Слоўнік з малюнкамі
Мікола Яленскі
Выдавец: Народная асвета
Памер: 264с.
Мінск 1994
Хто не любіць летні дождж, каб пабегаць басанож!
ботннок — чаравік (у чаравіку)
Туп-туп, чаравік, не ляніся, туды-сюды, чаравік, павярніся.
бревно — бервянб
Кот сядзіць на бервяне, упарта глядзіць на мяне. Пазнаў ці не?
бредмть —трызніць
Хлопчык трызніць праз сон.
Хлопчык хворы. У яго тэмпература.
брелок — бірўлька, брыжык (на бірўльцы, на брыжыку)
На бірульцы ключы.
Яны не згубяцца так!
бровн — брбвы (на брбвах, на брывах)
Ідзе — сам гнеў і сама бура, са лба на бровы збегла скура.
Якуб Колас
бросать — кідаць
Пёрка далёка не кінеш.
бруснмка — брусніцы
Ідуць у брусніцы дзеўкі, маладзіцы.
Якуб Колас
брюква — брўчка (у брўчцы)
Агарод наш вось такі: бручка, рэпа, буракі, кроп, салата, агуркі.
брюкн — штаны
Калі ранак настае —
гора ад Фядота:
— Хто надзеў штаны мае?
Куды збеглі боты?
I. Муравейка
бублмк — абаранак (у абаранку)
Прынёс у школу зранку ён вязку абаранкаў.
Пакуль закончыўся ўрок, ад вязкі той — адзін шнурок.
Артур Вольскі
бугор — лагорак (на пагбрку)
На пагорку стаіць дом, а ўнізе бруіцца ручаёк. Ад хаты да ручайка вядзе сцежка. Па ёй гусі і качкі ходзяць у ручаёк купацца.
будмльнмк — будзільнік
Будзільнік людзей будзіць.
будто — быццам, нібы
Вось дык конік — дзіўны нейкі, быццам сшытак у лінейку!
Л. Рашкоўскі
будуіцее время — бўдучы час
Дзеясловы будучага часу адказваюць на пытанні: што зробіць? што будзе рабіць?
букашка — кузўрка (аб кузўрцы)
Кузўркі розныя і мушкі свае спраўляюць гулі-гушкі і так танюсенька гудуць, што ледзьве-ледзьве можна ўчуць.
буква — літара (у літары)
Літары жывуць у згодзе, дружбакі яны заўжды. Іх заменіш — і выходзяць словы новыя тады.
П. Прануза
букварь — буквар, лемантар (у буквары, у лемантары)
Буквар, ці як раней казалі лемантар,— першая кніга школьніка.
булавка— (на шпільцы)
Гузік лень прышыць Піліпу: куртку шпількай зашпіліў.
бульон — булён
Лявон, булён — выйдзі вон!
(Лічылка)
бумага — (на папёры)
Прынясіце ліст паперы, што шырэй за нашы дзверы, што вышэй за нашу шафу,— намалюю вам жы-ра-фу.
Васіль Вітка
буравчнк — (у свярдзёлку)
У гаспадарчай краме куплю свярдзёлак, гэблік. Я хачу стаць цесляром.
бусы — церкі
Алеся і Марына зрабілі з рабіны пацеркі.
Надзелі і радуюцца, што ні ў кога такіх няма.
Модныя пацеркі! Праўда?
бутерброд — бутэрбрбд, лўсцік
Пакладзі на лустачку хлеба кавалачак сыру — вось і бутэрброд.
А лепш сказаць — лусцік.
бутылка— 5у (у бутэльцы)
У бутэльцы цудоўны напітак «Журавінка».
На бутэльцы прыгожая этыкетка.
быстро — хўтка, ббрзда
Набліжалася восень да нас ціхутка.
Уцякала лета ад восені хутка.
У. Дубоўка
быстрей —
— Алесь, сынок... ідуць кароўкі!
Бяжы хутчэй, рассунь засоўкі!
в
в, валенкй, Васйлйй, вверх 24
в — у
У родным краі, як у раі.
валенкм — валёнкі
Я пасу авечкі каля самай рэчкі, воўна ў іх бялюткая, мяккая, танюткая.
Будзе на валёнкі, будзе на панчошкі і на рукавічкі застанецца трошкі.
А. Дзеружынскі
Васнлнй — Васіль (у Васіля)
Прычапіўся Апанаска, просіць Васіля: — Падражніся, калі ласка, пасмяюся я. — Апанаска босы ходзіць у спадніцы, заплятае косы, носіць завушніцы...
М. Маляўка
вверх — угарў. угбру
Тым часам сонца выйшла ўгору.
Якуб Колас
25 вдруг, ведёрко, вежлйвый, везде, вереск
вдруг — раптам, раптбўна
Муха думала аб нечым, муха ўпала раптам з печы. Прыляцелі камары і звіняць, як дактары: — У пасцельку, муха, ляж, зробім мы табе масаж.
С. Шушкевіч
—вядзёрца (у вядзёрцы)
А нашто табе вядзерца так патрэбна, дзетка?
— Паліваць з вядзерца буду ў садзе летам кветкі.
А. Дзеружынскі
вежлмвый — вётлівы
I надзьмуты, і сярдзіты вельмі «ветлівы» Мікіта! Ен паклаў свой «добры дзень» у партфель або ў кішэнь?
Эдзі Агняцвет
везде — усюды, скрозь
Настане ноч — і ўсюды ціха, хіба завые дзе ваўчыха...
Якуб Колас
вереск — вёрас
Чарадзейны верасень расквітнеўся верасам.
А. Дзеружынскі
верстак — арштаі (на варштаце)
На варштаце я працую, дошкі гэблікам габлюю.
вертеть — круціць
Крўціць галоўкай круцігалоўка.
Птушцы мянушку прыдумалі лоўка.
Васіль Вітка
вес — (па вазё)
He ведаем самі, ці верыць вазе.
калі слон важыцца на адной назе.
весы — вагі, шалі
На вагі ўскочыў пеўнік сам. Заважыў: роўна кілаграм.
А. Грачанікаў
ветвь, веточка — ■ наг галін? (на галінцы)
— Галінка-вярбінка,— прасіў верабей,— мо пакалыхала б маіх ты дзяцей?
Максім Танк
ветренмца — кураслёп
Днём і ноччу куркі гуляюць у жмуркі. Нават певень аслеп — бо зацвіў кураслеп.
В. Зуёнак
ветччна — вяндліна
Кожны ласы на вяндліну і кілбасы.
вечереть — змяркацца
Тым часам стала і змяркацца.
— Панове! Час, ой, час збірацца!
Якуб Колас
веіць — рзч (на рэчы)
Што за рэч: паглядзіш на яе — сябе ўбачыш?
взгляд — пбзірк, пбгляд (у пбзірку, у пбглядзе)
Цікавасць Яську забірае,
і не дае ніяк ён веры, і погляд кідае на дзверы.
Якуб Колас
взрослый — царбслы, сталы
Дарослыя і дзеці вітанне шлюць вясне...
М. Хведаровіч
вмдеть — бачыць
I бачу лес я каля хаты, дзе колісь весела дзяўчаты спявалі песні дружным хорам.
Якуб Колас
вмлка — відэлец (на відэльцы)
Аладкі кроілі ў квадраты (хоць геаметрыі не зналі) і на відэльцы іх чаплялі.
вйнйтельный падеж, вйнт, вйсок, вкус, вкусный, влага, 28 Владіімйр, вместо
вмнмтельный падеж — вінавальны склон
Каго? Што?— пытанні вінавальнага склону.
вннт — шрўба
Што ў Алеся ў кішэньках?
Шрубы, фанцікі і семкі.
вмсок — скронь (на скроні)
Пасівелі скроні у бабулі Тоні.
вкус — смак
Ну, дзядзька, як на смак, прызнайся?
— Паскудства, брат, і не пытайся.
Якуб Колас
вкусный (вкусная) — смачны (смачная)
Згатавала Саша кашу для Машы, Маша Сашы ўдзячная — каша ў Сашы смачная.
М. Пазнякоў
влага — зільгаць
Як называецца вільгаць, якая ўначы асядае на траву, лісце?
Владкммр—Уладзімір (пры Уладзіміру)
Імя Уладзімір некалі абазначала «валодаць мірам» (светам).
вместо — замёст
А на трэцяе ў нас замест кампоту квас.
внезапно — раптам, неспадзявана, знянацку
Неспадзявана госці прыехалі.
Добрым гасцям заўжды рады!
внешнмй — вбнкавы, знёшні
За знешнім выглядам сачыць — прыгожым і здаровым быць!
внммательно — ^ажліва
Кнігі мы не забываем, кнігі ўважліва чытаем.
А. Александровіч
внук — унўк [пры ўнўку)
Дзед вады папіў са смакам і сказаў унуку: — Дзякуй!
П. Сушко
внучка—унўчка (аб унўчцы)
Ёсць у мамы дочка, ёсць у бабкі ўнучка, дзесяці гадочкаў унучка-беларучка.
Васіль Вітка
водяной—вадзянік [аб вадзянікў)
Вадзянік жыве ў вадзе. А дзе? Нідзе!
военный — ^йскбвы
Вайсковая служба цяжкая, але патрэбная.
Вайскоўцы абараняюць Радзіму.
вожжм — іёйцы
Еду на кані. Лейцы ў руках трымаю. Канём кірую. Пацягну лейцы правай рукой — і конь управа ідзе, пацягну левай — і конь улева.
возвраіцаться — іяртацца
Я самы шчаслівы, багаты, вяртаюся з лесу дахаты. I. Муравейка
воздух — р (у павётры)
Зірнулі хлопцы на Антося, і сліну ўсе яны глынулі, паветра носам зацягнулі.
Якуб Колас
возможно — магчыма, мабыць
— Мабыць, штось ёсць-такі на свеце! — на матку тут зірнулі дзеці.
Якуб Колас
вокруг — навбкал, вакол, наўкол
I ціха ўсё вакол. Маўчалі пад белай посцілкаю далі.
Якуб Колас
волдырь — пухір
Апёк Ромік ручку. Пухірчык ускочыў на пальчыку. He плач, Ромік! Пухір хутка знікне!
волк — зоўк
А воўк імчыцца, снег здзірае, і толькі хвост яго мільгае.
31 волна, волосы, волчонок, волшебный, вопрос, вопросйтельный знак, воробей
волна — хваля (на хвалі)
Плывём у ранішнім тумане мы з бацькам на катамаране. Катамаран гайдаюць хвалі, а я кручу, кручу педалі.
У, Скарынкін
волосы — валасы
Заласы, як лён: бялявыя, мяккія.
волчонок — ваўчаня
Ваўчыца корміць ваўчаня.
Ваўчаня пад'ела і давай дурэць.
волшебный — ірадзёйны
Самыя цікавыя казкі — чарадзейныя.
У іх добры чарадзей перамагае зло.
вопрос — лытанне
Мільён пытанняў у запас
з сабою носіць Апанас.
Эдзі Агняцвет
вопросмтельный знак — льнік
У канцы пытальнага сказа ставіцца пытальнік.
воробей — ерабей
Трашчыць мароз, страляе, закоўвае зямлю.
I холадна, і зябка у полі вераб'ю.
К. Камейша
ворон, ворота, воротнйк, восклйцательный знак, воскресенье, 32 воспаленне, воспйтанный
ворон—крумкач (на крумкачы)
Крумкач крычыць — чакай непагоды.
ворота —
А ў тым замку —
трое брамак, адна вежа, пяць мастоў і байніц, напэўна, сто.
П. Сушко
воротннк — каўнёр (на каўняры)
Каўнер з рудое ламы папрасіла Маша ў мамы і ўгаварыла бабку, каб дала адзець ёй шапку. Думала зайсці ў Дом мод, але Машы трэці год.
С. Грахоўскі
восклмцательный знак — клічнік
У канцы клічнага сказа ставіцца клічнік.
воскресенье — нядзёля
Красуня нядзеля абновы надзела.
Васіль Вітка
воспаленме — запалённе
Андрэйка хворы: у яго запаленне лёгкіх.
He бядуй, Андрэйка! Доктар прагоніць хваробу.
воспмтанный — хавань
Выхаваны чалавек думкі другога згадвае.
воспнтатель, восток, восторг, вот, вперёд
в
восток — (на ўсхбдзе)
На ўсходзе
неба грае
пераліўным блескам.
Сыпле золата
над гаем
і над пералескам.
Якуб Колас
восторг — захаплённе
Юрасік быў у захапленні ад цырка: гімнасты, клоуны, дрэсіраваныя звяры — усё яму надзвычай спадабалася.
вот — >ось
Вось грыбочак шэрабокі, паглядзі, які высокі.
М. Гамолка
вперёд — іёрад
Раз — налева, два — направа, крок наперад, крок назад.
3. М. Яленскі
впечатленне — уражанне
Сябры дзеляцца ўражаннямі пра лета. Костусь адпачываў на моры, Антось — у летніку. Але найбольш уражанняў было ў Алёшы: усё лета ён правёў у дзядулі і бабулі на вёсцы.
врач — лёкар, дбктар (пры лёкару, пры дбктару)
Лекар лечыць людзей лекамі, лекавымі травамі.
вредный — шкбдны
Шкодны, як тхор.
время — час
Эх, час касьбы, вясёлы час!
I я ім цешыўся не раз.
Якуб Колас
врун — ілгўн, манюка
Ілгун ілжэ другому і сам не верыць нікому.
всаднмк — кбннік (аб кбнніку)
На гербе Беларусі коннік на белым кані.
все — усё
Ах, як гэта радасна ведаць, што, лічачы сябрам сваім, усе цябе любяць і вераць, што крыўды не зробіш ты ім.
Н. Гілевіч
35 всегда, вспомйнать, встреча, встречать, вторнйк, второй, второстепенные члены предложенйя
всегда — заўсёды, заўжды
Нам заўсёды ўсё па густу: каша, бульба ці капуста.
За сталом у нас заўжды цішыня ў час яды.
А. Александровіч
вспоммнать — згадваць
Згадай прыемнае ў жыцці, будзе весялей.
КНІГІ ОНЛАЙН
