Зімовыя песні
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 736с.
Мінск 1975
69. Пайду ў брод — умачуся, пайду к бацьку — высушуся
Д о в н a р-3 а п о л ь с к н й, стр. 74—75, № 412. Зап. у Пінскім п.
70. Лучына, лучыніца бярозавая
АІРЛ AH СССР (Пушкінскі дом), к. 40, с. 1, л. 49, № 6. Зап. М. Зубаў у 1906 г. у в. Мікулічы Клімавіцкага п. ад Акуліны.
Спяваюць у піліпаўку.
71. Скача гарабейка із-пад граніцы
Д о в н a р-3 а п о л ь с к н й, стар. 74, № 409. Зап. у Пінскім п.
72. Вечар цёмны, вечар цёмны
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 28, бл. 2, л. 24. Зап. Е. А. Васілеўская ў 1949 г. у в. Стаялы Клічаўскага р. ад П. Шамаль.
Спявалі ў піліпаўку прадучы.
73. Бог таму даў
Гарэцкі, Я г о р а ў, стар. 122. № 258. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Спяваюць абы-калі. У піліпаўку найболі.
74. За што мяне друг не любіць?
АІРЛ AH СССР (Пушкінскі дом), к. 40, с. 1, л. 48, № 5. Зап. М. Зубаў у 1906 г. у в. Мікулічы Клімавіцкага п. ад Акуліны.
Спяваюць у піліпаўку.
75. Цераз поле, полюшка
Добровольскнй, стар. 340. Зап. у с. Слабада Смаленскага п. ад Аўдулі Гукавай.
Спявалі на пасядзелках.
76. Як пайду я ды ў лес далінаю
ЦДАЛМ, ф. 1429, воп. 1, спр. 126, л. 154, № 366. Зап. А. Валевіч у 1936 г. у в. Жорнаўка Бярэзінскага р. ад Цішкевіч Палагеі, 49 г.
77. Ой, божа, божа, кагда тэй вечар будзе
К о с іі ч, 1901, стар. 40. Зап. у 1900 г. у в. Бегач Гараднянскага п. ад 20-гадовай дзяўчыны.
Спяваюць на попрадках.
78. Нашчыпалі два браты хмелю ярага
Г а р э ц к і, Ягораў, стар. 130, № 268. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
79. I наварылі два браты пшанічнага піва
Добровольскнй, стар. 357. Зап. у с. Плоскае Смаленскага п. Адзначана як пасядзелачная.
80. Як жылі ж то былі да два брахненькі родных
Добровольскнй, стар. 357. Зап. у с. Плоскае Смаленскага п. Спявалі на пасядзелках.
81. Наварылі два браты пшанічнага піва
Добровольскнй, стар. 358.
Адзначана як пасядзелачная.
82. Багатая сястра ў брата на куце сядзіць
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 91, сш. 1, л. 21—22. Зап. К. Б. Кузняцова ў 1964 г. у в. Гаршчэўшчына Талачынскага р. ад Марыі Цімафееўны Бохан, 57 г.
83. Вярба ў варотах калыхалася
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 85, сш. 2, л. 18—20. Зап. В. М. Іваноўская ў 1964 г. у в. Гаршчэўшчына Талачынскага р. ад Ганны Пятроўны Пашкевіч, 54 г.
84. Ярка, ярка сонца коціцца
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 87, сш. 2, л. 20—22. Зап. М. Я. Грынблат у 1964 г. у г. п. Багушэўск Сенненскага р. ад Вольгі Мітрафанаўны Сініца, 60 г. і Марыі Аляксееўны Бярозкі, 42 г.
85. У майго брата — новая хата
Гарэцкі, Ягораў, стар. 130—131, № 269. Зап. М. Гарэцкі ў у 1967 г. у в. Галаўчын Бялыніцкага р. ад Анастасіі Пятроўны Чупрынскай, 54 г.
86. Сені ў брата на памосці
Гарэцкі, Ягораў, стар. 130—131, № 269. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Спяваюць у піліпаўку.
87. Ой, ель мая зялёная
ЦДАЛМ, ф. 1429, воп. 1, спр. 126, л. 138, № 351. Зап. А. Валевіч у 1936 г. у в. Жорнаўка Бярэзінскага р. ад Цішкевіч Палагеі, 49 г.
88. Як я молада была
Гарэцкі, Ягораў, стар. 131 —132, № 270. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Пяюць у піліпаўку, калі прадуць.
89. У саду пры далінушкі стаяла вярбіненька
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 48, бл. 3, л. 29—33. Зап. A. I. Гурскі ў 1960 г. у в. Сураўні Сіроцінскага р. ад Ф. I. Краўчанка, 1902 г. н. і Е. 3. Максімавай, І886 г. н.
Пральнаія.
90. Ты дуброва, дуброва
Гарэцкі, Ягораў, стар. 134—135, № 275. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Піліпаўская, як самыя марозы.
91. Ой, выйду ж я да на юланьку гукну
Д о в н а р-3 апольскнй, стар. 73, № 407. Зап. у Пінскім п.
92. Была-жыла адна ўдава
ЦДАЛМ, ф. 1429, воп. 1, спр. 125, л. 44, № 170. Зап. А. Валевіч у 1936 г. у в. Забашавічы Барысаўскага р. ад Бык Зосі, 37 г.
93. Пахадзілі мае ножкі
Г рынблат, стар. 66—67, № 52. Зап. на фанограф Ф. А. Рубцоў у 1938 г. у в. Качай-Балота Парыцкага р. ад М. I. Хвалецкай, 24 г. і К. М. Хвалецкай, 44 г.
Адзначана як зімовая песня. Выконвалася на попрадках.
94. Перад сільненькім дажджом
Коснч, 1901, стар. 42. Зап. у 1899 г. у с. Гарцава Старадубскага п. са слоў 26-гадовай жанчыны.
Спяваюць на попрадках.
95. Уж ты, сізенькі, сізенькі галубчык
Добровольскнй, стар. 365. Зап. у с. Злотава Ельніцкага п. Выконвалася на пасядзелках.
96. Ой, пайду я па-над стаў
Д о в н a р-3 а п о л ь с к н й. стар. 74, № 411. Зап. у Пінскім п.
Стаў — сажалка, азярцо.
97. За густымі лозанькамі
Д о в н a р-3 а п о л ь с к н й, стар. 77, № 417. Зап. у Пінскім п..
98. А стаіць явор ды над рэчкаю
Гарэцкі, Я г о р а ў, стар 117, № 250. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Спявалі ў піліпаўку.
99. Ах, і дай, божа
Гарэцкі, Ягораў, стар. 52. Xs 130. Зап. М. Гарэцкі ў 1926 г. у в. Багацькаўка Мсціслаўскага р. ад Просі Гарэцкай, 66 г.
Спявалі ў піліпаўку, як пралі.
КАЛЯДНЫЯ I ШЧАДРОУСКІЯ ПЕСНІ
АГУЛЬНЫЯ
100. Да ў дубе стрынадкі
Бессонов, стар. 70.
Перад калядамі заканчваўся тэрмін службы парабкаў па найму.
Стрынадкі— трава падарожнік (заўв. збіральніка); птушка аўсянка.
101. Да ў дубнічку стрынадкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 74, спр. 85, бл. 3, л. 29—30. Зап. A. I. Гурскі ў 1974 г. у в. Налібакі Стаўбцоўскага р. ад Юзэфы Міхайлаўны Лойка, 75 г.
Буката — булка хлеба.
102. Тыдзень, тыдзень да каляд
АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 52-а, сш. 34, л. 8. Зап. Г. I. Стасюкевіч У 1972 г. у в. Пруды Стаўбцоўскага р. ад Гунефы Адамаўны Дошчанка, 1922 г. н.
Вар.: Г і л е в і ч, стар. 309.
103. Тыдзень, тыдзень да каляд
Federowski, стар. 805. Ад Мсцібава.
104. Тыдзень, тыдзень да каляд
Носовнч, 1874, стар. 28.
Без спорак — без спрэчак.
Каляда— тут: плата за работу.
105. Тыдзень, тыдзень да каляд
Czeczot, стар. 8; Ш е й н, 1874, стар. 42, № 85.
Акорак — свіная галёнка, яе вараць з «багатай» куццёю перад Новым годам.
106. Тыдзень, тыдзень да каляд
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 95, сш. 1, л. 2. Зап. В. М. Іваноўская ў 1964 г. у в. Дахны Смаргонскага р. ад Пятра Аляксандравіча Іваноўскага, 58 г.
Агорак — тут: абрыдзеў.
107. Дай мне, пане, акорак
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 39, сш. 4, л. 28. Зап. I. К. Цішчанка ў 1956 г. у в. Першай Валожынскага р. ад Таццяны Іванаўны Бобрык, 56 г.
108. Ідуць, ідуць калядкі
АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 52-а, сш. 34, л. 12. Зап. Г. I. Стасюкевіч у 1972 г. у в. Пруды Стаўбцоўскага р. ад Галіны Аляксандраўны Дошчанка 58 г.
109. Ой, калядачкі, калядачкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 94, сш. 1, л. 35. Зап. М. П. Гваздзёў у 1965 г. у в. Зубава Аршанскага р. ад Хімы Сцяпанаўны Рабенінай, 53 г.
Жамеры — жмыхі, высеўкі з таўчонага канаплянага семя.
Песні такога роду дзяўчаты спявалі з наступленнем піліпаўскага посту. Вар.: Петропавловскнй, стар. 158.
110. Нам піліпаўка надакучыла
АІМЭФ, ф. 8, ВОП. 1, спр. 95, сш. 2, л. 21. Зап. A. I. Гурскі ў 1965 г. у в. Салаўі Аршанскага р. ад Марыны Сямёнаўны Балашэнка, 1913 г. н.
Піліпаўка— перадкалядны пост, які пачынаўся 15 лістапада (ст. ст.).
111. Ай, калядачкі, нашы мамачкі
АІМЭФ, ф. 8, ВОП. 1, спр. 97, сш. 1, л. 38. Зап. Л. I. Ткачова ў ў 1965 г. у в. Салаўі Аршанскага р. ад Алімпіяды Аляксееўны Захарэнка, 72 г.
112. Ах, калядачкі, нашы нежачкі
АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 58, сш. 16, л. 8. Зап. М. К. Вялічка ў 1962 г. у в. Вялікае сяло Сенненскага р. ад Фядоры Фёдараўны Аксіновіч, 66 г.
113. Вы калядачкі, вы пабліжайце
АІМЭФ, ф. 2, воп. 11. Зап. 3. Я. Мажэйка ў 1973 г. у в. Сава Горацкага р. ад Наталлі Фядотаўны Цыркуновай, 75 г.
114. Вы калядачкі, бліны-ладачкі
Дембовецкнй, стар. 524. Зап. у с. Баўкі Быхаўскага п.
Вар.: Ш е й н, 1887, стар. 63. Зап. П. Бурцэвіч у в. Баўкі Быхаўскага п.
115. Ай, калядачкі, пашы нежачкі
АІМЭФ, ф. 8. воп. 1, спр. 87, сш. 2, л. 3. Зап. М. Я. Грынблат у 1964 г. у в. Дамашэва Сенненскага р. ад Тэклі Сямёнаўны Валодзька, 67 г.
1 16. А калядачкі барджэй, барджэй
АІМЭФ, ф. 13, воп. 9, спр. 8, л. 57. Зап. A. С. Емяльянаў у 1960 г. у в. Цяцерын Бялыніцкага р. ад Вольгі Сцяпанаўны Андрыенка, 1885 г. н.
117. А калядачкі, вы барджэй, барджэй
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 108, сш. 1, л. 6. Зап. М. П. Гваздзёў у 1967 г. у в. Галаўчын Бялыніцкага р. ад Собалевай Еўдакіі, 52 г.
118. Ах, і дай нам, бог, нам каляд даждаць
Добровольскнй, стар. 23. Зап. у с. Данькава Смаленскага п.
119. Дай, божа, нам каляд даждаць
АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 8, сш. 2, л. 23. Зап. A. I. Гурскі ў 1968 г. у в. Хатовіш Клімавіцкага р. ад Агаф'і Антонаўны Атаманавай, 65 г.
120. Каб даў, божачка
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 106, сш. 2, л. 42—43. Зап. М. Я. Грынблат у 1967 г. у в. Каўшова Мсціслаўскага р. ад Аўгінні Лук’янаўны Маханьковай, 60 г.
Ручайка— адзінка вымярэння пражы; пэўная колькасць пражы, наматанай на верацяне.
Начлежачкі — тут: попрадкі.
121. Каляды, калядкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 62, сш. 1, л. 49. Зап. П. П. Альхімовіч у 1973 г. у в. Камена Лагойскага р. ад Ефрасінні Ка<нстанцінаўны Курыловіч, 77 г. і Ганны Сцяпанаўны Курыловіч, 65 г.
122. Едуць, едуць калядкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 83, сш. 4, л. 10. Зап. В. М. Іваноўская ў 1963 г. у в. Валасовічы Лепельскага р. ад М. П. Логвін, 65 г.
123. Едуць, едуць калядкі
Бессонов, стар. 71. Зап. у Смаленскай губ.
П рынадзела сужаньку— паддзела суджанага (заўв. збральніка).
Больш правільна, відаць, прыбрала суджанага.
124. Едуць, едуць калядкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 1, спр. 95, сш. 1, л. 2. Зап. М. В. Іваноўская ў 1964 г. у в. Дахны Смаргонскага р. ад Пятра Аляксандравіча Іваноўскага, 58 г.
125. А калядкі блізка
Г р ы н б л а т, стар. 74, № 55. Зап. на фанограф Ф. А. Рубцоў, тэкст зап. A. К. Калечыц у 1938 г. у к-се «Пралетарый» (в. Мікалаеўка) Парыцкага р. ад Хадоссі Антонаўны Голуб, 55 г.
126. А я сваю каляду
АФК, ф. 10, воп. 11. Зап. 3. Я. Мажэйка ў 1970 г. у в. Клятная Пінскага р. ад М. П. Русак, 66 г„ В. I. Вакульчык, 48 г. і Л. П. Сліж, 38 г.
Васілёва каляда — навагодняя куцця, перад Васілёвым днём.
127. Да пытаўся дзедка ў бабкі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 73, спр. 64, бд. З', л. 9. Зап. A. С. Ліс у 1973 г. у в. Блужа Пухавіцкага р. ад Анастасі Бабок, 80 г.