Валачобныя песні
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 560с.
Мінск 1980
АІМЭФ, ф. 8. воп. 74, спр. 91, сш. 2, л. 14, № 10. Зап. К. П. Кабашнікаў у 1974 г. у в. Бычын Бярэзінскага р. Мінскай вобл. ад Кацярыны Тарасаўны Кашлач.
81. Гаспадару, добры пану
АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 50, сш. 3, л. 32, № 47. Зап. М. Я. Грынблат у 1972г. у в. Дворышча-Біруцкае Міёрскага р. Віцебскай вобл. ад Казіміра Казіміравіча Даргеля, 84 г. Часам спявалі рэфрэн «Хрыстос, сын божы Хрыстос!»
82. Добры вечар, гаспадару!
АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 88, сш. 63, л. 1, № 1. Зап. студ. Магілёўскага пед. ін-та I. А. Рынкевіч у 1970 г. у в. Вусаўцы Міёрскага р. Віцебскай вобл. ад Іосіфа Сямёнавіча Шудзелі, 1904 г. н. Акрамя рэфрэна «Няхай так будзець!», спявалі таксама «Зялён мой садзік!» або «Хрыстос, сын божы, Хрыстос уваскрос!»
83. Ідзём, пайдзём
С а х a р а ў, с. 14—15, № 8. Зап. Язэп Каяла ў 1938 г. у г. Рызе ад А. Навіцкай.
Ноты № 62.
84. Ішлі, прышлі валачобнікі
Tyszkiewicz Е., с. 389—391. Зап. у Барысаўскім п. Збіральнік заўважае, што «ў іншым месцы над Гайнай у песні валачобнікаў ёсць змены ў календары, прымаўленні:
Дары, гаспадару, слаўны мужу, Гэтым дарам не выдасіся.
Зажывеш ад бога хвалы, ад людзей — славы.
А калі нічога не дораць, то, адышоўшы, пяюць:
Перайшлі сяльцо — знайшлі яйцо, Перайшлі другое — згубілі і тое».
85. Пайдзём, прайдзём ўдоль вуліцы
Зап. Мар’ян Генрыхавіч Пецюкевіч у 1963 г. у в. Цяцеркі Браслаўскага р. Віцебскай вобл. ад Александрыны Супрун. 3 нотамі. «Святы Яня» тут выступае ў традыцыйнай ролі Юр’я, божага ключніка, які ад.мыкае зямлю, выпускае расу, траву.
86. Гаспадарочак, слічны паночак
Ш ы р м a, III, с. 44, Ne 26. Зап. у 1934 г. у в. Новыя Зімадры Вілейскага п. ад Наталлі Хадзінскай.
87. Ой, чалом, чалом да добры вечар!
Шейн, Матерналы, I, с. 153—154, № 148. Зап. у в. Зазерка Лепельскага п. Віцебскай губ. •
88. Ішлі, прайшлі валачобныя
Г і л е в і ч, Абрады, с. 85—87. Зап. С. Апалонік і Л. Афанасік у в. KiMia Барысаўскага р. Мінскай вобл. ад Юлі Курыльчык, 1902 г. н.
89. Ідзём, пайдзём дарожкаю
АІМЭФ, ф. 9, воп. 3, спр. 13 б, ч. IV (дадатак), л. 681. Зап. С. П. Сахараў у 1940 г. у в. Гайселі Каплаўскай вол. Ілукстэнскага п. ад Пётры Чыжэўскага, 77 г.
90. Добры вечар
РГО, р. 5, воп. 1, спр. 7, л. 76—78. Зап. П. А. Альхімовічу 1882—1890 гг. у маёнтку Гараваткі Себежскага п. Віцебскай губ.
Вар.: Там жа, с. 78—79.
91. Па вуліпы па шырокай
Р о м а н о в, Бел. сб., VIII, с. 174. Зап. у в. Казакова Веліжскага п. Віцебскай губ.
92. Пахвалёны
РГО, р. 4, воп. 1, спр. 10, л. 1—4. Зап. А. Любінскі ў Дзісенскім п. Віленскай губ.
«Звычайна збіраюцца некалькі мужчын, якія тады ўжо называюцца лалоўнікамі, і ходзяць з віншаваннямі, іншы раз са скрыпіцай. Звычайна пяюць пад акном, адзін запявала прапявае ўсе радкі песні, а астатнія за кожным радком паўтараюць адзін прыпеў «Хрыстос сын». Гэта скарочаная форма прыпеву «Хрыстос, сын божы, васкрос!»
93. He мак, рожа расцвітаець
Ш е й н, Матерналы, I, с. 155—158, № 149. Зап. сельскі наст. у в. Ходцы Сенненскага п. Магілёўскай губ. (даслаў Шэйну інспектар нар. вуч. С. К. Шымковіч).
Паведамляецца таксама, што пасля абходу двароў валачобнікі ідуць у карчму, на сабраныя грошы купляюць гарэлку і пяюць:
Выпі, выпі чару віна поўную, I забудзь, забудзь пра сваю старану, Як не выпіш, не забудзіш сваей сторанкі, Будзеш плакаць да самай зоранькі.
Ах, як жа мне сваей сторанкі забыць? У маей старане сад-вінаград стаіць, Там зялёна яблыня і чырвона вішанька працвітаіць. Што сад-вінаград — то мой родны татулька, Што зялёна яблыня — то мая мамулька, Чырвоная вішанька — то мая жана мілая, Дробныя выросткі — то мае дзеткі малыя.
Потым звяртаюцца з песняй да шынкара:
А ў нашага шынкара Кудравая галава, Ен кудрамі пакалоціць, Нам гарэлку рассалодзіць. А наш шынкар у бабрэ, Ен гарэлку прынясець ў вядрэ, А наша шынкарка ў лісах, Прынясець селядцоў ў місах.
94. Благавешчанне
АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 52, сш. 1, л. 71—73, Ns 74. Зап. Л. М. Салавей і П. I. Каруза ў 1972 г. у в. Каханавічы Верхнядзвінскага р. Віцебскай вобл. ад Л. У. Цыры, 1930 г. н.
Мг ф. 20, воп. 72, ст. 25. Расшыфр. мелодыю В. М. Каламыцава.
Ноты № 67.
Вар.: Ш е й н, Матерналы, I, с. 153—154, Ns 148. Зап. у в. Зазер'е Лепельскага п. Віцебскай губ.; там жа, с. 158—160, Ns 150. Зап. вуч. Маладзечанскай наст. семінарыі Іван Жук; там жа, с. 147—148, Ns 142. Зап. у Віцебскай губ. (з арт. П. М. Шпілеўскага ў газ. «Русскнй дневннк», 1859, Ns 101); Ш е й н, Песнн, с. 94—96, Ns 146; там жа, с. 105—106, № 150; там жа, с. 106—-107, Ns 151; Р о м а н о в, Бел. сб.,11, с. 453—454, № 7. Зап. у в. Аляксенічы Сенненскага п. Магілёўскай губ.; там жа, с 454—455, Ns 8. Зап. у в. Гарадцы Сенненскага п.; Federowski, V, с. 661—662, Ns 1554. Зап. у в. Медзяневічы Навагрудскага п. ад Зосі Санчуковай; Г і л е в і ч, Абрады, с. 85—87. Зап. С. Апалонік і Л. Афанасік у в. Кімія Барысаўскага р. Мінскай вобл. ад Юлі Курыльчык, 1902 г. н.; там жа, с. 94—96. Зап. Я. Сербантовіч і А. Снігур у в. Кляпцы Ушацкага р. Віцебскай вобл. ад Барыса Кляпца, 1902 г. н.; там жа, с. 92—94. Зап. Л. Суднік у в. Заазерная Лепельскага р. Віцебскай вобл. ад Сяргея Клімковіча, 1897 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 73, спр. 62, сш. 2, л. 20, Ns 21. Зап. П. П. Альхімовіч у 1973 г. у в. Салтанаўка Магілёўскага р. ад Анастасіі Адамаўны Шкрэдавай, 1911 г. н., і Марыі Пятроўны Васянковай, 1908 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 73, спр. 69, сш. 1, л. 37, Ns 26. Зап. Г. А. Барташэвіч у 1973 г. у в. Іскань Быхаўскага р. Магілёўскай вобл. ад Е. К. Семчанкі; АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 47, сш. 5, л. 12—14. Зап. М. Я. Грынблат у 1960 г. у в. Загоры Сіроцінскага р. Віцебскай вобл. ад Панаса Васільевіча Волкава, 1900 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп.
74, спр. 91, сш. 2, л. 16, № 11. Зап. К. П. Кабашнікаў у 1974 г. у в. Бычын Бярэзінскага р. Мінскай вобл. ад С. М. Голуб, Н. А. Мурач і інш.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 57, сш. 4, л. 47—49, № 48. Зап. A. С. Ліс у 1972 г. у в. Стары Пагост Міёрскага р. Віцебскай вобл. ад А. Цітовіч; АІМЭФ, ф. 9, воп. 5, спр. 29, № 32. Зап. В. Д. Тарасенка ў 1973 г. у г. Полацку ад М. С. Гайко; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 43, сш. 1, л. 36, № 15. Зап. М. Я. Грынблат і С. В. Барыс у 1971 г. у в. Мікуліна Глыбоцкага р. Віцебскай вобл. ад Вольгі Пятроўны Бабіч, 1888 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 57, сш. 1, л. 23—25, № 21. Зап. A. С. Ліс у 1972 г. у в. Зановін Ушацкага р. Віцебскай вобл. ад Тэклі Антановіч, 1907 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 51, сш. 2, л. 59. Зап. Г. А. Барташэвіч у 1972 г. у в. Дворышча Міёрскага р. Віцебскай вобл. ад М. I. Лагун, 1902 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 51, сш. 1, л. 64, № 49. Зап. Г. А. Барташэвіч у 1972 г. у в. Дзегцярова Верхнядзвінскага р. Віцебскай вобл. ад Л. А. Твараковіч, 1903 г. н. «Хрыстаслаўнікі пяюць»; АІМЭФ, ф. 8, воп. 76, спр. 123, сш. 2, № 111. Зап. Л. М. Салавей у 1976 г. у в. Варонічы Полацкага р. Віцебскай вобл. ад Марфы Васільеўны Васьковіч, 79 г.
95. А на вуліцы на шырокай
Бессонов, с. 4—5, № 3.
96. Ішлі, брылі валачэбнічкі
Ш е й н, Песнн, с. 82—86, № 141.
97. На першы дзень на вялікдзень
Ш е й н, Песнн, с. 96—101, № 147. Зап. A. В. Вахрамеева ў в. Жылінцы Бабруйскага п.
Bap.: Ш е й н, Песнн, с. 76—80, № 138. Зап. Н. Я. Нікіфароўскі ў в. Вымна Віцебскага п.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 76, спр. 118, сш. 2, л. 21—24, № 19. Зап. В. Каламыцава ў 1976 г. у в. Стаі Лепельскага р. Віцебскай вобл. ад Т. С. Быкавай, 1911 г. н.
ПАМОЧНІКІ ХЛЕБАРОБА I ПЧАЛЯРА
98. Ой, па першы дэень да на вялікдзень
С е р б о в, с. 137—141, № 1. 3 нотамі. Зап. у в. Церабут Ігуменскага п. ад Змітра Новіка, 70 г.
99. Ідзём, брыдзём
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 90, сш. 4, л. 30—32, № 11. Зап. Г. А. Барташэвіч у 1964 г. у в. Гульцяі Невельскага р. Пскоўскай вобл. ад Праскоўі Рыгораўны Зарэмбы, 72 г. «Пелі хрыстаслаўшчыкі, валачобнікі або валыншчыкі — так іх называлі».
Вар.: там жа, л. 36—37, № 26. Зап. Г. А. Барташэвіч ад Лідзіі Паўлаўны Багданавай, 70 г.
100. Вокала двора зялезны тыв
Hurynowicz, с. 54 (189), № 151. Зап. у Вішнеўскай гміне Жодзіскай парафіі Свянцянскага п. Віленскай губ.
101. Пойдзем, братцы, па вулачцы
Г і л е в і ч, Абрады, с. 96—98. Зап. М. Плыгаўка ў Докшыцкім р. Віцебскай вобл. ад Аляксандры Плыгаўкі, 40 г.
102. На вялікадня да на першы дзень
АІМЭФ, ф. 8, воп. 75, спр. 93, сш. 5, л. 46—47, № 28. Зап. Л. П. Барабанава ў 1975 г. у в. Горкі Чэрвеньскага р. Мінскай вобл. ад Марфы Захараўны Гурын, 1907 г. н.
Мг ф. 20, воп. 75, ст. 27, № 5 . Расшыфр. мелодыю Л. М. Фёдараў.
Ноты № 8.
103. Ай, у нядзельку на вялікадня
Романов, Бел. сб., VIII, с. 166—167. Зап. у в. Чыгірынка Быхаўскага п. Магілёўскай губ.
104. А ці ўдому, дому пане гаспадару?
Ялатаў, с. 33, № 20. Зап. Л. М. Фёдараў у 1959 г. у в. Лебедзева Маладзечанскага р. Мінскай вобл. ад Гаўрылы Якімавіча Посаха, 65 г.
Ноты № 36.
105. На вялікдзень да на божы дзень
АІМЭФ, ф. 8, воп. 73, спр. 70, сш. 6, л. 16, № 12. Зап. A. С. Фядосік у 1973 г. у в. Берлеж Пухавіцкага р. Мінскай вобл. ад Насці Панкратовіч, 76 г.
106. Добры вечар, пане гаспадару!
АІМЭФ, ф. 8, воп. 78, спр. 145, сш. 1, л. 2—3, № 1. Зап. Л. А. Малаш у 1978 г. у в. Малая Обрына Карэліцкага р. Гродзенскай вобл. ад Ганны Бусько, 1915 г. н.
Вар.: Дембовецкнй, с. 533, № 3. Зап. у Манастыршчынскім прыходзе Мсціслаўскага п.; Ш е й н, Матерналы, I, с. 145, № 139. Зап. вуч. Маладзечанскай наст. семінарыі ў Юр’еўскай вол. Барысаўскага п. Мінскай губ.; Р о м а н о в, Бел. сб., II, с. 455, № 9. Зап. у в. Гарадцы Сенненскага п.; там жа, с. 268, № 19. Зап. у в. Цюцькі Сенненскага п.; Р о м а н о в, Бел. сб., VIII, с. 168. Зап. у в. Чыгірынка Быхаўскага п. Магілёўскай губ.; там жа, с. 174—175. Зап. у Парэцкім п. Смаленскай губ.; Federowski, V, с. 678, № 1585. Зап. у Ваўкавыскім п.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 75, спр. 97, сш. 5, л. 2, № 1. Зап. студ. Мінскага пед. ін-та A. С. Кабяк у 1975 г. у в. Языль Старадарожскага р. Мінскай вобл. ад Аўдоцці Гардзееўны Касцель, 1902 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 75, спр. 103, сш. 1, л. 43—44, № 44. Зап. В. М. Каламыцава ў 1975 г. у в. Клінок Чэрвеньскага р. Мінскай вобл. ад Е. С. і У. Р. Пятраш; АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 39, сш. 6, л. 6—8. Зап. студ. В. Д. Баранава; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 48, сш. 1, л. 71, № 75. Зап. В. I. Скідан у 1971 г. у в. Стуканы Браслаўскага р. Віцебскай вобл. ад Арыны Мікалаеўны Сеты, Марыі Сцяпанаўны Сеты і Уладзіміра Канстанцінавіча Сеты; АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 65, сш. 1, л. 36, № 20. Зап. I. I. Лушчыцкая ў 1961 г. у в. Пронькі Мядзельскага р. Мінскай вобл. ад Марыі Міхайлаўны Балаш, 1910 г. н.; АІМЭФ, ф. 8, воп. 75, спр. 96, сш. 2, л. 18, № 13, Зап. Г. А. Барташэвіч у 1975 г. у в. Клінок Чэрвеньскага р. Мінскай
КНІГІ ОНЛАЙН
