КНІГІ ОНЛАЙН

Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць

Беларуская мова

Эканамічная лексіка

Выдавец: Выдавецтва Грыўцова

Памер: 216с.

Мінск 2010

60.56 МБ

Як бачым, натуральнымі для беларускай мовы ёсць заробная плата і заробак (а не заработак і заработная плата).
Побач з заробная плата ў друку стала выкарыстоўвацца і заробкавая плата. Але ў адпаведнасці з законам эканоміі моўных сродкаў месца аналітычнае назвы заробкавая плата стаў займаць яго аднаслоўны эквівалент заробак, які набывае і статус тэрміналагічнай адзінкі. (Паводле П. Сцяцко)
23.	Прачытайце эканамічныя тэрміны, запішыце іх у алфавітным парадку. Растлумачце, дзе трэба, правапіс.
Выдаткі вытворчасці, аргтэхзахады, іпатэка, ускосныя выдаткі, страты, знешнія пазыкі, абаротныя сродкі, фінансы, узор тавараў, грошы, выдаткі аба-
рачэння, замежны банк, узор-эталон, скідка, стратэгічны маркетынг, валютны «кошык», рэімпарт, гандлёвая біржа, медыяпланаванне, інтэрактыўная рэклама, акцыянернае таварыства, банк інвестыцый, асартымент тавараў, віртуальная рэклама, таварыства з абмежаванай адказнасцю, знак сертыфікацыі, маркетынгавыя камунікацыі, мегамаркетынг, цэнаўтварэнне, разліковы рахунак, гандлёвы персанал, тэхнічныя ўмовы, найманы рабочы, бонусныя скідкі, тэхнічныя ўмовы на тавар, хабар, банкаўская сістэма.
24.	Прачытайце тэкст. Выпішыце тэрміны, вызначце іх структуру і спосаб утварэння, складзіце з імі тлумачальны тэрміналагічны слоўнік. Знайдзіце ў тэксце тэрміны-сінонімы, вызначце іх паходжанне.
Вэксаль гэта каштоўная папера, якая з’яўляецца пісьмовым даўгавым абавязацельствам і дае права яе ўладальніку патрабаваць выплаты абазначанай грашовай сумы ад даўжніка пасля заканчэння тэрміну абавязацельства. Асоба, якая дае вэксаль, называецца вэксалядаўцай. Уладальнік вэксаля называецца вэксалятрымальнікам. Вэксаль сведчыць аб безумоўным абавязацельстве выплаціць пасля надыходу тэрміну пэўную суму грошай вэксалятрымальніку. Вэксалі звычайна абслугоўваюць камерцыйны крэдыт. Перадача вэксаляў ад аднаго ўладальніка да другога называецца вэксальным абарачэннем, у выніку якога вэксалі замяшчаюць грошы.
У абарачэнне выпускаюць два віды вэксаляў: простыя і пераводныя. Просты вэксаль уяўляе сабой даўгавое абавязацельства, выдадзенае даўжніком крэдытору, у якім вэксалядаўца абавязваецца заплаціць вэксалятрымальніку пэўную суму грошай. Пераводны вэксаль выпісваецца крэдыторам і ўяўляе сабой яго пісьмовы загад аб выплаце ў абазначаны тэрмін пэўнай сумы грошай, указанай у вэксалі, трэцяй асобе. У пераводным вэксалі, які яшчэ можа называцца траттай, вэксалядаўца (трасант) прапануе трэцяй асобе плацельшчыку (трасату) ажыццявіць выплату вэксалятрымальніку (рэмітэнту). Плацелыпчык становіцца абавязанай асобай па вэксалі толькі ў тым выпадку, калі ён прыме гэта даручэнне, г.зн. акцэптуе вэксаль. Акцэпт афармляецца ў выглядзе надпісу на вэксалі, які сведчыць аб тым, што той, хто зрабіў гэты надпіс, прыняў дакумент да выплаты. Лепш за ўсё, калі акцэпт вэксаля зробіць банк даўжніка, які такім чынам возьме на сябе абавязацельства аплаціць вэксаль пры надыходзе тэрміну выплаты. Вэксаль можа быць аваліраваны, г.зн. аплата яго можа гарантавацца трэцяй юрыдычнай асобай, якая не з’яўляецца даўжніком ці банкам даўжніка. Аваль даецца як на ўсю вэксальную суму, так і на яе частку. Акцэпт можа быць толькі на ўсю суму вэксаля. (А.П. Шаўлюкоў)
25.	Прачытайце тэкстпы, выпішыце тэрміны. Вызначце спосабы іх утварэння.
Тэкст 1. Узаемадзеянне фінансавага і аперацыйнага рычагоў абумоўлівае ўзровень сукупнай рызыкі дзейнасці прадпрыемства. Дзеянне аперацыйнага рычага залежыць ад аб’ёму рэалізацыі прадукцыі, тавараў, работ, паслуг і долі пастаянных выдаткаў у іх агульнай суме. Аднак няўстойлівасць попы-
ту і цэн на прадукцыю, тавары, работы і паслугі не заўсёды дае магчымасць дасягнуць патрэбнага аб’ёму рэалізацыі, што з’яўляецца прычынай павелічэння сабекошту прадукцыі, выдаткаў абарачэння і паніжэння прыбытку прадпрыемства. 3 пашырэннем аб’ёмаў дзейнасці прадпрыемстваў узрастае і ўзровень рызыкі яго дзейнасці. Рызыка гэта верагоднасць узнікнення страт і недаатрымання даходаў у параўнанні з прагнозным варыянтам па прычыне немагчымасці дасягнуць пастаўленай мэты, нявызначанасці прагнознага разліку і яго субёктыўнай ацэнкі. {А.П. Шаўлюкоў)
Тэкст 2. У сучасных умовах гаспадарання павышэнне фінансавай устойлівасці і канкурэнтаздольнасці патрабуе дыверсіфікацыі дзейнасці арганізацыі. У выніку адбываецца пераход ад монавытворчасці да шматпрофільных тэхналогій з шырокай наменклатурай прадукцыі. Буйныя арганізацыі вырабляюць і рэалізуюць, як правіла, некалькі відаў прадукцыі, работ і паслуг, ажыццяўляюць адначасова вытворчую, гандлёвую, транспартную і іншыя віды дзейнасці.
Структурныя падраздзяленні арганізацыі могуць знаходзіцца ў розных рэгіёнах і краінах, а асобныя вытворчасці мець розны тэхнічны ўзровень. Усё гэта аказвае адпаведны ўплыў на ўмовы і вынікі гаспадарчай дзейнасці, што абумоўлівае неабходнасць дыферэнцыяцыі інфармацыі аб агульных выніках гаспадарчай дзейнасці на асобныя састаўныя часткі, якія характарызуюць накірункі або геаграфічныя раёны дзейнасці арганізацыі. (А.П. Шаўлюкоў)
26.	Перакладзіце тэксты на беларускую мову, выпішыце тэрміны, вызначце спосаб іх утварэння і параўнайце з утварэннем адпаведных тэрмінаў у рускай мове.
Тэкст 1
Обіцне правнла этнкета
Болыную часть временн современные менеджеры проводят в офнсах. Обшенне с коллегамн, руководптелямн, подчннённымп н партнёрамн является важнейшнм условнем достнженпя целей в бнзнесе н карьере. Уменне вестн себя в соответствнн с деловым этнкетом поможет спецналіістам пронзвестн благопрнятное впечатленне н создать образ успешного професснонала.
Первые впечатленля о вас формнруются за 20-30 секунд н надолго становятся вашнм іімнджем в глазах коллег, руководмтелей п партнёров. Поэтому особенно важно уметь грамотно представнться. Для этого необходнмо соблюдать следуюіцне правнла.
Вашн первые 10 слов должны быть очень важнымл. Напболее эффектнвным средством быстрого достнження взанмопоннмання является выраженне благодарностм за встречу. Для создання обстановкн эмоцітонального доверня необходнмо в первых 10 словах беседы обязательно назвать нмя человека.
Обрагцайте вннманне на другнх. Сдержанная улыбка н заннтересованный взгляд ваш лучшнй образ для начала обіцення с людьмп. Контроль
лад сволмл эмоцлямл л внешнее соответствле лм, реакцля на эмоцлл друпіх создают образ открытого л прнятного человека. Слушайте, н будете услышаны.
В обліенлл лнтелллгентный человек всегда прлдержлвается прннцлпа позлтлвностл. Смысл его сводлтся к простой формуле: «Еслм вы не можете сказать нлчего прлятного ллл положлтельного, лучше промолчать». (Основы менеджмента й маркетйнга)
Тэкст 2. Менеджер руководлтель, ллдер, старшлй управляюіцлй, человек, который эффектлвно с млнлмальнымл потерямл реаллзует увлденную ллл поставленную кем-то цель, лмеюшлй, как правлло, необходлмую подготовку для осуіцествленля деятельностл в сфере управленля, способный нестл ответствепность за прлнятле решенля, за эффектлвное лспользованле ресурсов, сырья л матерлалов, обладаюшлй определённой хозяйственной самостоятельностью. Основные качества менеджера компетентность, професслоналлзм.
Менеджер является коордлнатором, органлзатором, адмлнлстратором, плановлком, полптлком, экспертом, представлтелем, регулятором, лсточнлком поошренлй л наказанлй, судьёй, ллцом группы, длктатором, «отцом», человеком, отвечаюшлм за всё. Для освоенля работы менеджеру нужны знанля в областл планлрованля л органлзацлл пролзводства, экономлкл, права, технлкл управленля, контроля лсполненля, длспетчлрованля, руководства людьмл.
Согласно японской концепцлл менеджмента, для управляюіцего важны не только экономнческле целл, но л средства лх достлженля, поэтому этлка л нравственность менеджера лграют не менее важную роль, чем его знанля. (Основы менеджмента й маркетішга)
Тэкст 3
Требовання к лнчностн руководнтеля
С момента зарожденля менеджмента как наукл проводллось пемало лсследованлй, чтобы выявлть свойства ллл ллчностлые характерлстлкл так называемых эффектлвных руководлтелей. Согласно одной лз теорлй, лучшле руководлтелл обладают определённым набором обшлх для нлх качеств.
В ллтературе по менеджменту нет обшепрлнятой точкл зренля по этой проблеме. Однако большлнство лсследователей счлтают, что эффектлвнымл менеджерамл являются людл, обладаюіцле высоклм уровнем лнтеллекта, впечатляюіцей внешностью, уверенностыо в себе л друглмл положлтельнымл качествамл.
Несомненный лнтерес могут представлять лсследованля амерлканскмх учёных М. Вудкока л Д. Фрелслса, результаты которых лзложены в кнлге «Раскрепошённый менеджер». Эффектлвный менеджер, согласно точке зренля этлх авторов, должен обладать следуюшнмл качествамл:
1)	способностью управлять собой;
2)	разумным воспрлятлем ллчных ценностей, разумным представленлем о том, что является важным л ценным в жлзнл;
3)	целеустремлённостыо;
4)	стремленнем к самосовершенствованню;
5)	уменнем решать проблемы;
6)	нзобретательностью н способностью к ннновацням;
7)	уменнем влнять на окружаюіцнх;
8)	знаннем основ современного менеджмента н обладаннем практнческнх навыков нх нспользовання;
9)	способностью руководнть;
10)	уменнем обучать.
Развнтпе человеческнх качеств нмеет первостепенное значенне для менеджеров. Первые четыре качества можно рассматрнвать вне завнснмостн от содержання деятельностн человека. Эффектнвный менеджер это прежде всего лнчность, человек, а затем спецналнст. (Основы менеджмента й маркетйнга )
Напішыце сачыненне-разважанне на тэму «Якім павінен быць сучасны менеджар».
27.	Прачытайце ўрыўкі з кнігі П. Сцяцко «Культура мовы». Выкажыце сваё меркаванне аб выкарыстанні ў беларускай мове слоў кіраўнік і правіцель; кіраўніцтва і праўленне; спраўца, кіраўнічы і ўпраўляючы. Чым абумоўлена наяўнасць сінонімаў, згаданых у артыкулах?
Кіраўнік правіцель. Слоўнікі 20-х адраджэнскіх гадоў падавалі першае з іх: «кіраўнік правйтель». А вось слоўнікі 50-80-х гадоў перайшлі на правіцель. I калі першапачаткова правіцель яшчэ меў сабе суседа кіраўніка, то потым першы яго выштурхнуў. Так, згаданы «Русско-белорусскнй словарь» 1953 года падае: «Правйтель 1. правгцель, -ля; кіраўнік, -ка м; (властелнн) валадар, -ра м.; 2. (управляюіцнй) уст. Кграўнік, -ка м; (заведуюіцнй) загадчык, -ка м.; правйтельнйца правіцельніца, -цы ж.» (с.491). Прадубляваны гэты слоўнікавы артыкул і ў другім выданні слоўніка (Мн., 1982. Т. 2. С. 170) і ў наступных 3, 4, 5-м (Мн„ 1991, 1993, 1994. Т. 3. С. 733). «Беларуска-рускі слоўнік» пад рэдакцыяй К.Крапівы (М., 1962) не падае гэтага слова. У ім бачым: «Кіраўнік 1. руководйтель, глава', 2. управляюіцйй', кіраўніца руководйтельнйца» (с. 391). А вось у найноўшым двухтомавым «Беларуска-рускім слоўніку» пад рэдакцыяй К.Крапівы (Мн., 1988. Т. 2. С. 245) чытаем: «Правіцель м. правйтель; правіцельніца ж. правйтельнйца».