Слоўнік з малюнкамі
Мікола Яленскі
Выдавец: Народная асвета
Памер: 264с.
Мінск 1994
Там купляю прадукты. Так я дапамагаю маме.
май — май, травень (у маі, у траўні)
Травень — яшчэ не лета, але ўжо і не вясна.
мальчмк — хлбпчык (аб хлбпчыку)
Мой мілы таварыш, мой лётчык, вазьмі ты з сабою мяне.
Я — ведай — вялікі ўжо хлопчык і ўмею ўжо лётаць у сне.
Янка Купала
март — сакавік (у сакавшў)
Сакавік свой крок ступіў
і праталіны зрабіў.
Вёрткі, жвавенькі шпачок піў салодкі з клёна сок.
А. Дзеружынскі
мебель — мэбля
У новую кватэру і мэблю купілі новую: шафу, канапу, пісьмовы стол.
медведь — мядзвёдзь
Прывалок мядзведзь калоду — зая ў госці запрашае:
— Пачастую цябе мёдам і гарачым чаем.
X. Жычка
медленно — павбльна, павблі, марўдна
А бацька з стрэльбай за плячамі ішоў дадому хвайнікамі, ішоў паволі, не спяшаўся, часамі, стаўшы, азіраўся.
Якуб Колас
между — паміж, між
Ранюткі час. Нідзе нікога, між дрэў звіваецца дарога. а па дарозе ты з кашом у лес шыбуеш ціхачом.
Якуб Колас
мел — крэйда (на крэйдзе)
На асфальце крэйдай Ала сонейка намалявала. П. Пруднікаў
мелкмй — дрббны
Дробны, як мак.
мелочь — дрббязь (аб дрббязі)
— Грошы маеш?
— Маю.
— Колькі?
— Дробязь толькі!
мелькать — мітусіцца
Тут каля дзядзькі чарадою, як чэрві, дзеці мітусяцца. Якуб Колас
мельнмца — млын
Кажа дзеду баба:
— Дзеду, з хлебам слаба — едзь у млын ты, дзедка!
Млын не страшан дзеду: — Трэба, дык паеду.
Якуб Колас
местность — мясцбвасці (У мясцбвасці)
У назвах вёсак нашай мясцовасці ўвекавечаны справы, рамёствы людзей: Бандары, Бортнікі, Суднікі, Сітнікі.
местомменме — займённік (аб займённіку)
Займеннікі — словы, якія толькі ўказваюць на асобу ці прадмет, але не называюць іх.
метель — завірўха (у завірўсе)
Ціха ў хаце...
Дрэмлюць дзеці, дрэмле кот. Завіруха ў лес пабегла ад варот,
А. Пісарык
меткмй — трапны
Трапнаму стралку стрэльба ва ўцеху.
мех — фўтра (у фўтры)
He ў гуморы выдра, футра ёй абрыдла: — Мне б, як у лісі-і-і-цы... От жа дзе дурніца: прамакае тое футра пад вадою.
В. Зуёнак
мечта — мара
Аддаўся бацька светлым марам і вёў размову з такім жарам, што бацьку ў хаце ўсе дазвання,
так шчыра слухалі, маўчалі, што й нос абцерці забывалі.
Якуб Колас
мешать — перашкаджаць, замінаць
...Пад рукою
таўкліся дзеці, заміналі або смяяліся, спявалі.
Якуб Колас
ммнута — мінўта, хвіліна
60 хвілін — гэта адна гадзіна.
мйр, Мйхайл, много, множественное чйсло, могучйй,
можжевельнйк
мнр — свет (на свёце)
Свет вялікі... Словы, словы...
Колькі іх — і не злічыць!
Слова ж «мама» на ўсіх мовах толькі мамаю гучыць.
А. Бачыла
мнр — мір (у міры)
Мір трэба дзецям больш за ўсё на свеце.
Ммхамл — Міхась, Міхал (аб Міхасю, аб Міхале)
Міхал! Міхале! О, Міхале! —
пачуўся голас як бы здаля.
Якуб Колас
много — шмат
У школе пражывае, шмат гаспадароў мае, штогод іх мяняе, усім дапамагае.
Дык хто яна такая?
множественное чмсло — мнбжны лік
Назоўнікі бываюць адзіночнага і множнага ліку.
могучмй — магўтны
Магутны, як зубр. Што гэта такое? Аўтамабіль БелАЗ!
можжевельнмк — ядлбвец (на ядлбўцы)
У блакітных верасах па кустах ядлоўцу
вунь віецца дзераза на асеннім сонцы.
Ю. Свірка
мозоль, молва, молнйя, молодёжь, молча. молчалйвый, молчать
м
мозоль — мазбль (на мазалі)
У мяне на пальцы балючы мазоль. I ўсё ад цесных чаравікаў!
молва — пагалбска, чўтка
Пусціў пагалоску дрозд:
— У гарыхвосткі гарыць хвост.
Васіль Вітка
молння — маланка (пры маланцы)
Гром. Маланка. Лівень.
Гул вады.
Уцякаюць людзі хто куды.
А. Пысін
молодёжь — мбладзь (аб мбладзі)
Ты, моладзь, смела і магутна, ты -— волі лепшай будаўнік.
Міхась Чарот
молча — мбўчкі, маўчкбм
А за сталом маўчком сядзелі, там хлопцы гыркацца не смелі.
Якуб Колас.
молчалмвый — маўклівы
Зімовы лес — маўклівы лес.
молчать — маўчаць
Казаў Міхал не раз сярдзіта:
— Маўчы, калі ёсць хлеб у роце! •— і што сказаць на гэта проці?
Якуб Колас
м
молчун, момент, морда, морковь, мороженое, мрамор, мужской род, муравей
молчун — маўчўн
Маўчун маўчыць як язык праглынуў.
момент — мбмант
I ўсё вакол павесялее,
на момант сцішыцца, замлее.
Якуб Колас
морда — пыса
Пыса бывае толькі ў жывёл.
морковь — мбрква
Морква ў хованкі гуляла, морква носік прыхавала.
Л. Шырын
мороженое — марбжанае, марбзіва
Марозіва любяць дзеці. Марозіва еш у меру, бо захварэць можаш.
мрамор — мармур (на мармуры)
У былых палацах з мармуру падлога.
мужской род — мужчынскі род
Назоўнік мазоль мужчынскага роду.
муравей—мурашка (на мурашцы]
Мурашка нясе ношу большую за сябе.
мусор — смёцце
He кідайце смецце дзе папала! Ёсць для гэтага скрынкі, урны.
мысль — дўмка (у дўмцы)
Мой родны кут, як ты мне мілы!.. Забыць цябе не маю сілы!
He раз, утомлены дарогай, жыццём вясны маё ўбогай, к табе я ў думках залятаю і там душою спачываю.
Якуб Колас
наблюдать — назіраць
I зімой, і цёплым летам назіраў не раз я гэта: бусел плыў з гармонікам
і вітаўся з сонейкам. А жырафа і жучок танцавалі крыжачок.
Р. Яўсееў
наверно — напэўна
Пот закапаў з нас.
Адпачыць, напэўна, час.
I. Муравейка
наводненне — павбдка (аб павбдцы)
Дожджык лье — кругом паводка. Мокне слуп. Мокне праводка.
навсегда — назаўсёды, назаўжды
Запомнім, сябры, назаўсёды герояў, што палі ў бітвах за нас.
н
награда, надежда, Надежда, надо, надоедать, надутый, накануне
награда — узнагарбда (аб узнагарсдзе)
Самая вялікая ўзнагарода — павага людзей. Даражы гэтым у жыцці!
надежда — надзёя (у надзёі)
Няма ні веры, ні надзеі на вельмі добрыя падзеі.
Якуб Колзс
Надежда — Надзёя (аб Надзёі)
Надзея — прыгожае дзявочае імя. Але не імя ўпрыгожвае чалавека, а яго справы.
надо — трэба
Міхал, пакуль не рассвітае, ідзе Антосю памагае, бо трэба кончьіць з малацьбою, каб не карцела над табою.
Якуб Колас
надоедать — надакучаць, дакучаць
А тьія хлопцы дакучалі
і заснуць бацьку не давалі.
надутый — надзьмўты
Гарбуз — надзьмуты карапуз.
накануне — напярэдадні
Напярэдадні Новага года ў школу прывезлі ёлку. Як паставілі яе ў зале, адразу адчулася свежасць, прахалода, урачыстасць.
наконец, налйм, напнток, наречйе, нарочно, населенйе, наследйе
н
наконец — нарэшце
Нарэшце ўсе па скварцы бралі. Як верашчака ў дно спадала, то маці есці пакідала ды йшла ў камору па другое.
Якуб Колас
налнм — мянтўз
0 „ .
Расхваліўся усім мянтуз: — Пад карчом я — першы туз! Com ад смеху браўся ў бокі, хітравата плюскаў вокам.
л /> В. Зуёнак
напнток — налбй (у напоі)
Журавінавы напой карысны і смачны.
наречме — прыслбўе (аб прыслбўі)
Прыслоўе — нязменная часціна мовы. Прыслоўі адказваюць на пытанні я к? к а л і? д з е? к у д ы? а д к у л ь?
нарочно — знарбк
Сабака корміць кацянят!
Знарок не прыдумаеш!
населенме — насёльжцтва
Насельніцтва Беларусі — больш чым 10 мільёнаў чалавек.
наследме — спадчына
Ад прадзедаў спакон вякоў мне засталася спадчына.
Янка Купала
н
настояіцее время, настроенйе, натоіцак, небосклон, невозможно, неделя, нежный
настояшее время — цяпёрашні час
Дзеяслоў чытаю цяперашняга часу.
Я што раблю? Чытаю. Калі? Цяпер.
настроенме — настрбй (у настрбі)
На скорым часе ранічкою
Алесь у кепскім быў настроі: хадзіў, бурчаў, не змоўчваў маме, ўсё дагары вярнуў нагамі.
Якуб Колас
натоіцак — нашча
He еш нашча цукеркі: апетыт уцячэ.
небосклон — небасхіл
Усплывае хмарка і другая над сіне-дымным небасхілам.
Якуб Колас
невозможно — немагчыма
Без цябе жыць немагчыма, мая любая Радзіма.
С. Шушкевіч
неделя — тыдзень (у тыднЦ
У тыдні сем дзён: панядзелак,. аўторак, серада, чацвер, пятніца, субота, нядзеля.
нежный пяшчбтны, далікатны
Далікатны, як куранятка. Пра каго ці пра што так можна сказаць?
нейзвестный, нельзя, немного, неподвйжно, нет, не терпнтся
немзвестный — невядбмы
Пакаціўся Калабок у невядомы бок.
нельзя — нёльга
Першай настаўніцы словы, дзе мне ні здарыцца быць, так, як і матчыну мову, нельга ніколі забыць.
С. Грахоўскі
немного (немножко) — крыхў, трбхі (трбшкі)
Тут маці трошкі пастаяла і галавою паківала:
— Шкада будзіць,— ох, сон салодкі!
Няхай паспяць яшчэ блазноткі.
Якуб Колас
неподвмжно — нерухбма
Туманаў лёгкія паромы над рэчкай віснуць нерухома.
нет — няма
Мы згубілі рукавічкі, як куляліся з гары. Мы шукалі, ды дарма: іх нідзе няма, няма...
Якуб Колас
Г. Іванова
не терпнтся — карціць
Карціць Сымонку даведацца, што за падарунак прынясе Дзед Мароз.
н
неужелй, нечаянно, Нйкйта, Нчкйфор, нйкогда
неужелм — няўжб
Каток,
забіўшыся ў куток, пытаўся ў кошкі-мамы: — Няўжо з усіх вусатых, хвастатых і касматых я непрыгожы самы?
Р. Барадулін
нечаянно — незнарбк, знячэўку, ненарбкам
Дзюдзя, дзюдзя, парсючок, мяккі гумавы бачок.
А націснеш незнарсж, дык пачуеш — рох, рох, рох.
Р. Аўчыннікава
Ннкнта — Мікіта (аб Мжіце)
Дзед Мікіта з бабай Галяй аздабляюць ёлку ў зале.
М. Хамянкоў
Нмкмфор — Нічыпар (аб Нічыпару)
Дзед Нгчыпзр —вартаўнік, спаць начамі не прывык.
нмкогда — нікблі
Я не забуду ніколі сшыткі, пеналы, буквар, першыя радасці ў школе, першай настаўніцы твар.
С. Грахоўскі
Нмколай — (аб Мікбле)
У Міколкі-Мікалая
ранец — што кладоўка тая.
Усяго-ўсяго ў дастатку, аднаго няма — парадку.
I. Бурсаў
нмкто —
Ніхто з дамашніх не згадае, чым рэчка Костуся займае.
Якуб Колас
но — лё, ды
Ды горкай праўды не схаваеш, яе ніяк не ашукаеш.
Якуб Колас
новолунне — [па маладзікў)
Над задумаю ніў маладзік бледны плыў.
Янка Купала
новость —
Навіна, навіна: тата мне купіў слана!
Я. Крупенька
ножнмцы —
Нажніцы любяць умелыя рукі. У руках умелых — нажніцы вясёлыя, у лянівых — куслівыя і лянівыя.
8 . М. Яленск І
носкн —
Падышла да маці Ветка: — Навучы вязаць шкарпэткі.
Была 6 ахвота!
Тут не мудрая работа.
А. Дзеружынскі
ноябрь — (у лістападзе)
У лістападзе ападаюць апошнія лісты. Бывай, восень!
нужно —
Колькі будзе пяць на пяць? Слон не можа ўцяміць.
Значыць, трэба завязаць вузялок на памяць.
Р. Барадулін
нырять —
Нырца давай у тых месцах ракі, якія добра ведаеш.
о — пра, ас
Пра азёры і пра моры, пра даліны
і пра горы
расказаць магу я ўсім —
і дарослым, і мальім. (Кніга.)
I. Муравейка
обезьяна —
J Малпачцы маленькай хвост
; ,7 выдалі, як навырост.
Падрасла, і хвост падрос, гэтак смешна ёй — да слёз.
Р. Барадулін
КНІГІ ОНЛАЙН
