КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
КАНСЕРВАЦЫЯ // КАНСЕРВАВАННЕ Кансервацыя. 1. Засцярога ад псавання, разбурэння спецыяльнай апрацоўкай або стварэннем адпаведных умоў захоўвання. Амаль вырашанай праблемай з’яўляецца кансерваныя крыві і захавапня яе на працягу доўгага часу. Маладосць. 2. Часовае спыненне дзейнасці, ходу, развіцця чаго-н. А ў артылерыйскім палку ўжо здымаліся з кансервацыі цягачы, адна за адной на дарогу выязджалі пушкі-гаўбіцы. А. Бачыла. Кансерваванне. Перапрацоўка прадуктаў у кансервы; прыгатаванне кансерваў. Кансерваванне харчовых прадуктаў — апрацоўка харчовых прадуктаў, каб засцерагчы іх ад псавання мікраарганізмамі. БелСЭ. KAHCEPBATAPCK1 // КАНСЕРВАТОРСКІ // // КАНСЕРВАТЫЎНЫ // КАНСЕРВАЦЫЙ НЫ Кансерватарскі. Які мае адносіны да кансерватара, уласцівы яму. Кансерватарскія погляды. Кансерватарскія прынцыпы. Кансерватбрскі. Які мае адносіны да кансерваторыі. Ен атрымаў добрую кансерваторскую адукацыю і сам цяпер працаваў у кансерваторыі. ЛіМ. Кансерватыўны. Варожы новаму, прагрэсіўнаму, прыхільны да старога, аджыўшага. Малады настаўнік — вораг дэспатызму, прымусу, усяго аджываючага, кансерватыўнага. Л. Фіглоўская. Кансервацыйны. Звязаны з кансервацыяй — засцярогай ад псавання, разбурэння спецыяльнай апрацоўкай або стварэннем адпаведных умоў захоўвання. Працягваюцца кансервацыйныя работы на Мірскім замку, ідзе аднаўленне кальвінісцкага храма ў Смаргоні. Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. КАНСТРУКТАРСКІ // КАНСТРУКТЫЎНЫ // КАНСТРУКЦЫЙНЫ Канстрўктарскі. Які мае адносіны да канструктара. Завод яшчэ не меў неабходнага абсталявання, лабараторый, канструктарскага бюро. Беларусь. Канструктьіўны. Які стварае аснову для далейшай работы; важны, істотны. Навука можа ісці наперад толькі ў абстаноўцы калектыўнага абмену думкамі, канструктыўнага абмеркавання праблем. Звязда. Канструкцыйны. Які мае адносіны да канструкцыі — будовы, узаемнага размяшчэння частак, дэталей якога-н. збудавання, механізма і г. д. 3 аўтапалігона Аляксей Паўлавіч вярнуўся сярдзіты, раздражнёны, і тут жа напісаў загад: за самавольнае ўнясенне ў новую мадэль канструкцыйных змяненняў самавольшчыкаў сурова пакараць. I. Капыловіч. КАНСТЫТУТЫЎНЫ // КАНСТЫТУЦЫЙНЫ Канстытутыўны. Кніжн. Які складае аснову чаго-н.; вызначальны. Канстытутыўныя палажэнні. Канстытуцьійны. Які мае адносіны да канстытуцыі — асноўнага закону дзяржавы. Права рэспублік валодаць тэрыторыяй і яе рэсурсамі, а таксама прадпрыемствамі на гэтай тэрыторыі выводзіцца з канстытуцыйнага суверэнітэту саюзных рэспублік, права на самавызначэнне. ЛіМ. КАНСУЛЬТАТЫЎНЫ // КАНСУЛ ЬТАЦЫ Й НЫ Кансультатыўны. Дарадчы; з дарадчымі правамі. Кансультатыўны савет. Кансультатыўны орган. Кансультацыйны. Які мае адносіны да кансультацыі, прызначаны для яе. Створаны кансультацыйныя пункты, дзе можна атрымаць патрэбную параду, адказ на хвалюючае пытанне. Маладосць. КАНТРАБАНДНЫ // КАНТРАБАНДЫСЦКІ Кантрабандны. Які з’яўляецца кантрабандай; забаронены, тайны. У часе ж вайны з немцамі пан Зыгмусь некалькі разоў перавозіў кантрабандным парадкам цара Мікалая, каб за граніцай ён мог пабачыцца і пагутарыць з Вільгельмам. Я. Колас. Кантрабандысцкі. Які мае адносіны да кантрабандыста, належыць яму. Ноч была непагодлівая. Буйны вецер хістаў вершаліны ялін і сосен, голле рыпела так, што спадзявацца на тое, што мы пачуем, як рыпіць кантрабандысцкая каламажка, было дарэмна. П. Броўка. КАНТРАЛЁР // КАНТРОЛЕР Кантралёр. Службовая асоба, якая робіць кантроль, праверку каго-чаго-н. Мяне турбуе толькі адно: раптам увойдзе кантралёр? А. Асіпенка. Кантрблер. Прыбор для рэгулявання работы электрарухавіка (у трамваях, тралейбусах, электравозах і г. д.). Ніколі яшчэ рычагі кантролера не былі такія паслухмяныя Таніным рукам. В. Гарбук. КАНТЫНГЕНТ// КАНТЫНЕНТ Кантынгёнт. 1. Сукупнасць людзей, якія складаюць аднародную ў якіх-н. адносінах групу, катэгорыю. Сёлета ў нас павялічыўся кантынгент вучняў на два класы. /. Грамовіч. 2. Устаноўленая для пэўных мэт найбольшая, гранічная колькасць (норма) чаго-н. Па ўсёй Расіі ішла мабілізацыя новых і новых кантынгентаў. М. Лобан. Кантынёнт. Адна з асноўных вялікіх частак сушы, акружаная акіянам. С і н о н і м: мацярык. Буйныя ўчасткі сухазем’я называюцца мацерыкамі, або кантынентамі, а больш дробныя — астравамі. Фізічная геаграфія. КАНФЕРАНС // КАНФЕРАНСЬЕ Канферанс. Выступленне на сцэне, звязанае з вядзеннем нраграмы, а таксама тэкст такога выступлення. He маючы перад сабой раней падрыхтаванага тэксту, ён [I. Любан] паміж двума нумарамі музыкі ўстаўляў нешта накшталт цяперашняга канферансу, звычайна досыць дасціпнага і смешнага. А. Астрэйка. Канферансьё. Артыст, які аб’яўляе нумары канцэрта і займае гледачоў у перапынках паміж выступленнямі. У гэты час перад заслонай з’явіўся канферансье, пастаяў, пакуль у зале супакоіліся, і аб’явіў першы нумар праграмы. У. Ляўданскі. КАНФУЗЛІВЫ // КАНФУЗНЫ Канфўзлівы. толькі з адуш. наз. Які лёгка канфузіцца, бянтэжыцца; сарамлівы. На фронце не быў ні палахлівым, ні канфузлівым, а тут — канфузіцца. 3. Бядуля. Канфўзны. толькі з неадуш. наз. Які канфузіць, ставіць у няёмкае становішча. Ніхто з нас і не думаў, што ўся гэта даволі паспяховая ў пачатку справа прыйдзе да такога канфузнага канца. ЛіМ. КАНЦЭНТРАВАНЫ // КАНЦЭНТРАЦЫЙНЫ // КАНЦЭНТРЫЧНЫ Канцэнтраваны. Які характарызуецца высокай канцэнтрацыяй. У вельмі моцнай канцэнтраванай салянай кіслаце змяшчаец- ца каля 40 % хлорыстага вадароду. Такая кіслата «дыміць» на паветры. Хімія. Канцэнтрацыйны. У выразе: канцэнтрацыйны л агер — месца масавага зняволення і знішчэння барацьбітоў за дэмакратыю і сацыялізм, ваеннапалонных і інш. He скарыстаў Макар Шаблін і магчымасці ўцячы з канцэнтрацыйнага лагера, куды яго адправілі гітлераўцы. Р. Шкраба. Канцэнтрычны. 1. Які мае агульны цэнтр; з агульным цэнтрам. Светлыя плямы ліхтароў заблыталіся ў вільготных, бліскучых галінках дрэў .. I ад святла галіны блішчэлі канцэнтрычнымі кругамі, блішчэлі, як блішчыць летнім ранкам роснае павуцінне дзе-нідзе ў лесе, між дрэў. У. Караткевіч. 2. Заснаваны на канцэнтрызме — паўтаральнасці вучэбнага матэрыялу праграм ніжэйшай ступені навучання ў праграмах наступных яго ступеней. Нашы падручнікі па мове заснаваны на так званай канцэнтрычнай сістэме: тэмы паўтараюцца, але змест іх пастаянна паглыбляецца, кожны раз даюцца новыя звесткі, і такім чынам вучань набывае больш глыбокія веды па прадмету. Народная асвета. КАПАТЛІВЫ // КАРПАТЛІВЫ Капатлівы. Разм. Марудлівы, непаваротлівы. Нейкі ж вельмі капатлівы ён чалавек: здаецца, і не сядзіць склаўшы рукі — робіць увесь час, але і да палавіны яшчэ не дайшоў, хоць час было б і канчаць гэту работу. ЛіМ. Карпатлівы. Які патрабуе шмат увагі, цярплівасці; старанны, руплівы. Цяжкія гэта былі пошукі — патрабавалася карпатлівая даследчая праца. ЛіМ. КАРАНАВАНЫ // КАРАНАЦЫЙНЫ Каранаваны. Надзелены манархічнай уладай; вянчаны на царства. Апошні расійскі імператар Мікалай II быў каранаваны ў 1894 г. Каранацыйны. Які мае адносіны да каранацыі — урачыстай цырымоніі ўскладання кароны на манарха, які ўступае на прастол. Каранацыйныя ўрачыстасш. КАРАНАСТЫ // КАРАНЕВЫ // КАРАНІСТЫ // КАРЭННЫ Каранасты. 1. Які мае тоустыя, моцныя карані. Дуб галлё распусціў каранасты над ім [курганом], сухазелле у грудзі ўпілося. Я. Купала. 2. Невысокі, шыракаплечы, моннага целаскладу (пра чалавека). Сінонім: каржакаваты. У пакой, атрымаўшы дазвол, увайшоў каранасты барадач у ватоўцы, у высокіх юхтовых ботах. /. Шамякін. Каранёвы. 1. Які мае адносіны да кораня (дрэва, расліны і г. д.). У журавіны ішлі бабы з усёй вёскі, з мяшкамі і вялікімі круглымі белымі каранёвы.мі кошыкамі — ішлі на ўвесь дзень, з дзяцьмі. /. Пташнікаў. 2. Які мае адносіны да кораня слова; карэнны (у 3 знач.). Каранёвая марфема. Каранёвы галосны гук. Караністы. 3 шырока разгалінаванымі каранямі; перапленены каранямі. Лабановіч уздыхнуў лягчэй, як бы з яго плячэй зваліўся нейкі цяжар, бо дарога, траская і караністая, і лес усё ж такі дакучылі яму. Я. К.олас. Карэнны. 1. Спрадвечны, пастаянны. Большасць карэнных местачкоўцаў, асабліва мужчын, яшчэ ў калектывізацыю падаліся на чыгунку — у стрэлачнікі, грузчыкі. /. Навумёнка. 2. Які закрапае асновы чаго-н.; асноўны, самы істотны. Рэвалюцыя карэнным чыпам змяніла лёс беларускага народа. А. Адамовіч. 3. Які мае адносіны да кораня слова. Пасля зычнага прыстаўкі карэннае і пераходзіць у ы, напрыклад: с-ыграць, раз-ыграць, пад-ысці, пад-ымчацца, безыдэйны. Беларуская мова. КАРДЫНАЛЬНЬІ // КАРДЫНАЛЬСКІ Кардынальны. Галоўны, важны, самы істотны. На працягу ўсяго свайго творчага шляху захаваў Дастаеўскі палымяную цікавасць да самых істотных, кардынальных праблем чалавечага існавання. /. Навуменка. Кардынальскі. Які мае адносіны да кардынала, належыць яму. Але сёння Эразму верылася ў лепшае. Дыпламатычныя перамогі ўжо блізка. Іхняй зарукаю будзе кардынальская мантыя, якую дапаможа атрымаць ліра Гусоўскага. У. Арлоу. КАРОБАЧНЫ // КАРОБЧАТЫ Карббачны. Які мае адносіны да каробкі. Каробачная майстэрня. Карббчаты. Які мае выгляд кораба; выгнуты. Аўтамат быў новы, зараджаны доўгім каробчатым магазінам. А. Якімовіч. КАРОНІСТЫ // КАРОННЫ Карбністы. 3 вялікай кронай — каронай дрэва. С і н о н і м: купчасты. Кароністае дрэва. Кароністая ліпа. Карбнны. 1. Які мае адносіны да кароны — царскага галаўнога ўбора. Кароннае войска стаяла кругом, мястэчкі і сёлы карала агнём. А. Вялюгін. 2. Лепшы, найбольш удалы. Каронны нумар праграмы. Каронная роля артыста КАРОСЛІВЫ // КАРОСТАВЫ Карбслівы. Хворы каростай; у каросце. Сям-там грэліся на сонцы карослівыя сабакі. М. Лынькоў Карбставы. У выразе: кароставы клешч — клешч, як.і выклікае і пераносіць каросту ў жывёл і чалавека. Кароста — заразная хвароба скуры чалавека і жывёлы, узбу джальнікі якой кароставыя кляшчы. БелСЭ. КАРУНДАВЫ // КАРУНКАВЫ Карўндавы. Які мае адносіны да цвёрдага мінералу — ка рунду. Карундавыя іголкі для патэфонных пласцінак. Карўнкавы. Які мае адносіны да карункаў — ажурных вы рабаў для аздобы бялізны, адзення; зроблены з карункаў; падобны на карункі. Яна была ў доўгай сукенцы з карункавым каўняром і та кімі ж манжэтамі, у капелюшы з букецікам прыколатых да яго штучных пралесак. Л. Арабей.