КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
ГРАБАРНЫ // ГРАБАРСКІ Грабарны. Прызначаны для земляных работ. Грабарны інструмент. Грабарскі. Які мае адносіны да грабара, належыць яму. Грабарскае ўменне. Грабарская сумка. ГРАВІРАВАЛЬНЫ// ГРАВІРАВАНЫ Гравіравальны. Які мае адносіны да гравіравання; прызначаны для гравіравання. Гравіравальнае мастацтва. Гравіравальныя інструменты. Гравіраваны. 3 выразанымі ўзорамі, надпісамі на метале, шкле і інш.; з гравіроўкай. Гравіраваныя вырабы. ГРАМ // ГРАН Грам. Адзінка вагі ў метрычнай сістэме мер, роўная вазе аднаго кубічнаіа сантыметра вады; тысячная доля кілаграма. Дзед Вячэра ўжо аж надта прывык да гэтай куплі на вока: ён памыляўся толькі на грамы. Я. Брыль. Гран. Адзінка аптэкарскай вагі, роўная 0,062 грама (звы- чайна ў выразе: ні г р а н a — ніколькі, зусім нічога). Купалаўскае асэнсаванне былога не мела ў сабе ні грана ■ музейнага рэстаўратарства. Р. Бярозкін. ГРАМАДЗЯНСКІ // ГРАМАДСКІ Грамадзянскі. 1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян; уласцівы свядомаму грамадзяніну. Адразу кінуўся ў фанабэрыю, забыўшыся на справу, на сяброўства, нават на звычайную грамадзянскую годнасць. Я. Скрыган. 2. Неваенны, цывільны, штатны. Грамадзянская вопратка не магла схаваць ад вопытнага вока бездакорную выпраўку прафесіянальнага вайскоўца. /. Новікаў. Грамадскі. 1. Які мае адносіны да грамадства; звязаны з дзейнасцю людзей у грамадстве. На новым этапе грамадскага жыцця будзе развівацца далей і форма мастацкіх твораў. В. Каваленка. 2. Калектыўны, непрыватны; які належыць усяму грамадству. Між грамадскіх палёў застаўся стаяць у лагчыне адзінокі хутар. /. Грамовіч. 3. Звязаны з работай па добраахвотнаму абслугоўванню палітычных, культурных, прафесіянальных патрэб калектыву. Старшынёй нашага сельсавета пры маім сакратарстве быў малапісьменны, але разумны чалавек. Пры ім я прайшоў першую школу грамадскай работы. П. Глебка. ГРАНАТАВЫ/ГРАНАТАВЫ2 // ГРАНАТНЫ Гранатавы'. Які мае адносіны да граната — паўднёвага фруктовага дрэва або да яго плода. Мабед гучна, трымаючы ў левай руцэ стос гранатавых галінак, чытаў літанію. В. Іпатава. Гранатавьг. Які мае адносіны да гранату — каштоўнага каменя. Гранатавы пярсцёнак. Гранатавы бранзалет. Гранатны. Які мае адносіны да гранаты. Гранатны выбух. Гранатны асколак. ГРАНЁНЫ // ГРАНІЛЬНЫ Гранёны. 3 абточанымі, шліфаванымі гранямі. Ен перакінуў нагу праз заслончык, нібы знарок паказваючы свой новы чаравік у блішчастых гранёных шыпах і падкоўцы на абцасе. В. Адамчык. Гранільны. Які мае адносіны да гранення — абточвання, шліфоўкі чаго-н.; прызначаны для гранення. Гранільная майстэрня. Гранільны інструмент. ГРОГ// ГРОТ‘/ГРОТ2 Грог. Моцны напітак з каньяку або рому, разбаўленых салодкай гарачай вадой. Здзіўлены перашэпт ззаду — столік, вядома, шчыльна абкружаны — асалода штабс-капітану. Як келіх гарачага грогу пасля цяжкага зімовага пераходу. У. Мехаў. Грот'. Штучная або натуральная пячора. Пятрусь пражыў у Артэку многа дзён. Ен мог бы з завязанымі вачыма знайсці цудоўны грот Пушкіна. М. Даніленка. Грот2. Ніжні вялікі парус на грот-мачце — самай высокай мачце на парусных суднах. Я сказаў ставіць грот, і парус пачаў падымацца. Б. Жыткоў. ГРОШ // ГРОШЫ Грош. Даўнейшая медная манета ў Расіі з 1657 да 1917 г. (да 1838 г. двухкапеечная, а пасля паўкапеечная). Спачатку ён [бацька] расклаў па слупочках медную драбязу — грашы, капейкі, двушкі, тройкі, пятачкі, потым сярэбраную, а ўжо затым пералічыў папяровыя грошы. А. Асіпенка. Грбшы. адз. няма. Металічныя ці папяровыя знакі, якія служаць мерай вартасці пры куплі-продажы; сродкі, капітал. Грошы лік любяць. Прымаўка. ГРУД // ГРУДА Груд. 1. Невялічкая горка, узгорак; сухадол. На сухім грудзе пасярод густога лесу напаткалі мноства вялікіх і малых камянёў, якія стаялі і ляжалі асобнымі купкамі. Л. Дайнека. 2. Тое, што і груда (у 1 знач.). 3 двух грузавікоў у вялікі груд згружаюць цэглу. /. Шамякін. 3. Абл. Куча галля, хворасту; лоўж. Пад зацішным кустом або ў грудзе ламачча вывела на свет першы вывадак даўгавухая зайчыха. Звязда. Грўда. 1. Куча зваленых у беспарадку прадметаў, рэчаў. Быццам вузей стала вуліца, заваленая грудамі бярвення. А. Васілевіч. 2. Замёрзлая ці засохлая гразь. Начы са дзве ці са тры ў лагчынах ля грэблі і ў аселіцах ля ракі ляжаў іней, на двары ля хлява ўзялася грудай растаптаная гразь. I. Пташнікаў. 3. Бясформенны кусок цвёрдай зямлі. С і н о н і м: камлыга. Збіваючы да крыві аб каменне і груды босыя ногі, бяжыць цыбаты Гараська Бусел. Б. Сачанка. ГРУНТАВЫ // ГРУНТОВАЧНЫ // ГРУНТОЎНЫ Грунтавы. 1. Які мае адносіны да грунту — верхняга пласта зямлі. Грунтавыя воды. 2. Які мае адносіны да грунту — саставу, якім пакрываюць палатно, рыхтуючы яго для малявання. Грунтавыя фарбы. Грунтбвачны. Які служыць для грунтоўкі — пакрыцця грунтам. Грунтовачны састаў. Грунтоўны. Трывалы, глыбокі; сур’ёзны, падрабязны; абгрунтаваны. Лабановіч здзівіўся, калі на цэлы рад яго запытанняў вучань даваў дакладныя і грунтоўныя адказы. ЯКолас. ГРЫЗНЯ // ЗГРЫЗОТА Грызня. 1. Кусанне адзін аднаго зубамі (пра жывёл). Чутно, схопяцца там [ганчак з ваўком] — грызня, гіркат, трэск — і зноў загулялі па лесе далей. М. Ракітны. 2. перан. Сварка, спрэчка, лаянка. Увесь трагізм вясковага побыту, грызня за зямлю і ўласнасць добра адлюстравана ў апавяданні С. Бірылы «Стражнік». С. Александровіч. Згрызота. Разм. 1. Душэўныя мукі, перажыванні. На Максімавым твары не заўважалася нічога такога, што сведчыла б аб згрызотах і трывогах душы. ЯКолас. 2. звычайна мн. Спрэчкі, звадкі. Добра было б жыць на свеце людзям, калі б яны маглі чытаць думкі другіх. Тады б мо не было паміж імі ні згрызот, ні непаразуменняў. Р. Сабаленка. ГРЫМЛІВЫ // ГРЫМОТНЫ // ГРЫМУЧЫ Грымлівы. Які стварае моцны шум, грукат; з громам, грымотамі. Парожняя фурманка больш грымлівая, чым з паклажай. Грымотны. 1. Які стварае гром, грымотны; з грымотамі. I шугнуў дождж налётам смелым, павіс абрусам густа-белым над гэтым лугам, над палямі і льецца коса ручаямі, бы невад цягнецца грымотны, і б’юцца кроплі ў пыл вільготны. Я. Колас. 2. Вельмі гучны, аглушальны; падобны па гучанню на гром. А там, у далечыні за лесам, пачыналася грымотная начная бойка. В. Быкаў. Грымўчы. Які моцна грыміць; шумны, гучны. Млын меле, млын меле ячмень гэты зорны, аж ходарам ходзяць грымучыя жорны. М. Танк. ГРЭЦКІ // ГРЭЧАСКІ // ГРЭЧКАВЫ Грэцкі. Прыгатаваны з зерня грэчкі. Да мачанкі маці пякла яшчэ і бліны з грэцкай або ячнай мукі. А. Якімовіч. Няправільна. Над галавой гулі пчолы — у іх была тут дарога, па якой яны ляталі з вулляў на грэцкае (трэба: грэчкавае) поле. /. Чыгрынаў. Грэчаскі. Які мае адносіны да Грэцыі, грэкаў, характэрны для іх. Грэчаскія словы, або так званыя грэцызмы, пачалі пранікаць у мову ўсходніх славян з вельмі старажытных часоў. П. Юргелевіч. Грэчкавы. Які мае адносіны да грэчкі, звязаны з грэчкай. Гудуць, бзынкаюць, перавальваючыся з гронкі на гронку грэчкавага цвету, пчолы. ЯЕрмаловіч. ГУБІЦЬ // ГУБЛЯЦЬ Губіць. 1. Нішчыць, псаваць, рабіць непрыгодным. Ад лясоў, як даведаўся Петрык, і клімат робіцца мякчэйшым, і знікаюць засухі, што губяць пасевы. А. Якімовіч. 2. Зводзіць са свету, забіваць. Маці заўсёды наказвала нам, каб мы не губілі нічога жывога. Губляць. 1. Пазбаўляцца чаго-н., пакідаючы дзе-н. па няўважлівасці; скідваць, атрасаць з сябе (лісце, пер’е і пад.). Часам адна з птушак губляла пёрка, і яно, успыхваючы на сонцы, кружачыся, павольна падала ўніз, у сінюю бездань. Л. Дайнека. 2. Пазбаўляцца часткова ці поўнасцю якіх-н. уласцівасцей, якасцей, стану. Хлапчук глядзеў на жоўты, высушаны дашчэнту твар, які губляў свой звычайны, знаёмы выраз. Э. Самуйлёнак. ГУЗАВАТЫ // ГУЗАСТЫ Гузаваты. Няроўны, з гузамі і пукатасцямі. Гузаваты ствол бярозы. Гузаваты лоб. Гузасты. 3 вялікімі гузамі. Дзед Талаш падняў вочы на .. каржакаваты гузасты дуб з магутнымі лапамі, як бы чакаючы адказу на свае сумненні. Я. Колас. ГУЛЬНЯ // ГУЛЯНКА Гульня. Занятак, які служыць для забавы, баўлення часу або з’яўляецца відам спорту. У цікавай гульні, як і ў шчырай працы, непрыкметна бяжыць час. А. Пальчэўскі. Гулянка. 1. Забава, баўленне часу; гульня. I стаяць, сумуюць санкі, не знайсці хлапцам гулянкі, бо не выпаў снег. ККірэенка. 2. Разм. Вечарынка з песнямі, танцамі, гульнямі. Эх, чаму я не скрыпач, не Янка, што заўсёды Зою праважае, што заўсёды ў клубе, на гулянках песні ёй лірычныя іграе. М. Танк. 3. Разм.. Вясёлае застолле з частаваннем. Вятох праплыў паўнеба, калі нарэшце пачала сціхаць у харомах гулянка. С. Тарасаў. ГУЛЬТАЙСКІ // ГУЛЬТАЯВАТЫ Гультайскі. Характэрны для гультая; такі, як гультай. Гультайскі характар. Гультайскае жыццё. Гультаяваты. Схільны да гультайства, крыху лянівы; ленаваты. Лідзія Яўсееўна — выдатны педагог-універсал. Яна падцягвае па ўсіх прадметах гультаяватых дзетак мясцовага начальства, піша кантрольныя работы завочнікам, на тое і жыве. С. Грахоўскі. ГУМАНІСТЫЧНЫ // ГУМАННЫ Гуманістычны. Які мае адносіны да гуманізму, гуманіста. Гуманістычныя ідэі. Гуманны. Прасякнуты павагай да людзей; чалавечны, чулы, спагадлівы. Высакароднасць працы лесаводаў, што стараюцца для людзей будучага, робіць нашу прафесію вельмі гуманнай, чалавечнай. У. Мяжэвіч. ГУМАР // ГУМОР Гўмар. Дабрадушна-насмешлівыя, камічныя адносіны да каго-чаго-н. 3 адценнем цёплага гумару малюе аўтар вобразы станоўчых сваіх герояў. Л. Арабей. Гумбр. Душэўны стан, настрой. Калі Міхайла Іванавіч быў не ў гуморы, то Ксеня Паўлаўна прымала ўсе меры, каб вярнуць мужу спакой душы і адагнаць яго ліхія думкі. Я. Колас. ГУСЛЯРНЫ // ГУСЛЯРСКІ Гуслярны. Які мае адносіны да гусляў — музычнага інструменту. Гуслярныя струны. Гуслярны звон. Гуслярскі. Які мае адносіны да гусляра, належыць яму; гусляроў. Гуслярскі спеў. Гуслярская песня. ГУТАРКОВЫ // ГУТАРЛІВЫ Гутаркбвы. Якім карыстаюцца ў гутарцы, размове; уласцівы вуснай народнай мове. Сінтаксіс Багушэвіча блізкі да сінтаксісу гутарковай мовы Л. Шакун. Гутарлівы. Схільны да размоў, ахвочы пагаварынь. С і н о н і м: гаваркі. Заўсёды гутарлівы Іван Майвеевіч цяпер упарта маўчаў.