Выслоўі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 520с.
Мінск 1979
Дом як катух. Добр., Слов., 353.
Дом як сарочча гняздо. 160 Там жа, 793.
Дома край як рай. Янк., Пар., 54.
Дорага (пакрышачцы) як у аптэцы. Fed., Ваўк. п.; Янк., Пар., 124.
Доўгая як аглобля. М. Грынблат, 1978, Кар.
Доўгі як Алекшыцка грэбля.161 Fed., 8, Ваўк., Гродз. п.
Доўгі як жэрдка. Там жа, 81, Ваўк. п.
Доўгі як піліпаўская ноч. Янк., Дыял., III, 157, Глуск.
Доўгі як пятроўскі дзень. Там жа.
Доўгі як тычка. Fed., 81, Ваўк. п.
Дохлы як склют. 162 М. Грынблат, 1971, Ааг.
Дробная як пыл. Бяльк., 447, Мсцісл.
Дробны як мак. Fed., 82, Ваўк. п.
Дроў як у лесе. Янк., Пар., 55.
Дружба ў іх як у адной кашулі хрышчоныя. Мін.-Мал., 1970, 171, Ааг.
Дружна як жабы на дождж. Янк., Пар., 55.
Дружны як рэха. Там жа.
Дрыжу як увараваўшы. М. Грынблат, 1974, Валож. 8.74.82.
Дрыжыць (трасецца, матаецца, б’ецца, скача) як авечы (баранні, баранчыкаў) хвост (хвосцік). Янк., 405; Fed., 82, 273, Ваўк. п. Вар.: Янк., 431; Юрч., 1977, 57; Ройзен., 77; I. Курбека, 1961, Докіа. 13.9.7; Hoc., 79, 46.
Дрыжыць (трасецца, калоціцца, лекаціць) як асінавы ліст (лісце асова). Fed., 82, 266, Ваўк. n.; Pietk., 366; Шатэрнік, 100, Сміл.; Сержп., 184; Fed., 314, Аід., Сак. п..; Мяц., 307, Стаўб.; Сцяшк., 272, Г родз.
Дрыжыць як дрыгва. Fed., 82, Ваўк. п.
Дрыжыць як ліст. Сержп., 184.
Дрыжыць як ляк.163 /. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Дрыжыць як на верацяне7. М. Грынблат, 1978, Кар.
Дрыжыць як у трасцы. Fed., 83, Ваўк. п.
Дрыжыць (знябожыўся, збяднеўся) як чорт пад крыжам.164 I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69; Fed., 373, Ваўк., Сак. п.
Дрэмлюць як каровы на стойле. Янк., Пар., 56.
Дудоліць як маленькі. 165 Юрч., 1969, 155.
Дудукае як ліхая свякроўка.166 Янк., Пар., 56.
Дужы (здаровы) як мядзведзь. Fed., 89, Ваўк. п.; Шатэрнік, 89, Сміл.; I. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Дужы што бугай. /. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Дужы як асілак. Шатэрнік, 21, Сміл.
Дужы як вол. /. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Дужы як зубр. Янк.., Пар., 56.
Дужы як свіння ў лужы. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Дужы як тур. Янк., 405.
Дужы як чорт. Fed., 89, Ваўк. п.
Думае як аб сваёй душы. Там жа, 84.
Дундзіць (дундзе) як парася (бычок). Жыв. сл., 62, Н. Кажура, Слуцк.; Мат., 98, В. Бекіш, Маладз.
Дурная (дурное) як цяля (як цялё). Янк., Пар., 56; М. Грынблат, 1975, Мн.
Дурны (глуп) як варона. Fed., 86, Сак. п.; Mien., 395. Bap.: Суяшк., 613, Шчуч.
Дурны як абізме'н.167 Сцяшк., 590, Ваўк.
Дурны як абух. /. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Дурны як авечка. Янк., Пар., 56.
Дурны як баран. Fed., 86, Ваўк. п.; Касп., 101, Сен.
Дурны як бот [парваны, з левай нагі]. Fed., 86, Ваўк. п.; Шатэрнік, 89, Сміл.; А. Махнач, 1952, У здз. 13.10.15; Бяльк., 160, Касц.; Мяц., 79, Стаўб.; Г. Шлойда, 1969, Маладз. 13.10.64; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69. Bap.: А. Жук, 1953, Віл. 13.10.40; I. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Дурны як бутэлька ад газы. I. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Дурны як даўбешка. Янк., Пар., 57.
Дурны як кавальскія гарнь/. Fed., 86, Ваўк. п.
Дурны як пень. Сержп., 61, 97; Аяцкйй, 42.
Дурны як сала. Fed., 86, Ваўк. п.
Дурны як сала без хлеба. I. Суконкін, 1960, Цер. 13.3.29; С. Маісеенка, 1965, Жлоб. 13.9.25.
Дурны як свіння. Fed., 86, Ваўк п.
Дурны як стоўп. Там жа.
Дурны як халява. Шатэрнік, 283, Сміл.
Дурны як хамут. Dybow., 8; Fed., 86, Нав., Сак. п.
Дурны як цецярук. Янк., 405.
Дурэе як на яго чэрці ўсселі. Сержп., 61.
Дурэюць як кацяняты. Янк.., Пар., 57.
Дурэюць як малыя. Там жа.
Душа накрасавалася, як у раю пажыла'. Юрч., 1972, 210.
Душа як лес.168 Добр., Слов., 388, Пар. п.
Душыць як кот мышэй. Fed., 89, Ваўк. п.
Дым як на татарскай працэсіі. 169 Там жа, 311, Сак. п.
Дыша як конь удушлівы. Там жа, 90, Ваўк. п.
Дыша як сабака ў горач. Там жа.
Едзе як з гаршкамі.170 Там жа, 128.
Едзе як назаўтра. Там жа.
Едзе як чорт мацеру да доктара вязе. Там жа.
Едуць як на суд.171 Янк., Пар., 58.
Ежа як у птушкі. Янк., 406.
Енчыць як ка'ня на дождж. Fed., 128, Ваўк. п.
Есці хочацца як плакаць. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Есці як верабейку. Янк., 406.
Есці як кату\ Там жа; М. Грынблат, 1969, Ааг.
Есці як сіндзіку.172 Янк., 406.
Есць [без ахоты] як нежывэй. Юрч., 1966, 33.
Есць (жалуба'е) як не сваім (як чужым) ротам. Там жа, 1969, 114; Мат. Гом., IV, 138, Гом.; М. Грынблат, 1976, Кар.; Нар. сл„ 35, М. Бірыла, Дзярж.; Мат., 174, В. Рабкевіч, Брасл.
Есць (жарэ) як не ў сябе. Янк., 406; 3 нар. с., 91, I. Крамко, Кар.; Нар. сл., 172, У. Свяжынекі, Уш.; I. Саламевіч, 1975, Слон. 13.10.69.
Есць як не сваімі зубамі. Юрч., 1969, 114.
Есць хочацца як воўку. Fed., 130, Ваўк. п.
Есць як губу' (губіну).173 I. Яшкін, 1970, Слаўг.
Есць як на голад. Янк., Пар., 59.
Есць як на плот чапляе. 174 Мін.-Мал., 1970, 170, Стаўб.; М. Грынблат, 1977, Кар.
Есць як назаўтра. Янк., 406.
Есць як не сваёю губою. Fed., 130, Ваўк. п.
Есць як нехаця. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13 10.69.
Есць як перад смерцю. Янк., Пср., 39.
Есць як робіць. /. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Есць як у бяздэнную кадушку. Fed., 130, Ваўк. п.
Есць як у прорву. Нйкііф., 144.
Есць як у сячкарню закідвае. 31. Гімпель, 1978, Кар.
Есць як у церніцу трэ. Янк., Пар., 59.
Есь як у гу'ту гуці'ць.175 31. Салавей, 1971, Мядз.
Ета як сабаку муха.178 Юрч., 1969, 229.
Еты аборак скасіць што папяросу скурыць. Там жа, 1977. 238.
Ехалі як вадою плылі. Fed., 128, Ваўк. п.
Ехаў ціхінька як хуваўся. Нар. лекс., 181, Г. Юрчанка, Мсцісл.
Емкі як заяц. Шатэрнік, 76, Сміл.
[Ен етыя] ша'ечкі як бліны пякець. Юрч., 1977, 210—211.
Ен як люба'віцкі ра'бін [як рзхніць слова — па і'збе пах пайдзе'ць].177 Добр., Слов., 764.
Жадае (чакае) як збавення душы.178 Fed., 362, 65, Ваўк. п.
Жаніўся як дурань з печы зваліўся. Сержп., 64.
Жанкі' як сарокі. I. Саламевіч, 1976, Слон. 13.10.69.
Жарты як у мышы з катом. Там жа.
Жа'ру хоць ведзьму спалі. 179 Янк., 406.
Жа/ры як ліса. 180 Мат., Гом., IV, 139, Жлоб.
Жарэ як з галоднага краю вы'рваўсё. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Жарэ як тры дні не еў. В. Скідан, 1978, Хойн.
Жарэ як у мех бяздонны топча. Там жа.
Жвавы як верабейка. Янк., Пар., 60.
Жвакаець як авечка. Касп., 107, Сен.
Жвець як бяззубы. Нар. сл., 198, А. Баханькоў, Пол.
Жджэ (чакае, шукае) як вол (конь, воўк) доўбні (абуха, даў-
бешкі). Шпйл., 180; Tyszk., 422; Hoc.; 41; Fed., 364, Ваўк., Вілен. п.; Янк., 440; I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Жджэ як бога. I. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Жджэ як з неба пасланца. 181 Fed., 364, Ваўк. п.
Жджэ як ка'ня дажджу. Там жа; Pietk., 402.
Жджэ як убогі рача'нца. 182 Fed., 364, Ваўк. п.
Жлукціць як конь.183 Бяльк., 167, Мсцісл.; М. Г рынблат, 1936, Пух.
Жмурыцца як кот на сонцы. Янк., 407.
Жоначка (гаспадыня) як пчолачка. Добр., Слов., 756; I. Саламевіч, 1974; Слон. 13.10.69.
Жонка ў папа' як капа'. Сержп., 139.
Жонка як пісаная. Юрч., 1977, 73.
Жонка як пражонка.184 Добр., Слов., 745.
Жоўты як брушты'н.185 Касп., 42, Беш.
Жоўты як воск. Fed., 366, Ваўк. п.
Жоўты як жаўток. Там жа.
Жоўты як лата'цё.188 /. Саламевіч, 1973, Слон. 13.10.69.
Жоўты як рамонак. Янк., Пар., 60.
Жоўты як свечка перад вялікаднем. Янк. М., 110.
Журба як іржа. Янк., Пар., 60.
Жыве (сядзіць) як у бога за пазухай (печкай, печчу, плячыма). Ром., Бел., 295; Добр., 119; Аяцкйй, 12; Dybow., 17; Fed., 275, 386, Ваўк., Слон. n.; Pietk., 403; Мін.-Мал., 1970, 171, Стаўб.; Г. Прытычанка, 1960, Карм. 13.3.29. Вар.: Юрч., 1969, 44.
Жыве як той пустэльнік. 187 Шатэрнік, 235, Сміл. Вар.; Бяльк., 361, Чэр
Жыве як бабіч. Мяц., 89, Стаўб.
Жыве як зязюлька. Янк., Пар., 61.
Жыве як ляля'к на пажарышчы. 183 М. Рымша, 1957, Маз. 13.3.29.
Жыве як пан (кароль). I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69.
Жыве як сад на пагодзе (у пагоду). /. Курбека, 1961, Докш. 13.9.7; Янук., 30.
Жыве як сарока на калу/. Л. Царанкоў, 1960, Мн. 13.9.2.
Жыве як свіння. Fed., 368, Ваўк. п.
Жыве як старадрэвіна. Янк., 407.
Жыве як труцень. Янк., Пар., 61.
Жывем як на гастрыі7. Сержп., 70.
Жывецца як валу' ў ярме. Янк., 407.
Жывецца як той саве7. Там жа.
Жывець як Адам у раю. Добр., Слов., 5, Смал. п.
Жывець як золата важыць. Добр., 119; Т. Вяль, 1970, Мядз. 13.10.32.
Жывець як клёцка ў масле. Юрч., 1969, 44.
Жывець як у шашкі іграець. Добр., 119.
Жывеш як вядзмедзь у мярлоге. Раст., 159.
Жывём як песню пяём. Янк., Пар., 61.
Жывот (трыбух) як (бы) барабан. I. Саламевіч, 1974, Слон. 13.10.69; Нар. лекс., 222, I. Аучый-Федарэу» Драг.; Юрч., 1969, 137.
Жывот як бочка. Янк., Пар., 62.
Жывот як бэмбаль.189 Нар. лекс., 48,1. Чыгрын, Слон.
Жывот як торба. Янк., Пар., 62.
Жыву (пражыла век) як за каменнай сцяной (гарою). Мяц., 310, Арш.; Юрч., 1977, 226.
Жыву (сяд.жу) як гарох пры дарозе. Hoc., 42; Ворожб.; Fed., 368, Ваўк. п.; А. Царанкоў, 1960, Мн. 13.9.2; Сержп., 87.
Жыву што ў лесе [ні ка мне ніхто, ні я нікуды]. Юрч., 1977, 247.
Жывуць як агонь з вадою. Fed., 368, Ваўк. п.
Жывуць як аднае мацеры (маткі) дзеці (дзеткі). Т ам жа, Т. Багдзевіч, 1955, Шчуч. 13.10.6.
Жывуць як браты. Сержп., 59.
Жывуць як вянкі плятуць. Янк., Пар., 62
Жывуць (дружаць, любяцца) як кот з сабакам. Дуб., Hap., 1; Fed., 368, Ваўк. п.; Шатэрнік, 96, Сміл.; М. Рымша, 1957, Маз. 13.3.29; I. Вайгяніца, 1965, Іў. 13.10.1; Мяц., 312, Стаўб.; Янк., 413. Bap.: Pietk., 391, 403; Fed., 269, Ваўк. п.
Жывуць як сабакі. Янк., Пар., 63.
Жывуць як сабакі ў карытцы. Добр., 115.
Жывуць як старцы сапры'наўскія. 190 Юрч., 1969, 74.
Жыву'чы (жывушчы) як кот (кошка). Fed., 373, Нав. п.; Шатэрнік, 95, Сміл. Bap.: Hoc., 43; Мін.-Мал., 1974, 59, Маладз.
Жыву'чы як пь/рнік. Янк., 407.
Жыгаець як малонія (маланка тая). 191 Hoc., 42; Hoc., Слов., 288.
Жыла як у мацеры за плячымі. М. Грынблат, 1967, Мн.
Жылі [удваіх] як галубкі ў па'ры Fed., 367, Ваўк. п. Вар.: Юрч., 1972, 213; Янк., Пар., 62.
Жылі як у бога за дзвярыма (дзвярмі). 192 Мяц., 320, Віл.; А. Мятла, 1971, Мі'ёр. 13.10.89. Вар.: Слов. брян., 62.
Жыта (збожжа, пшаніца, гаўёс) як сцяна. Fed., 373, 352, 109, Ваўк п.; Мяц., 122, Стаўб.
Жыта як рабіна. Янк., 407.
Жыў як верабей у веніку.193 Мяц., 308, Віл.