Зроднены з культурай
Выдавец: БелДІПК
Памер: 400с.
Мінск 2008
...А ты між тым падрастаеш, сталееш. Дома разам з бабуляй спяваеш «А што гэта за вярба, што без кораня расла?...», а ў школе «Растёт в Волгограде берёзка», «Юный барабанщик».
384
385
Увабраўшыся ў сілу, па праве маленькай гаспадынькі сце-леш пад ногі саматканыя ўзорыстыя пасцілкі, бо яны «нямод-ныя». Замест іх прыбіраеш пасцелі крамнымі, купленымі, такімі, як ва ўсіх. А потым жыццёвая плынь падхоплівае цябе і нясе праз выпрабаванні горадам, вучобай, працай, дружбай, каханнем, сям’ёй, паўсядзённымі справамі. Як і ўсе, ты ідзеш на Першамайскую дэманстрацыю, святкуеш дзень Кастрычні-цкай рэвалюцыі, сустракаеш Новы год. А на Каляды — мыеш бялізну, на Вялікдзень — клеіш шпалеры, у нядзелю прасуеш, шыеш, вяжаш... Злуеш на бабуль, якія ціснуцца ў перапоўне-ным аўгобусе, каб трапіць на Спаса ў царкву, пагардліва глядзіш на купку дзівакоў, якія на сучасным вяселлі, дзе няма месца старым звычаям ды забабонам, адваёўваіоць у моладзі права хоць некалькі хвілін паскакаць і паспяваць пад гармонік. Нітачка, што звязвае цябе з тваімі каранямі, усё танчэе і танчэе.
Аіе вось аднойчы прыбягае са школы тваё дзіця з такімі чыстымі, як некалі ў цябе, вачыма, прымушае кінуць хатнія справы і ўвесь вечар дапытваецца, як звалі прадзедаў, праба-бак, дзе яны жылі, чым займаліся, якія песні спявалі, як гулялі і танцавалі. I ты малюеш на аркушы паперы сваё радаводнае дрэва, саромеючыся пустых галінак і лісцікаў, з-за якіх дакор-ліва ілядзяць на цябе вочы родзічаў, чые імёны ты ці то забыла, ці то ніколі не ведала.
У наступны раз тваё дзіця дапытваецца, якія ты ведаеш ба-буліны танцы. Далей вальса і полькі твае пазнанні ў народнай харэаграфіі не ідуць, а дачка называе такія дзіўныя: «Матлёт», «Каханачку», «Падзікатр», «Нарэчаньку», «Гапак»... Тады і твая памяць падказвае табе і «Каробачку», і «Кракавяк», і «Падыспань». А праз некаторы час ты з гордасцю і любасцю глядзіш на сваё дзяўчо, якое ў пары з суседскім хлопчыкам надта ж хораша і бадзёра вытанцоўвае на сцэне «Лявоніху» і выбівае абцасамі завадныя «Грачанікі». Ты бачыш гэтыя танцы ўпершыню, але яны быццам вяртаюць цябе ў далёкае
дзяцінства, пад цёплае бабуліна крыло... Тваё дзіця ратуе цябе ад бяспамяцтва, ад здрады свайму роду, мацуе нітачку, якая гатова была вось-вось парвацца. I ты, дакрануўшыся да сэнсу і прыгажосці народнага мастацтва, паступова перастаеш быць пустым звяном у повязі пакаленняў.
А яшчэ ты рангам усведамляеш, што з гэтага дня ад цябе залежыць будучыня. Будучыня тваіх дзяцей, тваёй сям’і. Буду-чыня тваёй справы, якой аддадзена жыццё. Будучыня тваёй вёскі — радзімы тваіх дзяцей. Будучыня вёскі, якая мудра маў-чыць у адказ і шчодра гоіць чыстым паветрам, смачным хлебам, блакітным небам, добрым словам. Вёскі, якая не развучы-лася смяяцца і плакаць, спяваць, танчыць, іграць на гармоніку, працаваць і святкаваць, павучаць і спачуваць, любіць і пагард-жаць. Вёскі, дзе кожнаму з нас праз даўгія гады прыветна мігае вакенца самай дарагой і ўтульнай хаткі, з якой мы некалі выле-целі ў неспазнаны свет...
Анташна Абрамовіч, намеснік дырэктара па этнавыхаванні Мётчанскай школы Барысаўскага раёна
386
3 Данілам Міцкевічам. 1994 г.
У літаратурным музеі М. Багдановіча (Мінск). 2001 г.
У. Гілеп, намеснік дырэктара па навуцы (стаіць псршы злева), з калек-тывам Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. 1974 г.
388
389
3 Алесем Пісь-мянковым каля дома М. Багда-новіча (Яра-слаўль, Расія). 1991 г.
У.А. Гілеп — у цэнтры (Лангепас, Сібір). 1985 г.
У.А. Гілеп — першы злева (Ульянаўск, Расія). 1988 г.
На 50-годдзі Слуцкага музея (2002 г.). Злева направа: У. Вішнеўскі, А. Грыцкевіч, У. Гілеп, У. Басалыга.
390
391
Каля помніка ахвярам сталінскіх рэпрэсій: У. Гілеп, Т. Шаранговіч, К. Федарыпікін, М. Шатохін (в. Чарнагубава, Капыльскі раён). 2002 г.
Сябры па жыцці — намеснікі міністра: У. Гілеп (справа) і А. Ваніцкі (Мінск, Дом дружбы). 1983 г.
Двое сяброў: намеснікі міністра культуры Польпгчы і Беларусі
(Нясвіж). 1994 г.
У. Гілеп (першы справа) разам з Л. Гулякам і А. Бутэвічам.
393
У краязнаўчым музеі г. Навагрудка: Т. Поляк, Т. Вяршыцкая, У. Гілеп. 1999 г.
У Міцкевіча. У. Гілеп — першы справа (Навагрудак). 2002 г.
На свяце народнага мастацта (Копысь, Аршанскі раён). 1996 г.
Сватам таксама быў... 2005 г.
394
Танцуем разам — падчас Першага з’ездза беларусаў свету. 1993 г.
Тры беларусы.
У. Гілеп з выдаўцом і сябрам Беларускага фонда культуры Л. Анцух. 2006 г.
Старшыня Беларускага фонду культуры У.А. Гілеп (першы злева) з сяб-рамі: (злева направа) Т. Стружэцкі, М. Козенка, А. Сабалеўскі, Н. Галь-пяровіч, М. Мірановіч, Я. Адамовіч на выставе народнага мастацтва Рудабелыпчыны (Мінск. Траецкі кірмаш). 2004 г.
396
Адкрыццё Рады Беларускага фонду культуры
Г. Далідовіч, В. Хурсік, У. Гілеп — сябры па рэдкалегіі «Краязнаўчай газеты». 2007 г.
Змест
Прадмова................................................. 3
Раздзел першы
ПРЫЗЫАННІ КАЛЕГ, СЯБРОЎ
Выдатны дзеяч культуры адзначае свой юбілей.............. 5
Жыццеапантаны няўрымснік..................................7
Слова пра настаўніка і старэйшага сябра................. 12
Адно хобі на дваіх...................................... 18
Зялёная вуліца жыцця.....................................26
Рыцары беларускай спадчыны.............................. 32
Не магу не паважаць..................................... 37
Мы — з беларускага ўзвышша...............................41
3 сапраўдных грамадзян...................................44
Гаспадар.................................................46
Хранитель культурного наследия земли белорусской.........47
О нас, белорусах........................................ 50
Предназначение.......................................... 54
Сапраўдны грамадзянін натай краіны...................... 57
Працаўнік на ніве культуры...............................62
За словом последовало дело...............................64
I я ў яго вучыўся........................................67
У вьггоках вечнасці......................................71
Наши в Америке...........................................77
Аб стварэнні музея ў Навагрудку..........................87
Да юбілею старшыні Беларускага фонду культуры Уладзіміра Гілепа........................................93
Дасведчаны, чуйны, дзейны................................96
Элегантна і проста!..................................... 105
398
399
3 удзячнасцю ад іванаўцаў............................... 108
Наша родная любимая средняя Слуцкая школа № 1........... 111
Быў. Ёсць. Будзе........................................ 115
...Вы ў мяне ёсць!...................................... 121
Адрасы дзелавых паездак................................. 123
Раздзел другі
КРАЯЗНАУЧА-ЖУРНАЛІСЦКІ НЕСПАКОЙ.
СЛОВА — УЛАДЗІМІРУ ПЛЕПУ
Жыццяніс ад Ігната да Андрэя........................... 141
Цехава................................................. 152
Родны дом.............................................. 157
Год як адно імгненне .................................. 160
Слова ад краязнаўцаў................................... 163
Ушануем свае........................................... 166
Показка пра вясковы сыр................................ 168
Славутыя імёны Бацькаўшчыны............................ 172
Аб тым, што трымае тваю душэўную цеплыню з самага дзяцінства.................................... 174
Будзем разам з «КГ».................................... 176
Нашы віншаванні........................................ 179
Мы не пыл на ветры .................................... 181
«Да нас нічога не было...»............................. 188
Закіньце слоўка........................................ 191
«Спадчьша ў небяспецы»................................. 197
Уладзімір Гілеп: «Нам неабходны пакуты рэстьпуцыі»...... 199
Выратуем разам......................................... 207
Шануем сваё.............................................211
Беларуси нацыянальны сувенір............................214
Мінская спадчына — на сметніку..........................219
Культурны ландшафт и лапатны менталітэт? ...............223
Беларускаму фонду культуры 20 гадоў.....................230
Вяртанню каштоўнасцяў — дзяржаўны інтарэс!..............237
«2007: Год Слова Куналы і Коласа».......................242
Дзіцячы парк імя М. Горкага ці парк «Сымона-музыкі»? ....245
Проект «Несвижская Академия»
(Статья для российского журнала «Культура»)..............247
Аўгустоўскі канал — у Спіс сусветнай спадчыны............254
Зварот да ўдзельнікаў IV Рэспубліканскага фестивалю фальклорнага мастацтва «Берагіня»........................256
Прамова старшыні сходу У.А. Гілепа ў час адкрыцця
Устаноўчай канферэнцыі па стварэнні краязнаўчага таварыства ў Мінску .....................................258
Жыццё — духоўнаму Адраджэнню!
Аляксандру Баршчэўскаму — 75! ...........................260
Справа жыцця.............................................265
Ен быў сваім... Да 90-годдзя з дня нараджэння П.М. Машэрава..............268
Жанравыя замалёўкі. Як я прыватызаваў кавалак зямлі......276
Як... з кім... і колькі..................................279
Раздзел трэці
БЫЦЬ ЦІ НЕ БЫЦЬ БЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ?
Ахова і захаванне нематэрыяльнай культурнай спадчыны як сфера сацыяльна-культурнай палітыкі Беларускай дзяржавы на сучасным этапе: праблемы і перспективы ...............289
Прававыя асновы аховы гісторыка-культурнай спадчыны
ў Рэспубліцы Беларусь....................................299
Фальклор як мастацкая сістэма............................310
Сучаснае народнае мастацтва Беларусі: асаблівасці і праблемы быгавання і развіцця............. 321
Фестиваль фальклорнага мастацтва «Берагіня»............. 331
Нраз традыцыйна-побытавы танец — да «традыцыі»
напоўніцу............................................... 343
Навуковая дзейнасць у сферы культуры.................... 352
Арганізацыя інфармацыйнай прасторы ў традьщыйнай
і сучаснай культурах.................................... 360
Зборнікі «Вярганне» Беларускага фонду культуры.......... 367
КНІГІ ОНЛАЙН
