Удзельнікі паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі
Вольга Гарбачова
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 400с.
Мінск 2006
Стржалка Гілярый — з в. Янава (с. н. Іванава) Кобрынскага пав. Гродзенскай губ., афіцыяліст. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў за мяжу. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 306.
Стржалка Кастан (Караль) дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., брат Міхала, служыў у Цімкавіцкай эканоміі. У паўстанні радавы атрада навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага. З’явіўся з раскаяннем. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 305; AGAD, WCPL, nr 724, k. 77.
Стржалка Міхал дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., брат Кастана. Радавы ў атрадзе навагрудскай конніцы фарміравання Г. Дэмбінскага. З’явіўся з раскаяннем. ГІа рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 305; AGAD, WCPL, nr 724, k. 75.
Стржалкоўскі Гілярый з Гродзенскай губ. Дзейнічаў у атрадзе Ц. Пуслоўскага. Па рашэнню ГГСК ад 24.8.1834 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-5, арк. 67 адв.
Стржалкоўскі Мікалай дваранін з Гродзенскай губ. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў у Прусію. Па рашэнню ГГСК ад 24.8.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-5, арк. 68; РДВГА-8, арк. 306.
Стржалкоўскі Пётр Адольф (п. 1879) з Гродзенскай губ., вучань віленскай гімназіі. У паўстанні падафіцэр 4 палка пешых стральцоў. 15.11.1832 прыбыў у Францыю. Памёр у Ліможы. Bartkowski J. Spis Роlakow zmarlych. S. 403.
Стржалкоўскі Якуб дваранін з Гродзенскай губ., служачы маёнтка памешчыка Кернажыцкага. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў за мяжу. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 307.
Стржэцкі Вінцэнт шляхціц з Мінскага пав. Мінскай губ., сын Антонія, б. студэнт Віленскага ун-та. Удельнічаў у ваен. сутыкненнях з расійск. войскамі. Адышоў у Прусію, затым праз Пілаў у Францыю. Па рашэнню МГСК ад 1.9.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-5, арк. 68 адв.; РДВГА-11, арк. 374; Dangel S. Rok 1831. S. 150.
Стржэцкі Міхал (п. 27.1.1832) з Барысаўскага пав. Мінскай губ., н. у в. Дзядзілавічы (Дзядулевічы ?), студэнт Віленскага ун-та. У паўстанні пхар. 2 палка пешых стральцоў. Эмігрыраваў. Памёр ад туберкулёзу ў шпіталі. ND. 1843. S. 147; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 404.
Строк Лявон селянін памешчыка Булгарына з Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ. Збег ад памешчыка і меў намер далучыцца да паўстанцаў, але быў арыштаваны казакамі. Адпраўлены на месца жыхарства. РДВГА-8, арк. 308.
Струнеўскі Емяльян селянін памешчыка Пуслоўскага з Мінскай губ. Ведаў пра падрыхтоўчыя дзеянні Ц. Пуслоўскага. Па рашэнню МГСК ад 29.2.1832 пакінуты вольным. НГАБ-5, арк. 70; РДВГА-11, арк. 376.
Струпінскі Юзаф (н. 1811)-з Гродзенскайгуб. (па звестках С. Дангеля з Дзісенскага пав. Мінскай губ., Я. Барткоўскага н. у Вільні), сын Яна, унтэр-афіцэр прускага пях. палка прынца Вільгельма, б. вучань Дынабургскай школы ппрап. Далучыўся да дзісенскіх паўстанцаў і актыўна
ўдзельнічаў у арганізацыі паўстання ў Лужках. Ппар. 19 палка лін. пяхоты, у складзе якога адышоў у Прусію. Эмігрыраваў у Францыю, 23.11.1832 знаходзіўся ў закладзе ў Безансоне. Па рашэнню МГСК ад 23.11.1831 аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-11, арк. 376; AGAD, PFR, пг 15; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 402; Bielecki R. Zarys rozproszenia. S. 81; Dangel S. Rok 1831. S. 150; Straszewicz G. Pollacchi della. Vol. 2.
Стрыжэўскі Якуб шляхціц з Гродзенскай губ. За ўдзел у паўстанні па рашэнню ГГСК ад 9.11.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-5, арк. 69.
Ступніцкі Мікалай з Гродзенскай губ., сын святара. Служыў у атрадзе Ц. Пуслоўскага. З’явіўся з раскаяннем. Па рашэнню ГГСК атрымаў дараванне. РДВГА-8, арк. 308.
Стыпалкоўскі (Стыпулкоўскі) Люцыян (20.11.1806-15.4.1849) дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ., н. у фальварку Завоссе, сын Вінцэнта і Барбары Міцкевіч, вучань школы ў Навагрудку. У паўстанні дзейнічаў у атрадзе навагрудскай конніцы, ппар. 13 ул. палка, у складзе якога дайшоў да Варшавы, дзе 8.8.1831 удзельнічаў у Гродзенскім сейміку па абранню дэпутатаў на сейм. Адышоў у Прусію, адпраўлены ў Гданьскую крэпасць. 3 1834 у Францыі. 3 21.9.1834 да 24.8.1837 член ПДТ. 3 1837 жыў у Парыжы (дазвол на пражыванне атрымаў дзякуючы дапамозе А. Міцкевіча). У 1842 кароткачасова належаў да суполкі А. Тавянскага. У 1848 уступіў у легіён А. Міцкевіча, у групу так званых крыжакоў, з’яўляўся блізкім сябрам яго заснавальніка. Займаўся ксілаграфіяй, шмат яго прац надрукавана. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл., канфіскаваны маёнткі Завоссе і Бялая. У 1839 ажаніўся, меў 2 дзяцей. Пакончыў жыццё самагубствам у Парыжы, пахаваны на Манмартры. НГАБ-5, арк. 70 адв.; РДВГА-8, арк. 309; AGAD, WCPL, пг 724, к. 76; DS. Т. 6. S. 386; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 405; Kaczkowski J. Konfiskaty; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 55; Polacy pochowani. S. 142.
Стыпалоўскі Ігнацій памешчык з Ашмянскага пав. Віленскай губ. Пастаўляў кантаністаў. НГАБ-5, арк. 70 адв.
Сувястоўскі Станіслаў дваранін з Г родзенскай губ. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў за мяжу. Па рашэнню ГГСК ад 24.8.1832 аднесены да 2 разр. зл. НГАБ-5, арк. 71; РДВГА-8, арк. 309.
Сузін Калікст (н. 4.4.1809) -з Брэсцкага пав. Гродзенскай губ., н. у в. Войская, на службе ў расійск. арміі. У паўстанні ппар., з 30.7.1831 пар.
Эмігрыраваў у Францыю. Удзельнічаў у экспедыцыі Ю. Заліўскага. 3 20.1.1842 член ПДТ. Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 407; KrawiecL. Lista czlonkow. S. 91.
Сумашэўскі Юзаф (н. каля 1805) селянін памешчыка Радамінскага з в. Салевічы Дзісенскага пав. Мінскай губ. 3 чэрв. 1831 кантаніст у дзісенскім апалчэнні пад камандай Ю. Валасоўскага, затым у складзе корпуса А. Гелгуда, у Шаўлях быў адпушчаны. Наняўся на працу ў Ковенскім пав., дзе быў арыштаваны па падазрэнню ў крадзяжы. Па рашэнню МГСК ад 18.4.1832 атрымаў дазвол вярнуцца на месца жыхарства. НГАБ-5, арк. 72; РДВГА-11, арк. 377; LV1AJ. 437, ар. 5, Ь. 128, Ір. 20; DangelS.Rok 1831. S. 133.
Супрон Васіль (н. 12.1.1801) — з в. ГаленічыМінскайгуб.,сынДаніэля і Разаліі. У паўстанні радавы 4 палка пешых стральцоў. Адышоў у Прусію, утрымліваўся да канца 1833 у Гданьску. 27.4.1834 прыбыў у Аран на караблі ‘Траф Келлі”, у гэты ж дзень уступіў у замежны легіён на 3 г. У 1834—35 у Афрыцы, з 1835 у Іспаніі. Па рашэнню МГСК ад 1.12.1834 прызнаны выгнаннікам. НГАБ-5, арк. 72 адв.; РДВГА-11, арк. 377; Bielecki R. Polacy w Legii. S. 338; Dangel S. Rok 1831. S. 117.
Сухаверскі (Сухавецкі) Іван селянін з казённага маёнтка Густаты Дзісенскага пав. Мінскай губ. Удзельнічаў у нападзенні на фальварак Яніжкі і забойстве аканома Бараноўскага і мешчаніна Ф. Гратулевіча. Па рашэнню МГСК аддадзены пад ваен. суд, пакараны 25 палкамі і сасланы на цяжкія работы ў Сібір. НГАБ-5, арк. 73 адв.; РДВГА-11, арк. 378; Sliwowska W. Zeslancy polscy. S. 581.
Сухадольскі Валенцій (14.2.1808-13.11.1852)-шляхціцзГродзенскай губ., н. у в. Новая Воля (па звестках Б. Канарскай з в. Рагозніца), на вайсковай службе з 2.1.1825, мастак. У паўстанні з 10.12.1830 ппар., 15.6.1831 пар. 4 ул. палка. 4.10.1831 адзначаны залатым крыжам. 1.7.1832 прыбыў у Францыю, у 1834-40 жыў у Тулузе. 3 1840 вучыўся ў парыжскай школе жывапісу, матэматыкі і скульптуры. Памёр у Парыжы. Ksi^ga pamiqtkowa. S. 169; Bartkowski J. Spis Polakow zmarlych. S. 405; Konarska B. Polskie drogi. S. 405.
Сцельскі памешчык з Мінскай губ. Арганізаваў асобны атрад, які дзейнічаў у Налібоцкіх, Бакштанскіх, Вішнеўскіх лясах у жн. 1831. РДВГА, ф. 405, eon. 2, спр. 2441, арк. 12 адв.
Сцязанкоўскі (Сцязалькоўскі) Мікалай з Гродзенскай губ. Далучыўся да паўстанцаў, адышоў за мяжу. Па рашэнню ГГСК аднесены да 2 разр. зл. РДВГА-8, арк. 304.
Сцяльніцкі Фелікс з Віленскай губ. Удзельнік кампаніі 1812. Знаходзіўся сярод пачынальнікаў паўстання ў Ашмянах. Атрад пад яго кіраўніцтвам 15.4.1831 абараняў Ашмяны. РДВГА, ф. 405, eon. 2, спр. 4139, арк. 8 аде.; Пузыревскйй А.К. Польско-русская война. Т. 1. С. 165; Klukowski J. Powstanie powiatu oszmianskiego. S. 229-249.
Сцямпкоўскі (Стэмпкоўскі Юзаф) шляхціц з Брэсцкага пав. Гродзенскай губ., аканом. У паўстанні (nap. 1 палка конных стральцоў, 4.10.1831 кап. ?), адышоў за мяжу. 3 16.12.1832 да 13.6.1835 член ПДТ. Па рашэнню ГГСК ад 9.11.1832 аднесены да 2 разр. зл., маёмасць канфіскавана. НГАБ-5, арк. 65; РДВГА-8, арк. 304; ВРР, nr 493; Kaczkowski J. Konfiskaty; Krawiec L. Lista czlonkow. S. 43.
Сцяпанаў Казімір (н. 1807)-зБрэсцкагапав. Гродзенскай губ., н. у Брэсце, сын Казіміра і Марыі. У паўстанні радавы 3 палка пешых стральцоў, служыў у корпусе С. Рожыцкага, у 1832 знаходзіўся ў Прусіі. У крас. 1832 прыбыў у Францыю, належаў да закладу ў Буржэ, дзе 26.10.1832 уступіў у замежны легіён на 3 г., у 1833 знаходзіўся ў Афрыцы, 26.10.1833 дэзерціраваў, за што пакараны судом 20.12.1833 на 5 г. грамадскіх работ. Пасля вызвалення застаўся ў Францыі. ВРР, nr 408, s. 213; Bielecki R. Polacy w Legii. S. 334.
Сцяпанаў Мацвей селянін памешчыка Мігановіча з в. Арханава Дзісенскага пав. Мінскай губ. Аддадзены ў паўстанне Ю. Разенфельдам. НГАБ, ф. 295, eon. 1, спр. 389.
Сцяпанаў Якуб з Мінскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў. Адышоў у Прусію, затым эмігрыраваў у Паўночную Амерыку (?). Па рашэнню МГСК ад 19.11.1834 прызнаны выгнаннікам. НГАБ-5, арк. 65 адв.; РДВГА-11, арк. 373; Dangel S. Rok 1831. S. 117.
Сымановіч Рафал селянін памешчыка Агінскага з маёнтка Маладзечна Вілейскага пав. Мінскай губ., сын Казіміра. Прысягнуў паўстанцам у Маладзечне. Па рашэнню МГСК ад 21.12.1831 пакінуты вольным. НГАБ-5, арк. 74 адв.; РДВГА-11, арк. 379.
Сымановіч Юрый з Мінскай губ. Прысягнуў паўстанцам у Маладзечне. МГСК 21.12.1834 рашэння не вынесла з-за адсутнасці даклад-
ных звестак аб паходжанні і месцы знаходжання. НГАБ-5, арк. 74 адв.; РДВГА-11, арк. 379.
Сядлецкі Казімір з Дзісенскага пав. Мінскай губ., сын Ануфрыя. Па матэрыялах МГСК маёнтак падлягаў канфіскацыі. Dangel S. Rok 1831. S. 157.
Сядлецкі Фелікс дваранін з Ігуменскага пав. Мінскай губ. Захоўваў зброю. Рашэннем галоўнакамандуючага 1-й арміі ад 27.2.1832 пакараны на 1 мес. зняволення ў астрозе, пасля чаго пакінуты вольным. РДВГА-11, арк. 355; Dangel S. Rok 183 PS. 141.
Сяклюцкі (Сяклецкі) Аляксандр дваранін з Навагрудскага пав. Гродзенскай губ. Дзейнічаў сярод паўстанцаў. Эмігрыраваў. Па рашэнню ГГСК ад 8.10.1832 аднесены да 2 разр. зл. Прасіў літасці, атрымаў дазвол вярнуцца на радзіму. РІГАБ-5, арк. 38; РДВГА-8, арк. 286.