Шоўк
Мікола Адам
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 366с.
Мінск 2013
— А яны не біліся паміж сабой?
— He, дзякаваць богу.
— Ты хочаш сказаць, што мне пашанцавала? У наш век знайшла адзінага на ўвесь свет дарослага чыстага чалавека?!
Колькі часу мы глядзелі адно адному ў вочы. Насця не верыла мне, а паверыць у праўду мною сказа-
ных слоў ёй вельмі хацелася, як хацелася ўведаць, што ў маіх думках, ці сапраўды я адношуся да яе з пяшчотай і каханнем, ці прытвараюся. Я не баяўся ейнага позірку, не баяўся патануць у топкай багне разлітых кавай вачэй, таму што, як ніколі ні з кім, з ёю быў шчырым. Я казаў праўду, што здаралася вельмі рэдка. Ды я і не маніў ніколі, проста праўду трэба было шукаць на задворках і завулках слоўных вуліц і кварталаў. Насця паверыла, спадзяюся, бо сказала, што ГЭТА менавіта і хацела пачуць ад мяне, хоць штосьці праясніла для сябе. А мне чамусьці нясцерпна захацелася есці; галодныя спазмы страўніка выконвалі ледзь не сімфонію Шастаковіча, патрабуючы ежы, толькі дома ў мяне нічога не было. Апошнюю тушонку мы з Насцяй даелі перад тым, як я прыняў лекі, і пасля таго, як пакурыў. Я адчуваў сябе так, быццам, калі чаго-небудзь не з’ем у бліжэйшы час,— памру. Пра сваю бяду я распавёў Насці.
— Есці сярод ночы? — здзівілася яна.— А ты не можаш патрываць да раніцы?
— He магу. Арганізм патрабуе, не чуеш?
Быццам у доказ, у страўніку пачуўся паланэз Агінскага, прычым Насця пагадзілася, што гэта быў менавіта паланэз і менавіта Агінскага.
— У мяне дома ёсць макароны,— прамовіла яна.— Калі хочаш, можам паехаць.
— А бацькі? — спытаў я. Зрэшты, бацькі мяне не хвалявалі, я проста так спытаў, дзеля прыліку, таму што згадзіўся ехаць з першых яе слоў. Ды Насця запэўніла мяне, што бацькі ў камандзіроўцы і прыедуць толькі ў нядзелю, а Торы — у Варанкова, да таго ж у іх хутка вяселле.
Апранаючыся, я зноў спытаў Насцю пра тое, што мяне турбавала, у прыватнасці, ці ёсць у яе сала?
— Знойдзем,— запэўніла яна.
Апрануўшыся, абуўшыся, я здзіўлена пазіраў на Насцю, якая сядзела на ложку, хутаючыся ў халацік, і ціха смяялася.
— Што такое? — не зразумеў я.
— Ты падумаў, на чым мы паедзем? Я не надта блізка жыву, каб датопаць на сваіх дзвюх,— прамовіла Насця.
— На тралейбусе, вядома.— Я зусім забыўся, што зараз ноч і нёс нейкую бязглуздзіцу, а Насця не пераставала смяяцца. Мяне, як мне здавалася, ейны беспрычынны смех раздражняў.
— Чаго ты смяешся? — пытаўся я.— Давай разам пасмяемся...
— Тралейбус ажно да пад’езда падкоціць, містар Адам? — працягваючы смяяцца, сказала дзяўчына.
Тады я дапяў прычыну ейнага смеху і ўсміхнуўся сам.
— Трэба выклікаць таксоўку,— прамовіў я.— Толькі грошай у мяне няма.
— Твае праблемы,— усё яшчэ смяялася Насця.— Ды я жартую,— прамовіла пасля,— выклікай.
Насця зноў апранула маю кашулю і мае джынсы, таму што ў ласінах, у якіх прыехала да мяне, па такім надвор’і можна памарозіць усё, што заўгодна. I заміж ейнай куртачкі я даў ёй сваю скуранку, сам апрануў плашч. Насця яшчэ начапіла маю бейсболку і шакіравала сваім выглядам таксіста, але варта ёй было толькі ўсміхнуцца, як таксіст — сталых гадоў сіваваты мужчына з жывоцікам ад ужывання піва — таксама расплыўся ва ўсмешцы, паказаўшы свае рэдкія жоўтыя пракураныя зубы.
Мы забраліся на задняе сядзенне, а таксіст наўмысна для нас уключыў радыё, па якім якраз спявала Анжаліка Варум. Насця пачала падпяваць спявачцы ў прыпеве. Таксіст прыглядаўся да Насці і прыслу-
хоўваўся, пасля абярнуўся да нас, тым самым ледзь не перакуліўшы машыну ў кювет, таму што прызнаў у Насці вядомую спявачку.
— Вы — гэта... вы? — здзіўлена спытаў таксіст, пераводзячы гюзірк і тоўсты ўказальны палец з абгрызеным пазногцем з Насці на прыёмнік. Насця толькі згодна хістала галавой.
— А як жа Лёнік? — зноў запытаў ён, утаропіўшыся ў мяне.— Хаця... маўчу-маўчу. Справа маладая...
Усю далейшую дарогу ён не закрываў рота і ўсё паўтараў, што заўтра раскажа таварышам, як вёз вядомую зорку расейскай эстрады, і ніводзін не паверыць. Каб паверылі, Насця з задавальненнем дала яму аўтограф і нават напісала колькі слоў у ягоным нататніку, калі мы прыехалі.
— Эх, Лёнік, Лёнік... — чулі мы, падыходзячы ўжо да дзвярэй пад’езда Насцінага дома.— Лёс у нас такі...
Апошнія словы заглушыў заведзены матор машыны. Мы, апынуўшыся за дзвярыма пад’езда ля выкліканага ліфта, далі волю смеху, які разбіраў нас яшчэ ў машыне. Насця хапалася за жывот і, сагнуўшыся, хадзіла туды-сюды каля ліфта, я, прыхіліўшыся да сценкі, аб’ехаў па ёй уніз, на кукішкі, і закашляўся ад смеху.
Смех смехам, але я хацеў есці. Мы не вінаватыя, што таксіст палічыў Насцю за Анжаліку Варум, а мяне — за шчаслівага суперніка Агуціна. Насця не вінаватая ў тым, што падобна на спявачку, я не вінаваты ў тым, што не падобны на Агуціна. Ва ўсім вінаваты мой страўнік, які зараз выконваў мелодыю песні «Февраль», якую спяваюць Агуцін з Варум, і ліфт, які, як высветлілася, не працаваў, і нам давялося пешшу ўзыходзіць на пяты паверх.
Як толькі мы зайшлі ў кватэру, Насця запіхнула мяне, як кнігу ў шафу, на кухню, забараніўшы пад страхам смерці выходзіць, асабліва заходзіць у ейны пакой. Праўда, я нікуды і не збіраўся выходзіць з кухні. Знайшоў невялікую каструльку, наліў у яе вады з-пад крана і паставіў на газ; сеў на зэдлік каля акна, крыху адсунуўшы стол, каб пралезлі ногі, і стаў чакаць, пакуль вада закіпіць і Насцю з макаронамі.
Нібы красуня з галівудскага блакбастара, у адной белай камбінацыі, што аблеплівала цела, быццам гумай, Насця з’явілася ў калідоры, які вёў як на кухню, так і ва ўсе пакоі (іх было тры). Камбінацыя ледзьве закрывала клубы і давала магчымасць насалодзіцца выглядам пругкіх апельсінавых грудак.
Насця села насупраць, паклала локці на стол, паглядзела на мяне, потым дастала з палічкі нада мной нейкі нумар «Плэйбоя», разгарнула на патрэбнай старонцы і падсунула бліжэй да мяне, каб я ўважліва разгледзеў тое, што там было адлюстравана.
— Ты можаш паўтарыць часопісную рэальнасць прама зараз,— таямніча прашаптала яна.
— Ведаеш, я як-небудзь пасля,— прамовіў я, уволю нагледзеўшыся на вэрхал у часопісе з каляровымі фотаздымкамі.
— Як хочаш,— так жа таямніча адказала яна і паклала часопіс на месца.
Закіпела вада. Я ўсыпаў макароны з пакеціка, што падала мне Насця, размяшаў іх і пасаліў.
— Я заўважыла, ты любіш шаўковыя рэчы,— прамовіла Насця. Яна сядзела насупраць мяне, не змяняючы паставы.
— I што з таго? Выкшталцонасць падабаецца не толькі дамам. А я ўсё жыццё марыў спаць на шоўку і шоўкам накрывацца,— адказаў я.— Толькі не давялося пакуль.
— А халацік? Ты яго апранаў?
— He мой фасон. Да таго ж, шоўк глядзіцца і пасуе жаночаму целу. Можна сказаць, што толькі на жаночым целе мне шоўк і падабаецца. Дарэчы, у беларускай мове ёсць слова нашмат прыгажэйшае, але з тым жа значэннем — ядваб.
— Што ж,— сказала Насця,— сёння цябе чакае ядваб і не толькі... — Таямніча падміргнула.
Пакуль мы абмяркоўвалі асабістыя густы, макароны зварыліся. Насця хацела ўжо выліваць ваду, але каструльку я ў яе адабраў, апёкшы руку пры гэтым. Hi ў якім разе ў страве, якую я гатаваў, нельга выліваць ваду.
— Нясі сваё сала,— распарадзіўся я, нібы дома.
Нарэзаўшы сала, я ўкінуў яго ў каструльку, затым кубік «галіны-бланкі» і ўсё размяшаў. Цяпер патрабаваўся час, каб страва адстаялася, вада ўвабралася ў макароны.
— Пакуль дачакаешся, калі твая беліберда адстаіцца, можна памерці,— закапрызіла Насця і дадала: — А ты ўпэўнены, што гэта можна есці?
— Яшчэ як,— запэўніў я.— У інтэрнаце, калі я быў студэнтам, гэта была наша ўлюбёная страва.
— У такім разе... — Насця ўзяла лыжку і загрукала ёй аб вугал стала, з нецярпеннем чакаючы, калі я скажу «дабро».— Ціха! — Раптам спыніла сябе і паклала лыжку, не, не паклала, адшпурнула, як гнілы яблык, з якога паказалася галава чарвячка ў кепцы з тварам каўказскай нацыянальнасці і прамовіла «Слюшай, абыдна, да?»
— Што такое? — занепакоіўся я, трывожна прыслухоўваючыся да ночы, якая афрыканскім азадкам намагалася выціснуць вокны.
— Чаго ты спалохаўся? — засмяялася Насця. Відаць, у мяне сапраўды быў спалоханы твар, таму што я насамрэч падумаў, што здарылася нешта сур’ёзнае.— Я проста ўспомніла. што ў нас ёсць віно. Будзеш?
— Чаго ты пытаешся? — Ад колькі кропелек спіртнога я ніколі не адмаўляўся, але гэта не азначае, што я алкаголік.
— Праўда, яно самаробнае,— гаварыла Насця, вымаючы пляшку з драўляным коркам са сценнай шафачкі. Краем вока я заўважыў, што адной пляшкай самаробнага віна запасы Насцінага бацькі не абмяжоўваліся. Там стаялі і гарэлка, і каньяк. Добры, відаць, піток...
Насця адкаркавала бутэльку сама і сама ж разліла віно па фужэрах, якое мы смакавалі разам з макаронамі. Было так смачна, што здавалася, нічога смачнейшага не піў і не еў ніколі. Нарэшце мой страўнік супакоіўся і заснуў Сцяпашкаю з перадачы «Добрай ночы, малышы!».
...Насцін пакойчык быў невялікі. Там стаяў ложак, пісьмовы стол, на стале — камп’ютар з прынтарам, крэсла-вярцёлка, вялізная дубовая шафа, сцены абклеены ружовымі шпалерамі з пацалункамі. Кніг было мала і ў асноўным паэзія: Ахматава, Цвятаева, Хадасевіч, Блок, Верлен, Рэмбо, Бадлер, Апалінэр, Лорка, По, Кітс, Эліат, Уайлд, Ясенін, Морысан, Цой, К. Вараб’ёў — «Забіты пад Масквой». На пісьмовым стале ляжала адкрытая на 189-й старонцы кніга. Я адгарнуў фарзац: У. Барроўз — «Мяккая машына». Цікава-цікава...
— Ты доўга яшчэ? — нецярпліва вымавіла Насця. Яна ўжо ляжала пад коўдрай, чакаючы, пакуль я распрануся. Я, між тым, быў зацікаўлены падборам кніг на паліцах. Седзячы на ложку, аслабаніўшы адну нагу з джынсаў, я спытаўся, адкуль у яе Барроўз, таму што імя апошняга з шэрагам паэтычных імён ніяк не стасавалася. Іх немагчыма было параўнаць...
— Гэта Варанкоў даў пачытаць,— сказала Насця.— Барроўз — яго любімы пісьменнік.
— I як ён табе? — вызваліў я другую нагу.
— Я ўжо другі месяц чытаю,— адказала Насця.— Мне нават у рукі кнігу браць агідна.
— Ясна. Далей можаш не распавядаць.
— А ты чытаў?
— Чытаў.
— I...
— Што і?
— Твае ўражанні?
Я крыху падумаў і сказаў:
— Вярні кнігу Варанкову і болей не чытай яе.
Насця адвярнулася да сценкі.
Я павесіў джынсы на крэсла.
— Выключы святло,— прамовіла Насця ў сценку. Гук атрымаўся, нібы з трубы.— Але спачатку ўключы магнітафон.