Вольныя муляры ў беларускай гісторыі Канец XVIII — пачатак XX ст. Алесь Смалянчук

Вольныя муляры ў беларускай гісторыі

Канец XVIII — пачатак XX ст.
Алесь Смалянчук
Выдавец:
Памер: 280с.
Вільня 2005
75.94 МБ
сімвал прыгажосці і тайны. Чырвоная ружа выкарыстоўваецца падчас цырымоній пасвячэння, адаптацыі і пахавання.
прынятая сістэма абрадаў; сістэма масонства. Найбольш распаўсюджанымі з’яўляюцца Старажытны і прыняты шатландскі рытуал і Амерыканскі або Ёркскі рытуал. Першы з іх налівае 33° градусы пасвячэння. Першыя тры градусы выкарыстоўваюцца ў Амерыканскім рытуале. Браты 4-14° аб’ядноўваюцца ў ложах удасканалення. Браты 15° і наступных уваходзяць у склад Філасофскіх радаў і працуюць пад кіраўніцтвам Капітулаў, Арэапагаў і Трыбуналаў. Працы вядуцца ў гонар Вялікага Будаўніка сусвету, адрозніваюцца шматзначным і эзатэрычным падтэкстам. Амерыканскі або Ёркскі рьпуал таксама прымае інтэрпрэтацыю лавдмарак

Аб’яднанай Вялікай ложай Англіі з характэрнай для гэтага рытуалу верай у Вялікага Будаўніка сусвету, бессмяротнасць душы і выкарысганне Бібліі.
Салідарнасць
узаемасувязь і ўзаемазалежнасць людзей у жыцці і працы. Адна з галоўных дабрадзейнасцяў вольных муляраў, якая на практыцы зводзіцца да абавязку дапамагаць не толькі братам, але і прафанам у рамках дабрачыннасці.
Свабода, роўнасць, братэрства
лозунг Вялікай французскай рэвалюцыі, які стаўся дэвізам многіх масонскіх сістэмаў. На цырымоніях яго вымаўленне суправаджаецца ўдарамі малатка Вялебнага або хлапкамі ў далоні.
Святло
сімвал далучэння да масонства. “Тры малых светача” Сонца, Месяц і Вялебны знаходзяцца адпаведна на паўднёвай, паўночнай і ўсходняй баках Храма. "Тры вялікіх светача” Біблія, Цыркуль і Вугольнік. “Спрадвечнае святло’’ масонскі Ордэн. “Светачы ложы” пяць яе галоўных службовых асобаў. Братоў называюць “сынамі святла”. Паняцце выкарыстоўваецца ў назвах ложаў, у абрадах і цырымоніях.
Сімвалы
аснову масонскай сімволікі складаюць малаток, цыркуль, вугольнік, лінейка.
Скарбонка ўдавы Складкі
скрыня, з якой Ялмужнік абыходзіць братоў для збора ахвяраванняў для дабрачыннасці.
фінансавая падтрымка братамі дзейнасці ложы. За гэтым сочыцьСкарбнік.
Сера
элемент інтэр’ера Пакоя роздуму. Сімвал духоўных памкненняў да пазнання.
Старажытныя традыцыі і абавязкі
частка Кнігі канстытуцый Дж.Андэрсана (1723), дзе выкладзены старажытныя нормы паводзінаў у ложы і па-за яе межамі, прадпісанні пра адносіны да Бога, да дзяржаўных уладаў, пра абавязкі Дазорцаў, братоў і сістэму кіравання масонскімі арганізацыямі.
Старажытныя хартыі Таямніца
канстытуцыі, законы, правілы, устаноўленыя папярэднікамі вольнага мулярства.
галоўны элемент сімволікі і абавязак не паведамляць прафанам справы ложы, характар і асаблівасці цырымоній, абмяркоўваемыя пытанні, прозвішчы іншых братоў, факт уласнай прыналежнасці да вольнага мулярства. Таямніца захоўваецца і пасля таго. як адэпт пакінуў ложу. Масонская

таямніца заўсёды ўмоўная, бо раскрываецца ў шырокадаступных спецыяльных выданнях і даведніках.
Трохвугольнік
геаметрычная фігура. Роўнабаковы трохвугольнік, накіраваны вяршынай уніз, у масонстве сімвалізуе вільгаць, жаночы пачатак; вяршынай уверх полымя, мужчынскі пачатак. У ложы першы трохвугольнік (улада і моц) складаюць Вялебны, Першы і Другі дазорцы; другі трохвугольнік (веды, памяць і адносіны) Вялебны, Сакратар і Прамоўца; трэці трохвугольнік (шляхі і сродкі) Вялебны, Ялмужнік і Скарбнік. Трохвугольнікам называюцьтаксамарэгулярныя сходы трох братоў там, дзе адсутнічае ложа.
Труна
сімвал смерці і ўваскрашэння пад час ініцыяцыі або пасвячэння ў ступень майстра.
Трыбунал
орган масонскай юстыцыі, сход масонаў высокіх градусаў (ступеняў) пасвячэння дзеля разгляду абрадавых пытанняў.
Тытул
масонскі дакумент, які пацвярджае прыналежнасць асобы да канкрэтнай ложы або федэрацыі з указаннем на градус (ступень) пасвячэння.
Удава-маці
Хірама (Авія)
Узрост
Вольныя муляры лічаць яго сваім духоўным бацькам, а сябе дзецьмі яго маці, адсюль назва “дзеці ўдавы”.
для прыёма ў масонскую ложу прафан павінен мець болей за 18 -21 год. Адпаведна ў ступені вучня знаходзяцца 3 гады, чалядніка 5, майстра 7 гадоў.
Універсалізм
істота масонскай ідэалогіі, якая ўказвае на аб’яднанне людзей на глебе прызнання і прыняцця пэўных агульных прынцыпаў, нягледзячы на розніцу палітычных і рэлігійных перакананняў, нацыянальнасцяў, расаў. У рытуалах і на практыцы выяўляецца як ідэал, да якога імкнуцца вольныя муляры.
Усынаўленне (афіліяцыя)
Усход
прыняцце ў ложу брата іншай ложы альбо брата іншагарытуала.
сімвалічны напрамак, свяшчэнная прастора, крыніца Святла, Мудрасці і Прыгажосці. На усходзе ложы знаходзіцца алтар і крэсла Вялебнага. Усход вечны алегарычнае месцазнаходжанне душы памерлага масона. “Усход” пазначае таксама месцазнаходжанне ложы, напр. “Паўночная паходня на Усходзе Менска” (1816).
Усыпленне
часовае спыненне дзейнасці ложы або братоў, дабраахвотнае або па загаду масонскіх уладаў.
Філасоўская рада Хартыя
варштат братоў ад 30° да 33°.
афіцыйны дакумент вольнамулярскага рытуалу (сістэмы), якая дазваляе ложы працаваць па абранаму абраду.
Хірам Абіф (Адонірам)
галоўны персанаж міфалогіі вольных муляраў. Згадваецца ў Бібліі як будаўнік Храма Саламона. Гісторыя пра забойства Хірама вучнямі, якія патрабавалі адкрыць ім вышэйшыя таямніцы, узнікла ў больш познія часы. Смерць Будаўніка эзатэрычна трактуецца як пачатак пераходу да ўваскрашэння, зыход і ўсход сонца. Хірам стаў сімвалам справядлівасці, генія, мастацтва.
Храм Саламона духоўныхрам,пабудоваякогаз’яўляеццамэтайжыццяволь-
Цемра
нага муляра.
стан няведання, у якім знаходзіцца прафан да свайго пасвячэння ў вольныя муляры.
Цнатлівасць
адна з асноўных масонскіх дабрадзейнасцяў, пра якую нагадвае белы колер пальчатак.
Цярпімасць
адна з асноўных масонскіх дабрадзейнасцяў, якая азначае прыняцце розных поглядаў людзей без навязвання ім нейкага афіцыйнага або дамінуючага ў грамадстве погляду. Аднак цярпімасць вольных муляраў мае свае межы. Напр., англасаксонскія сістэмы нецярпімы да федэрацый, якія не прымаюць іх інтэрпрэтацыі ландмарак з верай у Бога і бессмяротнасць душы, а масонства ў цэлым адвяргае атэізм, усе формы нацызму і расізму, забараняючы прыём у ложы сяброў падобных партый.
Чаляднік (падмайстар) Часткі свету
вольны муляр 2°.
галоўныя для масонаў Усход, дзе ўзыходзіць сонца, і Захад. Поўнач супрацьстаіць Поўдню: першая змрок, нявуцтва, другая аднаўленне моцы, адпачынак.
Шпага
сімвал унутранага полымя ў сэрцы кожнага вольнага муляра, сімвал ачышчэння.
Эзатэрызм
Ян Багаслоў
сістэма ведаў, прызначаных толькі для пасвечаных.
1. Адзін з апосталаў;
2. Пасрэднік паміж Богам і чалавекам у якасці свяшчэннага Логаса, Святла і Полымя, Любові і Духа. Асабліва ўшаноўваецца масонамі. На Алтары ложы пад час абраду адкрыцця працаў Біблія звычайна адкрываецца на першай старонцы евангелія ад Яна. Д зень 27 снежня дзень Яна Багаслова лічыцца адным з галоўных масонскіх святаў на працягу календарнага года. Першыя гры ступені масонскаі а пасвячэння носяць назву янаўскіх.
Ян Хрысціцель паводле Бібліі займаўся хрышчэннем іўдзеяў. Ягонае свята 24 чэрвеня вольныя муляры адзначаюць урачыстымі цырымоніямі.
Крыніцы
Берберова Н. Людн н ложн. Русскне масоны XX столетня. Москва, 1997.
Карпачев С.П. Путеводнтель по масонскнм тайнам. Москва, 2003.
Соловьев О.Ф. Масонство. Словарь-справочннк. Москва: Аграф, 2001. Cegielski Т. Sekrety masonow. Pierwszy stopien wtajemniczenia. Warszawa, 1992.
Chajn L. Polskie wolnomularstwo. Warszawa, 1984.
Lennhoff E., Posner O. Internationales Freimaurerlexikon. Ztirich-Leipzig-
Wien: Amathea Verlag, 1932.
Nasierowski T. Wolnomularstwo bez tajemnic. Warszawa, 1996.
Wojtowicz J. Masoneria wielka niewiadoma? Torun: Wyd. Adam Marszalek, 1992.
Афіцыйны сайт Вялікай ложы Расеі http://www.freemasonry.ru
Афіцыйны сайт Вялікай Нацыянальнай ложы Польшчы http:// www.wlnp.pl
Складальнікі Алесь Смалянчук і Вячаслаў Швед
Бібліяграфія гісторыі вольных муляраў Беларусі.
XVIII першая трэць XX ст.
1.	БербероваН. Людннложн. РусскнемасоныХХстолетня.-Москва, 1997. (Бнблнографня).
2.	Лебедев С. Масоны н вокруг ннх: масонство на страннцах журнала “Mope” за 1901 -1917 гг.: аннотарованный бнблнографнческнй указатель. СПб., Волгоград: Vendi, 1994.
3.	Карпачев С.П. Путеводнтель по масонсклмтайнам. --Москва, 2003. (Бнблнографня).
4.	Соловьев О.Ф. Масонство. Словарь-справочннк. Москва: Аграф, 2001.
5.	Ars Regia. Czasopismo Fundacji “Sztuka Krolewska w Polsce” poswiQCone mysli i historii wolnomularstwa. 1992 1999. (Bibliografia).
6.	Cegielski T. Sekrety masonow. Pierwszy stopien wtajemniczenia. Warszawa, 1992. (Bibliografia).
7.	Estreicher K. Bibliografia Polska. Wyci^g Wolnomularstwo. Zestawiony przez Ann?Figiel, Andrzej a Karpowicza. Beat^Nawrock^. Pod redakcj^ A.Karpowicza. Poznan, 1987.
8.	Estreicher K. Bibliografia Polska. XIX stulecia. Krak6w, 1916.
9.	Estreicher K. Bibliografia Polska. XIX stulecia. Lata 1881 1900. Krakow,
1916.
10.	Hass L. Loza i polityka: masoneria rosyjska 1822 1995. W 2 t. T. 1. Wolnomularstwo rosyjskie w podziemiu. 1822-1921; T. 2. Wolnomularstwo rosyjskie na obczyznie i powr6t w strone rodzinne. Warszawa, 1996-1998 (Bibliografia).
11.	Karpowicz A. Katalog drukow wspdlczesnych w zbiorach masonskich Biblioteki uniwersiteckiej w Poznaniu. Poznan, 2000.
12.	Lennhoff E., Posner O. Internationales Freimaurerlexikon. Zurich-LeipzigWien: Amathea Verlag, 1932.
Крыніцы
1.	Воспомннання прелата Будкевнча: Польское восстанне 1831 г. // Русская старнна. 1878. Т. 22. Кн. 8; 1892. Т. 75. Кн. 9.
2.	К нсторнн масонства в Росснн / Н.М.Затворннцкнй // Русская старнна. 1907. Т. 129. Кн. 3; Т. 130. Кн. 4, Кн. 5.
3.	Масонство в его прошлом н настояшем. -Москва, 1914. -Т. 1; 1915. -Т. 2.
4.	Матерналы для нсторнн масонскнх лож / Пыпнн А.Н. П Вестнлк Европы. 1872. Т. 4. Кн. 7.
5.	Матерналы по нсторнн масонства в прежней русской армнн / Собвд. Тнра Соколовская // Русская старнна. 1907. Т. 130. Кн. VI; Кн. VII; Кн. VIII; Кн. IX.
6.	Мядзёлка П. Сцежкамі жыцця // Полымя. 1993 № 2.
7.	Ннколаевскмй Б.Н. Русскне масоны н революцня. / ред.-сост. Ю.Фельштанскнй. Москва: Терра, 1990.
Ludvik Hass WOLNOMIJIARSTWO W II ROHE SRODKOWO-WSCIIODNIEJ w Will i XIX wieku
ARS REGIA
ROK VII/VIII (1998/1999)