КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— А ведаеш што? — кажа бабуля. — Уяві сабе, што і ты атрымаў у падарунак цудоўную кветачку. Што б ты пажадаў? Толькі памятай: у кветачкі сем пялёсткаў — значыць, могуць збыцца толькі сем тваіх жаданняў. Рыгорка павесялеў. Радасная ўсмешка зноў асвяціла яго твар, і ён сказаў: — Хачу паглядзець кіно «Кветачка-сяміцветачка». — Хачу кожны дзень бываць у цырку. — Куплю дзве шакаладкі і тысячу цукерак. — Хачу на ракеце паляцець у космас. На Месяц і на Марс.. Жаданні ў Рыгоркі самыя неверагодныя. Ён так імі захапіўся, што, здавалася, не толькі адрываў пялёсткі і выказваў просьбы, а ператвараў казку ў яву. Урэшце бабуля перапыніла яго і сказала: — Застаўся адзін пялёстак. Ты можаш папрасіць самае-самае... галоўнае. Рыгорка задумаўся. Уздыхнуў. — Апошні пялёстак... Самае-самае... Прыдумаў! — закрычаў Рыгорка. — Хачу, — выразна прагаварыў ён, — каб ты, бабуля, стала маладой. Бабуля пагладзіла ўнука па галоўцы, твар яе прасвятлеў. Яна нібы і сапраўды стала маладзейшай. Малінавы чай Расціслаў Бензярук Непадалёку ад мядзведжага жытла расла маліна. Сёлета яна ўрадзіла, як, можа, ніколі. He давалі спакою ягады маленькаму Патапку. Але ён памятаў дзядулеў наказ: — Патапка, не рві зялёных ягад. Пачакай, пакуль яны даспеюць. Тады яны будуць духмянымі і салодкімі. Патапка сам не еў і вартаваў, каб ніхто не абарваў іх. А сёння не выцерпеў. Сарваў адну ягадку — і ў рот. Ягада была салодкая і духмяная. Значыць, пара рваць. Мядзведзік сам наеўся ўдосталь, а потым вырашыў: — Занясу яшчэ маме. Скажу: «Гэта табе сабраў!» Вось узрадуецца. Патапка зрабіў кулёчак і напоўніў яго малінамі. Радасны, ён панёс ягады дамоў. Мама якраз цыравала Патапкавы шкарпэткі, а дзядуля Патап Іванавіч чытаў «Лясную газету». Мядзведзік працягнуў маме кулёчак і нечакана сказаў: — Віншую цябе, мама, з днём нараджэння! Сказаў і засаромеўся, бо ведаў што мама, як і ён, Патапка, нарадзілася не ў ліпені, а зімою. Але старэйшыя быццам нічога не заўважылі. Мама падзякавала Патапку за падарунак, а дзядуля адклаў у бок газету, прагаварыў: — Мы не ведалі, чым сёння чай заварыць. Дык будзем піць малінавы! Патап Іванавіч пайшоў ставіць самавар. Потым усе сядзелі за сталом, елі бліны з мёдам і запівалі малінавым чаем. Чай быў смачны. Але Патапка сядзеў як на іголках: круціўся за сталом, безупынку дзьмухаў на вар. Урэшце не выцерпеў: — Прабач, мама, што я цябе сягоння з днём нараджэння павіншаваў Неяк само сабой выйшла! — А ў мяне і сапраўды такі ж радасны дзень, як дзень нараджэння, — адказала мама. — Мой сын становіцца дарослым. Ён не абарваў раней часу ягады, а пачакаў, пакуль яны даспеюць. Ён сам пад’еў і пра мяне не забыўся. Ды ў рэшце рэшт ён не баіцца прызнацца, што сказаў няпраўду... Ад гэтых маміных слоў Патапку стала радаснарадасна. У хашай памяці... Буслы Аляксей Дудараў Ідучы з лесу, Андрэйка з мамай адпачывалі ля сцірты саломы. Жмурачыся ад сонца, Андрэйка глядзеў у неба. Яму здавалася, што пад канец лета яно зрабілася незвычайна высокім, усё адно як паднялося і стала шырэйшае і большае. — Мама! — усклікнуў раптам хлопчык.— Глянь: журавы лётаюць! Вунь, над фермай. Мама сумна сказала: — Гэта не журавы, сынок, гэта буслы з суседніх вёсак. Кожны год, збіраючыся ў вырай, яны над нашай Клёнаўкай кружаць. А ў нас не жывуць... — Чаму? — спытаў хлопчык.— Ім бы добра ў нас жылося. — Некалі жылі,— сказала мама,— а цяпер не хочуць. — А чаму? — Пакрыўдзіліся. Яшчэ тады, калі я была такая, як ты цяпер. У першы месяц вайны прыкацілі ў нашу вёску фашысты... Памятаю, як кароўку нашу забіралі, за курамі па двары ганяліся. Пазней гэтыя вылюдкі ўсё спалілі: і хаты, і сады, і дрэвы... У нашым двары рос вялізны разгалісты дуб. На ім, колькі вёска стаяла, буслы сабе жытло рабілі. Дык вось. Вайна ідзе, а ў буслоў свой клопат: дзяцей гадаваць, каб да восені іхнія крылы дужымі сталі. I не заміналі ж нікому, a адзін фашыст прыцэліўся ды па буслу з аўтамата часануў... I забіў. Ляжыць бедны птах, дзюба ў пыле. Немцы сабраліся ля яго, гергечуць, смяюцца. Бусліха магла б уцячы, але як жа было ёй сваіх дзетак кінуць? Кружылася над гняздом, пакуль той самы ірад і па ёй не бабахнуў... Забітая бусліха ляціць на зямлю акурат на немцаў з іх машынамі. I — ці паверыш? — спужаліся яны. Сыпанулі з дарогі да агароджы, прыціхлі нават. Ну, а калі яны паехалі, мы, малыя, збегліся, паплакалі і пахавалі буслоў. А дзед твой злазіў на дрэва, дастаў з гнязда асірацелых буслянят. Мы іх да восені жабамі кармілі. Восенню яны паляцелі ад нас. Пэўна, расказалі ўсім буслам, што тут адбылося, і з таго часу не селяцца яны ў нашай вёсцы. Мама ўздыхнула і паднялася з саломы: — Ну, пойдзем, сынок. Ішлі моўчкі. Андрэйка ўсё глядзеў у неба і думаў. Няўцям яму было, як гэта людзі маглі забіць такую прыгожую птушку... А буслы кружыліся, кружыліся... I раптам усхвалявана і з радаснай надзеяй хлопчык спытаў: — Мама, а мо, калі восень пройдзе і снег і калі я падрасту і ў садзік не буду хадзіць... мо яны прыляцяць да нас? Я іх таксама карміць буду. Я жаб не баюся... — Мо і прыляцяць,— уздыхнула мама. — Няхай бы прыляцелі! Неба з бусламі здавалася хлопчыку вельмі прыгожым, ласкавым і спакойным. Бусел над Хатынню Васіль Жуковіч Пакружыўся над Хатынню бусел сонечна-пагодлівай вясною: каміны стаяць. I людзі ў скрусе. А нідзе хаціны ні адной. Заміраюць галасы людскія, гукі абуджальнае вясны, і плывуць трывожныя такія, тонкія жалобныя званы. Пакружыўся над Хатынню бусел і паплыў у светлую смугу. Ён не ведаў болю Беларусі, пэўна ж, ён адчуў яе тугу. Пакружыўся бусел над Хатынню і ў смузе пад воблакамі знік. Папялішча ўсё яшчэ не стыне, і ў грудзях не замірае крык. Мой горад Мінск у час ваенны Эдзі Агняцвет Мой горад Мінск у час ваенны Быў партызанам баявым, Як воін мужны і сумленны, Змагаўся з ворагам ліхім. Ён сёння будаўнік вядомы, Наўкол — плады яго турбот, Зара ўстае над кожным домам... Будуйся, Мінск, на сотні год! Мой горад Мінск — магутны, смелы, Славуты з даўняе пары. Выходзяць з рук яго ўмелых Гадзіннікі і трактары. I самазвалы з мінскай маркай Ён пасылае ў паход, I дрэвы ён гадуе ў парках. Будуйся, Мінск, на сотні год!.. Хазачкы куфэрак Як з’явіўся апостраф Алена Масла Было гэта даўным-даўно. Можа, толькі сівыя туманы праўду і памятаюць. Спрадвеку ахінаюць яны зямлю сваімі калыханкамі, усе яе таямніцы ім вядомыя. Захацеўшы, столькі расказаць могуць, што нават Бай мех з іх казкамі не тое што панесці — з месца скрануць не зможа. Мы ж з вамі паслухаем толькі адну гісторыю — пра тое, як з’явіўся апостраф. Я пачну кудзелю з туманоў прасці, а вы ўважліва слухайце, як вераценца спявае, тумановыя гісторыі пераказвае... На той час, калі ўсё на зямлі ўжо было створана, але яшчэ не было названа, у куфэрку, размаляваным дзівоснымі кветкамі, на востраве, згубленым у моры-акіяне, жылі словы. Многа іх было — не злічыць. Але ж куфэрак быў вялізны, словы шчыльненька туліліся адно да аднаго — вось усе і змяшчаліся пад адным вечкам. Аднак проста сядзець — і цесна, і сумна! — Мусіць жа, мы дзеля нечага створаныя? — шапталіся паміж сабой словы і маркоціліся. Аднаго разу пачуў гамонку слоў Вецер. А ён, як і туманы, старэй за нас з вамі, старэй за дрэвы і траву. Нават, можа, за зоркі старэй. Дык вось Вецер, які ўсё ведаў, сказаў словам: — He ваша гэта доля — нудзіцца тут, далёка ад свету, на востраве, згубленым у моры-акіяне. Ваша доля — па зямлі рассыпацца, усяму на ёй імёны даць. — А як жа мы даведаемся, куды ісці? — занепакоіліся словы. — Мы ж нічога, акрамя свайго куфэрка, не бачылі. — Э, не турбуйцеся! — сказаў Вецер. — Спачатку куфэрак адчыню, а пасля падумаем. Як сказаў Вецер, так і зрабіў. А словам боязна ў невядомы свет ляцець з утульнага куфэрка, прыціхлі, маўчаць. Аж чуюць — раптам пытае нехта: — Што рабілі? Што робім? Што будзем рабіць? — О, дружа, цябе мы й чакалі! — радасна загуў Вецер, пазнаўшы Дзеяслова, адвечнага рупліўца. Хто-хто, а ён ведае, чым слоўцы заняць, бо сам дзеянне слоў абазначае, таму Дзеясловам і завецца. Пакуль яго сваякі ў куфэрку нудзіліся, Дзеяслоў ужо тупаў па зямлі, работы сабе шукаў. — Што рабілі? У куфэрку бесклапотна марнаваліся... Што зрабілі? Вечка куфэрка адчынілі.. А што будзем рабіць — ад цябе, дружа, залежыць, — адказваў тым часам на запытанне Дзеяслова і за сябе, і за словы Вецер. — Глянь, колькі дабра ў куфэрку прападае! Прыладкаваць бы яго, па свеце разнесці!.. — Будзе зроблена! — паабяцаў Дзеяслоў. Разам з Ветрам ён спакаваў словы ў вялікую торбу, сеў у човен, пераплыў мора-акіян і пакрочыў па зямлі. Што на сваім шляху ні сустрэне — слоўцы на тое прымярае, выбірае, каб дакладна падыходзілі жывой істоце, прадмету ці з’яве. Вось так і стала дрэва — дрэвам, рака — ракой, гара — гарой, а вы, мае харошыя — хлопчыкамі і дзяўчынкамі. Тупаў, тупаў Дзеяслоў, паўзямлі абышоў і трапіў у тыя мясціны, дзе і сёння ёсць наша з вамі зямля — Беларусь. А тут лясоў багата, кветкамі травы перавітыя, сінь нябесная ў рэчкі і азёры пералітая... He можа налюбавацца хараством гэтай зямлі Дзеяслоў, самыя пяшчотныя і прыгожыя словы для яе знаходзіць. А на дварэ — ноч. Неба зоркамі ўсеяна. I бачыць Дзеяслоў, што адна з іх за ражок маладзіка зачапілася і, адлюстраваўшыся ў расінках на траве, памножылася, быццам мільёны зорак заззялі. Прыгожа! He часта такое ўбачыш! Стаў Дзеяслоў думаць, куды б гэтае багацце прыладкаваць. I надумаў: давай шчыраваць, кропелькі з адлюстраваннем месяца і зоркі збіраць ды, як завушнічкамі, словы імі аздабляць... Як сустрэнеце цяпер, сябры, апостраф у словах, ведайце — гэта і ёсць адбіткі зоркі і месяца, сабраныя Дзеясловам і ўплеценыя ў мову. Сталі завушнічкі ў словах звінець крышталём начной расы, пералівацца месяцовым ззяннем, клікаць за сабой у нябесную высь, да зорак. I без таго прыгожыя, сталі словы звонкімі, як салаўіныя песні, на якіх начная раса замешаная. Упару Дзеяслоў парупіўся! Хутка світаць пачало — летнія ночы, ведама ж, кароткія. Зорка, пацалаваўшы месяц на развітанне, пакацілася па небе. I кажуць, што больш так і не сабралася пакалыхацца ў яго на ражку. Дзеяслоў жа крышку падрамаў на самым досвітку і, абудзіўшыся, далей па зямлі пакрочыў. Да той пары тупаў, пакуль усе слоўцы не прыладкаваў як след.