі на прасвет. У старадрукаваных кнігах важнае ўсё: тэкст выданняў, іх афармленне, гатунак паперы, вадзяныя знакі, фармат кнігі, пераплёт і г. д. С. Александровіч. Водны. Які маё адносіны да вады, звязаны з вадою. Адбіваюцца ў воднай гладзі магутныя шапкі векавых дубоў. А. Васілевіч. ВАДКАСНЫ // ВАДКІ Вадкасны. Які мае адносіны да вадкасцей. Вадкасныя манометры. Вадкі. Які знаходзіцца ў стане вадкасці, здольны цячы. Вадкі метал. Вадкае паліва. ВАЖАК // ВАЖАТЫ Важак. 1. Высок. Кіраўнік, арганізатар. Юнакі і дзяўчаты аднадушна прызналі .. [Сашу] сваім важаком. /. Новік.аў. 2. Павадыр статка, чарады. Здавалася, буслы свецяцца ў цемры. Вось адзін з іх, пэўна, важак, узляцеў, шырока махаючы крыламі. За ім узняліся ў вечаровае неба іншыя. Л. Дайнека. Важаты. Кіраўнік піянерскага атрада, дружыны. Па камандзе старшай важатай сцяганосцы вынеслі сцяг дружыны. А. Якімовіч. ВАЖКАСЦЬ // ВАЖНАСЦЬ Важкасць. 1. Уласцівасць чаго-н. мець вялікую вагу пры адносна невялікім аб’ёме; цяжкасць. А лёд таўшчэрны, важкасць мае. ЯКолас. 2. перан. Значнасць, пераканаўчасць. Большасць думак Багдановіча была ўвогуле першым словам, што клалася ў падваліну будучай навуковай гісторыі беларускай старажытнай літаратуры, і тым большаю была іх важкасць. А. Лойка. Важнасць. 1. Значнасць, вялікае значэнне. Чым больш чалавек усведамляе свае ўчынкі, тым большую важнасць і адказнасць маюць яны для яго. I. Грамовіч. 2. Велічнасць, саліднасць; напышлівасць, ганарыстасць. Колькі чыннасці, пагляньце, колькі важнасці ў хадзе! Туфлі рыпаюць пад глянцам: «Прэч з дарогі! Туз ідзе!» Н. Гілевіч. ВАКАЛІЗ // ВАКАЛІЗМ Вакаліз. Муз. Практыкаванне для голасу без слоў, якое выконваецца на адных галосных гуках. Калі спектакль сышоў са сцэны, п’еса пастарэла, многія спра- бавалі выконваць вакаліз у канцэртах. Але ён не гучаў. Ен быў напісаны для адзінага голасу. Г. Ланеўская. Вакалізм. Лінгв. Сістэма галосных гукаў. Вакалізм беларускай мовы. ВАКОЛІЧНЫ // ВАКОЛЬНЫ Вакблічны. Які знаходзіцца паблізу, вакол — у ваколіцы, у наваколлі; навакольны. Чуткі пра бандытаў паплылі па ўсіх ваколічных вёсках. А. Чарнышэвіч. Вакбльны. 1. Размешчаны наўкола. Шмат, вельмі шмат мёду ў вакольных лясах, а дзе мёд, там і сіла. Л. Дайнека. 2. Які ляжыць у баку ад самага кароткага шляху; кружны, абходны. Ехалі вакольным шляхам — рамізніку было загадана аб’язджаць па завулках. С. Грахоўскі. ВАКСАВАЦЬ // ВАСКАВАЦЬ Ваксаваць. што. Чысціць абутак, змазаўшы ваксай. Сёмка старанна ваксаваў свае хромавыя боты. П. Кавалёў. Васкаваць. што. Націраць, насычаць што-н. воскам. Васкаваць паркет. Васкаваць ніткі. ВАКЦЫНА// ВАКЦЫНАЦЫЯ Вакцына. Спец. Медыцынскі прэпарат для засцерагальных лячэбных прышчэпак супраць заразных хвароб. У цяперашні час прышчэпкі робяцца спецыяльнымі прэпаратамі — вакцынамі, якія вырабляюцца на заводах. Анатомія і фізіялогія чалавека. Вакцынацыя. Спец. Увядзенне вакцыны ў арганізм чалавека ці жывёлы. Прадугледжана абавязковая вакцынацыя супраць слупняку, туберкулёзу, поліяміэліту, коклюшу, дыфтэрыі. БелСЭ. ВАЛАВЫ // ВАЛОВЫ Валавы. Агульны, узяты цалкам (без уліку расходаў). Валавы збор збожжа. Валавы даход. Валовы. Які мае адносіны да вала; такі, як у вала. Валовая галава. Валовая шыя. ВАЛАСАТЫ // ВАЛАСІСТЫ // ВАЛАСКОВЫ // // ВАЛАСНЫ // ВАЛАСЯНЫ Валасаты. Пакрыты, аброслы валасамі. Саскочыўшы з палацяў, ён стаяў ля пяколка і спакойна зашпільваў сарочку на сваіх шырокіх валасатых грудзях. А. Бажко. Валасісты. Пакрыты валаскамі (звычайна пра расліны, насякомых). Зязюля з’яўляецца вельмі карыснай птушкай — яна знішчае вялікую колькасць валасістых вусеняў — гэтых шкоднікаў сельскай гаспадаркі. Беларусь. Валаскбвы. Тонкі, як волас; капілярны. Валасковы праваднік. Валасковы капіляр. Валасньі. Які мае адносіны да воласці, служыць у воласці. Валасны суд. Валасны пісар. Валасяны. Які складаецца з валасоў; зроблены з валасоў. Баласпай павесіў на крук валасяны аркан, прывязаў да нагі птушкі, выйшаў з хаты. П. Беразняк. ВАНДАЛ // ВАРВАР Вандал. 1. толькі мн. Старажытнагерманскае племя, якое заваявала частку Рымскай імперыі і бязлітасна разграбіла Рым. Многа бачылі стромы ракі на вяку — стругі ворагаў грозных, шаломы вандалаў. В. Лукша. 2. Той, хто разбурае культурныя каштоўнасці; варвар; некультурны, грубы чалавек. Мы бясконца ўдзячны сваім бацькам, старэйшым братам, сёстрам, жывым і мёртвым, што ў тое векапомнае лета 1944 года вызвалілі ад фашысцкіх вандалаў нашу любімую сінявокую старонку. М. Вышынскі. Варвар. 1. Гіст. паеард. Так старажытныя грэкі і рымляне называлі суседнія з імі народы, якія стаялі на ніжэйшай ступені развіцця. Але не надта слухаў тое чытанне Алекса, хаця і гаварылі ў святліцы, што напісаў кнігу вучоны грэк, Георгій Амартол; невыразна, суха чытаў лектар, і на твары ягоным была напісана нудота, нібы рабіў ён вялікую ласку тым, што ўвогуле згаджаўся нешта тлумачыць навакольным варварам. В. /патава. 2. Некультурны, неадукаваны чалавек; жорсткі, бязлітасны чалавек. Фашысцкія варвары нанеслі беларускаму народу агульную матэрыяльную страту на суму 75 мільярдаў рублёў. А. Жаўнерчык. ВАНДРОЎНІЦКІ // ВАНДРОЎНЫ Вандрбўніцкі. Уласцівы вандроўніку, звязаны з вандроўніцтвам. Вандроўніцкае жыццё. Вандроўніцкі характар. Вандроўны. 1. Які часта пераходзіць, пераязджае з месца на месца; які працуе не на пастаянным месцы. Вандроўны тэатр. Вандроўны кравец. 2. Тое, што і вандроўніцкі. Вандроўная натура. Вандроўнае жыццё. 3. Які не мае аселасці, вандруе з месца на месца; качэўны. Тут яшчэ вялікі кіеўскі князь Уладзімір на ўсіх стэпавых рачулках будаваў крэпасці, каб стрымаць пастаянны бязлітасны напор вандроўных орд. Л. Дайнека.