Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 1
Памер: 850с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
4. На заяву проціу мэморандуму п. Семашко на мірнай Канфэрэнцыі у Парыжу і чаму да гэтуль німа другого прэдстауніка, згодна з умовай, німа ніякай одповедзі;
5. Ігнараваньне слушных патрэб беларускай стараны, Беларускае Прэдстауніцтво у праве лічыць, што Літоускі Урад кіруцца да анэксіі Беларускай тэррыторыі, уключаннай ім у свае граніцы, а не да супольнай працы — дзержаунаго будоуніцства і таму пастанауляе устрымацца ад працы у Камісыі, пакуль не будзе одповедзі на прыведзянные вышэй дакумэнты і наогул аформляны нашы прауна-дзержауные адносіны, аб чым давясьці да ведама Камісыі, Прэзыдэнта, Старшыні Тарыбы і Старшыні Рады Міністрау праз Канцэлярыю Міністра Беларускіх Спрау.
Апошняя заява падана 27 чэрвеня за №28.
Стараюсь аб гэтым паведаміць просто праз Французскіх Прэдстаунікоу у Коуні тэлеграмай і дакладам, каб Вам у Парыжу было усе вядомо і прэдпрыняты належные крокі да скасаваньня шкоднай нам і нават зусім незразумелай палітыкі Літвіноу, зарваушыхся у сваіх апэтытах, мусі так сама, як і палякі, але ніхай ведаюць, што Беларусь велікая і можэ стаць косткай у горлі.
Надта патрэбна інфармацыя ад Вас. 3 мейсц нясуцца стогны беларусоу, над якімі бэз меры зьдеківаюцца і паля'кі і бальшэвікі — ратунку німа ніякаго, мусі прыдзецца самаму народу бараніцца ад сваіх ворагау.
Цяжка, надта цяжка і не вядома калі скончацца мукі Беларускаго народу.
Калі можна атрымаць мне пропуск на паездку у Парыж, то паведамце — я магу незабаўно выехаць, бо тым часам працы рэальнай тут німа.
Дэлегат для перэгавораў з Літвой ПКрэчэускі
7.7.19
Коўна
582.2.35:033&г-034 — ма
1271. Ліст часовага намесьніка старшыні Рады Народных Міністраў БНР Васіля Захаркі (Бэрлін) кіраўніку Міністэрства Унутраных Справаў Кузьму Цярэшчанку (Коўна) за 7.07.1919 (вых. №91/2051)
Беларуская Народная
Рэспубліка
Рада Народных Міністраў
7 ліпеня 1919 г.
№91/2051
на №72-гі
Кірауніку Міністэрства Унутранных Спрау К.Тэрэшчэнко
Пры гэтым пасылаецца Вам сто дзевяноста тысячау марак (190.000) на усю працу у Мэтраполіі, якіх на наш погляд павінна хваціць меншбольш на тры месяцы, лічучы з астаткамі ад чэрвеня. Прымаючы пад увагу, што у Дзержауным Скарбе застаецца пакуль-што зусім малая су378
ма грашэй (папауненьне не вядома калі ешчэ прыдзе!), трату пасылаемых Вам грашэй трэба рабіць надто эканомна. Добра былобы, каб у звязку прымусовай эканоміей грошай патрэбная праца на Бацькаушчыне усетакі не спынялася і ішла у поуным абьеме. У звязку з малым лікам грошэй у Скарбе і магчымымі новымі варункамі працы посля адыходу Немцау, мы абгаварыушы усе пытаньня, прышлі да такога вываду, што каб у будучыне мець менш нараканьняу на Кабінэт — пажадано былобы, каб усе грашовыя вымаганьня на усю працу на Бацькаушчыне абгаварываліся Вамі разам з сэкрэтаром Рады Рэспублікі і часовым нашым дыплематычным прэдстауніком на Літве ГІ.Крэчэускім. 3 адходам Немцау, нашая дзержауная праца павінна быць развіта ешчэ больш энэргічна, дзеля чаго Вас, пана Крэчэускага і п. Грыба, застаюшчыхся на Бацькаушчыне, можа ешчэ трэба падмацаваць другімі членамі Кабінэту. Пытаньне гэта просім абгаварыць і аб рэзультаце паведаміць.
Час. Намесьнік Старшыні: В.Захарко
/Дзержауны Пісар ЛЗаяц
582.2.38:003 — ма
1272. Пратакол нарады сяброў Ураду БНР і прадстаўнікоў загранічных місіяў у Коўне 9.07.1919
ПРАТАКОЛ
нарады членау Ураду Рэспублікі і прэдстаунікоу Загранічных міссый у Коуне 9-го ліпеня 1919 року.
Былі: Намесьнік Старшыні Рады Народных Міністрау А.Смоліч, Кіраунік Міністэрства Унутраных Справау К.Тэрэшчанка, прэдстаунік Ураду у Коуне, сэкрэтар Рады Рэспублікі П.Крэчэускі і райца Бэрлінскай Міссыі Я.Бялевіч
Слухалі
1. Даклад п. П.Крэчэускаго аб канешнай патрэбе пачаць фармаваньне беларускіх войскау на тэрыторыі Літвы.
2. Аб распрэдзяленьні скарбовых грашавых сумау, знаходзячыхся цяпер у Коуне у распараджэньні Кірауніка Міністэрства Унутраных Справау — усяго 275000 марак і 20000 руб. керанскіх.
Пастанавілі
1. Згодзіушыся з гэтай патрэбай, прасіць п. Прэдстауніка у Коуне, распачаць энэргічнае стараньне перад Літоускім Урадам аб дазваленьні фармаваньня.
Прасіць палкоуніка К.Езавітава распрацаваць плян фармаваньня і зрабіць першыя шагі да яго арганізацыі.
2. а) перавесьці у кассу Міссыі Ураду у Коуне 20000 марак.
б) перавесьці у кассу Міссыі Ураду у Латвіі, Эстоніі і Фінляндыі 15000 марак.
в) Рэшту грошау — 240000 марак і 20000 руб. керанскіх перавесьці у кассу паунамочнаго прэдстауніка Ураду Рэспублікі А.Смоліча для субсіда-
ваньня увутраных установау і беларускіх арганізацый.
3. Справу аб дэлегацыі Урадовай да 3. Прызнаць гэтую дэлегацыю надУрадау Латвіі (Ульманіса), Эстоніі звычайна пажаданай і прапанаваць і Фінляндыі. Ураду назначыць на гэтае становішча
п. К.Тэрэшчанку.
4. Справу аб мейсцы пабыту Канцэ4. Лічыць патрэбным перанос Канцэлярыі Ураду Рэспублікі. лярыі у Прагу Чэскую.
Былі: А.Смоліч Е.Белевіч П.Крэчэўскі К.Тэрэшчэнко 582.2.01:044&г — ма
1273. Пастанова Найвышэйшае Рады Саюзных Дзяржаваў за 11.07.1919 у справе польскае адміністрацыі ва Ўсходняй Галічыне
582.2.42:019 — мк
1274. Нота паўнамоцнага прадстаўніка Беларускай Народнай Рэспублікі для перамоваў зь Літвой Пятра Крэчэўскага (Коўна) Радзе Міністраў Літоўскай Рэспублікі за 12.07.1919
Надзвычайная дыплематычная
Місія Беларускай Народнай
Рэспублікі.
Прэдстаунік па перэгаворам
з Літвой.
12 Ліпеня 1919 года.
№4
У Раду Міністроу Літоускай
Народнай Рэспублікі.
Беларускі Урад, як правамоцны прэдстаунік сувэрэннай волі Беларускаго народу, выявіушэйся на Вялікім Усебеларускім Кангрэсе 1917 года у Менску і усіх правінцыальных Беларускіх зьездах (як напр. на зьезде Віленшчыны і Гродзеншчыны 9-11 чэрвеня 1919 года у Вільні), даручыу мне, на падставе паунамоцтва ад 14 травеня г.г. за №70/2030, вясьці перэгаворы з Літоускім Урадом аб:
1) Салідарнай акцыі Літоускаго і Беларускаго Ураду у загранічнай палітыцэ;
2) Супольнай працы над арганізацыей Беларускіх аружных сіл дзеля абароны Беларусі і Літвы, як з усходу, так і з заходу і
3) прэдастауленьні часткі Літоускай тэрыторыі Шаулі-Тауроген, чы іншай, для фармаваньня Беларускіх аружных сіл.-
На моцы пастаноу кангрэсу Рада Рэспублікі і Беларускі Урад увесь час хацелі гаварыць з літвінамі і гаварылі аб супольным дзержауным будауніцтве Беларусі і Літвы. 3 гэтай мэтай Радай Рэспублікі была паслана дэлягацыя у Літоускую Дзержауную Раду (Тарыбу) у лістападу 1918 году,-
У працягу ад сакавіка да ліпеня месяца г.г. вяліся размовы адпаведнымі прэдстаунікамі Ураду — п. Смолічам з Прэзыдэнтам Літоускай Рэспуб380
лікі1 у Коуне і Надзвычайным паслом Шаулісам у Варшаве, п. Захарко з Старшыней Рады Міністроу2 у Коуне і нарэшці у чэрвеню месяцу мной,-
Перагаворы мае пачаліся 1-го чэрвеня з Старшыней Рады Міністроу і Міністрам загранічных спрау. Я меу тры размовы — 1-го, 7-го і 14-го чэрвеня у якіх мне даводзілася, што згода паміж беларусамі і літвінамі магчыма толькі тагды, калі беларусы адкажуцца ад Гродзеншчыны і Віленшчыны і згодзяцца на граніцы першай нямецкай акупацыі 1915-1918 г. За увесь час размоу з боку Літоускаго Ураду не было і думкі аб тым, каб знайсьці які небудзь кампраміс для згоды з Беларускім Урадам. За самае право размовы з літвінамі аб незалежнасьці Беларусі патрэбуецца ад Беларускаго Ураду адказацца ад барацьбы за недзялімасьць Беларускіх зямель завешчанай народнай воляй, якую Урад уже вядзе ад пары Берасьцейскаго трактату.-
Не глядзючы на усе высілкі беларусоу дабіцца супольнай працы з літвінамі, дагэтуль літвіны шчыра і адкрыта не высказалі сваіх поглядау і мелі тенденцыі да скрытай анэксыі беларускіх зямель. На усе прыязныя нашыя запытаньня маучалі і адцягівалі перагаворы, а у гэты час спешылі за граніцэй, асабліва у Парыжу, паказаць, што беларусы Віленшчыны і Гродзеншчыны згодны належаць да Літвы і увайсьці у склад яе дзержавы.-
Такое невыразнае палітычнае палажэньне павінна быць скончана і я яшчэ раз зьвертаюся да Рады Міністроу і прашу даць адказ па усім выжэйпаданным пытаньням,-
Дзеля таго, што на маю паперу ад 14-го чэрвеня г.г. за NQ1 да гэтай пары няма адказу, я змушаны катэгарычна прасіць Літоускі Урад у працягу тыдня ад гэтаго дня даць той чы іншый адказ па усім паданным мной пытаньням. Палітычны момэнт патрэбуе, каб справа адносін паміж Літоускай і Беларускай Дзержавамі была развязана як мага хутчэй. Дзеля таго ні атрыманьне адказу ад Рады Міністроу і у гэтый цяпер назначаный тэрмін будзе для мяне ясным знакам таго, што мая місія у Літве скончэна.
Паунамоцны Прэдстаунік
582.2.35:001-003 — мк
582.2.35: 014&г-015 — мк
582.2.38:005&Г-006 — рк В .Ластоўскага
1 Антанас Сьмятона. 2 Мікалас Сьляжавічус.
1275. Хадайніцтва в.а. начальніка канцылярыі Міністэрства Беларускіх Справаў Кастуся Езавітава у Міністэрства Гандлю й Промыслу Літвы за 19.07.1919 з просьбай аб неспагнаньні грошай за электрычнасьць з бухгальтара Міністэрства Беларускіх Справаў Гучэ
582.1.05:005&г — мк
1276. Мэмарыял Цэнтральнае Беларускае Рады Віленшчыны і Горадзеншчыны да міністра фінансаў Польшчы за 19.07.1919 з просьбай аб грашовай пазыцы ў 5.000.000
582.2.52:157&г — ма
Падпісаў мэмарыял Б.Тарашкевіч.
1277. «Асновы дзяржаўнасьці Беларусі». Мэмарыял беларускай дэлегацыі Віленшчыны і Горадзеншчыны, якая прыбыла да Начальніка Дзяржавы ў Варшаву для паданьня яму дэклярацыі і вядзеньня перамоваў з польскімі ўладамі
582.2.52:142&-149&г — рк
Дата й абставіны невядомыя.
1278. Ліст Міністэрства Замежных Справаў Літоўскай Рэспублікі (Коўна) паўнамоцнаму прадстаўніку Беларускай Народнай Рэспублікі для перамоваў зь Літвой Пятру Крэчэўскаму (Коўна) за 21.07.1919 Мнннстерство йностранныхь
ДЬль
№1298.
Ковно, 21 іюля 1919 г.
Господнну Уполномоченному
Б^лорусскаго Правнтельства для переговоровь сь Лнтвой П.Кречевскому.
Вь отв-Ьть на пнсьмо Ваше оть 14 іюня с.г. ймію честь повторнть Вам устное заявленіе Мнннстра ПредсЬдателя н Мнннстра йностранныхь д-Ьль, сдЬланное вь іюні м-ьсяц-b того же дня.
1) Лнтовское Правнтельство, нанблагосклонн-Ьй относясь кь возстановленію Незавнснмой Б'Ьлоруссін, готово поддержнвать сь ней пріязн-Ьйшія сосЬдскія отношенія н этой точкой зр-Ьнія будеть руководствоваться н по отношенію кь заграннчной полнтнкой Б'Ьлорусскаго Правнтельства.