Беларускі фальклор
Выдавец: Вышэйшая школа
Памер: 840с.
Мінск 1977
— Гэтадрэнна.
— Дрэнна, ды не зусім! Мой друг Вілі галаву страціў, а я жывы.
— Гэта добра!
— Добра, ды не зусім: прыехаў у Эсен, дома няма,— англійская бомба разбурыла.
— Вось гэта дрэнна.
— Дрэнна, ды не зусім: жыву я цяпер на свежым паветры — сонца, прырода, апетыт.
— 1 сапраўды, як добра!
— Добра, ды не зусім: апетыт ёсць, а есці няма чаго. 3 нашага эрзацхлеба хутка і апошнюю нагу працягнеш, на той свет адправішся.
— Гэта зусім дрэнна.
— Дрэнна, ды не зусім: там я са сваімі сябрамі сустрэнуся. Вып’ем, што бог дасць.
— Гэта добра. He забудзься выпіць за здароўе фюрэра.
Дакладны адказ
— Як ты думаеш, Ганс, ці доўга чырвоныя будуць наступаць?
— Мне здаецца, што да тых пор, пакуль кожны з нас, немцаў, не будзе ўзнагароджаны драўляным крыжам.
Да зімы мы не дажывём
— Ганс, чырвоныя б’юць летам і восенню, а што ж будзе зімой? Божа ж мой!
— He палохайся, Курт, і не турбуйся, да зімы мы не дажывём.
Красамоўнае маўчанне
— Пан оберст, што кажуць франтавікі аб савецкай артылерыі?
— Тыя, якія зведалі яе агонь, пан генерал, нічога не кажуць — яны
на тым свеце.
У фашысцкім шпіталі
У р а ч. Скажы, Фрыц, што чуваць на фронце пра нашу перамогу?
Ф р ы ц. Ад грому рускай артылерыі і ад разрываў снарадаў, пан доктар, нічога не чуваць.
Храбры ваяка
— Пан обер-лейтэнант, вам прыходзілася калі-небудзь прымушаць чырвонаармейцаў бегчы?
— О, вядома! Учора, напрыклад, яны беглі за намі 20 кіламетраў.
Салдацкая размова
— Ведаеш, Эрых, па-мойму, рускія дрэнна разбіраюцца ў мясцовасці.
— Чаму ты так думаеш?
— Ды вось учора ноччу прыйшлі сюды два чырвонаармейцы, а каб не заблудзіць, чатырох нашых з сабой павялі.
Дрэнны клімат
— Які паганы клімат у гэтай Беларусі! Толькі ўчора прыехаў, а ўжо страляе і коле.
— У якім месцы?
— 3 усіх бакоў!
Навагоднія падарункі
— Сцяпан, куды немцы паехалі?
— Разбіраць партызанскія навагоднія падарункі. Цэлых два эшалоны ляжаць пад адхонам.
Бабуля і ўнучак
— Унучак, дзе ты быў, як гарэў нямецкі склад? Трэба было сысці з воч немцаў, каб дарэмна не прычапіліся, праклятыя.
— He, бабулька, я тады зусім не быў у іх на вачах, я ў той час другі склад падпальваў.
У разведцы
— Бабулька, ці шмат неімцаў засталося ў вашай вёсцы? — Многа, родненькія. Цэлы магільнік.
У нямецкім шпіталі
— Гер оберст, за адвагу ў баі з партызанамі фюрэр узнагародзіў вас жалезным крыжам. Віншую! Цісну руку!
— Дзякуй вам, пан генерал. На жаль, магу падаць вам толькі нагу: рукі мне ў Беларусі партызаны адцяпалі.
Пекла і рай
— Я накіраваў у Мінск эшалон з карным атрадам для задушэння партызан, але тут па-ранейшаму для нас не жыццё, а сапраўднае пекла,— скардзіўся нямецкі генерал каменданту горада.
— Выбачайце, пан генерал, асмелюся давесці да вашага ведама, што партызаны, відавочна, улічылі гэтыя абставіны і адправілі эшалон з карным атрадам проста ў рай,— пахмура адказаў фашысцкі камендант.
Законнае пытанне
— Обер-лейтэнант абяцаў, што пасля гэтай контратакі мы, салдаты, будзем есці сала, біфштэксы і шакалад.
— Адкуль обер ведае, чым кормяць на тым свеце?
У нямецкай школе
— Карл, якое ты ведаеш найбольш распаўсюджанае дрэва ў Расіі.
— Бяроза, гер настаўнік.
— Добра. А што з бярозы робяць?
— Крыжы для нашых салдат, гер настаўнік.
Дакладны адрас
У эшалоне, які ехаў на фронт, адзін немец запытаў другога:
— Ганс, куда мы едзем?
- — А хіба не ведаеш? Ды куды паехалі мільёны немцаў. У магілу!
Ці вернемся мы ў Данбас?
— Фрыц, як ты думаеш, ці вернемся мы ў Данбас? — Дурань, падумай лепш, ці вернемся ў Германію.
Канец ясны
• — Фрыц! У цябе яшчэ захаваўся партсігар?
— Захаваўся. А што?
— Аддай яго мне. Ты ўсё роўна ў атаку ідзеш.
Небяспечная хвароба
— На што вы скардзіцеся, хворы?
— Доктар, цяжка! У мяне зуб на зуб не трапляе. У мяне сутаргі.
— Калі ў вас наступаюць гэтыя сутаргі?
— Калі наступаюць рускія.
Па загадзя распрацаванаму плану
Пасля няўдалай карнай экспедыцыі афіцэр прабірае салдата:
— Як магло здарыцца, што вы, Ганс Мюлер, узнагароджаны «Жалезным крыжам», першы ўцякалі ад партызан?
— Я не ўцякаў, пане капітан. Я проста выраўніваў лінію фронта і планамерна пакідаў занятыя пазіцыі па загадзя распрацаванаму плану.
Сур’ёзнае разыходжанне
Беларускі партызан:
— У мяне з фашыстамі сур’ёзнае разыходжанне па зямельнаму пытанню.
— Якое ж?
— Яны хочуць быць на нашай зямлі, а я хачу, каб яны былі ў нашай зямлі.
Гутарка сяброў
— Як бы я хацеў зараз пабачыць нашага Вілі...
— Ды ён жа ў палоне ў рускіх!
■— Вось там бы я і хацеў яго ўбачыць.
Асвоіў
— Што гэта няма вестак ад Аскара? Ен, напэўна, пачаў ужо асвойваць зямлю, якую даў яму ў Беларусі фюрэр?
— Вестак і не будзе.
— Чаму?
— Ен ужо асвоіў...
— Усю, і так скора?
— Усю — не ўсю, аршыны тры... Там, дзе ёсць партызаны, шмат часу для гэтага не патрэбна.
Зазнаўся
— Як табе падабаецца? Ганс прыехаў з фронту, нават рукі не падае.
— Зазнаўся, мусіць?
— Ды не! Руку ён пакінуў пад Віцебскам.
Сабаку з’еў
У лагеры ваеннапалонных сустрэліся два немцы — Ганс, узяты ў палон пад Сталінградам, і Фрыц, узяты пад Корсунем. Ганс пачаў расказваць Фрыцу пра жахі сталінградскага акружэння:
— Ведаеш, да таго дайшло, што мы ледзь не падохлі з голаду.
— Ды што ты мне расказваеш, як малому, пра акружэнне! — перабіў яго Фрыц.— Я сам на гэтай справе сабаку з’еў.
Народны хор
— Цэлага сабаку!—крыкнуў з зайздрасцю Ганс.— Ну, дык я табе скажу, што ты быў не ў акружэнні, а ў цешчы ў гасцях. Мы дык скуры конскія і нават халявы са сваіх ботаў паелі.
Пяты вінаваты
— I што гэта такое? — звярнуўся адзін фрыц да другога.— Ад Ленінграда аж да Пскова дабеглі, а рускія ўсё смаляць па пятах. I як мы ні маскіруемся пры адступленні, усюды яны нас убачаць.
— А ведаеш чаму?
— Ну?
— Мы так драпаем, што аж пяты блішчаць: яны нас і дэмаскіруюць.
Адпачынак
— Ганс, пішы апошняе пісьмо родным і завяшчанне!
— А што, мы заўтра ў бой ідзём?
— He, нас адводзяць на кароткі адпачынак у бліжэйшы тыл.
— Дык пры чым тут пісьмо і завяшчанне?
— Пры тым, што там партызаны прадоўжаць наш адпачынак на векі
вечныя.
У нямецкім бліндажы
Палкоўнік фон Гоп-Скок заўважыў, што обер-лейтэнант спіць у ботах.
— Чаму вы спіце ў ботах, пан афіцэр? Гэта ж... не гігіенічна!
— Затое практычна, пан палкоўнік. Я больш спадзяюся на свае ногі, чым на свой батальён.
Верная дарога
Нямецкі памешчык, пад’язджаючы прасёлачнай дарогай да густога лесу, сустрэў беларускага селяніна і пытае:
— Куды вядзе гэта дарога?
— У магілу,— адказаў селянін, дастаючы гранату.
У яго зноў баявыя поспехі
Два фрыцы гутараць у зямлянцы.
— Шанцуе Курту. У яго зноў баявыя поспехі. Яшчэ адна такая ўдалая бамбардзіроўка, і ён будзе прадстаўлены да ўзнагароды.
— Няўжо яму ўдалося знайсці і разбамбіць партызанскі лагер?
— He. Яго звяно забіла і параніла адну карову, астатнія разбегліся.
Дарэмныя захады
— Ці не пойдзем мы ў вёску, ды ці не сцягнем авечку? — сказаў адзін воўк другому.
— Дарэмныя захады,— адказаў другі.— Там да нас ужо немцы пабывалі.
У Берліне
— Як жывеце?
— Нічога сабе.
— Як разумець гэта «нічога сабе»?
— Вельмі проста: усё забралі гестапаўцы.
Цёплае і халоднае
— Я вас не пазнаю, пане Мюлер,— сказаў адзін берлінец другому.— Вы раней так цёпла адклікаліся на ўсе мерапрыемствы фюрэра.
— Дарагі мой! — адказаў Мюлер.— Хіба вы забыліся, колькі разоў праводзілася ўжо кампанія зімовай дапамогі? Усё цёплае забралі ў нас эсэсаўцы.
У раённай управе
У раённую ўправу прыехаў гітлераўскі начальнік. У памяшканні ўправы нікога не было, толькі прыбіральшчыца мыла падлогу.
Гітлеравец заўважыў пыл і павуцінне на партрэтах фашысцкіх главароў.
— Гэта што такое? — зароў фашыст, паказваючы на партрэт Гітлера.
Прыбіральшчыца адказала:
— Я нанялася толькі выскрабсці падлогу, а ўбіраць бруд са сцен не мая справа.
У судзе
— Фрыц Бегнер, вы абвінавачваецеся ў тым, што ў час контратакі ўцякалі ад рускіх на захад.
— Божа мой, гер суддзя! Я не ўцякаў, а даганяў свайго пана ефрэйтара.
— А ён чаго бег?
— Ён даганяў фельдфебеля.
— А фельдфебель?
— Пан фельдфебель даганяў обер-лейтэнанта.
— А лейтэнант чаго бег?
— Даганяў пана палкоўніка.
— А пан палкоўнік?
— Пан палкоўнік даганяў пана генерала, які бег да фюрэра, каб далажыць аб нашай перамозе.
— Хайль! — гаркнулі суддзі, і суд быў спынены.
Смех і слёзы
— Як людзі адносяцца ад тваёй работы?—пытаецца пры сустрэчы кравец у свайго таварыша.
— Смяюцца,— адказвае той.
— Гэта яшчэ нічога, што смяюцца. Вось я як пашыю, дык плачуць.
Я не з тых
— Колькі табе год, Мальвіна?
— Дзевятнаццаць.
— Дык год назад ты тое ж самае гаварыла.
— Я не з тых, што сёння гавораць адно, а заўтра другое.
Арыфметыка
— Ці багата, бабка, ваша кароўка малака дае?
— Дзесяць літраў.
— А колькі прадаваць носіце?
— Пятнаццаць.
Размова суседак
— Алена, глядзі, якая ў мяне сукенка! Ці падабаецца?
— А дзе ж ты яе купіла?
— Пашыла.
— Дзіва што! Твая швачка шые так, што і на азяродзе ляжыць добра.
Выкруціўся
Аднойчы ў царкве за споведзь старая бабулька дала папу бутэльку самагонкі. Поп схаваў бутэльку ў кішэню і пачаў маліцца, адбіваць паклоны.
Неяк бутэлька вывалілася ў папа з кішэні і пакацілася па падлозе. Усе, хто быў у царкве, убачылі гэта. Папу стала няёмка, але ён не разгубіўся. У царкве вісеў вялікі абраз «Тайная вячэра». Ён павярнуўся тварам да абраза і сказаў на ўсю царкву:
— Святыя! Вы там калі п’яце, дык піце, але бутэлек сюды не кідайце!
ПЕСНІ
У Маскве сяе ночы Ленін будзе
Над Масквою-горадам
Воран крача, А ў Маскву дарогаю Коннік скача.
Бяду воран кліча Людзям багатым,
Бяду воран кліча Людзям праклятым.
Над Масквою хмары,— He відна свету, Там ваююць людзі За Саветы.
Над Масквою-горадам
Воран крача, А ў Маскву дарогаю Коннік скача.
У Маскве на вуліцах Кроў ліецца, У маладога конніка Сэрца б’ецца.
Ён вязе вялікія
Весці людзям, Што ў Маскве сяе ночы Ленін будзе.
Сямён Будзённы
Ой, за лесам, лесам цёмным 3 сваімі байцамі Выязджаў Сямён Будзённы 3 коннымі палкамі.
Коні мчацца, не стрымаеш, Міма курных сёлаў.
Знаюць байцы, знаюць коні Каманду Сямёна.
— Гэй, люд бедны, люд убогі, Стань у шэраг з намі!
Ды наперад, ды ў дарогу Пад чырвона знамя.