Беларуска-расійскі слоўнік
Сцяпан Некрашэвіч, Мікалай Байкоў
Выдавец: Народная асвета
Памер: 363с.
Мінск 1993
Змораны—заморенный, уста- лый.
Зморшч м.—складка (Зморш- чы мясцовасьці.. HTs).
Зморшчавы—складчатый. НТб. ЗморшЧаны—моріцнннстый. Зморшчына ж.—моршнна. Зморшчыць што—сморіцнть. Змрок м.—сумрак.
Змрокі м. мн.—сумеркн. НТз. Змудраваць—схнтрнть.
Змураваць што—постронть нз кнрпнча, камня.
Змушаць, змз/сіць каго— вынуждать, вынуднть.
Змушоны—вынужденный, прннужденный.
Змушчаць, змусьцгць каго
—смуіцать, смутнть; оболь- стнть, соблазннть.
Змушчоны—оболыценный, соблазненный.
Змушэньне н.—вынужденме, прннужденне.
Змываньне н.—смыванне.
Змываць, змыць (змыю, змыеш і г. d.) што—смы- вать, смыть; вымыть.
Змысл м— смысл. НТг.
Змытак м.—эллювнй. HTs. Знабрэху—по оговору.
Знавалу—по прннужде- нню.
Знадворку—снаружн, вне. Знадворны—внешннй.
Зна^ма—ведомо, нзвестно.
Зна^масьць ж.—знакомство.
Знаёмец м.—знакомец.
Знаеміцца—знакомнться; быть знакомым.
Знаёміць каго—знакомнть,- ознакомлять.
Знаёмства знаёмасьць.
Знаёмы—1) знакомый; 2) нз- вестный.
Зняйда аг.—найдёныш.
Знайдаваньне н.—нахожденне, отысканне, нзобретенне.
Знайдавяцца—находнться, отыскнваться.
Знайдаваць што, каго—нахо- днть, отыскнвать (ср. зна- хадзіць).
Знайдзены—найденный, оты- сканный, нзобретенный.
Знайдыш м.—найдёныш, под- кндыш.
Знайка аг.—знаюіцнй, знаток. Знайсьц/,-йц/—см. знахадз/ць. Знаны—нзвестный.
Знарокам—шутя, в шутку.
Знаругу—наперекор.
Знас/лу—наснльно.
Знасшь—см. зношваць.
Знаскоку—опрометчнво.
Знаі7жвацца,-жыцца—надры- ваться, надорваться.
Знату/раны—прнученный к упрямству.
Знатурвацца,-рыцца—прну- чаться,-чнться к упрямству.
Зноўца м.—знаток.
Знахадз/цца, знайц/ся, знайсь- цгся—находнться, найтнсь.
Знахадзгць, знайц/, знайсьц/ што, каго— находнть, найтн.
Знахадка ж.—находка.
Зняцца з кім—знаться, быть знакомым.
Знаць каго—знать (кого).
Значачы—значашнй (Знача- чыя цыфры. НТі).
Значна—значнтельно; заметно.
Значнасьць ж.—значнтель- ность, значенне.
Значны—значнтельный; за- метный,чательный.
Значыцца дзс. безас.—значнт, выходнт.
Значзньне н,—значенне.
Зносіны ж. мн.—сношення; сообіценне. (Шляхі зносін).
Зноснасьць ж.—сносность, тергшмость.
Зносны—сносный, терпнмый.
Зноў—снова. (ср. ізноў/ Зношваць, знас/ць што—сна- шнвать, сноснть; вынашн- вать, вынестн.
Знуджлць, знудзіць каго— наводнть, навестн тоску; (на кого). наскучнть (кому).
Зну/раны—цзнуренный.
Знураць,-рыць каго—нзнурять, -рвть.
Знурэньне н.—нзнуренне, тоска.
Золак н,.—заря.
Золата н, —золото.
Золкі—проннзываюіцнй (Цём- ная золкая восень. Ян. К.
Шл. ж. 81 с.).
Зоранька,-рачка ж.—звездочка Зорка ж.—звезда.
Зоркавы—звездный. НТз.
Зоркаўка ж.—звездчатка {бопі. Stellaria L). HTg.
Зорна—звездно.
Зорны—звездный.
Зорчаты— звездчатый (Многа-. кутнік зорчаты. НТі).
Зорчын—звездный. Я. Кол. НЗ XVI.
Зорыстасьцьж звезднстость.
Зорысты—звезднстый.
Зорыць дзс. безас.—звезднть.
Зося ж.ўл.—Софья.
Зраб/цца—сделаться, стать.
Зраб/'ць шпіо—сработать, сде- лать.
Зрада ж.—(спг-рус. ізряда)— нзмена. (ср. здрада).
Зразок м.— черенок. НТв.
Зразу—сразу, в мнг. Зразумела—понятно, ясно.
Зразумеласьць ж понят- ность; вразумнтельность.
Зразум^лы—понятный, вразу- мнтельный, ясный.
Зразумець—понять, Зразы м. мн.—зразы, котлеты. Зраканьне н.—отреченне.
Зракацца,-чыся каго, чаго— отрекаться.-речься.
Зранены—нзраненный (ср. зр«- ніць).
Зраненьне н.—нзраненне.
Зран^ньне выкндыванне младенца, аборт.
Зраніцца—пораннться.
Зраніць каго,што—нзраннть.
Зран/ць каго—выкннуть (дн- тя), абортнровать.
Зр«нку,-ньня—с утра, утром.
Зраўняны—уравненный.
Зраўнаньне н..—уравненне (Зраўнаньне коэфіцыэнтаў. нті).
Зраўнаць што—уравнять.
Зроблены—сработанный, сде- ланный.
Зрок м.—зренне.
Зрокавая багра—зрятельный пурпур. НТ4.
Зрокавы—зрнтельный.
Зронены—выкннутый (ср. зра- нг'ць).
Зруйнаваны—разрушенный, разоренный
Зруйнавдньне н.—разрушенне, разоренне.
Зруйнавлць ійто — разрушнть, разорнть.
Зручна—1) с рукн, удобно;
2) ловко.
Зручнасьць ж.—1) удобство;
2) ловкость.
Зр_учны—1) удобный; 2) лов- кнй.
Зрушяцца, зрушыцца—1) тро- гаться, тронуться с места; двнгаться, сдвннуться; 2) надсажнваться, надсаднться.
Зрушаць, зрушыць што— сдвнгать, сдвннуть.
Зрыў м,—обрыв. НТз. Зрушша н.—сдвнг НТз. Зрынуцца н.—ннзвергнуться, сквнуться.
Зрынуць каго, што—ннзверг- нуть, сбросііть.
Зрэб‘е н.—грубый домашннй холст.
Зрэбны—холіцёвый.
Зрэз м.—срез. НТв, Зрэнка ж.—зрачок. Зу/бар м— зубр.
Зубсгты—зубастый.
Зубель м.—деревянная плош- ка для подкурнвання пчел.
Зубкаваты—зубчастый. НТе.
Зуб/ць што— зазубрнвать, на- тачнвать (Час сярпы зубіць і жаць. Ян. К. Шл. ж.
128 ст.).
Зубленка ж.—пучок горяшей лучнны. Сержп.
Зу'бнік м.—скерда {бот. Crepis L). НТ6.
Зуброўка ж.—лядннк (бот. Hierocheoa L).
Зус/м—совсем, Зус/оль—отовсюду.
Зух м— ухарь, молодец.
Зухавата—ухарскн, іцеголе- вато (І сама хата была прыбрана зухавата. Я. Кол. НЗ VIII).
Зухаваты—ухарскнй, молод- цеватый.
3_ухаць—1) дерзнть; 2) храб- рнться.
Зухвял м.—самохвал, бахвал.
Зухвальскі—дерзкнй, моло- децкнй; бахвальскнй.
Зухвдльства н.—самохваль- ство, бахвальство.
Зухл/васьць ж— бодрость, молодцеватость, лнхость.
Зухлівы—бодрый, молодцева- тый, лнхой.
Зыбаньне н.—1) зыбь; 2) ко- лебанне, колыханне.
Зыбацца—колебаться, колы- хаться;сомневаться.
Зыбаць што—колебать, колы- хать.
Зыбісты—зыбкнй, колеблю- іцнйся, нестойкнй.
Зь/бка ж.—колыбель.
Зызнуць—быстро выскочнть (Ад Хрумы зызнуў адным духам. Я. Кол. H3vill).
Зыйсьці—сойтн.
Зык м.—1) жужжанне; 2) звук;
3) согласный звук.
Зыкавы—звуковой.
Зыканьне н.—жужжанне; хны- канье.
Зыкаць—жужжать; хныкать; шуметь, прнгрожать.
Зыкл/васьць ж — сварлнвость.
Зыклівы—сварлнвый, ворчун.
Зыноў м. ўл.— Знновнй.
Зырка—ярко, пламенно.
Зыркі—яркнй, пламенный.
Зыск м.—1) право взыскання;
2) прыбыль, польза, выгода. Зыскоўна—выгодно, прыбыль- но.
Зыскоўны—выгодный, прн- быльный, корыстный.
Зычаць—1) звучать; 2) крн- чать, шуметь.
Зычл/ва—усердно; доброжела- тельно.
Зычл/васьць ж.—усердне; доброжелетельство.
Зычлгвец м.—доброжелатель.
Зычл/вы—усердный, доброже- лательный.
Зычна—громко.
Зычны—громкнй; гук—соглас- ный звук.
Зычыць што—1)желать; 2) со- ветовать.
Зьбег м.— І) беглец; 2) стече- нне. НТ2.
Зьбегі м. мн.—побег.
3 ьбеглы—беглый.
Зьбежнасьць ж.—совпаде-
нне. НТг; сходнмость (Зьбеж- насьць радоў НТг) аютнй,
Зьбежны—1) совпад.
сходяіцнйся (Зьбежны pad НТі; Зьбежныя паняцьці. НГі); сбегаюіцнй вннз; 2) ннсходяіцнй (Зьбежны ток. НТв).
Зьбірлльнік м.—собнратель, компнлятор НТг.
Зьбіряльны—собнрательный (ср. зборны).
Зьбіран/на ж.—компнляцня. НТ2.
Зьбірлньне ж.—собнранне.
Зьбіраць што—сбнрать (ср. пазьбірйць).
Зьбгты—нзбнтый, шаблонный, трафаретный, стереотнп- ный. НТй.
Зьбіцьцё н.—1) побон, 2) шаб- лон, трафарет. НТэ.
Зьбдцца з пантал&/ку—сойтн с путн.
Зьбгць каго—нзбнть, нсколо- тнть.
Зьбяга'ньне н.—нзбеганне, убеганне.
Зьбягаць, зьбегчы—нзбегать, нзбежать.
Зьбягацца, зьбегчыся—сбе- гаться.-жаться; сходнться; совпадать, совпасть.
Зьбяднелы—обедневшнй.
Зьбяднець—обеднеть.
Зьбязьверыцца—потерять доверне.
Зьбялглы—побелевшнй.
Зьбялець—побелеть.
Зьбянтэжаны—сбнтый с.толку, смушенный.
Зьбянтэжваць,-тэжыць каго
—сбнвать, сбнть с толку; смутнть.
Зьвекавйць—провестн жнзнь.
Зьвгку—нздревле, нзвечно.
Зьвер м.—зверь; „хутровы— зверь пушной (красный); мясажэрны—зверь хнш,- ный. НТз.
Зьвераватасьць ж — зверо- вйдность, зверообразность.
Зьвераваты—зверовндный, зве- рообразный.
Зьверавы—звернный, зверскнй. Зьвералоў м.—зверолов.
Зьвералоўства н.—зверолов- ство.
Зьвераня н.—зверёныш.
Зьвграчы—зверскнй.
Зьвернік н.—зверннец.
Зьвс’рх чаго—сверх (чего); над (чем).
Зьвестка ж.—вестка.
Зьвесьці—см. звадзіць.
Зьв/жаньне н. ул.—Воздвн- женне (праздннк).
Зьв/ліна ж.—йзвнлнна, нзлу- чмна.
Зьв/лісты—нзвнлнстый.
Зьв/льваць,-льнуць—сворачн- вать, свернуть (с дорогн); нзворачмваться.
Зьвінацца,нуцца — свёрты- ваться, свернуться; сгнбать- ся, согнуться.
Зьвін«ць,-нуць што—свёрты- вать, свернуть; свнвать, свнть
Зьвіненьне н.—звененне, жуж- жанне; шум- (в ушах).
Зьвінець—звенеть. жужжать.
Зьвіняць,-н/ць каго—обвн- нять,-ннть.
Зьвіслньне н.— свешнванне.
Зьвіс«ць,-зьв/снуць—свешм- ваться, свеснться.
Зьв/слы—свеснвшвйся, об- внслый.
Зьвіх м.—вывнх.
Зьвіхнуць шпю—вывнхнуть.
Зьвяга,-га ж.—1) лай; 2) ру- гань, докука, надоедлнвость (Воўк сабакі не баіцца, a зьвягі яго ня любіць Нк.).
Зьвягаць—надоедать словамн, лаять.
Зьвяглівасьць ж.—надоедлн- вость, докучлнвость, бран- чнвость.
Зьвяглівы - надоедлнвый, до- кучный, бранчнвый.
Зьвягліцца—бросаться с лаем.
Зьвязак м.—связь; союз.
Зьвязваць,-з«ць каго, шпго— связывать,-зать.
Зьвязка ж.—спайка. НТе.
Зьвяканьне н.—бряцанне.
Зьвякаць—бряцать.
Зьвяно н.—звено, НТ’.
Зьвянуць—завянуть.
Зьвярэц м.—сочевнчнлк (бот.
Orobus L). НТе.
Зьвярненьне возвраіценне.
Зьвярнуць—см. зварачаць.
Зьвярок м.—зверёк.
Зьвяроўнік м.—см. зьв^рнік.
Зьвяр'ё н. зб,—зверьё.
Зьвяртаньне обраіденне.
НТ2.
Зьвяртацца да каго—обра- іцаться (к кому).
Зьвяр&/на ж.—зверніце.
Зьвярыны—звернный.
Зьвястун м.—вестнлк, гла- шатай. НТа.
Зьдзедзіцца—одряхлеть, со- стареть.
Зьдзейсьнены—осуіцествлен- ный.
Зьдзек м— нздевка, надруга- тельство.
Зьдзекавацца з каго—нзде- ваться, надсмехаться (над кем).
Зьдзервян^лы —одервяневншй.
Зьдзервяненьне— одервяненне.
Зьдзерці шпго—содрать.
Зьдзів/цца,-в/ць—см. зьдзіў- ляцца,-ляць.
Зьдзгву—с уднвленнем.
Зьдз/ка—днко, скосо (глядеть).
ЗЬДЗІРАЎЛЕНЫ--ЗЬМІЗАРНЕЦЬ 133
Зьдзіраўлены—продырав- ленный.
Зьдзіраўліваць,-равіць што
—продыравлнвать,-внть. Зьдз/рства н.—грабнтельство. Зьдзгрца м.—обднрала, гра- бнтель, вымогатель.
Зьдзічэласьць ж.—однчалость. Зьдзічзлы—однчалый.
Зьдзічэньне н.—однчанне.
Зьдзічэць—однчать.
Зьдзіўленьне н.—уднвленне, нзумленне.
Зьдзіўляцца.-в/цца з каго, чаго—уднвляться,-внться.
Зьдзіўляць,-в/ць каго—уднв- ЛЯТЬ,-ВНТЬ.
Зьдзюрявіць—см. зьдзіраўлі- ваць.
Зьдзяйсьненьне «.—осутеств- ленне.
Зьдзяйсьняць, зьдзейсьніць што—осушествлять,-внть.
Зьдзяц/ньвацца,-ц/ніцца— обратнться в детское со- стоянне.
Зьзяньне н.—снянне.
Зьзяць—снять.
Зьл