Зроднены з культурай
Выдавец: БелДІПК
Памер: 400с.
Мінск 2008
Чаго толькі варта з’яўленне ў нашай краіне «Краязнаўчай газеты»! I гэта ў той час, калі ўжо знайшлі свайго чытача шмат-лікія выданні, выхад якіх пачаўся на зары абнаўлення грамад-ства. Па звычайнай логіцы, навошта было яшчэ адно? Тым больш, што гэта патрабуе немалых фінансавых выдаткаў. Ад-нак ва У. Гілепа была свая логіка.
Вядома, нельга адмаўляць, наколькі апошнім часам павялі-чылася цікаўнасць да нацыянальнай гісторыі, як шмат імёнаў славутых людзей Бацькаўшчыны вернута з небыцця. Але, пры ўсім станоўчым, заставалася незасеянай краязнаўчая дзялянка, а не будзем забываць, што да вайны ў Беларусі нават выходзіў часопіс, прысвечаны падобнай праблематыцы — «Наш край».
На жаль, фонд культуры «пацягнуць» новы часопіс не мог. А вось за выданне «Краязнаўчай газеты» узяўся і пяць гадоў назад выйшаў яе першы нумар. Галоўным рэдакатарам стаў сам Уладзімір Аляксандравіч, а ягоным намеснікам — лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі Генрих Далідовіч. I газета атры-малася, ды яшчэ якая! Што ні матэрыял у ёй, абавязкова на-паткаеш штосьці цікавае. I гэта не адзіны выдавецкі праект У. Гілепа.
У маёй асабістай бібліятэцы годнае месца займаюць два тамы з акадэмічна дакладнай назвай — «Славутыя людзі Баць-каўшчыны». З’явілася гэтая унікальная серия, што расказвае пра славутых людзей, у той ці іншай ступені звязаных з бела-рускай зямлёй (адны нарадзіліся тут, іншыя прысвяцілі Бела-русі сваю дзейнасць, грэція найлепш праславіліся за межамі
118
119
Айчыны), дзякуючы Уладзіміру Аляксандравічу. Пакуль што ў навукова-папулярных артикулах, нарысах прадстаўлена болып як 50 постацяў, пачынаіочы ад славутай Еўфрасінні Полацкай і завяршаючы Аляксандрам Скірмунтам, адным з прадстаўні-коў славутага роду, які пакінуў значим след у нацыянальнай гісторыі і які, на жаль, незаслужана быў забыты.
Кнігі гэтыя — як тыя, што ўжо выйшлі, так і тыя, у піто верыцца, будуць выходзіць, несумненна, стануць свайго роду «Бібліятэкай Радзімазнаўства». Калі ж ужо гаварыць пра ары-гінальныя выдавецкія праекты У. Гілепа, нельга не згадаць і тры фаліянты, якія з задавальненнем набылі не толькі беларус-кія аматары кнігі, а і тыя, хто жыве за мсжамі Беларусі. Іхняя цікаўнасць да выданняў апраўданая: калі і дзе яшчэ напаткаеш сёння кнігі, у якіх бы найвыдатнейшыя творы змяшчаліся не толькі ў арыгінале, а і ў перакладзе. А тут, калі ласка: «Новую зямлю» Якуба Коласа чытай і па-беларуску, і па-польску, і паруску; «Пан Тадэвуш» Адама Міцкевіча прапануецца па-польску, а таксама ва ўзнаўлсппі па-беларуску і па-руску; бела-рускі «Яўгеній Анегін» Аляксандра Пушкіна ніколькі не горшы за таго «Яўгенія Анегіна», які з’явіўся з-пад пяра само-га Аляксандра Сяргеевіча.
Расказваць пра ўсё, што зроблена дзякуючы У. Гілепу, мож-на доўга. Бо такі ўжо ён чалавек — надзіва працаздольны, няў-рымслівы і пастаянна апантаны новымі цікавымі задумкамі.
Так было ў ягонай маладосці.
Падобнае назіраецца і ў ягоным сталым узросце.
3 адной хіба розніцай, што калі іншыя з гадамі стамляюц-ца, дык у яго актыўнасці толькі большае. Быццам праяўляе свой моцны імпульс нейкая вялікая ўнутраная энергія, якая да пары — да часу знаходзілася ў рэзерве, каб у неабходны момант паспрыяць далейшай мэтанакіравай працы. Міжволі згадваецца выказванне нямецкага філосафа і ўрача, пратэ-станцкага тэолага і месіянера, а да ўсяго ўрача, музыказнаў-цы Альбера Швейцара: «Для чалавека, якому пераваліла
за 60, у мяне ёсць адзін рэцэггг: шмат працаваць — і яшчэ больш працаваць».
Не ведаю, ці знаёмы ён з гэтай мудрай парадай, але што ён прьпрымліваецца яе — несумнеина. Таму, а гэта таксама не выклікае сумнення, што і пасля свайго 70-годдзя настроіць сябе на гэткі ж дэвіз: «і яшчэ больш працаваць», бо даўно можа паўтарыць следам за Фёдарам Дастаеўскім: «Я ўявіць не магу становішча, каб калі-небудзь не было чаго рабіць».
Значыць, будуць новыя задумы, здзяйсненні і ўсе мы, хто добра знаёмы з Уладзімірам Аляксандравічам, з радасцю бу-дзем адчуваць ягоную прысутнасць, ад якой і навакольны свет становіцца дабрэйшым, і людзі прыгажэйшымі.
Алесь Марціновіч, пісьменнік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі студзень 2008 г.
120
...Вы ў мяне ёсць!
121
Я ніколі не пісала такога роду на-таткі, асабліва для друку. Так, іншым разам, каб «прыйсці ў сябе» пасля якой-небудзь залішняй эмацыйнасці на працы ці дома, упарадкаваць свае думкі і пачуцці... Сёння першы раз. I для першага разу тэма простая і ня-простая — мой тата. Простая, таму што вельмі яго люблю, але няпростая таму, што заўсёды няпроста адкрыта пісаць пра вельмі табе дарагога і блізкага чалавека.
Перш чым пачаць, я два дні «тартала» ўсё сваё жыццё. Успаміналася вы-ключна толькі добрас. Гэта і не дзіўна, бо мне вунь як пашанцавала нарадзіц-ца менавіта ў такой сям’і, менавіта ў такіх надзвычай добрых, цудоўных, вартых нашаны бабулек ды дзядулек, таты і мамы, якія ахутваюць мяне і майго брата дабрынёй, клопатам і лю-боўю.
Маім выхаваннем тата ніколі спе-цыялыіа не займаўся. Усс жыццёвыя ўстаноўкі ў сям’і былі па-чалавечы просгыя: не хлусі, не лянуйся, не
крадзі — усё па запаведзях. Так і жылі, так і цяпер стараемся жыць. Выхоўналі, як гаворыцца, сваім асабістым прыкладам. Мяне тэта цалкам задавальняла — ніякаіа ўціску. А паколькі мой тата чалавек не тое, каб незвычайны, а я б сказала, над-звычай незвычайны, і разумець я гэта начала даволі рана, таму ўсё сваё свядомае жыццё сгаралася на яго раўняцца.
Ягоным эрудыцыі, вытрымцы, тактоўнасці, адносінам да працы можна бясконца здзіўляцца, але асноўная якасць ўсё-ткі закладзена ў яго творчай прыродзе, у творчым зародку, дадзе-ным яму Богам. Неўтаймаванасць — пэўна, такім словам я б назвала яго асноўнуіо рысу характару, гэта значыць, менавіта тое, што не дае супакоіцца, пасядзець «склаўшы рукі», тое, што дазваляе зрабіць у жыцці столькі патрэбнага і цікавага, менавіта тое, што прыцягвала да яго столькіх незвычайных, знакамітых людзей. Толькі дзякуючы тату я зразумела, што жаданне ў дзеянні з’яўляецца сінонімам геніяльнасці.
Я люблю ўсіх маіх родных, нам усім хораша разам і я адчу-ваю сябе самай шчаслівай, таму што ВЫ Ў МЯНЕ ЁСЦЬ!
Наталля Гілеп студзень 2008 г.
122
Адрасы дзелавых паездак
123
БЕЛАРУСЬ
Раёны Наіода наездак
1 2
Брэсцкая вобласць
Баранавіцкі Брэсцкі Стварэнне музея Міцкевіча ў в. Завоссе Рэстаўрацыя Брэсцкай крэпасці, музеефіка-цыя; адкрыццё музея выратаваных каштоў-насцяў
Бярозаўскі Ганцавіцкі Драгічынскі Жабінкаўскі Іванаўскі Івацэвіцкі Пьгганні рэстаўрацыі і стварэння музея Культасветработа і народная творчасць Культасветработа і народная творчасць Культасветработа і народная творчасць Пытанні стварэння музея ў в. Моталь Пошути і абазначэнне месца сядзібы Кас-ЦЮШКІ.
Камянецкі Пошукі рэшткаў караля Сігізмунда Аўгуста Панятоўскага, археалагічныя даследаванні
Кобрынскі Лунінецкі Ляхавіцкі Культасветработа і народная творчасць Культасветработа і народная творчасць Даследаванне сядзібы «Грушаўка» і выпуск буклета
Маларыцкі Адкрыццё музея Пятра Клімука
1 2
Пінскі Пытанні аховы спадчыны, музейнай справы. Удзел у фестывалях
Пружанскі Пьп'анні рэстаўрацыі і музеефікацыі «Пала-цыка»
Столінскі Ахова гісторыка-культурнай спадчыны; музейная, бібліятэчная справа
Віцебская вобласць
Аршанскі Стварэнне музеяў у Ляўках (Купалы), Оршы (Караткевіча, Заслонава)
Бешапковіцкі Па рэстаўрацыйных пытаниях на сядзібе Цеханавецкіх, бібліятэчная справа
Браслаўскі Всрхнедзвінскі Пытанні музейнай справы Адкрыццё кургана дружбы на мяжы 3-х былых рэспублік. Культасветработа
Віцебскі Гарадоцкі Стварэнне музея I. Рэпіна Бібліятэчная і культасветработа. Партийная работа
Глыбоцкі Докшыцкі Па пытаниях партыйнай работы Стварэнне і адкрыццё Бегомльскага музея. Партийная работа
Дубровенскі Па напісаншо кнігі «Памяць. Дубровенскі раён», на фэсце «Дняпроўскія зори»
Лепельскі Па пытаниях культасветработы, партыйнай работы
Лёзненскі Міёрскі Па пытаниях культасветработы Пытанні аховы псторыка-культурнай спадчыны
Пастаўскі Пытаны аховы псторыка-культурнай спадчыны. Фэст «Грай, гармонік»
124
125
1 2
Полацкі Рэстаўрацыйныя пытанні. Стварэнне музеяў, у тым ліку «Музея кнігі» і інш.
Расонскі Стварэнне музея баявой садружнасці, музея Машэрава і інш.
Сенненскі Усталяванне помніка 3. Азгуру, культасвет-работа
Талачынскі Вывучэнне нытанняў музеефікацыі, біблія-тэчнай справы
Ушацкі Стварэнне мемарыяла»Прарыў» і музея баявой славы
Чашніцкі Партийная работа
III аркаўшчынскі Пьпанні стварэння музея. Партийная работа
Шумілінскі Стварэнне «узора кнігі «Памяць» па раёну, адпрацоўка канцэпцыі праграмы «Памяць»
Гомельская вобласць
Акцябрскі Адкрыццё музея, устанаўленне помніка Рудабсльскай рэспубліцы, удзел у рэспублі-канскіх фестивалях фальклорнага мастацтва «Берагіня»
Брагінскі У час чарнобыльскай катастрофы — па ад-сяленню. У Камарыне — культасветпьп'анні
Буда-Кашалёўскі Па пытаниях партыйнай работы
Веткаўскі Работа з Ф. Шкляравым па стварэнню Вет-каўскага музея (шмат разоў)
Гомельскі Па рэстаўрацыйных пьп'аннях палаца Ру-мянцавых; бібліятэчная справа і культасвет-работа
Добрушскі Па пытаниях партыйнай работы
Ельскі Музейная і бібліятэчная справа. Пытанні
народнай творчасці і аматарскага мастацтва
1 2
Жлобінскі Рэстаўрацыйныя справы, ахова помнікаў
Жыткавіцкі Вывучэнне турыстскіх каштоўнасцей, па партыйнай рабоце
Калінкавіцкі Па пытаннях Чарнобыля і бібліятэчнай справы
Кармянскі Археалагічныя даследаванні
Лельчыцкі Па пьгганнях мастацкай самадзейнасці
Лоеўскі Па пытаннях адкрыцця музея
Мазырскі Па пытанню адкрыцця філіяла мастацкага музея ў в. Гурыны
Нараўлянскі Па праблемах Чарнобыльскай катастрофы
Петрыкаўскі Па партыйнай рабоце
Рагачоўскі У час археалагічных даследаванняў і па ахове помнікаў
Рэчыцкі Па пытаннях культасветработы
Светлагорскі Адкрыццё карціннай галерэі, музейныя справы
Хойніцкі Па Чарнобыльскіх пытаннях. Уручэнне сця-
га Міністэрства культуры
Чачэрскі Археалагічныя раскопкі ў в. Бердыж
Гродзенская вобласць
Астравецкі Па пытаннях аховы помнікаў гісторыі і культуры
Ашмянскі Стварэнне Ашмянскага музея, рэстаўрацыя Гальшанскага замка, адкрыццё філіяла мае-
тацкага музея
Бераставіцкі Па рэстаўрацыйных пытаннях і культасвет-рабоце
КНІГІ ОНЛАЙН
