За родную мову й праўдзівы назоў
Ян Станкевіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 742с.
Мінск 2013
С. 632. у 6-ёх акругах Заходняе Беларусі. — МаюццанаўвазеБаранавіцкая, Вялейская, Ганцавіцкая, Глыбоцкая, Наваградзкая і Слонімская акругі.
С. 632. „мацерствовымі“ польскімі імкненьнямі. — Маецца на ўвазе папулярны ў тагачасных польскіх палітычных колах лёзунг „wcielenia ziem wschodnich do Macierzy" (прыблізна перакладаецца як „вяртаньне ўсходніх земляў у родную калыску (гняздо)“).
С. 633. былі чуткі, што яны ў Іране. — У Іран у 1942 г. была выведзеная сфармаваная на тэрыторыі СССР з былых польскіх вязьняў бальшавіцкіх канцлягераў польская армія пад камандаваньнем Уладыслава Андэрса.
С. 633. „Беларускі голас“. — штотыднёвая беларуская газэта, якая выдавалася лацінскім шрыфтам у 1942—1944 г. у Вільні пад рэдакцыяй Францішка Аляхновіча.
Перадмова
Тэкст друкуецца паводле перадмовы да выданьня: Новы песеньнік крывіцкі (беларускі) для школаў. Злажыў Брачыслаў Скарыніч. Рэгенсбург, 1946.
С. 635. Захаванае напісаньне на цярневую (дароіу).
Проект аднаўленьня Сьветнае арганізацы беларускай (вялікалітоўскай) эміграцы (САБЭ)
Тэкст друкуецца паводле копіі, захаванай у прыватным архіве Міколы Панькова. Тэкст не падпісаны.
Захаванае ўжываньне літары ў у пазыцыі пасьля літары, якая абазначае галосны, нават пасьля закрываючай дужкі, напр.: „празднованне“) ўгодкаў.
Прачхнімася й ратуйма наіпу эміграцу (Заклік і колькі пасуленьняў да статуту)
Тэкст друкуецца паводле копіі, захаванай у прыватным архіве Міколы Панькова. Тэкст не падпісаны.
С. 638. Ізноў тыкі... — Так у арыгінале.
Лукаш Дзекуць-Малей
Тэкст друкуецца паводле перадмовы да выданьня: Загінуў ці спасёны? Пераклаў Лукаш Дзекуць-Малей. Да друку прыгатаваў др. Я. Станкевіч. У Ню Ёрку, 1971. Тэкст падпісаны Я. Станкевіч.
Захаванае ўжываньне літары Г для абазначэньня напісьмевыбухнога [g], напр.: конгрэсе.
С. 640. Шукелойць Антон (нар. 1915) — вядомы беларускі дзяяч, у 1935—1939 г. быў студэнтам Віленскага ўнівэрсытэту, актыўна ўдзельнічаў у заходнебеларускім студэнцкім руху. Пасьля Д ругой сусьветнай вайны — актыўны ўдзельнік жыцьця беларускай дыяспары ў 3IILA Шіпматгадовы старшыня Веларуска-Амерыканскага задзіночаньня, сябра рэдакцыі газэты „Беларус", сябра Беларускага інстытуту навукі і мастацтва ў Ныо-Ерку.
С. 640. Марцінкоўскі Уладзімер Філімонавіч (1884—1971) — расейскі эвангелічны прапаведнік, паходзіў з Валыні. Выкладаў у гімназіі, з 1913 г. быў сакратаром расейскага Хрысьціянскага студэнцкага руху. 3 1923 г. —у эміграцыі, прапаведваў Эвангельле, чытаў лекцыі, займаўся літаратурнай працай. Пад яго рэдакцыяй выйшаў новы ўкраінскі пераклад Бібліі. У 1930 г. пасяліўся ў Палестыне, дзе шмат гадоў кіраваў габрэйска-арабскай хрысьціянскай абшчынай.
С. 640. Непраш Іван — вядомы пратэстанцкі дзяяч, доктар багаслоўя. Паходзіў з Чэхіі. Да Першай сусьветнай вайны дзейнічаў у Расеі, пасьля эміграваўу Амэрыку.
С. 641. біблійны Нягэма. — Маецца на ўвазе біблійны прарок Няхемія, бабілёнскі габрэй, прызначаны правіцелем Іўдэі. Аднавіў разбураныя пэрсамі сьцены Ерусаліму і заклаў асновы новае габрэйскае дязржаўнасьці.
С. 641. Трахімаў, ведамны сваёю працай у 20-х гадох у Менску. — Відаць, маецца на ўвазе Трафімаў Яўсей (1886—1970) — беларускі палітычны дзяяч, адзін зь лідэраў Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянэраў, удзельнік ліквідацыйнага зьезду гэтай партыі ў 1924 г. у Менску.
Нашыя задакьні
Тэкст друкуецца паводле газэты „Беларускія навіны“, 1978, № 14, т. 3.
Жніво і дажьгякі
Тэкст друкуецца паводле: Жніво і дажынкі. Беларускія народныя песьні. 3 „Белар. зборн.“ Е. Романова выбраў і ўлажыў да друку П. Станіч. Выдавецтва Беларускага камітэту. Вільня: Друкарня М. Кухты, 1918.
Песьні для гэтага выданьня былі выбраныя Аўтарам з кнігі: Романов Е.Р. Белорусскнй сборннк. Вып. 8. Внльна, 1912 (далей — Раманаў).
Уніфікаванае напісаньне літар я і е ў пераднацісьненых складах, напр.: ня бывала, ня шумела.
Захаванае ўжываньне літар у і ў у вершаваных радках, напр.: А мядовую у ложачку; А мы пойдзем вячэраці у багаты двор, Як буду я у мамачкі.
Уніфікаваныя варыянтныя напісаньні: Вітэбская і Вітабская — на карысьць напісаньня Вітэбская, Магілеўская і Магілёўская на карысьць напісаньня Магілеўская.
С. 644. Дасьціпнаю работкаю. — У арыгінале: ...Дасьціпнаюработкаю... У Раманава (с. 249) таксама: ...Дасьтнпнаюработкаю...
С. 646. з браціткам. — Так у арыгінале і ў Раманава (с. 260).
С. 647. Захаванае напісаньне семсот.
С. 647. Пала раса сьцюдзёная,
А другая медавая.
А я сьцюдзёную нагой паб’ю,
Амедавую каўшом пап’ю!
У арыгінале выдзеленыя словы напісаныя адпаведна мядавая і мядовую. У Раманава (с. 252) адпаведна — мідувая і мідувую.
С. 647. У песьні № 30 у арыгінале апошнія 6 радкоў паўтараюцца 2 разы. Відавочна, памылкова, паколькі ў Раманава (с. 253) такога паўтору няма.
С. 647. У песьні № 31 у арыгінале адсутнічае
апошні радок Сярпы залатыя. У нашым выданьні ён устаўлены з Раманава (с. 240).
С. 648. Захаванае напісаньне нізгоднага.
С. 651. Хадзіў раёк па вуліцы... — У Раманава (с. 268): Хаднў раё па вулнцы...
С. 649. Захаванае нехарактэрнае напісаньне з’ела.
Bielaruskija kazki
Тэкст друкуецца паводле: Bielaruskija kazki. Knizka piersaja. Uklau da druku J. St-ic. Wilnia: DrukarniaM. Kuchty, 1919.
Уніфікаваныя варыянтныя напісаньні konski i konski на карысьць варыянту konski.
Захаваныя нехарактэрныя напісаньні: mierisy, wiadzi-tku, matcycha, paladzic, ucikaj.
Захаваныя напісаньні дзеяслова robic: robila i Г.Д.
Захаваныя напісаньні дзеяслова pajadac: pajadausy, pajadali i г.д.
Захаванае нехарактэрнае напісаньне bacucy.
Захаваныя варыянтныя напісаньні idzies і jdzies, isli і jsli.
Захаваныя напісаньні uwo snie; jsce.
С. 656. baicca waukou lezci. — Так y арыгінале.
C. 659. humiennikawa. — У арыгінале: humiennikawa.
C. 662. Захаванае напісаньне ostupicaj.
C. 664. ...stalapraznuscac... — Таку арыгінале.
Іменны паказыгік*
А.М. 212
А.Н. гл. Негнявіцкі, А.
А.Ш. гл. Шукялойць, Антон
Абрамов, А. 233
Абрамовіч, А. 34
Абрамчык, М. 388, 407
Абрантовіч, біскуп 196
Абуховіч, Альгерд 302, 327, 361—363
Абэцэдарскі, Л. 370
Аганёк гл. Стацкевіч, Хвэлікс
Агіенка (Огіснко) 99, 154, 155
Агінскі, Міхал 205
Ад. гл. Адамовіч, Антон
Адаеўскія 111
Адамовіч, Антон 270, 272,311, 357,367,404, 405, 410
Адамовіч, Язэп 314
Акінчыц 246
Аколаў 361
Акула, К. 378, 397
Алёхнавіч, Пранцішак 408
Алег, северскі князь 206, 249, 250, 320
Александра II 76
Александровіч, А. 153
Альбрэхт 502, 510, 517
Альгерд (Альгірд, Альгірд) 111, 112, 133, 141, 206, 333, 380, 397
Альтбаўэр, М. 564
Аляксандра Казімеравіч 133, 139, 140, 143, 145, 147
Аляксандра Карыятавіч 135
Аляксандра I 205, 292, 301, 326
Аляксандра, вялікі князь 381
Аляксей Міхайлавіч 296, 325, 398
Аляксюк, Павал 16, 26, 265
Андрусяк, Мікола 329, 330, 332
Андрушкевічанка 16, 225
Андрэй Альгердавіч 299
Андрэй Багалюбскі 325
Андрэй, Уладыка гл. Крыт, Аляксандра
Аніська, А. 114
Аношка, В. 397
Антановіч, В. 43, 349 Апанас гл. Кукель, С.
Арцыбашаў 54
Арцюх, Язэп 378
Аскольд 348
Астапенка 153
Астрамовіч, Аляксандра гл. Зязюля, Андрэй Астроўскі, Радаслаў (Astroiiski, R.) 193,207— 209, 212, 213, 246, 264, 267, 275, 398, 410
Астроскі, Кастанцін (Канстанцін) [Іванавіч] (Astroski, Kanstancin) 111, 186, 233
Астроскі, Касьцянцін Касьцянцінавіч 296, 298, 331
Астроскія 233
Астрэйка 153
Атрэнбскі, Ян 161
Аўгуст Магучы 536
Аўрам Смаленскі 256
Аўсянік (Аўсяньнік) 26,265
Б.Н. гл. Станкевіч, Ян
Б.С. гл. Станкевіч, Ян
Б. Ск. гл. Станкевіч, Ян
Бр. Ск. гл. Станкевіч, Ян
Бабарэка 153
Багдановіч, Вяч. 34, 268, 271, 415, 418, 564
Багдановіч (Богдановіч), Максім 54, 79, 80, 226, 258, 415
Багушэвіч, Пранцішак 76, 78, 79, 88, 116,
223, 303, 353, 363, 415
Бадунова, Палута 260
Байкоў, М. 55,153
Бакуновіч, Валадзімер 396
Бакуновіч, Захар 396
Бакуновіч, Зьмітра 396
Бакуновіч, Пётра 396
Баліцкі 190, 287
Балабан, Гедзеон 297—299
* У гэтым паказьніку адлюстраванае толькі такое напісаньне імёнаў, прозьвішчаў і ініцыялаў, якое было зафіскавана ў гэтым выданьні. —Рэд.
Балабановіч, Тодар 115, 114
Баран 265
Барановіч, Аляксандра 354
Барташэвіч, А. 115
Баршчэўскі, Я. 54
Барыс Аляксандравіч, цьверскі князь 111
Басілій 101
Батура, Сьцяпан 110, 133, 146, 398
Бахрым, Паўлюк 327, 361
Белашэвіч 321
Бельскі, М. 54
Більдзюкевіч, А. 83, 86
Бічэр Стоў, Гарыет 278
Бобіч, кс. 17
Богбіндэр, Ганс Місынгейм [Майсэнгейм] 293, 294
Борнс110
Борнгэўзэр 496
Боэмі, Яніс 101
Врага, Сымон 338—340
Браскар гл. Станкевіч, Ян
Брачыслаў (Брячнслав) 110,206
Бруяка, Іван 100
Брыкнэр, A. (Bruckner, A.) 102, 190, 390
Брэжнёў 423
Будзіч, Аркадзь гл. Запруднік, Я.
Будзька, Адварды (Эдвард) 16,224,225, 362
Будзька, Праньціш 16, 360, 362
Будны, Сымон 369, 413
Вузук, П. 127,131
Буйла, К. 226, 400
Буйлянка, К. гл. Буйла, К.
Вуйніцкі, Ігнат 225, 364,
Булгак 211, 212
Вулгарнн, Фадей 304
Бульба гл. Чыж
Бунчук-Будзіч, Я. 410
Бурачевскій 289
Бурбіс, Аляксандра 55, 224, 353, 354, 359
Буткевіч, пралат 44
Бэніні 419
Бядуля, Зьмітрок 28, 226
Бялінскі 289
Бярдзяеў 283, 419
Бярында (Бэрында), П. 40, 101
Бяссонаў, Пётра 181—184
В.Л. гл. Ластоўскі, Вячаслаў
В.Р. гл. Рагуля, В.
В.Ф. гл. Фастр, Волька
Вайніловіч 303, 361
Валадарка, полацкі князь 40
Валадзіслаў, князевіч 325
Валадзімер (Володнмер Святославнч) 48, 110, 330
Валадзімер Давідовіч, чарнігаўскі князь 379
Валошын 267
Валынец, Фл. 269
Ваньковіч, Мэльхіор 327, 328
Варлыга, А. 418
Варонка, Язэп 260
Васілеўскі, Л. 78
Васіль, архіяпіскап 408
Васіль, маскоўскі князь 111,159
Вацлаў, чэскі кароль 299
Венскнй, К. 233
Верамей 66
Верашчака, Юры 359
Від, Антоній 40, 101
Внд 110
Внден 110
Вільгельм 79
Вітань-Дубейкаўокі, Л. 362
Вітас 327
Вітаўт 41, 110—113, 133, 139, 141, 143, 146, 147, 159, 206, 306, 320, 331, 333, 397, 566
Віцьбіч, Юрка 153, 277—280, 311, 340—343
Возьняк, М. 575
Войтаў, Мікалай 313, 314
Войтанка-Васілеўскі, Віктар 337
Волаціч [Папуцэвіч, Вацлаў] 284
Вольга 349
Вольскі, Віталь 379, 569
Ворса, Галіна 249
Воўк, Хведар 228, 319
Выгоўскі, Іван 100, 329, 331
Высоцкі, Е.В. 119
Вяльгорскі 403
Гадлеўскі, Вінцэнт 17—18, 196, 207, 208