Беларуска-славацкі размоўнік-даведнік

Беларуска-славацкі размоўнік-даведнік

Выдавец: Радыёла-плюс
Памер: 216с.
Мінск 2011
25.46 МБ
Апроч беларускіх выразаў і іх славацкіх адпаведнікаў, у размоўніку падаецца практычная транскрыпцыя, якая з дапамогай беларускага алфавіту перадае прыблізнае вымаўленне славацкіх фразаў.
Пры карыстанні размоўнікам варта звярнуць увагу на тое, што:
-	у дужках падаюцца варыянты выразаў, іх пашыральнікі, граматычныя формы словаў або тлумачэнні (апошнія дадаткова вылучаныя курсівам);
-	з водступам пасля злучкоў падаюцца варыянты выразаў, якія можна падстаўляць у папярэднюю фразу;
-	пасля косай рыскі падаюцца сінонімы або сінанімічныя выразы;
-	практычная транскрыпцыя (правы слупок) толькі прыблізна перадае славацкае вымаўленне (пры гэтым неабходна памятаць, што націск ва ўсіх славацкіх словах падае на першы склад).
У	канцы найбольш важныхтэматычныхблокаў змяшчаюцца невялікія слоўнічкі, словы з якіх можна падстаўляць у прыведзеныя фразы, змяняючы іх сэнс. Словы ý слоўнічках размешчаныя ý алфавітным парадку ў адпаведнасці з беларускім алфавітам.
ВЫМАЎЛЕННЕ
Славацкая мова належыць да ліку славянскіх моў. Выразнай адметнасцю славацкай мовы на фоне беларускай з'яўляецца тое, што націск у славацкіх словах заўсёды падае на першы склад. Сярод іншых асаблівасцяў славацкага вымаўлення і напісання варта адзначыць наступныя:
У бальшыні выпадкаў словы вымаўляюцца так, як пішуцца.
Няма рэдукцыі ненаціскных галосных, г. зн., што ўсе ненаціскныя галосныя чытаюцца так, як і пішуцца (напрыклад, ostrov [остроў], mnoho [много] і пад.).
Глухія зычныя перад звонкімі азванчаюцца, а звонкія перад глухімі або на канцы слова аглушаюцца: prosba [прозба], dub [дуп].
Ёсць кароткія і доўгія галосныя гукі. Доўгія галосныя гукі абазначаюцца на пісьме знакам «'» і вымаўляюцца з удвая большай працягласцю, чым кароткія. Даўжыня гукаў можа выконваць сэнсараздзяляльную функцыю: tvar (форма) tvár (твар), dráha (дарога) drahá (дарагая) і пад.
Ёсць чатыры дыфтонгі (складаныя галосныя, якія складаюцца з двух кампанентаў): іа, іе, iu, ô. Вымаўленне дыфтонгаў характарызуецца злітнасцю, першы кампанент плаўна пераходзіць у другі: напрыклад, chlieb [хліеп], kôň [куонь] і пад.
Гук [i] перадаецца на пісьме літарамі i, í, y, ý.
Ёсць складаўтваральныя зычныя r, I, ŕ, / (два апошнія доўгія). У пазіцыі паміж зычнымі гэтыя гукі выконваюць функцыю галосных (арганізуюць склад): напрыклад, vŕba (вярба), srdce (сэрца), slnko (сонца), stĺp (слуп) і пад.
У напісанні некаторых літар выкарыстоўваюцца надрадковыя значкі, напрыклад, š ш, č ч, ž ж. Гукі [ж] і [ш], у адрозненне ад беларускай
мовы, вымаўляюцца заўсёды мякка. Гук [ч] вымаўляецца крыху мякчэй за беларускі.
Мяккасць зычных абазначаецца значкамі«'»,«'». Напрыклад, pohľad [поглят], ňuch [нюх]. Перад галоснымі e, é, i, í і дыфтонгамі іа, іе, ій ўсе зычныя, акрамя d, t,n,li спрадвечна мяккіх ž, š, č, вымаўляюцца цвёрда. Зычныя d, t,n, /у такой пазіцыі звычайна вымаўляюцца мякка ўславацкіх словах і захоўваюць цвёрдае вымаўленне ý пазычаннях з неславянскіх моваў.
Спалучэнне літар ch вымаўляецца як гук [х].
Вымаўленне літары h набліжана да беларускага фрыкатыўнага [г], літара д вымаўляецца як рускі выбухны [г].
СЛАВАЦКІАЛФАВІТ
Літара
Прыкладны гукавы адпаведнік y беларускай мове
Аа
a
Äá
а доўгі
Ää
э
Bb
б
Сс
ц
Čč
ч
Dd
д
Ďď
дь
Dz, dz
дз
Dž, dž
дж
Ee
э
Éé
э доўгі
Ff
ф
Gg
г у словах ганак, гонта, гузік і інш.
Hh
г
Ch, ch
X
li
і
Íí
і доўгі
Jj
й
Kk
к
LI
л
Lí
л, толькі з большай працягласцю
Ľľ
ль
Славацкі алфавіт
Mm
M
Nn
H
Ňň
Hb
Oo
o
Óó
o доўгі
Ôó
ýo
Pp
n
Qq
KB
Rr
p
Ŕŕ
p, толькі 3 большай працягласцю
Ss
c
Šš
шь
Tt
T
Ťť
Tb
Uu
y
Úú
У доўгі
Vv
B
Ww
B
Xx
KC
Yy
i
Ýý
i доўгі
Zz
3
Žž
жь
ШТОДЗЁННЫЯ ВЫРАЗЫ
BEŽNÉ VÝRAZY
Словы першай неабходнасці ® Základné slová a výrazy
Добры дзень!
Dobrý deň!
добрі день!
Добры вечар!
Dobrý večer!
добрі вэчер!
Да пабачэння!
Dovidenia!
довіденіа!
Прабачце!
Prepáčte!
прэпачте!
Так.
Áno.
ано.
He.
Nie.
ніе.
Калі ласка (да просьбы аб дапамозе або
Prosím.
просім.
паслузе').
Дзякуй.
Ďakujem.
дякуем.
He, дзякуй.
Ďakujem, nie.
дякуем, ніе.
Так, калі ласка.
Áno, prosím.
ано, просім.
Вялікі дзякуй.
Pekne vám ďakujem.
пэкне вам дякуем.
Калі ласка (адказ на
Nech sa páči.
нех са пачі.
выкананую паслугу ці дапамогу).


Выклікайце, калі лас-
Zavolajte pohotovosť,
заволайте погото-
ка, хуткую дапамогу!
prosím!
вость, просім!
Калі?
Kedy?
кэды?
Што?
Co?
40?
Дзе?
Kde?
где?
Дзе знаходзіцца?..
Kde je?..
где е?..
Дзе знаходзіцца прыбіральня?
Kdeje záchod?
где е захот?
Тут.
Tu.
ТУ-
Там.
Tam.
там.
Справа.
Vpravo.
фправо.
Злева.
Vľavo.
вляво.
У Вас ёсць?..
Máte?..
мате?..
Я хацеў бы (хацела б)...
Chcel (-a) by som...
хцэл (-а) бі сом...
Колькі гэта каштуе?
Koľko to stojí?
колькото стойі?
Разумееце?
Rozumiete?
розуміете?
Я не разумею.
Nerozumiem.
нерозуміем.
Я не размаўляю па-
Nehovorím po
неговорім по
славацку.
slovensky.
словэнскі.
Вы размаўляеце па-
Hovoríte po anglicky
говоріте по англіцкі
ангельску (па-руску,
(po rusky, po nem­
(по рускі, по немэцкі)?
па-нямецку)?
ecky)?

Выбачайце, Вы маглі б
Prepáčte, mohli by ste
прэпачте, моглі бі сте
мне дапамагчы?
mi pomôct?
мі помуоцть?
Я...
Som...
COM...
стаміўся


(стамілася).
unavený (-á).
унавэны (-а).
галодны (галодная).
hladný (-á).
гладны (-а).
хачу піць.
smädný (-á).
смэдны (-а).
Досыць./Хопіць.
Stačí.
стачі
Пытальныя словы і выразы ® Opytovacie slová a výrazy
Хто?
Kto?
KTO?
Што?
Čo?
40?
Дзе?
Kde?
где?
Калі?
Kedy?
КЭДЫ?
Як?
Ako?
ако?
Чаму?
Prečo?
прэчо?
Які (-ая)?
Aký (aká)?
акі (ака)?
Каторы (-ая)?
Ktorý (ktorá)?
кторі (ктора)?
Куды?
Kam?
кам?
Адкуль?
Odkiaľ?
откіаль?
Колькі?
Koľko?
колько?
3 кім?
S kým?
с кім?
Хто (што) гэта?
Kto (čo) je to?
кто (чо) е то?
Што Вы сказалі?
Čo ste povedali?
чо сте повэдалі?
Чаго Вам трэба?
Čo potrebujete?
40 потрэбуете?
Што Вы робіце?
Čo robíte?
40 робіте?
Што Вы хацелі б?
Čo si prajete?
40 сі праете?
Што гэта?
Čo je to?
40 е то?
Што здарылася?
Čo sa stalo?
40 са стало?
Што робіцца?
Čo sa deje?
40 са дее?
Усё нармалёва?
Je všetko v poriadku?
е фшетко ф поріатку?
Вы ўпэўнены?
Ste si istý (-á)?
сте сі істы (-а)?
Дзе гэта?
Kde je to?
где e to?
Дзе мы (Вы)?
Kde sme (ste)?
где змэ (сте)?
Дзе Вы жывяце?
Kde bývate?
где бівате?
Дзе мужчынская (жаночая) прыбіральня?
Kde je pánske (dámske) WC?
где е панскэ (дамскэ) вэцэ?
Калі Вы з'язджаеце?
Kedy odchádzate?
кэды отхадзате?
Куды Вы ідзяце (едзеце)?/Куды Вы рушыце?
Kam idete?
кам ідете?
Колькі разоў?
Koľkokrát?
колькократ?
Як туды прайсці (праехаць)?
Ako sa tam dostanem?
ако са там достанем?
Як доўга?
Ako dlho?
ако дылго?
Чый (чыё, чые, чыя) гэта (гэтыя)?..
Čí (čie, čia, čí) je to?..
чі (чіе, чіа, чі) е то?..
Ці не падкажаце Вы?..
Mohli by ste mi povedat?..
моглі бі сте мі повэдать?..
Ці ёсць у Вас?..
Máte?..
мате?..
Хочаце?..
Chcete?..
хцэте?..
Пра што ідзецца?
0 čo ide?
о чо іде?
Згода. Пацвярджэнне ® Súhlas. Potvrdenie
Вядома.
Безумоўна.
Так, вядома.
Samozrejme.
Určite. / Iste.
Áno, samozrejme.
самозрэймэ.
урчіте/істе. ано, самозрэймэ.
Менавіта так.
Маеце рацыю.
Мяркую, што так.
Здаецца, так.
Баюся, што так.
Práve tak.
Máte pravdu.
Myslím, že áno.
Asi áno.
Obávam sa, že áno.
правэ так.
мате праўду. міслім, же ано. асі ано.
обавам са, же ано.

Нязгода • Nesúhlas

He маеце рацыі.
Nemáte pravdu.
немате праўду.
Вы памыляецеся.
Mýlite sa.
міліте са.
Я з Вамі не згодны.
Nesúhlasím s vami.
несугласім с вамі.
Вы не пагаджаецеся са мной?
Nesúhlasíte so mnou?
несугласіте co мноў?
Вядома, не.
Samozrejme, nie.
самозрэймэ, ніе.
Цалкам наадварот!
Práve naopak!
правэ наопак!
Баюся, што не.
Obávam sa, že nie.
обавам са, же ніе.
Я не пэўны (пэўная) / У мяне няма пэўнасці.
Nie som si istý (istá).
ніе com сі істы (іста).
Бадай, не.
Asi nie.
асі ніе.
Малаверагодна.
Málo pravdepodobné.
мало правдеподобнэ.
Сумняюся.
Pochybujem.
похібуем.
Просьба • Prosba
Я хачу папрасіць цябе (Вас)...
Chcel (-a) by som ťa (vás) poprosiť...
хцэл (-a) 6i com тя (вас) попросіть...
Што б ты мне параіў (параіла)?
Čo by si mi poradil (-a)?
чо бі сі мі пораділ (-а)?
Як ты мяркуеш, што я мушу зрабіць?
Ako myslíš, čo by som mal (-a) urobit?
ако місліш, чо бі сом мал (-а) уробіть?
Штоты параіш, якя мушу паводзіць сябе?
Čo myslíš, ako mám postupovať?
40 місліш, ако мам поступовать?
Я хацеў бы (хацела б) спытаць у цябе (Вас) парады.
Chcel (-a) by som ťa (vás) poprosiť o radu.
хцэл (-а) бі сом тя (вас) попросіть о раду.
Ці можаце Вы мне дапамагчы?
Prosím, mohli by ste mi pomôcť?
просім, моглі бі сте мі помуоцть?
Я хацеў бы (хацела б) Chcel (-a) by som параіцца з Вамі (табою) prediskutovať túto па гэтай справе.	otázku s vami (tebou).
хцэл (-а) бі сом прэдыскутовать туто отаску с вамі (тебоў).
Штобты зрабіў (зрабіла) на маім месцы?
Čo by si urobil (-a) na mojom mieste?
40 6і сі уробіл (-а) на моём міесте?
Магчымыя наступныя варыянты адказу.
Адмоўны адказ • Záporná odpoveď
He.
Nie.	ніе
He, на жаль, не магу.
Nie, bohužiaľ	ніе, богужіаль немуо-
nemôžem.	жем.
Мне вельмі шкада,
Je mi ľúto, ale...
e мі люто, але...
але...


я не маю часу.
nemám čas.
немам час.
я не здолею.
nezvládnem to.
незвладнем to.
я не ўмею.
neviem to urobiť.
невіем то уробіть.
На жаль, я мушу адмовіць.
Je mi ľúto, ale musím to odmietnuť.
е мі люто, але мусім то одміетнуть.
Я баюся, што з гэтага нічога не атрымаецца.
Obávam sa, že nič z toho nebude.
обавам са, же ніч с того небуде.

Згода • Súhlas

Так.
Áno.
ано.
Спадзяюся, што так.
Dúfam, že áno.
дуфам, же ано.
Добра.
Dobre.
добрэ.
Добра, дамовіліся.
Dobre, dohodnuté.
добрэ, догоднутэ.
Так, калі ласка.
Áno, prosím.
ано, npocifvt
Вядома, з вялікай ахвотай!
Samozrejme, veľmi rád (-a)!
самозрэймэ, вэльмі рат (рада)!
3 прыемнасцю (з радасцю)!
Rád (rada)!
рат (рада)!
Мне будзе вельмі прыемна!
To by bolo skvelé!
то бі боло сквэлэ!
Вядома! Няма праблемаў!
Samozrejme! Žiadny problém!