Беларускі кангрэсавы камітэт Амэрыкі (БККА)
Алег Гардзіенка
Памер: 536с.
Смаленск 2007
Ваша адмова была выклікана эмоцыямі, але не крытэрыямі спакойнай развагі. Вельмі прашу Вас перадумаць гэтую справу, разважыць яе ў Вашым асяродзьдзі і адклікаць Вашу адмову. Буду вельмі ўдзячны Вам за адпаведнае паведамленьне ў бліжэйшым часе.
3 глыбокай пашанай да Вас, Іван Касяк
ДАКУМЭНТЫ
ОТКРЫТОЕ ПНСЬМО КАМЕРНКАНЦАМ БЕЛОРУССКОГО ПРОМСХОЖДЕННЯ
От нменн нннцнатнвной группы новопрнехавшнх белоруссов, совместно co старымн белоруссамн — амернканцамн, мы обраіцаемся к всем белоруссам с прнзывом прннять участне в работе по оказанню помоіцн наіпнм страдаюіцнм братьям в Германнн, Австрнн, Францнн н йталнн. В Нью-Йорке, Бруклнне н Саутс-Рнвер, мы собралн нннцнаторов для органнзацнн обіце-амернканского белорусского землячества.
Для многнх неясно, для чего создавать еіце одну органлзацню, раз суіцествует уже много благотворнтельных русскнх органнзацнй.
Как бывшнй в теченне двух лет чнновннк УНРРА, я знаю, как пронзводнтся дело помоіцн в лагерях Дн-Пн. Во всех лагерях амернканской, англнйской н французской зон все беженцы Дн-Пн — зарегнстрнрованы по местам рождення н автоматнческн разбнты на нацнональные лагеря. Такнм образом возннклн польскне, украннскне, русскне, чешскне н белорусскне лагерн. Каждый нмеет свое самоуправленне.
Все нацнональные группнровкн за граннцей н главным образом нз Амернкл помогают свонм лагерям, но нашнм белорусскнм лагерям, которых во всех зонах 14, ннкто не помогает, потому что здесь в Амернке белорусскнх органнзацнй нет.
Разве внноваты землякн нз Мннской, Внтебской, Внленской н другнх губерннй Белорусснн, что нх амернканцы счнтают отдельной народностью н выделнлн в отдельные лагеря? Разве мы нмеем право отказать нм в помоіцн только за то, что онн счнтают себя белоруссамн? Мы должны понять это трагнческое гюложеннс нашнх земляков н здесь образовать землячество, которое задастся целью облегчнть нх тяжелую судьбу.
Однн нз амернканскнх белоруссов, на мою ему благодарность за оказанную помошь одному старому н больному белоруссу в Германнн напнсал мне такне слова: «Доктор! Вы не благодарнте меня за то,
что я делаю, что мне подсказывает моя совесть! Ведь делать добро так прмятно!»1 Побольше бы такнх пнсем!
Как обндно нашнм людям, которые вндят, что, напріімер, к русскнм нлн украннцам прнезжают нх землякн нз Амернкн, что онн поддержнвают нх словом н делом н спрашнвают: «Разве нет в Амернке нн одного богатого белорусса, который бы прнехал бы сюда к нам н порадовал нас, что у нас есть людн, которые думают н заботятся о нас».
Мы, недавно прнехавшне в Амернку, убеднлнсь, что здесь большннство старой эмнграцнн — людн белорусского пронсхождення, н нам непонятно, как же это онн, прнехавшне сюда много лет тому назад, забылн, что онн сыны своей роднны н не хотят прнзнавать своей матерн — Белорусснн.
Помоіць должна быть скорая н действнтельная. По новому закону о Дн-Пн, некоторое колнчество внз может прнйтнсь н на белорусскне лагеря. Для этого необходнмо, чтобы желаюіцне помочь свонм землякам нашлн нм работу н помеіценне. За предоставленную работу н квартнру нашн людн, которые пронсходят в болыпннстве нз крестьян н ремесленннков, отблагодарят честным трудом!
Нельзя забывагь н того, что в Амернку прнедут только здоровые н трудолюбнвые людн! Кто же позаботатся о больных туберкулезом н ннвалндах, которым вьезд в Амернку запреіцен! Такнх ведь наберется, по крайней мере, около двух тысяч человек. Для этого мы прнзываем Вас войта в ряды органнзуемого землячества. Ваше актнвное в нем сотрудннчество мы будем прнветствовать, а Вашн пожертвовання будут употреблены на посылку лекарств н пніцевых пакетов.
Желаюшнх прннять участне в обіцем добром деле прошу обрашаться по адресу:
Dr John Ermachenko, 198 West 89 Street, New York 24, N. Y.
Мнйцйатйвная группа no органйзацйй
Белорусского землячества в Амерйке2
БРАТЫ БЕЛАРУСЫ!3
Апошнія дзясяткі гадоў зьяўляюцца для нашага народу гадамі вялікіх ахвяраў і цяжкіх выпрабаваньняў.
1 Тут і далей у дакумэнце вылучэньні Івана Ермачэнкі.
2 Ксеракопія ліста, рассыланага ў расейскую прэсу, знаходзіцца ў архіве БККА, што захоўваецца ў архівах пры царкве сьв. Эўфрасіньні Полацкай у Саўт-Рывэры.
3 Надрукавана ў: Беларуская трыбуна. № 2. Нядзеля, 5 лістапада 1950.
Другая сусьветная вайна зь яе неспатыканымі дагэтуль у гісторыі чалавецтва зьдзекамі над цывільным насельніцтвам, спрычыніла аграмадную рану на целе беларускае нацыі. Дзясяткі тысяч нашых суродзічаў загінулі ў выніку беспасярэдніх ваенных дзеяньняў, сотні тысяч ад холаду, голаду і непасільнае працы ў канцэнтрацыйных лягерох ды засьценках аднаго і другога акупанта. Цярпеньні нашага народу яшчэ не закончаны, а ліста ахвяраў яшчэ не зачынена.
У такіх умовах амаль кажная беларуская адзінка прадстаўляе неапошнюю патэнцыяльную вартасьць. Мы павінны даражыць кажным жывым беларусам, памятаць адзін аб адным і дапамагаць адзін другому. Гэта наш агульналюдзкі і нацыянальны абавязак.
У пералюдненай Заходняй Нямеччыне знаходзіцца даволі паважная колькасьць нашых суродзічаў, якія з тых ці іншых, ад іх незалежных, прычынаў — старасьці, хваробы ці недахопу гарантыі (ашурансу) ня могуць выэміграваць у іншыя краіны і пачаць будаваць для сябе новае жыцьцё.
Надыходзіць зіма, а зь ёю візія холаду і голаду.
Хто ім дапаможа, як ня мы, у жылах якіх цячэ тая самая беларуская кроў?
Нашым сьвятым абавязкам ёсьць падтрымаць іх як маральна, так і матэрыяльна, дапамагчы ім у іхным трагічным палажэньні.
Галоўная ўправа Злучанага Беларуска-Амэрыканскага Дапамаговага Камітэту гэтым пачынае шырэйшую акцыю дзеля арганізаваньня помачы нацыянальным суродзічам у Нямеччыне і зварочваецца з гарачым заклікам і просьбаю аб падтрымку да ўсіх беларусаў бяз розьніцы на іх геаграфічнае разьмяшчэньне, рэлігійную прыналежнасьць ці палітычныя пераконаньні.
У першую чаргу мы зварочваемся да ўсіх амэрыканскіх беларусаў, прадстаўнікоў як старое, так і новае эміграцыі, наагул да ўсіх, у каго б’ецца беларускае сэрца — падтрымайце пачынаньні Камітэту ў напрамку зарганізаваньня пасільнае помачы для нашых братоў у Нямеччыне!
Мы горача апэлюем да амэрыканскіх грамадзян беларускага паходжаньня — памажэце сваім суродзічам выэміграваць зь Нямеччыны, выстаўляючы вымаганыя законам гарантыі (ашурансы). Усе кошты, зьвязаныя з фармальнасьцямі выстаўляньня гарантыяў, Камітэт пераймае на сябе.
Ахвярам просім слаць на адрас: 5 Union Ave, South River, N. J.
Інж. П. Opca
Скарбнік Галоўнае Ўправы
ЗБАДК
Д-р М. Шчорс,
Старшыня Галоўнае Ўправы
ЗБАДК
ДА БЕЛАРУСКАЕ АРГАНІЗАВАНАЕ ГРАМАДЗКАСЬЦІ Ў ЗША4
У выніку акупацыі Беларусі чужынцамі, зьвязанага з гэтым нацыянальнага перасьледу і эканамічнай дыскрымінацыі, мільёны беларусаў вымушаныя былі пакінуць сваю бацькаўшчыну, свой спрадвеку родны кут ды шукаць у сьвеце волі ды лепіпае для сябе долі.
Адносна вялікая частка беларускае эміграцыі, пераважна зь першых дзясяткаў гэтага стагодзьдзя (1905-1920), знайшла сабе прытулак на вольнай і дэмакратычнай амэрыканскай зямлі.
Надыходзіць другая сусьветная вайна з сваімі неспатыканымі дагэтуль у гісторыі чалавецтва зьдзекамі над цывільным насельніцтвам над цэлымі народамі. Ізноў тысячы сыноў і дачок беларускага народу сілаю адрываюцца ад свае бацькаўшчыны, ад свайго нацыянальнага кораня і расьцярушваюцца па ўсяму сьвету. Ладная іх частка трапляе ізноў у межы гуманітарных Злучаных Штатаў Паўночнае Амэрыкі.
У выніку гэтага ды наступіўшай пасьля апошняй вайны пераацэнкі вартасьцяў у сьвеце вонкі жалезных куртынаў у жыцьці беларускай калёніі ў ЗША заўважаецца даволі паважны ўздым беларускага нацыянальна-грамадзкага жыцьця. Акгывізуюцца старыя ды паўстае цэлы шэраг новых грамадзкіх харытатыўных і культурных арганізацыяў, якія стараюцца ахапіць засягам свае дзейнасьці мясцовую беларускую калёнію і задаволіць яе патрэбы ва ўсіх праявах нацыянальнаграмадзкага жыцьця. Пазытыўны гэты факт у жыцьці беларусаў ЗША застаецца толькі прывітаць, зь ягонае наяўнасьці толькі цешыцца.
Сьцьвердзіўшы гэта трэба, аднак, з сумам аб’ектыўна прызнаць, што яшчэ далёка ня ўсё зроблена, што мы, на глыбокі жаль, яшчэ далёка не асягнулі таго, чаго іншыя нацыянальныя групы даўно маюць, а асягненьне чаго зьяўляецца жыцьцёва неадзоўнаю канешнасьцю.
Шмат прычынаў злажылася на гэта.
Побач цэлага шэрагу прычынаў вонкавага характару з процідзеяньнем нашых ворагаў на чале, прычыны гэтага крыюцца і ў нас саміх, носяць чыста нутраны характар.
Дасюлешняя нацыянальна-грамадзкая праца адзначалася недахопам агульнае ўвязкі існуючых арганізацыяў між сабою, насіла часамі прыпадковы, так сказаць, партызанскі характар. Нястача ўспомненых вьппэй мамэнтаў у нашым нацыянальна-грамадзкім жыцьці на амэрыканскім грунце, нездаровая канкурэнцыя паасобных арганізацый між сабою ды, што найважнейшае, недахоп агульна прызнанае беларуска-амэрыканскай рэпрэзэнтацыі параліжавалі і надалей параліжуюць беларускую нацыянальна-грамадзкую працу ў ЗША, якраз там, дзе яна павінна быць найбольш зарганізаванай і эфэктыўнай.
4 Надрукавана ў: Беларуская трыбуна. № 1. Нядзеля, 27 жніўня 1950.
Узяўшы вышэй сказанае пад увагу, аддаючы ў поўнасьці справу з вагі і значэньня перажыванае ў сусьветнай палітыцы хвіліны ды разьлічваючы на зразуменьне і поўную падтрымку ўсяго цьвяроза думаючага беларускага агулу ў ЗША, мы, ніжэй падпісаныя, прадстаўнікі розных беларускіх арганізацый, выступаем з ініцыятывай ды заклікам скліканьня агульна-амэрыканскае канфэрэнцыі беларускіх арганізацыяў з мэтаю дакладнага прааналізаваньня сучаснага палажэньня ды пакліканьня ў ЗША беларускае цэнтральнае нацыянальнаграмадзкае ўстановы, якая б:
1. плянавала,
2. каардынавала нацыянальна-грамадзкую працу,
3. рэпрэзэнтавала нас навонкі, як перад афіцыйнымі дзейнікамі, так і перад іншымі нацыянальнасьцямі.
Браты Беларусы! Камуністычна-бальшавісцкая мафія знаходзіцца ў поўным наступе да апанаваньня сьвету. Гэты апошні стаіць напярэдадні вельмі важных і важкіх падзеяў. Падзеі гэтыя ня могуць прайсьці звонку, або побач нас. Яны павінны застаць нас у Вольнай і Дэмакратычнай Амэрыцы, гэтай найбольшай спаборніцтвы за правы адзінкі і народаў, зарганізаванымі, ацэмэнтаванымі ў адзін моцны беларускі маналіт.
КНІГІ ОНЛАЙН
