Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 1
Памер: 850с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
РАДА ТЫМЧАСОЛАМ Конфэдфаціі Нялікаю Ккязьства Ліпю^скаю.
Uniwersal
Konfederacji Widkiego Ksiestwa Litewskiega.
Dnia 19 grudnia roku 1915 czlonkowie organizacji Litewskich, Bialoruskich, Polskich i Zydowskich гапідоіі KONFEDERACJ^ W1ELKIEGO KS11QSTWA LITEWSK1EGO, d^z<4C wspohiemi siiami ku temu, by ziemie Litewskie i Biaioruskie, ougis w sklad WIELKIEGO KSHgSTWA LITEWSKJEGO wcliodz^ce, a obecnie przez wojska Nitmieckie zajQte. stanowdy przy ao»v.-a warunkach histiryczi-ych nierozerwatn^ calosd na zasadzie USAMODZ1 ELNiEMALITWY I BIALORUSI W POSTAC1 JEDNOSTKI PANSTWOWEJ, Z ZAGWARANTOWANIEM PELS'Г PRAW WSZYSTKIM NARODONA OSCIOM, POMIE NIONE TERYTORJUM ZAM1ESZKUJACYM.
W mysl powyiszoj zasady, Skonfederowani apelujq do wszystkich naradnwosei, do wszystkich stanuw, do wszystkich istnioj^cych organizaeji i do wszystkich Obywateii Kraju, by zwazywszy na do nioslosc wielkiej chwili dziejuej, zapomniawszy wzajemnyih uraz, uprzedzcn i uiedowierzas, dla dobra wspun.j Ojczyzny zgh>sili swoj akces do KONFEDERACJI WIELKIEGO KS1IJSTWA LITEWSK1EGO.
RADA 1YKCZAS0WA
Konfederacti Widkiego Ksiestwa Litewskrego.
7 N C П V 1Г J1
Didzioslos Lietuvos Kunigaikstijos Konfederacijos
-D'llJ ps ГХКЧіНі’ВЖр IP" рв .KD’z O1WPICDTB
Atsisaul п іх ,,уэ -З'ін Ехі ayiS'By: Ьхвх уузхп ву уэвуп Туввіув вх'х р)"рвхрх хю'Ь счздввтв
вггхіув р-Ьх: ,гг5"й уг’В’’і п рв X рп'тз 'X ІУГ'ЛГІУЗ УС-ІХЕЗ’Л У”2П ”3 у5х рв jySys'i в'в пгів упзувсз’зут рз^у’.і .уувув'Ьхзх'хх; ybx іхв взуі уз”5о лу^іуЬ yв:xв-,y^ 'ч рх jysyS
-П>в:хр. ■-рі іу7:у“ ;:"х5 оу"і в'в ;увх:-.',-.'ybx’х i;u;u-7n;sax: уЬхіх [увхі рх By'xxrjwx ух -х ,:;пур5ув"3 іуп рв is HixScnD'^ рх хв'Ь рв іузтз у5х іх іуо'ті: зуп рв в'рувз'іі 'і рті рх этзузхл ■у: ’і pwiys ■" jybxi ,в:увхв рс^хав'П ■З’В рх У'У'ВВ^ХБ .іУХІГТ’ЬуЗ УГа"10У2 -увзхр пут іх іувупсх ybx ;у5хі рх jy'iiyo эубіх хв'5 ввдвв'твз’гі:: вут рв y'xx^y^
л;хріувхв вуувуЛх пу"і рв р’Ьн з-п вхі туг5'т»"Х тп
.ХВ’Ь рв .BDI'ED’IU У'ХХ^УЕЗХр ІУТ рВ
Giuodzio 19 d. 1915 m. lietaviq, gudu, lenkq ir iydq organlzaciiu nariai sudar6 Didzlosios Lietuvos KunlgaikStijos Konfederaclj^. stengdamlesi bendromis spckoniis prle»to, kad Lietuvos bel Gudijos zeroes, i§ kuriu kiiQ kart buvo sutapusi Didz oji Lietuvos KunigaikS'ija, o kurios dabar vokiedq karucmenes yra uzimtos, sudarytu, prie naujuiu istorijos sqlygu, vien^ nedalijauiq ir ьаоІЦ Lietuvos bei Gudijos kiin^, atsklros valstyblnSs vicuatos pavMale, su visiSka telsiu pllnumu garantlja visoms tautoms, tame kraSte gj V.'HKHciOlUS.
Tug tikslu sushelkusieji Konfederacijon jos nariai Jiaukiasi i visas tautas, visus iuomus. visas esamas organizacijas ir visus kraSto piiiedus, idant jie, atsiminQ vls4 Sios didel^s istorijos valandos svarbum^, pamirSq fr.Gnas nuoskaudas, met^ Salin prietarus ir neiSsitikejimq, delei bendrosios tevynfts labo — d6tus DHiiosios Lietuvos KunigaikStijos Konfederacijon.
Didzfosios Lietuvos KuuigaikStijos Konfederacijos LAIKINE TARYBA.
АБВЕСТКА
Зішіж Сштімті Бшші
Гэтым поадамляюцца усе грамацзяне, ігто Народны Секретарыят Беларусі a (8) лютаго юв года прыступіу да споуненьня,сваіх абавязкау.
4*€O8W Стжрпіым Нжродлзго Секрепрімту Бс.нрусі Яэ«п Ввронкв.
З&гадчнж сарву д, Звяц.
ОБІЯВЛЕНІЕ
Шпт 8ілцвіі
Снмт ловодатся до свЬлінія гра жлані, что Народный Сенреmapiam-b Білоруссій a (8) февраля 1918 года встулнл-ь вь нснолненіе свонхь обязанностей.
Пргш'пый Прсді ■Кдлгрлк Нзродпаго Ссжренрнпм Білоруесім Іо«мфь Воронко-
Упршаюшіі ділаііы 71 Заяць-Заййеа*.
Гар. ЫхвСЖ—Бт^уСЖІ. <4 L 2l (8) xjvvmw 1918 гвд*
М inert--Білврусссіі.
Л L 21 Лі «в^йв 1918 w
Абвестка Народнага Сакратарыяту Беларусі №1 за 21.02.1918 (дак. №0087)
ОБЬЯВЛЕНІЕ
НАРОДНАГО CEKPETAP1ATA МРШ
НародіыА Секртрііп Білоруесін обрйоваяі вв ыідуюідемг состааі:
АБВЕСТКА
НАРОДНАГО СЗНРЗТАРЫЯТУ БЕЛАРУСІ. № 3.
1 Нвродвыі Секр.прь мугрмввгь Ділг Ц. Н Мокркввь.
10
, , *rto*ax% дііп. -I. Я Воронко
• . аароднаго прос»ішввІв—й. Я. Смояммь.
. . юствцімЕ Е. ВілвВмчж.
. . вароаввго хміЛепл—Н Н Сарада.
. . фваввооп—Г М БЖлкмнд'ж.
. . прааріаІа -П. Д Водуноаа.
, . «лакоруссзкіг ділг -Ц ■. Ілоемкь.
. . аочп а тглеірафоп—R. R. К»₽ач>.
. . комтрода—П. А. Крач«в«к1А
УпрыцлооШ лідвйв Л I. Эалць
11 Овобоушмаомочвваыт оо воевнйп. ділжмг к. В.Жювнто »%.
0 аамШенін остальныхг постові, какг-та народнаго секреіаріата земледілія, торговлн к промышленностн. труда н обвдественных-ь работь, народмаго адравія. путей йюбіценія, продовольствія н нашональныхг.' білорусскаго. польскаго н евоеаскаго, будеть обт.явлено особо.
Мародны С»<р,тарыат БЕЛЯРУСІ «ладаецча > грткц a * ЛРАСЬВЕТЫ
*. смолгч
4.
. . СПРАВНДЛІВЛСЬЦІ
. t мман
1
. • НАРОДНАЙ ГАСПАДЛРКІ
1 WUi
&
, . ШЛЯКОУ . ..
В РІДМХА
7.
. • ГРАШАВЫХ СПРАВАУ
г млкінд
8
. АЛЕН'
П **ДУМ08*
»
. • ВЯГМ AIVCKIX СЛРА8АЎ
Й ЗЛОІМ
ІО
. . ПОЧІЬ й ТЭЛЕГРАФОЎ
А КАРАЧ
II.
. . КЛНІРОЛЮ
. а «ргчэхся.
12.
ЗЯМЛЯРОЬСГВА
Т ГРЫ8
13
УПОВАЖМЕМЫ ПА ВАЙСКОВЫМ СПРАВАМ
К UAfclOf
14
ЗАІ АДЧЫК СПРАВАУ ОГЛАРЫЯТУ
. A ЗАЯ1А
№ 1
Bp Hpwcluurtw Йдрадввго Севретврівга Blaopywl» а ВІврадныІ Свмртрь вг&інйвп діп Іовмф* Ворвкво.
Упрмлакшіі Ділшя Л. 3bb«v
Абвестка Народнага Сакратарыяту Беларусі №2 за 21.02.1918 (дак. №0088)
Абвестка Народнага Сакратарыяту Беларусі №Зза23.02.1918 (дак. №0089)
УСТАУНАЯ ГРАМАТА ДА НАРОДАУ БЕЛАРУСІ.
У часе сусьветнай вайны, піто бурыць адііы моцные дзержавы і аслабаняе другіе. абудзілася Беларусь да дзержаунаго жыцця. Пасьля трох еь пвловаю вякоу і няволі ізноу на увесь сьвет кажа беларускі народ аб тымі>, іпто ен жыве і будзе жыць, Вялікі Народны Збор—Уеебеларускі Зьезд 5 -17 сьнежня 1917 року, дбаючы аб долі Беларусі, зацьвердзіу на яе землях рэснубліканекі лад. Выпауняючы волю Зьезду і баронючы дзержауные правы народу, Спауняючы Камітэт Рады Зьезду гетак пастанауляе аб дзержауным устрою БЬларусі і аб правох і вольнасьцях яе грамадзян і народау:
1. Беларуеь у рубяжох разсялення і лічбеннай перавагі беларускаго народу абвешчаецца Народнаю Рэенублікай.
2. Осноуные законы Беларускай Народнай Рэспублікі зацьвердзіць Устаноучы Сойм Веларуеі, скліканы на асновах агульнаго, роунаго, нростаго. патаемнаго і праіюрцыяналыіаго выборчаго права, ні зважаючы на пол, народнасьць і рэлігію,
3. Да часу, накуль зьбярэцца Устаноучы Сойм Беларусі, законодаучая улада у Беларускай Народнай Рэснубліцы належыць Радзе Усебеларускаго Зьезду, дапоуненай предстаунікамі нацыянальных меныпасьцяу Беларусі.
4. Спауняючая і адміністратыуная улада у Беларускай Народнай Распубліцы належыць Народнаму Сэкрэтарыяту Беларусі, які назначаецца Радаю Зьезду і нерадь ею трымае атвет.
5. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі абвепічаецца вольнасьць слова, друку, сходау, забастовак, хаурусау; безумоупая вольнасьць сумленьня, нізачэпнасьць асобы і намешання.
6. У рубяжох Веларуекай Народнай Рэспублікі усе народы маюць права на нацыяналыіа-ітэрсональную аутаномію; абвешчаецца роунае права усіх мовау народау Беларусі.
7. У рубяжох Беллрусклй Нлроднай Рэспублікі прдвА прыватнле УЛАСНАСЬЦІ НА зямлю кАсуеццА. Зямля перАДАеццА бяз выкупу тымг, хто САМІ НА ей прлцуюць. Лясы, влзеры і нутро зя'млі АбвешчАЮЦЦА улАСНАСьцю ВелАруекАЙ Народнай Рэспублікі.
8. У рубяжох БелАрускАй НлроднАй Распублікі устАНАуляеццл НАЙбОЛЫПЫ 8-і гадзіііовы рлбочы дзень
Абвешчаючы усе гэтые правы і вольнасьці грамадзян і народау Беларускай Народнай Рэспублікь мы, Спауняючы Камітэт Рады Зьезду, абавязуемся пільнаваць законнаго парадку жыцця у Рэспубліцы, сьцерагчы інтарэсау усіх грамадзян і народау Рэспублікі і захаваць правы і вольнасьці працоунаго люду. А так сама даложым усіх сілау, каб склікаць у найбліжэйшым часі Устаноучы Сойм Беларусі.
Усіх верных сыноу Беларускай зямлі клічам памагчы нам у цяжкой і Атветндй нашай прдцы.
СпоУняючы Цамцтэт Роды 1-го УсвбеларУенаго ЗьвзЭў.
Вьідана у Мінску Беларускім 9 сакавіка 1918 року.
УСТАШЯ ГРШШ
РАДЫ БЕЛАРУСКАЙ НАРОДНАЙ РЭСПУБЯІКІ,
Г()Д НАЗАД НАрОДЫ БсЛАруСІ РАЗАМ 3 НАрОДАМІ РаСІІ СКІНуЛІ ярмо РАСІЙСКАГО цлрызму, які найцяжэй нрыціснуу быу Беллрусь; НІ ПЫТАЮ'ІЫСЯ нлроду, СІІ укінуу НАШ КрАЙ у ІІАЖАр ВАЙНЫ. ЯКАЯ чыетА зруйііАВАЛА гАрлды і вескі беллруекіе.
Цяпер мы, Рада Веларускай Народнай Рэспублікі, скідаем з роднаго краю апошняе ярмо дзяржаунай залежпасьці, якое гвалтам накінулі раеійскіе цары на наш вольны і нізалсжны край.
Ад гэтаго час.у Беларўекая }4ародная Рэеп9бліка абвешчаeqqa Нізале^най і 0ольнай Взярдіавай. Самі народы Беларусі, у асобі свайго Уетоно^чаго Сойм9. паетановяць аб будучых дзяржауных зьвязях Беларусі.
На моцы гэтаго трацяць сілу усе старыя дзяржауныя зьвязі. якія далі магчымасьць чужому ураду падпісаць і за Беларусь трактат у Берэсьці, што забівав па сьмерць беларускі народ, дзелючы зямлю яго на часткі.
На моцы гэтаго урад Беларускай Народнай Рэспублікі мае увайсьці у адносіны з зацікауленымі старанамі, прапануючы ім перагледзіць тую часьціну BepacbqeueKaro Траятат?, якая даты чыць Беларусі, і паднісаці. міравуіо умову з усімі ваеваушымі дзяржавамі.
Беларуская Народная Вэснубліка навінна абняць усе землі, дзе жыве і мае лічбенную перавагу беларускі народ. а ласьне: Магіле9цічын9. белар^скія Maebqi Меншчыны, Гродзеншчыны (з ГроЭнай, Белаетояам і інш.), Віленшчыны. 0ічебшчыны, Смаленшчыны, Чарнігоўшчыны і еуме^кныя 4acbqi е9еедні£ г^берня?, заееленыя беларўеамі.
Беларуская Народная Рэспубліка падцьверджывае усе тыя правы і вольнасьці грамадзян і народау Беларусі, якія абвешчаны Устаўной Громатай ад 9 еакавіяа 1918 rodv
Абвешчаючы аб нізалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі, Рада яе пакладае свае надзеі на тое, што vee любячые волю народы дапамогуць беларускаму народу у поунай меры здейсьніць яго палітычпа-дзяржауные ід»алы.
Рада Беларускай Народнай Рзспублікі.
Дана у Менсну-Беларускім
25 сакавіка 1918 году.
БРЖУМЯ.
ІІЛІ'ОДНЛЧ РЭСПУБЛІКЛ.
НАРОДНЫ СЗКРЭТАРЫЯГ.