Беларуская мова Эканамічная лексіка

Беларуская мова

Эканамічная лексіка
Выдавец: Выдавецтва Грыўцова
Памер: 216с.
Мінск 2010
60.56 МБ
У вучэбным дапаможніку змешчаны тэарэтычны матэрыял па ўсіх раздзелах курса «Беларуская мова: прафесійная лексіка». Для засваення і замацавання тэарэтычнага матэрыялу, павышэння культуры маўлення прапануецца вялікая колькасць заданняў і практыкаванняў, якія маюць выразную прафесійную (эканамічную) накіраванасць. Матэрыялы дапаможніка адаптаваны да новай рэдакцыі правілаў, уведзеных у дзеянне Законам Рэспублікі Беларусь «Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі» (2008), якія ўступяць у сілу з 1 верасня 2010 г. Вучэбны дапаможнік утрымлівае шэраг спецыяльных тэкстаў для перакладу, «Кароткі руска-беларускі слоўнік тэрмінаў» і «Кароткі тлумачальны слоўнік тэрмінаў». Адрасуецца студэнтам эканамічных спецыяльнасцей ВНУ, выкладчыкам і ўсім, хто цікавіцца пытаннямі беларускай мовы.
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Тэкст 1. Может лі-і успешный маркетннг быть воспронзведён в другой культуре? Предполагается, что те, кто заннмается маркетннгом, достаточно чувствнтельны к нзмененням потребностей клнентов. Онн знают, что нм необходнмо нзучнть потребностн клнентов н выпускать продукты, которые могут отвечать этнм потребностям с учётом разлнчных культур. Однако даже продавцы мнрового уровня, шікогда не останавлнваюшнеся на достнгнутом, могут оказаться неготовымн выявлять разлпчня в культурах.
На самом деле прн проведеніш маркетпнговой кампаннн необходнмо воспользоваться уннкальнымн культурнымп особенностямн клнентов, н тогда действня фнрмы будут сопровождаться положнтельным продолжнтельным результатом. Маркетннг может воспользоваться значнтельнымн конкурентнымн пренмушествамн, когда его программа глубоко уходнт корнямн в особенностн соответствуюіцей культуры. РІногда компання даже у себя дома может «обнаружнть» ту нлн нную полностью совместнмую с маркетннговой полнтнкой культуру.
Маркетннговые теорнн п маркетннговый успех прочно связаны с культурой. Компання должна по*мнпть, что комплекс ннструментов маркетннга, успешно реалнзованный в одной культуре, вряд лн будет такнм же успешным в другой, поэтому надо быть внпмательным н осмотрнтельным, нначе маркетннговый провал будет очень дорого стоі-іть.
Маркетннг это не только стремленпе к прнбылн. Когда компанпя запускает маркетннговую программу в другой культуре, первое, о чём надо её спроснть, уважает лн она культуру хозяев? Только тогда её усмлня окупятся. (Маркетйнг: энцйклопедйя)
Тэкст 2. Прнстальное вннманне к проблематнке менеджмента обусловлено его ролью в жнзші современного обшества. Очень хорошо эта роль отражена в высказываннн П. Фердннанда Друкера, выдаюіцегося автормтета современного менеджмента: «На 80% успехм любой страны завнсят не от прнродных ресурсов, не от географпческого расположення страны, нс от качества рабочей снлы, а от качества управлення».
Современный менеджер должен нзучлть теоршо менеджмента, базовые понятня н допушення, прннятые в менеджменте. Это поможет орнентнроваться в огромном обьёме публйкацнй по проблематнке менеджмента, колнчество которых нензбежно возрастает по мере продвнженпя страны к стандартам рыночной экономпкн.
Функцнн менеджера постоянно меняются. Он находнтся в снтуацнях, когда должен прнннмать стандартные н нестандартные решення популярные н непопулярные. Менеджер должен нметь глубокне знання, снлу характера н ответственность, чтобы прнннмать решення, ведуіцне к победе в конкурентной борьбе, к успешной карьере. Для него маркетннг есть функцня успешного управлення. Прпчём одна пз мнопіх другнх функцмй современного менеджмента, способного решать задачп, обусловленные новой его параднгмой. Комплекс знаннй, проннзанный опытом н заключённый в поступкн, цель которых полное удовлетворенне потребностей клнента, это н есть новая параднгма менеджмента. (Маркетйнг: энцйклопедйя)
4.	Вызначце, у якім значэнні (прамым ці пераносным) ужытыя падкрэсленыя словы ў наступных прыкладах.
Хірургічная аперацыя валютная аперацыя. прамая дарога прамы чалавек, аднаўленне палаца аднаўленне рахунку, паштовая марка вытворчая марка. сцюдзёная крыніца крыніна прыбытку, рашэнне задачы эканамічнае рашэнне, лёгкая сукенка лёгкая прамысловасць, чорная хмара чорная металургія, біржавая яма глыбокая яма. залаты парытэт залатыя грошы, цвёрдая валюта цвёрды матэрыял, трапічны клімат дзелавы клімат.
5.	Растлумачце значэнні наступных выразау. Складзіце сказы, дзе б выдзеленыя словы ўжываліся ў прамым значэнні.
Укалоць самалюбства, банк аб’явіў набор, першая скрыпка краіны, вузкі калідор новай прафесіі, распаліць страсці, замарожванне рахункаў, гуляць на біржы, фірма маўчала, сталёвая воля, партфель заказаў, нажніцы цэнаў, кола маркетынгу.
6.	Перакладзіце тэксты на беларускую мову. Да падкрэсленых слоў падбярыце сінонімы. Запішыце сінанімічныя рады, выдзеліце дамінанту.
Тэкст 1. Я только что сказал: «слова жнвут». Как это надо поннмать? Ведь слово не человек, не жнвотное, не растенне. Что может означать выраженпе: «жнзнь слов»?
Слово, пока оно суіцествует, не остаётся надолго нензменным. Оно рождается, когда это нужно народу; оно сушествует, меняя н своё значенпе, н свой звуковой состав (значнт, «жнвёт»!), пока народ нуждается в нём; оно нсчезает, как только надобность в нём проходнт.
Ннкто нм однн отдельный человек, как бы нн былн велнкн его таланты, ум, могушество, не может без согласмя н утверждення всего народа дать жмзнь даже самому маленькому словечку, хотя каждый нз нас способен за полчаса нзобрестн сотші превосхолных звучных слов.
Тэкст 2. Статнстнка знает всё... А знает лн она, сколько в мпре создано программ? Возможно, такой подсчёт где-то н ведётся но как же тяжело прншлось бы господам ясследователям, еслн бы оня п в самом деле попыталнсь охватнть все программные продукты, созданные в мнре хотя бы за последняе трн десятнлетня.
В шестндесятые годы члсло программ мзмерялось едяннцамя. В семядесятые уже сотнямн. В восьмядесятые тысячамя... А к началу нынешнего века некогда маловодный ручеек превратплся в настояіцнй Няагарскнй водопад: ежедневно в мпре появляется до двух сотен программ!
й каждый день этот мошный поток влнвается в настояіцее программное море, которое так маннт нас своей шяротой, необ'ьятностью н сокрытымн в глубннах сокровшцамп. Но я утонуть в этом море проіце простого особенно еслп пускаться в плаваняе по нему очертя голову, без карты, без руля н ветрнл... (Па матэрыялах інтэрнэта)
7.	Спішыце тэксты, выбіраючы са слоў у дужках патрэбнае. Абгрунтуйце свой выбар. Вызначце стыль тэкстаў.
Тэкст 1. Метады кіравання спосабы мэтанакіраванага ўздзеяння на аб’ект кіравання для дасягнення пастаўленых мэт. Метады кіравання забяспечваюць (рацыяналістычнае, рауыяналісцкае, рацыянальнае, рацыяналізатарскае) выкарыстанне аб’ектыўных законаў, уласцівых аб’екту кіравання. Таму для аналізу метадаў кіравання неабходна ведаць гэтыя законы. Гэта (эканомныя, эканамічныя, эканамістычныя) законы, законы развіцця тэхнікі і арганізацыі вытворчасці, законы, звязаныя з людзьмі як элементамі (прадуктыўных, прадукцыйных) сіл, і законы, звязаныя з сацыяльнымі адносінамі, якія складваюцца паміж людзьмі ў працэсе вытворчасці. Па асаблівасцях (характару) уздзеяння метады кіравання падзяляюцца на эканамічныя (арганізацыйна-шспадарчыя, арганізатпарска-гаспадарскія, арганізацыйна-гаспадарлівыя) і (сацыяльна-псіхалагічныя, сацыялагічна-псіхалагічныя, сацыяльна-псіхічныя). Гэтыя метады выкарыстоўваюцца на ўсіх узроўнях кіравання. (Паводле Кароткага эканамчнага слоўніка)
Тэкст 2. Займацца маркетынгам значыць увесь час думаць і працаваць на дабрабыт спажыўца. Сёння праца маркетолагаў у вышэйшай ступені (прадукцыйная, прадуктыўная). Больш таго, без маркетынгу не можа быць (прадукцыйнай, прадуктыўнай) і ніякая іншая праца. Нават самая лепшая прадукцыя альбо паслуга вельмі (спатрэбная, патрэбная) грамадству і даволі танная, можа аказацца (непрадукцыйнай, непрадуктыўнай) толькі таму, што яна не знайшла свайго пакупніка, не трапіла ў (канцавое, канечнае, канчатковае) спажыванне. Такое можа здарыцца па той прычыне, што патэнцыяльны спажывец не ведае аб існаванні (спатрэбных, патрэбных) яму вырабаў ці аб месцы, дзе іх можна купіць. Звязаць вытворцу і спажыўца, дапамагчы ім знайсці адзін аднаго і такім чынам зрабіць працу першага пасапраўднаму (прадукцыйнай, прадуктыўнай) у гэтым, па сутнасці, і заключаецца галоўная мэта любой дзейнасці па маркетынгу. I без яе сёння наўрад ці варта разлічваць на тое, што нават самая (спатрэбная, патрэбная) і (карыслівая, карысная) у грамадстве праца можа разглядацца ў якасці (прадукцыйнай, прадуктыўнай). (Паводле I. Куліка)
8.	Складзіце словазлучэнні, выбраўшы патрэбнае слова ў дужках.
Звычай (гандлёвы, гандлярскі), грамата (даверчая, даверная), тавар (дэфектны, дэфектыўны), дагавор (калектыўны, калекцыйны), закон (канстытуцыйны, канстытутыўны), спаборніцтвы (кваліфікаваныя, кваліфікацыйныя), гандаль (спекулятыўны, спекуляцыйны), адказ (аператыўны, аперацыйны), зала (дэманстратыўная, дэманстрацыйная), (паказчыкі, паказальнікі) вытворчасці, настрой (пазітыўны, пазіцыйны).
9.	Вызначце, які з паронімаў мае значэнне, указанае ў дужках.
Асобае рашэнне // асабістае рашэнне ('якое належыць пэўнай асобе’); акцэпт // акцэнт (‘форма безнаяўнага разліку’); адрасант // адрасат (‘адпраўнік’); абанент // абанемент (‘права на карыстанне чым-небудзь пэўны час’); трасант // трасат (‘вэксалядаўца’); камунікатыўны // камутатыўны (‘які мае адносіны да перадачы інфармацыі’); кансігнатар // кансігнант (‘пасрэднік пры экспарце тавару’)-
10.	3 «Кароткага тлумачальнага слоўніка тэрмінаў» (гл. Дадатак 3) выпішыце тэрміны на тэму «Рэклама». Складзіце рэкламную аб’яву ў адпаведнасці са сферай яе выкарыстання (радыё, тэлебачанне, буклет і інш.), уключыўшы пэўныя словы з ніжэйпрыведзеных паранімічных nap.
Адзінкавы // адзіночны, аздоблены // аздобны, вітамінны // вітамінізаваны, вытворны // вытворчы, гаспадарчы // гаспадарскі, эканомны // эканамічны, дзейны // дзейсны, забеспячэнне // забяспечанасць, індывідуальны // індывідуалізаваны, рэклама// рэкламацыя, кваліфікаваны // кваліфікацыйны, рэальны // рэалістычны, тыпавы // тыповы, эфектны // эфектыўны.
11.	Утварыце словазлучэнні з наступнымі
а)	прыметнікамі'. бюджэтны, валютны, дэпазітны, клірынгавы, ліцэнзійны, падатковы, уліковы;
б)	дзеясловамі. ацэньваць, выплочваць, забяспечваць, заніжаць, павышаць, вызначаць, маркіраваць, ліквідаваць, рэалізаваць, выручыць, інфармаваць, разлічыць, планаваць, прагназаваць, канверсаваць, фінансаваць;
в)	прыслоўямі: беражліва, ашчадна, дакладна, дапушчальна, добрасумленна, недакладна, пісьмова, якасна, кваліфікавана.
12.	Звярніце ўвагу на пары сЛоў, прыведзеныя ніжэй. Ці аднолькавае значэнне яны маюць у беларускай і рускай мовах? Ці можна пры перакладзе з беларускай мовы на рускую і наадваротп карыстацца такім «слоўнікам»? Складзіце словазлучэнні з прыведзенымі словамі.
Беларуская мова
Руская мова
адказаць
отказать
асоба
особо
бок
бок
брак
брак
вялікі
велнкнй
гарэлка