Слоўнік з малюнкамі
Мікола Яленскі
Выдавец: Народная асвета
Памер: 264с.
Мінск 1994
У калясцы маленькая Настачка. Усміхаецца, гудзіць, з цацкамі гуляе.
комната — пакбй (у пакбі)
Што такое?
Што такое?
Чыстым стала ўсё ў пакоі.
Р. Барадулін
конура — бўдка (у бўдцы)
Я зрабіў з вулля старога будку-хатку для бульдога, задаволены бульдог, што яму я дапамог.
Р. Аўчыннікава
конфета — цукёрка (на цукёрцы)
Смачныя цукеркі ў нашага Валеркі, Ды ад іх у класе лётаюць паперкі.
П. Прануза
копмлка — скарббнка (у скарбонцы)
Грошы ў скарбонку
Грыша збіраў, збіраў і скнараю стаў.
копчёностм — вяндліна
Мама ў лагер прыязджала, напрывозіла ўсяго: пяць кіло вяндліны, поўны кош маліны, вязку абаранкаў і бітон смятанкі.
В. Іпатава
корень — кбрань (у кбрані)
Дрэва расце з кораня.
Слова — таксама.
корзнна — кбшык (у кбшыку)
У бары грыбы бяры, бор напоўніць кошык, бо сяголета ў бары на грыбы раскоша.
Ю. Голуб
кормдор — калідбр (на калідбры)
Ен бяжыць па калідоры, аж гудзе падлога.
А казаў, што вельмі хворы, ледзь трымаюць ногі.
П. Прануза
корнчневый — руды
Руды грыб, рудыя вочы, рудыя валасы, рудая шляпа. А яшчэ што?
корка (хлеба) — скарынка (на скарынцы|
Пахне
хлебная скарынка
цёплым ветрыкам, хваінкай.
А. Дзеружынскі
коробка — пўшка, карббка (у пўшцы, у карббцы)
Пушка запалак танная, але працы патрабуе шмат.
коршун — каршўн
Раз, два, тры, чатыры, пяць.
Каршуны не хочуць спаць. Хочуць есці, хочуць піць, хочуць пеўніка ўхапіць.
С. Грахоўскі
корь — адзёр (пры адзёры)
Хварэць на адзёр.
Костя — Хастўсь (аб Кастусю)
Я пайшоў у першы клас. Кім, Пятрусь,
А са мной — Каця, Саша
Сяргей, Тарас, і Кастусь.
Клава, Зіна, М. Чарняўскі
косуля — казўля (на казўлі)
Па гарах ды лагчынах ад зубоў ад ваўчыных задавалі лататы, пазбівалі капыты. Чаравічкі б абулі, ды не маюць іх казулі.
В. Зуёнак
котёнок — кацяня
А качаня і кацяня
паміж сабою як радня.
Васіль Вітка
кофе — кава
Ад шкляначкі кавы будзеш рухавы.
кочка — кўпіна
Даўгацыбы, даўганосы бусел жабу пераносіў. Па балоце ішоў каля купін, каля карчоў, вады ў боты набраў, кашулю парваў.
У. Карызна
крапнва — крапіва
Крапіва, крапіва, ты пякучая трава, ты такая злючка, апякла мне ручкі.
А. Дзеружынскі
красмвый — прыгбжы
Вось як цяпер перада мною ўстае куточак той прыгожа.
Якуб Колас
краснть — фарбаваць
Маляр фарбуе сцены дома. А дом той мўляр будаваў.
краска — фарба
I сабрала неба фарбы колераў дзівосных...
Якуб Колас
красный — чырвбны
А ў агародзе мак чырвоны, раскрыўшы гожыя лісточкі, з іх ткаў прыўдалыя вяночкі вакол галоўкі маладзенькай, такой прыгожай, зеляненькай.
Якуб Колас
красота — прыгажбсць (аб прыгажбсці)
Вішні расцвітаюць каля нашых вокан...
Ах, якая радасць, прыгажосць навокал!
В. Шымук
красочный — маляўнічы
Маляўнічы беларускі край!
Бацькаўшчына мілая мая!
краюха (хлеба) — акраец, лўста, скіба (на акрайцы, на лўсце, на скібе)
Жыве ў цёмным лесе спагадлівы зайчык, каго ні сустрэне, дасць хлеба акрайчык.
П. Граніт
крем (сапожный) — закса
Тата наш перад работай чысціць ваксай свае боты.
крепкмй — мбцны
Моцны, як мур. Пра каго так гавораць?
крест (крестнк) — крыж (крыжык)
Стаіць там крыжык-сіраціна, сівенькім мохам ўвесь убраны, з павязкай белай, даматканай.
Якуб Колас
кровать — лбжак (на лбжку)
— Ты чаму, Анютка, ходзіш так ціхутка?
— А таму, што ў ложку брацік спіць, Сярожка.
М. Хамянкоў
кролмк — трус
Вось ужо з паўмесяца ёсць у нас трусы. Вочы жарам свецяцца, нібы снег — вусьі.
У. Карызна
кружево — карўнкі
У нашай Марылькі тоненькі кручок, вяжа Марылька карункі на ручнічок.
кружка — кўбак (у кўбку)
Бабка доіць днём Падласку, Косцік просіць шчыра: — Надаі мне, калі ласка, кубачак кефіру.
М. Скрыпка
■ к
кружок — гуртбк (у гурткў)
Хутка ў шахматны гурток запісаўся Калабок. Стаў вучыцца, стаў гуляць, пешкі мог перастаўляць.
А. Дзеружынскі
крупный — буйны
Залацісты, буйны яблык, быццам сонейка малое.
I. Муравейка
крыльцо — ганак (на ганку)
Рассыпаў снежаньскі світанак срабрысты іней па зямлі.
Сняжку падкінуў ён на ганак, марозам лужыны зашкліў.
крынка — гладыш, збан, гарлач
На палянцы куніцы сабіралі суніцы: — Гэта будзе на варэнне, гэта будзе на кампот...
Адну ягаду ў гарлачык, а чатыры ў рот.
М. Хведаровіч
X. Жычка
крыша — дах, страха (на даху, на страсё)
I толькі комінак гаротна над дахам высіўся маркотна.
Якуб Колас
кто — хто
— Згадай, Кастусь,— Алесь пытае,— хто першы ў госці завітае?
— Ну, хто ж? вядома — Юрка, дружа.
— Чаму? — Бо мёд ён любіць дужа...
Якуб Колас
кувшмн — збан
Лісіца галаву ў збан засунула, а выцягнуць не можа. Так і пайшла са збанам на галаве паратунку прасіць.
кувшмнка — гарлачык (у гарлачыку)
Папярхнуліся дажджом жоўтыя гарлачыкі.
Прыкрываюцца лістом, скачуць, быццам мячыкі.
Р. Барадулін
кувыркаться — куляцца
Мішка лазіў па шасце, весела куляўся.
I штукарствамі яго кожны захапляўся.
I. Шуцько
куда — уды
Куды ні глянь — усё ў настроі і ў добрай згодзе між сабою.
Якуб Колас
куда-то — кудысьці
Цьмее сонечны блакіт, і плыве кудысьці кіт. За кітом тым — кавуны,
стопудовыя яны.
Гэта воблакі і хмары, што над намі ў абшары.
Р. Яўсееў
кузнечнк — кбнік (на кбніку)
Жучкі і конікі трашчалі
кузнец — каваль (аб кавалю)
Каваль хоць і не гне падковы, ды робіць людзям шмат паслуг. Ён змайстраваць дэталь гатовы, наладзіць барану ці плуг,
Артур Вольскі
кузннца — кўзня (у кўзні)
Звон ад кузні на ўсю даль — тут каваль гартуе сталь.
С. Шушкевіч
кукла — лялька (на ляльцы)
Малая Хрысцінка гаворыць матулі: — Звяжу я хусцінку для лялькі Ганулі.
А. Дзеружынскі
кукольный — лялечны
Лялечны тэатр прыехаў да нас на гастролі.
Мы пойдзем у тэатр усім класам. Там весела і
цікава.
кукушка — зязюля (у зязюлі]
Ты, зязюля, не кукуй, не кукуй! Ты, шэрая, не кукуй, не кукуй!
курносый — кірпанбсы, кірпаты
I з чым нос дзядзькі параўнаць, каб выйшаў ён такі, як трэба: ну, нос кароткі і таўсматы, ды досыць спрытны, хоць кірпаты.
Якуб Колас
к
кусок, кушать, ладонь, лакомйться, лакомство, ласкать, ласточка
кусок — кавалак (у кавалку)
Без кавалка хлеба кепская бяседа.
кушать — ёсці
Сеў есці — еш, будзеш гаварыць — язык праглынеш.
ладонь — далбнь (на далбні)
А дзядзька сеў курыць на ўслоне, злажыўшы шчыльненька далоні.
Якуб Колас
лакоммться — іасавацца
Мядзведзь любіць ласавацца мёдам.
лакомство — ласўнак (аб ласўнку)
Цукеркі, пернікі, арэхі — ласункі дзецям для ўцехі.
ласкать — пёсціць, лашчыць
Матуліны рукі нас песцяць, галубяць.
ласточка — ластаўка (ластаўцы)
Ластаўка-ластаўка, шчабятушка-птушка — чорненькія крыльцы, беленькае брушка.
А. Дзеружынскі
лев, лежебока, лезвйе, лекарственные травы, лекарство, лента, Д
лентяй
лев — леў
Я галодны, страшны леў — з самай раніцы не еў.
Васіль Вітка
лежебока — лёжань, абіббк
Лежань лежма ляжыць, седзень седзьма сядзіць.
Васіль Вітка
лезвне — лязб
Лязо брытвы вострае. Брытва — не цацка!
лекарственные травы — ;ёлк;
- (на зёлцыі
Заутра я павінен устаць раненька, з зарою: пойдзем зёлкі мы збіраць — людзям на здароўе.
Н. Гілевіч
лекарство — лёкі
Дапамогуць лекі тыя
праганяць хваробы злыя.
В. Лукша
лента — стўжі (на стўжцы)
У косках дачушкі блакітныя стужкі.
лентяй — ьта» (аб гультаю)
У пятым класе быў гультай з мянушкаю Шалтай-балтай. Праспаць урокі быў мастак
і меў адну ўцеху — ганяў па вуліцы сабак, варон лічыў на стрэхах.
Р. Барадулін
96 Леонйд, лепесток, лепёшка, лестнйца, лешйй
л
Леоннд — Лявбн, ЛеанІд (аб Лявбне, аб Леанідзе]
На Палессі стук ды звон, гэта грае наш Лявон, з Юрачкам да нас ідзе, Мікіту з сабой вядзе.
лепесток —пялёстак (на пялёстку)
Ад пялёстка і да плода лета цэлае ў прыроды.
Г. Каржанеўская
лепёшка — аладка, праснак (на аладцы, на,
у праснакўі
Чыкі, чыкі, чыканачкі — едзе зайчык на саначках. — Скажы, браце, дзе тут млын?
-— А навошта табе млын?
— Захацеў ападак сын.
Васіль Вітка
лестнмца — лёсвіца, драбіны (на лёсвіцы, на драбінах)
Дзівак-дзіваком... Гэта ж трэба? Захацеў залезці па драбіне на неба
лешмй — лясўн, лесавік (аб лесунё, аб лесавікў)
3 ям вылазіць, як лунь, вадзянік і лясунг выпраўляюць русалкі бяседу;
змей дабро цягне з пунь, пакуль крыкне пявун, пакуль поўнач не зробіць прагледу.
Янка Купала
лмцо — твар (на твары)
А дзядзька быў рыбак заўзяты, і ад прыемных ціхіх смехаў рыбак у ім тут абудзіўся, чуць не да вуха вус заехаў.
як сонца, твар яго свяціўся, Якуб Колас
лмцо глагола — асоба дзеяслбва
Дзеясловы бываюць першай, другой і трэцяй асобы.
ловкмй — спрытны
Зайчык ёсць, сябры, ў мяне, ён прыгожы, спрытны — скача, скача па сцяне, па акне блакітным.
М. Гамолка
ложбмна — лагчына
Ідуць, пракосы разбіваюць,
з лагчынак сена выграбаюць.
Якуб Колас
ложка—лыжка (у лыжцы]
Тым часам маці даставала чыгунчык з печы, лыжку брала і верашчаку налівала.
Якуб Колас
7. М. Яленскі
ложь — хлусня, мана (аб хлусні, аб манё)
Пойдзем да мяне — пакатаю на слане! Мы не бачылі слана. Гэта праўда ці мана!
Я. Крупенька
ломоть — лўста, скіба
Адценне слоў — не глупства, ты ім не пагарджай.
Скарынка. Скіба. Луста.
Акраец. Каравай.
П. Панчанка.
лопата — рыдл (на рыдлёўцы)
Як рыдлёўку я прыдбаю, корань дрэва адкапаю.
Кандрат Крапіва
лоскут — шматбк, (на шматкў, на скумаце)
Ядзя са скуматкоў тканіны пашыла прыгожы дыванчык пад ногі.
лошадь — конь (на кані)
Жыты там родзяцца на дзіва:
лук — цыбуля (на цыбўлі)
Хоць бабуля злая — нікога не чапае.
Але кожнаму дасць здачы: хто пакрыўдзіць — сам заплача.
Гэта злосная бабуля называецца цыбуля.
Васіль Вітка
луна — мёсяц (на мёсяцы)
Светлы месяц-маладзік адпачыць рашыў і знік: лёг у хмаркі і да ранку слухаў зорак калыханку.
П. Прануза
луч — прамёнь
Праменні, стрэлы залатыя, макушы лесу прабіваюць і блескам-ззяннем высцілаюць.
Якуб Колас
пучше — лепш, лёпей
У гасцях добра, а дома лепш.
любмтель — аматар (аб аматару)
Наш Алёша — фатограф-аматар.
Ён асабліва любіць фатаграфаваць птушак.
лютнк — казялёь (на казяльцы)
Кветка казялец на лугах расце, жоўценькім цвіце.
л
лягушка, магазйн, май, мальчйк, март ЮО
лягушка — жаба
На гарод ваду Пятро носіць са ставочка, скокнула яму ў вядро жабка вірлавочка.
X. Жычка
магазмн — крама, магазін
Кожны дзень я хаджу ў нраму.
КНІГІ ОНЛАЙН
