Беларуска-расійскі слоўнік
Сцяпан Некрашэвіч, Мікалай Байкоў
Выдавец: Народная асвета
Памер: 363с.
Мінск 1993
Крыхачку—немножко,-жечко.
Крыху—немного.
Кр&/цца—1) скрываться, танть- ся; 2) закутываться.
Крыць што, каго—1) покры- вать; 2) скрывать, танть;
3) сохранять (Крый божа).
Крыш м.—перглом, крнзнс. Нс.
Крышйн м.—кусок (1 хлеба ёсьць крышан. Я. Кол. НЗ XXX).
Крышаны—крошеный.
Крыштал£вы—хрустальный.
Крышталёк л/.—хрусталнк НТі.
Крыштал/чны —крнсталлм- ческнй.
Крыштяль м.—крысталл; хру- сталь.
Крышталяваты—крнсталло- носный. НТв.
Крышмцца—крошнться, рассы- (іаться.
Крышыць што—крошнть, рас- сыпать.
Крыяць—выздоравлнвать.
Крэйда ж.—мел.
Крэйдавы—меловой.
Крзсіва н.—см. краслла.
Крэска ж.—заметка, пометка.
Крэсьліць—отмечать, очерчн- вать.
Крэхаць—треіцать.
Крзхкаць—кряхтеть подобно вальдшнепу.
Ксьц/ны ж. мн.—крестнны.
Ксьц/ць каго—крестнть.
Ксяндзоў плеш—одуванчнк (раст.) МГ.
Кубел м.—внд бочкм с крыш- кой.
Куб/чны—кубнческнй.
Кубла н.—гнездо.
Кубялок м.~уменьш. от кубел.
Кувядла н.—наковальня (ср. кавггдла).
Куваць іііпго—кавать (ср. каваць).
Кувэрт м.—конверт.
Кудасл ж.—вьюга, мятель.
Кудзелька ж — куделька.
Кудзеля ж.—кудель, лен, пря- жа.
Кудзер м.—1) локон; 2) гуляв- ннк (бот. Sisymbrium L) НТ«.
Кудла аг.—нечеса.
Кудлаваты,-латы—лохматый, косматый.
Кудлы ж. мн.—космы.
Кудой—куда (Кудой поіідзеш.
Ян. Куп. Шл. ж. 113 с.).
Куды-сь—куда-то; куда-ннбудь.
Кужаль м.—тонкнй лён.
Кузоб м.—берестяная корзнна. Кузьня ж.—кузнаца.
Кукаль м.—куголь {бот. Agro- stema L).
Кукіш м.—кукнш.
Кукішкі ж. мн.—корячкн, кор- точкн.
Кукса ж— 1) нзуродованная рука; 2) человек • беспалый, сухорукнй; культяпа; 3) ку- лак.
Куксіць каго—бнть кулакамн. Куламеса ж.—сутолока, нераз- бернха.
Кулдыбаньне н.—хроманне, медленная походка.
Кулдыбаць—ковылять.
Кулем—стремглав, кувырком.
Кулен м.—кроншнеп (Nume- nius). ЗТ.
Кулг'к м.—кулнк, улнт (Tota- mus).
Кулгна, ж. ўл.—Акулнна.
Кукарда ж.—кокарда.
Кул/са ж.—кулнса (ср. зась- ценьне).
Кулгсты—шаровой, сфернче- скнй (Кулістая паверхня). НТі.
Куль м.—1) куль; 2) большая связка.
Кульба ж—ложа в ружье, Кульбяка ж.—крнвая палка в ярме; седло.
Кульбачыць каго—седлать. Кульга аг. - хромоножка. Кульгавы—хромой. Кульгяньне н.—хроманне. Кульгяць—хромать.
Кульма—стремглав, кувырком (ср. кд/лем).
Кульну/цца—кувыркнуться, направнться (Ды ў лес з сякераю кульнуўся. Я. Кол. НЗ хіх).
Куля ж.—1) пуля; 2) шар. (Земная куля. НТз).
Кулявы—колченогяй.
Кулямёт м.—пулемет,
Куляход м.—канал пуля в ружье. ВТ.
Кумка ж — кумушка.
Кумекаць—соображать.
Кумільгам—кубарем, кувыр- ком.
Кумкаць —крнчать по-лягу- шечьм.
Кумок м.—куманёк.
Кумпанія ж.—кампанмя.
Кумпяк м.—окорок; бедро.
Куна ж.—кунья шкурка.
Кундаль м.—дворовый пес.
Ку/ня ж — куннца.
Купа ж.—куча (укранннзм).
Купавяньне н.—торговля.
Купала м. ўл.—1) бог бело- русской мііфологнм; 2) Нван Крестйтель.
Купалка ж.—мелколепестнак (бопі. Erigeron L). НТе.
Купальле н.—йвановская ночь Кугшльнік м.—арняка (Arnica montana L). НТо.
Купаньне «.—купанье, обмы- ванне.
Купарвас м.—купорос.
Купацна—купаться, мыться.
Купь’на ж.—Соломонова пе- чать (трава).
Купец м.—купец, покупатель. Купецкі—купеческнй.
Купецтва н.—купечество.
Купкоўка ж.—ежа (бот.
Dactylis L/ HTg.
Купленьне покупанне.
Куплйны—покупной.
Купля,-поўля ж — покупка.
Купляць што—покупать. Купнік м.—кочкн.
Купн/ца ж.—скабяоза (бот.
Scabiosa. Roem. et Sch.). HTe. Купрзй м. ўл.—Кмпрнан.
Купчавяць—быть купцом, за- ннматься торговлей.
Кура ж.—курнца.
Куравай м.—астрагал {бот.. • Astragalus L). НТе.
Курак м.—курок.
Кураня н.—цыплб’нок.
Курапатва ж.—куропатка (Perdrix cinerea).
Курас«дзь,-седня ж.—курнный насест.
Курасьлеп м.—ветреннца (бопг. Anemone L). НТ«.
Куратнік м.—тетеревятннк (Astur palumbarius). ЗТ.
Курячы—курнный.
Курахвят м.—куроцап.
Курва ж.—потаскушка, шлюха, блядь.
Курвель м. — блудннк, разврат- ннк.
Курвельскі—прелюбодейный. Курвенства н.—разврат, блуд. Курвяга ж.—потаскуха, шлюха.
Курвяня н— днтя потаскухн. Курд^/пы—кургузый.
Курка ж.— курнца, курочка.
Курна—дымно, чадно.
Курніца ж.—курная мзба. Курны—курный, дымный.
Курняўканьне н.—мурлы- канье.
Курняўкаць—мурлыкать.
Курта ж.~куртка; аг.— куцый,-цая.
Куртдты—малорослый, куце- хвостый.
Курча н. (мн. л.-чаты)—цып- лёнок.
Курыць—дымнть, Кус м.—кусок.
Кусанік м.—огрызок.
Кустоўнік м.—жеруха (бот. Nasturcium. В. Вг).
Кусьл/вы— кусаюіцнйся, злой (Кусьлівы сабака;; ядовнтый {Кусьлівае слова).
Кут м.— 1) угол в нзбе; 2) пе- редннй угол {ср. покуць);
3) угол {мат.} НТі.
Кутажь/лкавы ліст—углонерв- ный (лнст.) НТв.
Кутамер м.—угломер. НТі.
Кутяс м.—кнсть, кнсточка;
темляк.
Кутасавы —кнстевой.
Кутаць каго, што—1) кутать, укутывать; 2) прятать.
Кутнік м.—1) бобыль; 2) арен- датор. ЗБ. На зач. г. 22 с.
Кутн/ца ж.—1) прямая кншка;
2) задннй проход; 3) бобылка. Кутня ж.—кутеж; кутерьма. Куток,-точак м,-уголок,-лочек, укромное местечко.
Кутрынкі ж. мн.—ворсіінкн. Куты—кованый.
Куфа ж.—кадка, чан, бочка. Куфар м.—сундук.
Куфарак м.—-сундучок, Кучомка ж.—круглая шапка. Кухаль м.—большой стакан, кружка для пнва.
Кухар м.—повар.
Кухарскі—поварской.
Кухарстваповарское нскус- ство.
Кухарчу/к м.—поварёнок.
Кухарыха ж.—поварнха, стря- пуха.
Кухва ж.—сорокаведерная бочка с двумя доньямн; кадка, боченок, чан.
Кухенны—кухонный.
Кухенька ж.—кухонька.
Кухлік м.—уменьш. от ісухаль. Кухтоць каю—бнть кулакамн в бок. Сержп.
Кухцік м.—поварёнок.
Куца—1) коротко; 2) туго, трудно.
Куцы—1) куцый, короткнй:
2) чорт.
Куць шпго—ковать.
Куцьця ж.~ 1) кутья; 2) рожде- ственсквй со.чельннк.
Кучаравасьць ж.—курчавость.
Кучарявы—курчавый, куд- рявый.
Кучардўка ж.—кудрявая женіцнна.
Кучбай м.—байка (матерня).
Кучкі ж. мн,—Куіцн (евр. праздннк/
Кучмл ж,-—меховая шапка.
Кучыць—недоедать, прнста- вать с просьбой. Сержп.
Кушнер м. -скорняк.
Кушнерскі - скорняжнй.
Кушнерства н.—скорнячество. Кушнерыць —заннматься скор- нячеством.
Кшталт м.—манера, образец.
Кшчоны —креіценный.
Кшчэньне «. ўл.—Креіценне (праздн.).
Кялбок м.—пескарь.
Кял/шак м.-~рюмка.
Лабавгны ж. мн.—-друмлнны.
НТз.
Лабан м.—лобач.
Лабаты—лобастый.
Лабаціна ж.—увелііч. от лоб.
Лабуніць што, каго—ласкать.
(І лабуніць вешні дзень.
Я- Пад. р. н. 53 с).
Лава ж.—скамья,-мейка, лавка.
Лаганец м.—кульбаба (бот.
Leontodon L). НТб.
Лагодзіцца з кім —мнрнться.
Лагодзіць каго—мнрнть, успо- канвать.
Лагодна—тнхо, мнрно, кротко; сннсходнтельно.
Лагоднасьць ж.—кротость, мягкость; уступчнвость, угод- ность.
Лагодненька—тнхонька, мнр- ненько.
Лагодны—мнрный, спокойный; угодлнвый.
Лагчы на ж.—ложбнна,лооднна.
Лагчынавы—лоіцннный.
Лад м.— 1) согласне, порядок, лад; 2) строй, снстема; 3) стнль НТ2; 4) наклоненне глагола.
Ладаўнгца ж.—патронная коробка. ВТ.
Ладзіць з кім—жнть в согласнн; угождать, прнноровляться; што—устранвать, прнводнть в порядок, почннять; да каго — подкрадываться.
Ладка ж.—1) оладья; 2)ладонь;
3) сверток, пачка лнстьев.
Ладны—порядочный, хорошнй, похвальный, дружный.
Ладунак м.—гнльза (в ружье).
Ладь/га ж.—стебель растення; ботва.
Лаёвы —сальный (ср. лой,).
Лажня ж,— посуда для меда.
Лажнгца ж.—спальня.
Лажок м.—уменьш. от лог.
Лаз м.—проход в стене, мзго- родн н т. п.
Лаза ж.—лоза (Sails viminalis L). HTs.
Лязам лезьці—настойчнво лезть (Завіруха лазам лезе ў сэрца, вочы. Ян. К. Спад. 70 с.).
Лазан/ца ж.—см. лазоўка.
Лазанка ж. - крупная лапша.
Лязенка ж — банька.
Лазгна ж.—хворостнна. Лазгнка ж.—хворостннка. Лазіць—лазнть, влезать. Лазіць пчол—подрезать мед.
Лазобка ж.- - кадушка для ме- да.
Лазовы—лозный.
Лазйўка ж.—вербейнвк (бот. Lysimachia L).
Лазурка ж.—лазурь, смняя краска.
Лазьня ж.—баня.
Лайба ж.—барка.
Лайбл ж.—ругань.
Лайдяк м,—плут; бездельннк.
Лайдлчка ж.—плутовка, мо- товка, развратнвца.
Лайдачыць—бездельннчать, развратннчать.
Лайно н.—навоз, помёт. Ц. Лактаць—локать, хлебать. Лал м.—рубнн (драгоц. ка- мень). Ц.
Ламяка аг,- ломаюіднйся, -шаяся.
Ламашна ж— 1) ломота;
2) головоломка.
Ламаны—ломанный {Ламаная лінія). ІІТі.
Ламяньне ломанне.
Ламанцы м. мн..—пшеннчные лепешкн.
Ламячча н. зб— лом, хворост.
Лам«ць,-мшь што-ломать, нарушать (слово).
ЛамАгалава—сорвн-голова.
Лантух м— брюхо, внутрен- ностн.
Лянтуш м— ландыш (бопі. Convallaria Desf. L). НТс.
Лантушок ж—брюшко. Ланцуг м,—цепь.
Ланцуг каморніцкі—землемер- ная цепь. Н11.
Ланцужок м.—цепочка.
Ланцатаваты — ланцетовндный.
НТе
Лапаносы ншроконосый.
Лапаны м. хабары.
Лапаны—награбленный.
Лапата ж— лопата.
Лапатаньне н.—леветанне, болтовня.
Лапатлць—лепетать, болтать. Лапдтка ж. -плечо, лопатка. Лапатня ж.—болтовня.
Лапатун,-цгнь м.—болтун. Лапаць м.—лапоть.
Лапеза аг,—аляковатый,-тая;
урод.
Лапезнасьць ж.—аляповатость Лапезны—аляповатый.
Лппік м.—заплата.
Лапіць што—чнннть, запла- тывать.
Л^7пiнa,-нкa ж.—голое место землн средн растнтельностн.
Лаплены—заплатанный.
Лапцік м.—туфелька (Paramal- cium). ЗТ.
Лапшак м.—березовнк (грнб.) Ларывон м. ўл.—Нлларнон. Ляса—с аппетнтом (Спгаяць, як біскупы, бутэлі. / ласа ўсе на іх глядзелі. Я. Кол. НЗ, 114 ст.).
Ллсаваць,-ваць —лакомнться, снбарнтствовать.
Ллсаўка аг.—лакомка.
Ллсік м.—уменьш. от ласун. Ласікі м. мн.—лакомства.
Ласіца ж.—ласка (Putornis vulgaris).
Ласіцца—ласкаться, прнласкн- ваться.
Л«ска ж.—мнлость, любез- ность; калг ласка - будьте любезны.
Ласкдвасьць ж.—любезность; прнветлнвость.
Ляскявы—ласкавый, любезный, прнветлмвый.
Ласкаваны—лоіценный, лоснн- стый, блестяпінй.
Ласкаваньне н.—лоіценне.
Ласкавацца—лосннться, бле- стеть.
Ласкаваць што-—лошнть, ла- кнровать.
Ласкальны—ласкательный.
Ласкатдньне—н. 1) іцекота- нне; 2) болтовня.
Ласкатаць 1) ^aгo—іцекотать; 2) непер.—болтать вздор.
Ласкатун м.—болтун. Ласкатуха ж.—болтунья. Ласось м.—лосось, семга (Salmo salar). ЗТ.
Ласоха ж. -сластёна.
Ластаўка ж.—ласточка (Hirundo).
Ласун м.,-суха ж.—лакомка.
Ласунчык м. - уменьш. от ласу'н.
Ласьціцца да каго—ласкаться, прнласкнваться.
Лясы—лакомый, лакомка.
Лата ж.— 1) заплата, лоскут;
2) решетнна.
Латаньне н.—заплатыванне.
Лдтаны—заплатанный.
Лятаць што—заплатывать.
Латаш&/ць што—небрежно срывать плоды, обнвать хлеба. Сержп.
Латва—легко, удобно.
Латв/на ж.—решетнна.
Лятвы—легкнй, удобный; не- затрудннтельный.