Слоўнік з малюнкамі
Мікола Яленскі
Выдавец: Народная асвета
Памер: 264с.
Мінск 1994
пармкмахерская — (у цырўльні)
У мяне ў валасах заблудзілася аса.
— Кідай, дружа, гульні, мігам — да цырульні.
У. Мазго
паркет—
Цісавая падлога пакрыта лакам. Блішчыць, як шкло.
Ціс робіць кватэру ўтульнай і светлай.
парное молоко — (у сырадоі)
— Бабка, Л
I I
вунь прыйшла j A
Рагуля,
бачыш —
наша малакуля. Напаі яе
вадою, каб дала нам сырадою.
пасека — (на пчальнікў)
Пчаляр на пчальніку пчол даглядае, мядок дзеткам збірае.
паспорт — (у пашпарце)
У пашпарце напісана, як цябе завуць, дзе і калі ты нарадзіўся.
пастбміце — (на пашы)
Ужо бягуць кароўкі з пашы, а сярод іх, канешне, й наша.
Пасха —
Дай, Божа, Вялікдзень спаткаць
У добрым здаровейку ўсім.
Якуб Колас
паук — павўк (на павукў)
Дзіва дзіўнае павук: восем ног і восем рук!
М. Маляўка
паутмна — павуціна
На ніцях белай павуціны прывозяць восень павучкі.
Якуб Колас
пашня — ралля (на раллі)
За асінкай, за вярбою восень — рыжаю лісой. Пахне жытам і раллёю перад новаю сяўбой.
В. Гардзей
пеленать — спавіваць
Спавівае маці дзіцятка і песеньку спявае.
пенме — спёвы
— Мікола, настаўнік казаў, што ты заснуў на ўроку спеваў. Гэта праўда?
— А што мне было рабіць, калі клас спяваў калыханку?
135 первый, переводйть текст, перемена, перловка, перловый суп, перчаткй, петух
п
первый — пёршы
3 першым снегам, з першым снегам! Зноў на горку вам пара.
3 першым снегам,
з першым снегам, дзеці нашага двара.
Ю. Свірка
переводмть текст — перакладаць тэкст
Перакладаць тэкст цікава. Як па-рознаму часам гучаць словы па-беларуску і па-руску!
перемена (после урока)— рапынак [на перапынку)
Любім мы на перапынку клас праветрыць на хвілінку,
бо старанны і культурны, мусіць, сённяшні дзяжурны.
М. Дукса
перловка — ячныя крўпы
Купіў у краме наш Барыс крупы ячныя і рыс.
перловый суп — крўпнік (у крўпніку)
Як наеўся крупніку, стала цяжка пупіку.
перчаткм — пальчаткі
У пальчатках пальцам халадней, а ў рукавіцах — цяплей.
петух — пёвен (на пёўні)
Па надворку певень ходзіць, за сабою курэй водзіць.
п
печатать, печенье, пёстрый, Пётр, пйджак, пйон 136
печатать —
Друкар друкуе кнігі і газеты. А што робіць чытач?
печенье —
Ад пячэння і варэння
Віні-Пух зусім распух.
пёстрый —
Пеўнік стракаты бегае ля хаты.
Пётр — (аб Пётру, аб
Петрусю)
Запытаў настаўнік Пецю:
— Колькі будзе сем на дзесяць?
А Пятрусь насупіў бровы, без падказкі — ані слова.
Вера Вярба
пнджак — (на пінжакў)
Прыйшоў у сад дзіцячы былой вайны герой. I я яго вітаю,
трымаю за руку...
А зорка залатая
гарыць на пінжаку.
Артур Вольскі
пнсатель — ж (аб пісьмённіку)
Васіль Вітка — дзіцячы пісьменнік.
ён напісаў шмат вершаў, казак для дзяцей.
ПНСЬМО — ІСІ
Атрымаць ад сябра ліст — заўсёды радасць.
пнтьевая вода — (у пітнбй вадзё)
Пітная вада павінна быць чыстай. Чыстая вада здароўе дае, брудная — адбірае.
пніца — ра&а
Юзік пальцам поркаў страву
і верашчакай мазаў лаву.
Якуб Колас
пламя — пблымя (у пблымі)
А ў печы той бясконца полымя гудзе, пяе, нібы сто агністых сонцаў зачынілі ў яе.
Л. Дайнека
пластклмн — (з пластыліну)
Я зляпіла кракадзіла, падарыць хацела Дзіне. Дзіна адмаўляецца: — Кракадзіл кусаецца! — Смешная ты, Дзіна, ён жа з пластыліну.
Н. Тулупава
пластннка (грамофонная) — пласцінка, кружэлка (на пласцінцы, на кружэлцы)
3 кружэлкі музыка чуваць, кліча ўсіх нас танцаваць.
платок — хўстка (у хўстцы)
У куце сядзіць мядзведзь, хустку вышывае, а лісічка-невялічка хатку прыбірае.
Змітрок Бядуля
платье — сукёі (у сукёнцы)
У Алі прыгожая сукенка. На сукенцы матылькі і кветкі. Рада дзяўчынка!
плен — палбн
Наш дзядзька, мілы наш Антоні,
У дзіцячым часта быў палоне.
Якуб Колас
плотва — плбтк (на плбтцы)
Мы для плотак, шчупакоў накапалі чарвякоў.
Вера Вярба
плотннк — цясляр (пры цеслярў)
У двары, дзе колісь была хата, цяпер работа йшла заўзята, і цесляры ўжо зруб канчалі...
Якуб Колас
плотно —
Зачыняйце шчыльна хату, каб не дзьмулі халады. На акно кладзіце вату, каб не клаў мароз сляды.
Якуб Колас
плохой — дрэнны, кёпскі, благі
Кепска, калі кепскі ўдасца гаспадар,— сам у сваім доме ніякі ўладар.
Янка Купала
плоіцадка — (на пляцбўцы)
На спартыўнай пляцоўцы гуляюць дзеці. Хто — у футбол, хто — у баскетбол, а трэція проста балельшчыкі, заўзятары.
плоіцадь — лбшч^, (на плбшчы, на пляцы)
9 Мая — свята. Разам з дзядулем ідзём на плбшчу да помніка салдатам, што загінулі ў мінулую вайну. Кладзём кветкі. Вечная памяць!
пляскн — скбкі
Узяліся ў бокі, пусціліся ў скокі.
no, победа, повар, поведенйе, поверхность, повествовательное 140 предложенйе
ПО —
Па даліне, па лужочку ездзіць я люблю, я з дубовага кіёчка коніка зраблю.
Змітрок Бядуля
победа — перамбг (аб перамбзе)
Урачыста кожны год дзень Вялікай Перамогі адзначае наш народ.
Артур Вольскі
Якуб Колас
повар — ўхар (пры кўхару)
А хлопцы проста збілісь з тропу
і ў нейкім страсе і ў захопу
на дзядзьку-кухара глядзелі, як бы яны аслупянелі.
поведенме — павбдзіны
Мы раскажам вам аб тым, як жывём і дружым мы, як расцём мы дужымі, якія ў нас паводзіны, ці добра час праводзім мы.
А. Александровіч
поверхность — авёрхн (на павёрхні)
На паверхні вады пялёсткі чаромхі плылі. Ад чаромхі кругом бела-бела.
повествовательное предложенне — апавядальны сказ
У апавядальным сказе пра нешта апавядаецца.
повесть — апбвесць
Дповесць «Пра смелага ваяку Мішку і яго слаўных таварышаў» напісаў Міхась Лынькоў,
погода — іадвор е (аб надвбр'і)
Надвор'е не нагрэеш. Надвор'е не пераменіш. Надвор'е толькі прадказаць можна, А хто ў прыродзе — жывы барометр?
погреб — склеп
У склепе захоўваюць бульбу, буракі, капусту.
под — пад
Алесь і Костусь гэтым часам гасцей пад дубам вартавалі і між сабою жартавалі.
Якуб Колас
подарок — падарўнак (у падарўнку)
Бегла мышка па дарожцы, падарунак несла кошцы — не смятанку, не аладкі, а пшанічныя зярняткі.
Л. Дранько-Майсюк
подвмжный — рухавы
Зайчык — звярок рухавы, не дагоніш.
поджарка — смажанка (у смажанцы)
Мама смажыць смажанку. He смажанка, а смаката!
подлежаіцее, подросток, подруга, подсказка, подснежнйк, 142 подсолнечнйк
подлежаідее — (аб дзёйніку)
Дзейнік — галоўны член сказа.
подросток — (пры падлётку)
Падлетак ужо не маленькі, але яшчэ і не дарослы.
подруга — (аб сябрбўцы)
У сяброўкі Лены — А чаму вясёлка Верачка пытае: столькі фарбаў мае?
П. Прануза
подсказка — (аб падказцы)
He паверыце вы, дзеці: гультаём такім быў Пеця,
што канькі, цукерку, казку прамяняў бы на падказку.
Вера Вярба
подснежннк —
(на пралёсцы)
Белыя бярозы
спалі на ўзлеску, а сваю галоўку узняла пралеска. Тоненькую ножку з-пад пярыны белай на зямлю пралеска ставіла нясмела.
Вера Вярба
подсолнечннк — (на сланёчніку)
Сонцу брат я і паплечнік! —
He нахваліцца сланечнік, шапку ў неба задзірае: — Чуеце, як прыпякае?
В. Гардзей
поздравлять, поздравляю Вас, пока
подсолнечное масло — алёй (у алёі]
Вараная бульба з алеем — смаката!
поезд — цягнік (на цягнікў)
3 розных станцый, гарадоў, па маршрутах розных ходзіць многа цягнікоў
і электравозаў.
М. Федзюковіч
пожалеть — пашкадаваць
Свой бацька пасварыцца і пашкадуе.
пожалуйста — калі ласка
Калі ласка! — нашай роднай мовы шчырыя і ветлівыя словы.
П. Броўка
поздравлять — шншаваць
Год за годам — карагодам, і ўжо сёння з Новым годам я сардэчна, ад душы вас віншую, малышы.
Кандрат Крапіва
поздравляю Вас — йншўю Вас
пока — пакўль
Касі, каса, пакуль раса. Раса — далоў, каса дамоў.
пол — (на падлбзе)
Кот вясёлы са стала
скінуў вазу на падлогу.
На стале адна была,
на падлозе
стала многа.
Р. Барадулін
полдень — (на пбўдні)
У летні поўдзень —была спёка — выходзіць рой, снуе высока і на вярбе ўгары садзіцца — ніяк туды не даступіцца.
Якуб Колас
полднмк — пблудзень,
На полудзень падалі кампот. Смачны!
полезный —
Дзівасіл — карысная трава.
Яна лечыць многія хваробы.
полка — (на паліцы)
За колькі дзён да касавіцы касцы заглянуць на паліцы, каб малаток знайсці і бабку.
Якуб Колас
полотенце — (на ручнікў)
Месяц мые ў ставе твар ды купаецца, ручніком з пуховых хмар выціраецца.
С. Новік-Пяюн
попробовать, попутчйк
получмть — атрымаць
Аж свіціцца мама наша: атрымаў пяцёрку Саша.
Ю. Свірка
полушубок — кажўх, паўкажўшак (у кажусё, у паўкажушкў)
Кажух на лаву дзед скідае
і бубен-рэшата хватае.
Якуб Колас
помнмть — памятаць, памятаць
Дзяціны час!.. Я памятаю зімы прыход у нашым краю.
Якуб Колас
помоіць — дапамбга (у дапамбзе)
Машына хуткай дапамогі. Чаму яна так называецца?
поннмать — разумёць
Хачу, каб вы ўсё разумелі на свеце, а ў працы былі, як руплівыя пчолкі.
Эдзі Агняцвет
попробовать — пакаштаваць, паспытаць
I стаў на клёцку дзядзька дзьмухаць, пакаштаваць каб было можна, і ў рот падносіць асцярожна.
Якуб Колас
попутчнк — спадарбжнік (аб спадарбжніку)
Па дарозе мне сустрэўся цікавы спадарожнік. Слова за слова — і пачалася гаворка.
10. М. Яленск і
поросёнок, портной, последнйй, послушный, посредй, 146 поссорйться, постовой, поступок
поросёнок — парася
Гаворыць Міколку качка:
— На цябе глядзець страшна!
А парася ад смеху давіцца:
— А мне Міколка падабаецца!
портной — ра (пры краўцў)
Кравец кроіць лоўка
і шые адзенне.
А. Дзеружынскі
последннй —
Што ў першы дзень года пачынаецца, а ў апошні — канчаецца? (Каляндар.)
послушный — паслухмяны
Добра вучыць паслухмянага.
посредм — пасярбд, пасярэдзіне
Пасярод двара стаіць гара, спераду вілы, а ззаду мятла.
поссормться — ?асварыцца
Лёгка пасварыцца, цяжэй памірыцца.
постовой —
Ля штаба стаіць на варце вартавы.
поступок —
Добры ўчынак просьбы не чакае.
147 потерять, потолок, потому что, почва, почему
потерять — страціць, згубіць
Падпасак трубіў, кароў ён згубіў.
Пастўшка ішла і статак знайшла.
потолок — столь (на стблі)
Гэтак спрытна беляць столь! Я вачам сваім не веру: стала белаю, як соль, як мука і як папера.
А. Дзеружынск
Г. Каржанеўская
потому что — тамў што, бо
Ку-ка-рэ-ку, ко-ко-ко, ой, разліў кот малако.
Ко-ко-ко, не румзай, Цішка, бо смяяцца будуць мышкі.
Н. Галіноўская
почва — глёба
Снег яшчэ
ляжыць на глебе —
жаўранак
заліўся ў небе.
В. Лукша
почему — чамў
Чаму ж мне не пець, чаму ж не гудзець? Калі ў маёй хатачцы парадак ідзець.
КНІГІ ОНЛАЙН
