КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
те» («Предмвная Ангелом девмчесгва чпстота,/Благопокорная человеком доброта./Понеже все страстм побеждает смеле,/Подобная Хрнстовм обнтая в теле»), «До ленмвых»(«Ленмвые, любнте Хрнсту работатм/Н отныне леностм себе удалятн./Смотрнте дьявола, како не леннтся,/А вас, яко птнцу, половмтм тіцмтся.../Вы же убегайте от такого лову/Н до Бога вашу наклонете глову»), Я.К.ПАШКЕВІЧ «Полска квнтнет лацмною» (1621); кароткая сілабіка (сіл.-тан.?). «ПРЫВІТАННЕ НА ПРЫЕЗД ЛЮТЭРМАХРА» (Вільня,1642) — антырэфармацкі твор (пратэстанты — «сукнн род», «лысы бес») нібыта ад імя Сенькі Налівайкі, выдадзена нібыта ў «Вітэмбергу». Маналог селяніна: «Тяшко нам з ляхамн, а горш з унматамн,/Н што б не взелм добрымм правамп,/А вы пак нас нуднте, як мы еретыцы,/ Альбо как ляхы зовут, самм схмзматыцы». Уніяцкая палемічная паэзія КІРЫЛ ТРАНКВІЛІЁН-СТАЎРАВЕЦКІ. У яго першых трактатах «Зярцала багаслоўя» (1618), «Евангелле вучыцельнае» (1619) шмат вершаваных тэкстаў, а «Перл шматкаштоўны» амаль напалову напісаны вершам: у «метрах» выкладзена вучэнне аб Тройцы, талкаванне кожнага сціха «Ойча наш», «Пахвала апосталам святым», «Пахвала святым пакутнікам», «Пахвала свяціцелям», «Пахвала на слаўны дзень Ражджаства Госпада Ісуса Хрыста», «Пахвала на прасветлы дзень Уваскрашэння Хрыстова», «Песня пахвальная на слаўны дзень Узнясення Хрыстова» і інш. ГАЛЬЯШ ПЕЛЬГРЫМОЎСКІ (сакратар, пасля пісар вялікакн. канцылярыі). «Гутарка ў Маскве» (1601): маскаль Ігнат і паляк Іван гутараць пра дзяржаўны стан, рэлігію — «Москаль: «А попы вашы чому броды поспортнлм?-/Бо незгодно без брод штоб попамм былн:/ Образом ест чловечым у попа борода,/Протож без ней свяіценства каждого з нмх шкода. Поляк: Мондрыш, хлоп, з тых повестн, аж ме встыд на тебе,/Козел сна длугоброды рыхлей бэндм в небе...». Білінгвізм. Дыялог: уплыў на драматургію. Філасофская і рэлігійная паэзія ТАМАШ ІЯЎЛЕВІЧ, «студэнт навук свабодных»: «ЛАБІРЫНТ, або ЗАБЛЫТАНАЯ ДАРОГА» (Кракаў, 1625, польск.мова). Сусвет — клубок супярэчнасцяў; сімвалічны вобраз усепранікальнай Мудрасці; мудрасць і мужнасць славян («Wiec у pierwsza Rossya przodkow swych stopami/Postepujac, slynela zacnemi sprawami:/Serca czerstwoscia, ogniem poboznosci, wdziecznym/Wzorem zgody, milosci przyjacielem wiecznym»), захапленне мінулым Беларусі, крытыка сучаснасці, дзе няма месца Мудрасці; развагі пра навуку і выхаванне дзяцей. Манах ВІТАЛІЙ:»Нмже кто Хрмсту любезный бывает,//Разве сей пже ммр презмрает.//Ннкто не может Бога любмтм,//Аіце себе, ммр не хоіцет презрнтн.//Посем, любмммче мой, познаешм,//Аіде любов свою к богу стяжаешн,//Егда прежде ммра ся отречешн//К в след Хрнстов день м ноіц течешн.//Тем же елнко Бога возлюбншн,/ /Толнкы вся земленная презрншн.//Не хоіцет Бог мметм раздвоено/ /В нас сердце наше, нмже разделено,//Но цело всегда хоіцет сдержатн,//Тем же не достонт нам погублятн//Преблагаго сокровміца толнка;//Презмраем под солнцем вся, елнка//Суть прелестна, Духа утешенме//Получкм м жмтмя свершенме», «Любпммче, к Богу обратнся,//Оставмвшм суетства, потруднся//Ему токмо усердно угаждатн//К1 прнлежно в вмнограде делатн,//Отвраіцая от вестей ушеса//Н от сует ммрскмх своя очеса». ЗАГАРАЎСКІ ЗБОРНІК: «МОЛНТВА CO СЛЕЗАМН БОГУ ПРНЯТНА» («Не труба п арфа Бога умоляет,/Але ммлостыня небо отворяет./Гласы ж бесчмнным воздух наполняют,/К1 по сем, як дым, поставы не мают;... He тамо дом Божнй, где злостям господа,/Н не любнт Хрнстос, где мерзосгн згода»); «МОЛНТВА ДО ХРНСТА» («О Хрнсте преблагпй, мнлосткв нам будн,/Сялою Твоею блюдм Твоя людн/ В верм м правде Тобе послушатк/Н благодать Твоя ммру дароватн»). КІЕВА-МІХАЙЛАЎСКІ ЗБОРНІК: «О ЛНКОВАНКЮ ВСЕЙ ТВАРН» («Да мграет ныне м небесная твар,/Прмходнт бо вечный к Смоновм Цар./Вы же, все верные, Господа вмтайте/Н послушность Ему чмстую подайте»), Гістарычная эпічная паэзія Працягвала традыцыі летапісання. М. СТРЫЙКОЎСКІ: вершаваная хроніка ВКЛ (польск. мова); празаічная «Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі» (Крулявец, 1582) з вершаванымі ўстаўкамі — невялікімі паэмамі, прысвечанымі перамогампад Грунвальдам 1410 г., Клецкам 1506 г., Оршай 1514 г. і інш. А. РЫМША. Рыцарская хроніка «Дзесяцігадовая аповесць вайсковых спраў Крыштофа Радзівіла» 1583 г., выдЛ585 г. Лацінамоўныя эпіграма на герб Радзівіла і панегірык-акраверш; празаічная прадмова-абгрунтаванне напісання твора. 1—III ПЕСНІ пра падзеі 1572-1579 гг.: барацьба за прастол пасля смерці Сігізмунда II Аўгуста, абранне і уцёкі Генрыха Валуа ў 1574 г., С.Баторый (1576). IV-V ПЕСНІ: Першы вызваленчы паход Баторыя 1579 г., узяцце замкаў Сокал, Полацк, Сітна. VI—VIII ПЕСНІ: Другі паход 1580 г., узяцце Вялікіх Лук. IX—XXIII ПЕСНІ: ваенныя падзеі 1581 г. (паходна Пскоў). Апісанне бітваў і перамог; антыгуманнасць вайны (XVI песня — спаленне вёскі Селіжарава Радзівілам; плач тарапчанаў «Biada, biada nam biednym przed tym Radziwilem,/Rozlacz ze nas juz, Boze, z naszym zdrowiem milym./Abysmy nie patrzali na swe dzieci, zony,/Ani ognie, co pala, wkolo na wsze strony»). Кожнае чарговае апісанне перамогі канчаецца панегірыкам. Лірычныя адступленні — апісанні прыроды («Nazajutrz gdy juzskrydla noc swoje skurczyla,/Jasna zorja promienie swoje rozpusci!a,/Ptacy wielcy y mail wylecieli z lasow,/Biora ziarna po polach, uzywaja wczasow»). Міфалагічныя вобразы-алегорыі («Juz czas nadszedl by zorza warkocz rozczosala,/A swoje biale wlosy z morza ukazala./Amadryady w brzegi wodne sie tulaja,/Nimffy przy swym Neptunie ze dniem sie tulaja»). XXV ПЕСНЯ — эпіталама. Г.ПЕЛЬГРЫМОЎСКІ. Як i Рымша, удзельнічаў у вайне 15791581 гг., згадваецца ў «Дзесяцігадовай аповесці». Аўтар вершаванага варыянта Дыярыуша «Пасольства да вялікага князя Маскоўскага» (польск.мова). I ЧАСТКА— пасольства на чале з Л.Сапегам у MacKey; II ЧАСТКА — паездка Міх.Салтыкова-Марозава ў Вільню для сустрэчы з Сігізмундам III. Храналагічны прынцып выкладання падзей. Спрэчка Івана Тацішчава з Л.Сапегам («Іван: Szto ty, Low, molod jesi, nieprawdu to mowiesz,/Co o krolu powiadasz i to, co tu slowiesz./ Ja wiem, Inflant krolewie nigdy nie miewali,/! na zamcech sluzebni od nich nie bywali. Леў: Sam ty Izesz, chlopie, jam zwyklprawde mowic,/ Nie umiem tak, jako ty, fortelem co lowic./Ale ty co tchniesz, to Igniesz: juz by sie udawil./Gdybys kiedy cnotliwie prawda sie zabawil»). Апісанні банкетаў, прыёмаў i інш. Ананімная паэзія МАРАЛЬНА-ДЫДАКТЫЧНЫЯ ВЕРШЫ: «Аб Страшным судзе», «Сам я не знаю, как на свете жптя», «Роздум аб смерці», «Аб вандраванні чалавека», «Ах как трудно человеку жнть без счастья в млодом веку», «Ах ты, свете лестный»(«Не всёгды змма бывае,/По ночы дзень наступае./Не всёгды пёруны бнют/Н ветры зммные выют..»), «Бывало лмха много на свете» («Глянем: на одном сорочкм пусто,/На другом свнты шовковэй густо,/Одын м хлеба крошкк не мает./Другм перогм проч откндает...»), «Чомся ты, молойчэ, журыш», «Я, смрота, блонкаюся, не маю роднны», «Аб беднасці чалавека» («Что я кому внноват, за что погмбаю,/Ннгде от злых чоловек покою не маю./Нм скрытнся не могу, нм явно пожятм:/Явно гонят, а тайно подкладывают сетн./А ідо кому за внна, якая прмчнна,/3а іцо мене гонят, бьют — что я смротнна./Ненавндят, бьют, гонят, жмвцом пожмрают,/Яко ястребы на бедную птнцу нападают»). ЛЮБОЎНАЯ ЛІРЫКА (барочная складанасць рытмікі, строфікі, тропікі): «Беруць сэрца очы,/Не дают спаць в ночы./А, якая мука!/Ты таго не знаеш,/Ешчэ прасмяваеш:/Такая вся штука./Эй, маеш в собе прычыны много:/Аднаго цешыш, а смуцнш другого/Н смерцк набавнш». Фальклорныя матывы — «На долмне мак, мак, да всё конопелькн./Прыляцелм птушачкм, да все верабейкм./Да я ж тому верабею/ Кпем ножку перабею!/Верабейка скачэ,/По ножэнцы плачэ./Ой, пойду я у город/Н знайду я огурок:/Чы самой мне з’есцн,/Чы мнлому несцм?/Да ў гародзе пастэрнак, солодко корене,/Да хто ж мене поцелуе, велнка спасене»). Любоўныя дыялогі («-Анусю, сердэнько, палнш мою душу,/Серэд ночы о пулноцы до цебе прыцм мушу./-Трэба тобе, мой паноньку, вельмм дзяковацн,/Што для мене невчасоньку хочэш падэймацн»); апісанне «сардэчнай хваробы» («Неволюнька моя з вамм,/3 хорошэнькм очэнькамм,/Шчо мне спацм не даеце,/Тугу сэрцу задаеце./Я ж не могу нм спатонькн,/Шчо мне тошно до днвонькн», «А ў моём садоньку/Трэсочкм ломнла./Цяжкосцм ж моя!/На момм сэрдоньку/Огнпк палмла./Цяжкосцм ж моя вельмм немалая»). КАЗАЦКІЯ песні («Не журысе, дзмвчынонько,/Што я нду на Укранну,/Не ўцешу ворожонька,/Ой, цебе дай не покнну»). «Песня беларускіх жаўнераў», 1794 г. («Помнмм добра, што рабнлн,/Як нас дзёрлм, як нас бплн./Дакуль будзем так маўчацн,/Годзм нам сядзець у хацн.../Нашто землю нам забралм?/Нашто ў путы закавалм?/ Дачкя, жонкм нам згвалцмлм?/Трэ, каб мы мм заплацнлн»). САТЫРЫЧНАЯ ПАЭЗІЯ. Антыклерыкальны дыялог «Размова аднаго мітрапаліта з пратапопам Слонімскім». Палітычная сатыра «Указ гарачы», «Праэкт» — 1762? («Жону Катрыну на государство прынялн./Хведоровмча в ссылку в Полоцкм послалн./Здзёрлм з Хведоровмча штопан одным духом,/Пад чацвёртым ужэ Москва зостает фартухом»), «Как расплакался что прусскмй король». Паўстанне Касцюшкі — «Размова імператрыцы з Ільгештромам лістовны дня 28 апреля 1794 года» — дыялог з царскім палкаводцам у Польшчы. «Звярыныя гратэскі» («Ой, крычала, верашчала чайка на болоце,/ Прэклннала м плакала, паўшы гдзесь пры плоце:/-Ты, чаплнско, голотаішчо ты ўчыннла!/3а што ж момх Пузынов дзецм погубнла?»); не выключана, што аўтар — Д.Рудніцкі. БУРЛЕСКНАЯ калядная і пасхальная паэзія. Макаранічная мова, пародыя («3 калядою omnes ad vos ндзём к вам./Есцк gratis вельмя ммла будзе нам./Gloria laus Богу усе заспяваем,/Гаспадарам largum vesper ураз прызнаем»), «В Вяфлееме доме ўбогом» («Под самым дахом сталм co страхом./Першы Мнкята рад Бога внта,/Пры яслех стаўшы, кучомку зняўшы./Саўко з Яхямом, сваям братымом,/Скоро прыспелп, зараз запелм./Карусь з Тарасом гудзеля басом,/ Бутрымко з Кантом ппшчат дыскантом»), «Таго дня вельмі слаўнага» («Того дня вельмя слаўного, алп, алплуя./Народмвся нам Спасмцель.Господн, помнлуй нас,/Пречыстая маця, блогославн нас.../Нуш ты, Гаўрыло, бегай по сяно,/Шчобы дзецмна не змерзнула,/А ты, Пвашку, бягай по кашку,/Шчобы дзецкна не сголоднула./Одна была Зося, упекла порося,/Нмм Бога ўзрела, порося з’ела...» Травестацыя «Уваскрэсенне Хрыстова» («Асілак рынуўся Самсон,/Што быў дужа лас на сон,/І са страху закрычаў,/Штоб яго ён падаждаў./Тут наскочыў Маісей/1 падняў яго скарэй,/Штоб дарогу даць Якубу,/Бо пазаду, на ўсю губу,/Ілля ехаў на канях,/Гром пушчаў такі, аж страх...»)