— He бойцеся, я забрыў сюды ў любімае бацькава месца. Некалі яно было такое грыбное. А цяпер якое — і сам не ведаю... А вы, даруйце, хто? 232 — Я — з турбазы. Пайшла ў грыбы і заблудзілася. Прыгожая чырвань заліла яе шчокі. Лёгкі шэры світэр і сінія джынсы вабна аблягалі яе бездакорную постаць. Белая спартыўная шапачка яшчэ болып падкрэслівала яе цнатлівы ружанец. Я перасмыкнуў кадыком, праглынуўшы сліну, і прапанаваў: — Давайце разам заглянём на Ласіныя горы... A раптам натрапім на баравікі. — Давайце... — нясмела згадзілася яна. — Тады — будзем знаёмы: Аляксей... — Я пераклаў нож у левую далонь і працягнуў руку. Яе рука, далікатная і вытанчаная, спуджана страпянулася ў маёй лапе, а голас усё ж ціха вымавіў: — Святлана. — Вельмі прыемна. А цяпер пайшлі па грыбы. Яна спрытна нагнулася, узяла даволі ёмкі кошык, сплецены з каляровых дроцікаў, дастала маленькі сцізорык. Яшчэ раз я ацаніў яе стройны і зграбны стан, кірпаты акуратны носік, русявую пасму валасоў, што выбілася зпад шапкі, прыгожыя прыпухлыя губы... — Пайшлі... — яна запытальна акінула мяне з галавы да ног. — Туды! — паказаў я на Ласіныя горы. Мы мінулі паляну, падаліся па рэдкалессі, якое паволі падымалася ўгору. Мох на гарах быў сухі і шорсткі. Mae кеды высахлі і ўпэўнена вялі ўперад. Яе чорнабелыя красоўкі ішлі поруч... Баравікі пачаліся знянацку. — Ой, колькі іх! — радасна ўсклікнула Святлана і паставіла кошык ля першага здаравяка. — Толькі не зразайце яго, — я таксама прыпыніўся. — Чаму? — Трэба яго выкруціць з зямлі, а пасля ўжо абчысціць корань. А калі зрэжаш — корань загніе, sarnie і грыбніца. — А я і не ведала... — яна, дзівосная і прыгожая, як лясная фея, глядзела на мяне вялікімі блакітнымі вачыма. 9 Зак. 3733 233 — I я спачатку не ведаў. Бацька падказаў. Баравікоў было сапраўды многа — сапраўдная неруш. I ўсе — адзін у адзін. Быццам блізняты выбухнулі зпад імху ў адначассе. Па адным, па два, a то тамсям і па тры... Святлана забыла пра свой нядаўні страх, перабягала ад аднаго баравіка да другога, як дзіцё, радавалася кожнаму грыбу: — Аляксей, глядзі, які прыгажун! А во, побач які, як пан таўсматы! Глядзіглядзі, а вунь яшчэ два, і яшчэ... Я таксама збіраў з радасцю, з той простай чалавечай радасцю, якая была суперажывальна чужой, невядомай, але такой знаёмай радасці ад знойдзенай нерушы. Мая карзіна і яе кош хутка напоўніліся. Я важна браў сваю ношу, прадчуваючы вельмі блізкі шлях дахаты, прыкідваў яе вагу на руцэ... Але баравікі паўставалі то спераду, то збоку... I кладзь мая напоўнілася да самай ручкі, я выпраміўся: — Святлана, можа, хопіць? Хай і ласям застанецца... — Мне даўно хопіць. Як убачаць на турбазе — не павераць. — Тады пайшлі. Мы спусціліся з Ласіных гор і зноў аказаліся на той самай палянцы, дзе сустрэліся. — Давай, Святлана, перакусім, — я зняў плашчнакідку з пляча, скінуў з яе раменьчык і разгарнуўраскінуў пластыкавыя крылы на шараватым доле. — Давай, калі што ёсць, — Святлана зняла шапачку з галавы, і валасы русявым вадападам упалі на яе плечы. Яна лоўка ўскалыхнула іх, прыхарашыла... Я разгарнуў лісткі паперы, парэзаў паляндвіцу на тонкія скрылёчкі, палову іх паклаў на лусту хлеба, распалавініў агурок і падаў ёй у рукі: — Смачна есці! — Дзякуй! — яе рука зноў патанула ў маёй лапе, але цяпер ужо далонню ўверх. Быццам ток прабег па маіх мускулах. — Смачна як! Я тысячу гадоў не ела паляндвіцы. Некалі цётка жыла ў вёсцы, трымала парасят. Прыязджала ў госці да нас — прывозіла... А цяпер няма яе ўжо... 234 — Святлана, а ты гарадская? — вяртацца да “вы” было неяк няёмка. — Я — з Брэста. — А я ў Мінску жыву. — Мінск — Брэст — адзін пераезд, — усміхнулася яна. — Але трэба ж ісці... Толькі куды? — Толькі за мной. Мы пайшлі. Маю карзіну, намнога цяжэйшую, узялі за ручку ўдваіх, а у правай для раўнавагі я нёс Святланін кошык. Мінулі пару хмызнякоў і выйшлі нарэшце на гравійку. Пайшлося тупка і хутчэй. Ішлі мы і маўчалі. Відаць, кожны пасвойму перажываў гэтую прыгоду. А можа, проста ішлі двое маладых незнаёмых людзей і любаваліся лесам, радаваліся дарозе, што вяла дахаты... На Арцюхоўскай лініі я спыніўся: — Метраў за трыста — асфальт, а там — налева і ўказальнік “Турбаза...” А я па лініі пайду, мне тут значна бліжэй. Яна глядзела на мяне блакітнымі вачыма і быццам заварожвала, уцягвала маю душу ў гэтыя таямнічыя віры... — Заходзьце. У госці... — А пасля: — Суседка не прыехала, і я ў доміку — адна. У мяне каньяк нават ёсць... А домік мой — дваццаты, ля самага пляжа... Я зірнуў на яе, быццам вачыма хацеў увабраць яе кожную рыску ў сябе, запомніць такой, юнай і шчаслівай... Ісці па ўзаранай лініі не хацелася, але ведаў: будзе хвалявацца маці... А што да запрашэння... Хто ж адмовіцца ад зваблівага клічу такой красуні — лясной феі? — Прыйду, калі будзеш чакаць, — я падхапіў карзіну, ацяжэла ўскінуў яе на руку і пайшоў па жаўтлявым пяску лініі. Ішоў і думаў, як прыйду дахаты, перабяру баравікі, з’езджу выкупаюся ў Нёмане, нацягну джынсы, футболку і пайду — вядома ж, пайду! — на турбазу, да яе ў дваццаты домік. Што мне да знаёмых хлопцаў, якія прыйшлі на турбазаўскія танцы, што мне да іх пытанняў! Я зайду да яе ў пакой і, пэў 9* 235 на ж, яна замкне дзверы, каб ніхто не перашкодзіў, дастане чаркі і налье ў іх каньяку... Мы вып’ем за незвычайнае знаёмства, пагаворым, зноў вып’ем... A потым я не стрымаюся, прыхіну яе да сябе, асцярожна пацалую, а яна не запярэчыць, потым захлынуся ў яе абдымках, знікну, прападу пад вадападам яе валасоў... Як праз сон, пачую толькі, як жыкне замочак яе джынсаў... I толькі раніца ўладарна развядзе нас... Развядзе, бо днём мне — на аўтобус. Яно ўсё так і адбылося, толькі да таго моманту, калі я пераапрануўся і сабраўся ісці на турбазу... Тры аднакласнікі, якіх я не бачыў амаль год, гаманліва адкрылі весніцы на двор, пастукалі ў шыбу: — Дзе ты там, грыбнік? Вылазь, пойдзем на прыроду! У нас і чарка, і скварка ёсць. Пасядзім ля вогнішча, пагамонім... Усё — палац разрушыўся! Я не змог прызнацца, хто мяне чакае ў дваццатым доміку на турбазе. Згадзіўся і пайшоў з сябрамі на бераг Нёмана. А там за гаворкай засядзеліся мы аж да поўначы... У сне, як заўсёды, сніліся баравікі — чорныя і белыя, па адным, па два, па тры... А раніцай я сабраў сумку, сеў у аўтобус... Ехаў па шашы і ўспамінаў яе, лясную фею, яе руку, валасы, губы, якія, здаецца, прасілі: “Я хачу, каб ты прыйшоў да мяне...” “Каюся, Госпадзі... ___________“КАЮСЯ, ГОСПАДЗІ...”________________ апавяданне — Што прывяло цябе, отрак, у храм Божы? — Хачу пакаяцца, ойча. — Праз пакаянне — дарога да ісціны. Ці ж зело грахі твае вялікія? — He сказаць, каб зло, але ж перад жонкай узяло... Грэшны я... He спіцца ноччу, варочаюся тудысюды, а яно не адступае, мроіцца, як учора было, у вачах стаіць... — Кажы праўдзіва, не таі грэшныя мыслі свае, каб атрымаць Гасподняе суцяшэнне. — Я і скажу, усё скажу, ойча. Нічога не схаваю. Таму і прыйшоў сюды. — Ці не парушаў святыя запаведзі ў жыцці сваім? — Трохі. — Трохі ці многа — усё адно грэх. Калі гаворым, што не маем граху, падманваем саміх сябе. Калі спавядаем грахі нашыя, то Ён, будучы верным і праведным, даруе нам грахі нашы і ачысціць нас ад усякай няпраўды. — Ісціну кажаце, ойча. — He забіў каго у суяце мірской? — Што вы, ойча! На чалавека — рука не падымецца, каб і ўгнявіў хто страшна. А пеўня засек раз. Здаравеннага, на хіміі гадаванага. — Певень — таксама істота боская. — Я нічога, хай бы жыў. Але ж маці папрасіла: дзве курыцы затаптаў, трэцяя з нагой выкручанай чыкільгалд... Здаравенны — як стравус. Бяжыць, бывала, па двары — тупат аж на печы чуваць. Кіль дзевяць быў. — Хоць і грэх, але для патрэб плоці тваёй. — Вы ж таксама, ойча... — Маўчы пра мяне! Я пасланнік Божы, дзень і ноч перад Госпадам малюся, другіх на пуць ісцінны настаўляю. 238 — Маўчу, ойча. — Кажы, богаадступнік, ці не краў злосна? — Калі павялікаму, то не. Язык не падымецца сказаць. А ў маленстве было... Яйкі курыныя любіў я, сырыя. Курыца не паспее адкудахтаць, а я яго, цёпленькае, цап з седала і — у бульбу! Лягу ў разору між бульбоўніку, каменьчыкам — дзюк па ім і смакчу. Вылезу потым, а маці тут як тут: “Во знеслася ж толькі, а няма ўжо — як кот злізаў! Ты, Коля, выпіў?” — “He, мама, не я”. — “Ты, Саша, выпіў?” — “He, мама, не я”. А ў самога шчокі аж да вушэй жаўтком вымазаныя... “А каб не краў, а каб не лгаў!” — дубец у мамінай руцэ пякучы быў... — I гэта для плоці тваёй ненасытнай. Памалечаму недамыслію ўсё гэта чынена. А ў чым жа грэх свой бачыш ныне? — Пралюбадзействаваў я, ойча... — Грэх то вялікі і страшны. На Судзе Божым ваздасца табе па віне тваёй. Слухай, што кажацца ў Свяшчэнным пісанні: “...поступайте по духу, н вы не будете нсполнять вожделеннй плотн, нбо плоть желает протнвного духу, а дух — протнвного плотн. Онн друг другу протнвятся... Дела плотн нзвестны, онн суть: прелюбодеянне, блуд, нечнстота, непотребство, ндолослуженне, волшебство, вражда, ссоры, завнсть, гнев, распрн, разногласня, соблазны, ересн, ненавнсть, убнйства, пьянство, бесчннство н тому подобное... поступаюіцне так царствня божня не наследуют. Плод же духа: любовь, радость, мнр, долготерпенне, благость, мнлосердне, вера, кротость, воздержанне”. — Каюся, ойча... — Цела не для блуду, а для Госпада, і Гасподзь для цела. — Вінаваты, ой як вінаваты, ойча... — Колькі разоў пралюбадзействаваў? — Адзін раз усяго... — Кажы, отрак, не тоячы. 239 — Было гэта летам, гадоў сем назад. Жонка ў лагер з дзецьмі паехала, а я адзін застаўся, як халасцяк. Яно мо і добра: прыелася кожны дзень тое самае... — А саблазніцелька хто? — Па працы маёй каляжанка. Вабная такая! Усё ў яе было: і постаць, і прыгажосць, і душа. Вочы — лепш не глядзець, не вынырнеш... Губы — акрэсленыя, прыпухлыя, прагныя і, як мне здавалася, нахабныя. I як толькі яна замужам не была? Усе мужчыны млелі па ёй, чапляліся, намякалі... А яна — жартам: “Такога цвету — па ўсяму свету”. I я млеў, але ўпотай, з душы не выпускаў. А яна, акаянная, пройдзе побач, блісне вачыма — аж там, унутры, загарыцца шчымліва, папаўзе цёплай хваляй у грудзіну... Як ні тушыў я агонь гэты, а знямогся, пачаў думаць пра яе, трызніць нават. Здаецца, прытульваю яе, выцалоўваю губы і вочы, захінаюся грывай яе смаляных валасоў. Прахаплюся — цьфу ты! Жонка пасопвае пад рукой. Добра, што хоць імя чужое не вышаптаў...